8.6 Het moderne imperialisme

8.6 HET MODERNE IMPERIALISME
Industrialisatie en imperialisme in de 19e eeuw
Imperialisme

[def.] Imperialisme =
het overheersen van
andere volken en
gebieden / het vormen
van een groot
wereldrijk
(= imperium, Lat.)
Ontwikkeling modern imperialisme
Europese kolonialisme van de 16e
en 17e eeuw


Overzeese handel werd
gedreven in
kustgebieden vanuit
versterkte plaatsen
(factorijen, forten).
De binnenlanden lieten
de Europeanen meestal
ongemoeid (verovering
dient geen economisch
doel).
‘modern imperialisme’ in de 19e
eeuw


De opkomende industrie
schiep een vraag naar
grondstoffen en
afzetmarkten
De koloniale
mogendheden
veroverden gebieden
die ze gingen
exploiteren en besturen
Groot-Brittannië en de koloniale wedloop

In de 19e eeuw is Groot – Brittannië een
wereldmacht op zee


G.B is als eiland voor zijn veiligheid en economische
belangen altijd afhankelijk geweest van zijn vloot.
Voorheen ging het handelimperialisme vooral om
het stichten van handelsposten (langs de kust)
Nu probeerden de grote mogendheden een groot
wereldrijk te stichten
 Kolonisatie wordt Europese machtsstrijd: koloniën zorgen
aanzien / status (deling van Afrika)

Nieuwe kolonies
Afrika werd
verdeeld tussen
Groot – Brittannië,
Frankrijk,
Duitsland, Italië,
België en Portugal
Spotprent Cecil Rhodes
Titel: ‘The Rhodes Collossus’
(1892)
Prent afkomstig uit het Engelse
satirische tijdschrift Punch.

Opdeling van Azië
Frankrijk kreeg IndoChina = Vietnam, Laos
en Cambodja
 Groot-Brittannië had al
eerder het enorme Brits
India veroverd)
 Nederland breidt zijn
gezag uit in
Nederlands–Indië

Nederlands - Indië
VOOR 1870
NA 1870
weinig Nederlandse invloed:
 Nederlanders zaten
alleen op Java en de
Molukken
 handel verliep via de
plaatselijke vorsten
(handelswaar = vooral
specerijen)
modern imperialisme:
 alle eilanden van Indië
werden ‘gepacificeerd’.
 handelswaar = tabak,
rubber, aardolie –
producten die nodig
waren voor de
industrialisatie in
Nederland.
De ‘tweede industriële revolutie’
Gevolgen van het modern imperialisme
 De industriële ontwikkeling kwam in een
stroomversnelling


er kwamen grote concerns + nieuwe industrieën, zoals
elektrotechnische, chemische, staal- en olie – industrie.
Er ontstond hierdoor een wereldwijde
arbeidsverdeling

koloniën werden leveranciers van agrarische producten en
delfstoffen en Europa leverde de koloniën industrieproducten
en kapitaal en verzorgde het transport (kolonie gebruikt als
afzetmarkt)