8.6 het moderne imperialisme

8.6 HET MODERNE IMPERIALISME
Industrialisatie en imperialisme in de 19e eeuw
Imperialisme
[def.] Imperialisme = het
overheersen van andere
volken en gebieden / het
vormen van een groot
wereldrijk
(= imperium, Lat.)
Ontwikkeling modern imperialisme
Europese kolonialisme van de 16e en
17e eeuw
Overzeese handel werd
gedreven in kustgebieden
vanuit versterkte plaatsen
(factorijen, forten).
De binnenlanden lieten de
Europeanen meestal
ongemoeid (verovering
dient geen economisch
doel).
‘modern imperialisme’ in de 19e
eeuw
De opkomende industrie
schiep een vraag naar
grondstoffen en
afzetmarkten
De koloniale
mogendheden veroverden
gebieden die ze gingen
exploiteren en besturen
Groot-Brittannië en de koloniale wedloop
In de 19e eeuw is Groot – Brittannië een wereldmacht
op zee
G.B is als eiland voor zijn veiligheid en economische belangen
altijd afhankelijk geweest van zijn vloot.
Voorheen ging het handelimperialisme vooral om het
stichten van handelsposten (langs de kust)
Nu probeerden de grote mogendheden een groot wereldrijk te
stichten
Kolonisatie wordt Europese machtsstrijd: koloniën zorgen
aanzien / status (deling van Afrika)
Nieuwe kolonies
Afrika werd verdeeld
tussen Groot –
Brittannië, Frankrijk,
Duitsland, Italië,
België en Portugal
Spotprent Cecil Rhodes
Titel: ‘The Rhodes Collossus’ (1892)
Prent afkomstig uit het Engelse
satirische tijdschrift Punch.
Opdeling van Azië
Frankrijk kreeg Indo- China
= Vietnam, Laos en
Cambodja
Groot-Brittannië had al
eerder het enorme Brits
India veroverd)
Nederland breidt zijn gezag
uit in Nederlands–Indië
Nederlands - Indië
VOOR 1870
weinig Nederlandse invloed:
Nederlanders zaten alleen
op Java en de Molukken
handel verliep via de
plaatselijke vorsten
(handelswaar = vooral
specerijen)
NA 1870
modern imperialisme:
alle eilanden van Indië
werden ‘gepacificeerd’.
handelswaar = tabak,
rubber, aardolie –
producten die nodig waren
voor de industrialisatie in
Nederland.
De ‘tweede industriële revolutie’
Gevolgen van het modern imperialisme
De industriële ontwikkeling kwam in een stroomversnelling
er kwamen grote concerns + nieuwe industrieën, zoals
elektrotechnische, chemische, staal- en olie – industrie.
Er ontstond hierdoor een wereldwijde arbeidsverdeling
koloniën werden leveranciers van agrarische producten en
delfstoffen en Europa leverde de koloniën industrieproducten en
kapitaal en verzorgde het transport (kolonie gebruikt als
afzetmarkt)