1 Vaar je rijk! Scheepvaart in de Gouden Eeuw 2 Museum Boerhaave 1414 Pest- en dolhuys (gekkenhuis) Academisch ziekenhuis Museum van de geschiedenis van de natuurwetenschappen en de geneeskunde 3 Geen schilderijen, maar… 400 jaar natuurkunde, wiskunde, biologie, scheikunde, geneeskunde Voorwerpen uit 1550-1950! 4 Vaar je rijk! Teamspel met rondleiding Wordt jouw team het rijkst? Dan winnen jullie de prijs! 5 Gouden (Eeuw) tip van Herman! Als je goed oplet tijdens deze les, kun je daar je voordeel mee doen bij Vaar je rijk! Zo wordt je de beste zeeman en versla je alle landrotten! Toktok! Let op onderrrrrstreepte tekst… krrrrraaaaa!.... roekoe!... Belangrrrrrijk! 6 17e eeuw, de Gouden Eeuw “Nederland” Republiek der 7 Verenigde Nederlanden de Republiek (1600-1700) 7 De Republiek, opgeteld de beste! Wetenschap Kunst Politieke macht Handel Gouden Eeuw Onderwijs Strijdmacht Godsdienst 8 Eendracht maakt macht Oranje: de Republiek regeert dit gebied! 9 Van dik hout… 1594: houtzaagmolen … zaagt men planken! 10 Van plank tot schip 1594: Uitvinding houtzaagmolen 1600: 10.000 schepen, 2.000.000 inwoners, 1 schip op 200 inwoners! 1602: Vereenigde Oostindische Compagnie 1 op de 3 11 Na 12.000 zeemijl, bestemming bereikt Waar varen we heen? Waar zijn we eigenlijk? Breedtegraad Welke parallel? Lengtegraad Welke meridiaan? 12 Breedtegraad Bepalen met sterren Poolster of zuiderkruis Hoek van 90 graden is noordpool! Breedtegraad is bepaald. Sterren kijken… beetje zo houden… AUW M’N OOG! 13 Lengtegraad Bepalen met de zon Aarde draait in 24 uur 360 graden 24 uur delen door 360 graden: 4 minuten per lengtegraad Dus: tijd op zee – tijd thuis/4 Lengtegraad is bepaald. Draaiing van de aarde 14 Navigatieoefening! Tijd op zee Tijd thuis 16:00 - 18:04 124 minuten eerder! 124 minuten / 4 graden = 31 graden ten westen van thuis! 15 Handel De scheepvaart bracht Europa allerlei handelswaar, zoals: • • • • • dieren planten specerijen porcelein zijde • • • • • kruidnagel koffie thee nootmuskaat opium (drugs) 16 Welk blad is dat? Het ene blad is het andere niet. Zoek 5 verschillen! Bladtop Bladvoet Bladvorm Bladrand Nerf 17 Oorlogen De Republiek was in oorlog met: Spanje Portugal Engeland Zweden Frankrijk 18 Hebben jullie nog vragen? Tot ziens in Museum Boerhaave! Moge het beste team winnen!