De Europese Unie: 500 miljoen mensen – 28 landen

De Europese Unie: 500 miljoen mensen – 28 landen
Lidstaten van de Europese
Unie
Kandidaat-lidstaten en
potentiële kandidaatlidstaten
Oprichters
Nieuwe ideeën voor duurzame welvaart en vrede…
Alcide De Gasperi
Konrad Adenauer
Winston Churchill
Robert Schuman
Jean Monnet
EU-symbolen
Het motto: in
verscheidenheid verenigd
De euro
De Europese hymne
De Europese vlag
Europadag, 9 mei
24 officiële talen
Български
English
latviešu valoda
português
Čeština
español
lietuvių kalba
Română
dansk
français
magyar
slovenčina
Deutsch
Gaeilge
Malti
slovenščina
eesti keel
hrvatski
Nederlands
suomi
Ελληνικά
Italiano
polski
svenska
Uitbreiding: van zes naar 28 landen
De grote uitbreiding: West- en Oost-Europa weer één
1989
Val van de Berlijnse muur – einde van het
communisme
EU geeft economische hulp: Phareprogramma
1992
Vaste criteria EU-lidmaatschap:
• democratie en rechtsstaat
• functionerende markteconomie
• in staat zijn om EU-wetten in te voeren
1998
Start formele onderhandelingen over
uitbreiding
2002
Top van Kopenhagen: uitbreiding met 10
nieuwe landen kan doorgaan
2004
Tien nieuwe EU-lidstaten: Cyprus,
Estland, Hongarije, Letland, Litouwen,
Malta, Polen, Slovenië, Slowakije,
Tsjechië
2007
Bulgarije en Roemenië worden EU-lid
2013
Kroatië treedt op 1 juli toe
Kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaat-lidstaten
Oppervlakte
(x 1000 km²)
Bevolking
(miljoen)
Welvaart
(bruto binnenlands
product per persoon)
Bosnië en
Herzegovina
51
3,8
7 600
Montenegro
14
0,6
10 900
Kosovo krachtens VNVeiligheidsresolutie
1244
11
1,8
:
De Voormalige
Joegoslavische
Republiek Macedonië
25
2,1
9 100
Albanië
28
2,9
7 500
Servië
77
7,2
9 100
Turkije
783
76,7
13 800
4 272
507,4
25 700
Land
De 28 EU-landen
samen
De verdragen – wettelijke basis voor democratische
samenwerking
1952
Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal
1958
Verdragen van Rome:
• Europese Economische Gemeenschap
• Europese Gemeenschap voor Atoomenergie
(EURATOM)
1987
Europese Akte: de interne markt
1993
Verdrag betreffende de Europese Unie Maastricht
1999
Verdrag van Amsterdam
2003
Verdrag van Nice
2009
Verdrag van Lissabon
Het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie
Bindend voor alle activiteiten van de EU
54 artikelen onder 6 titels:
Waardigheid
Vrijheden
Gelijkheid
Solidariteit
Burgerschap
Rechtspleging
Bevolking van de EU vergeleken met de rest van de wereld
Bevolking in miljoenen (2015)
De oppervlakte van de EU vergeleken met de rest van de
wereld
Oppervlakte (x 1000 km²)
17098
9831
9600
4272
3287
378
EU
China
India
Japan
Rusland
Verenigde
Staten
Hoe rijk is de EU vergeleken met de rest van de wereld?
Omvang van de economie:
BBP in biljoen EUR (2013)
Welvaart per persoon: BBP
per persoon (2013)
132
20
Slovenië
2.6
0.3
Luxembourg
Malta
9
31
België
Cyprus
42
65
Letland
Nederland
65
Litouwen
43
70
Ierland
Denemarken
79
Tsjechië
45
84
Oostenrijk
Estland
88
Kroatië
49
92
Portugal
Slowakije
93
Hongarije
Bulgarije
111
238
Roemenië
Griekenland
249
302
Italië
Verenigd Koninkrijk
313
338
357
Polen
Finland
Duitsland
Zweden
Spanje
Frankrijk
439
506
633
Hoe groot zijn de EU-landen?
Oppervlakte (x 1000 km²)
Hoeveel mensen wonen er in de EU?
Bevolking in miljoenen (2015)
508 miljoen in totaal
Bbp per inwoner: de verspreiding van welvaart
BBP per inwoner (2014)
Index waarbij het gemiddelde van de 28 EU-landen 100 is
De Europese economie: samen sterker
2008: De wereldwijde financiële crisis begint in de Verenigde
Staten.
Gecoördineerde reactie van Europese leiders:
• Inzet voor de euro en financiële stabiliteit
• Nieuwe instrumenten voor crisisbeheer en hervorming van
regels:
Europees Stabiliteitsmechanisme: fonds om hulp te bieden aan lidstaten
met ernstige financiële problemen
Nieuwe wetgeving inzake de stabiliteit van banken
Bankenunie: toezicht op banken in de gehele Europese Unie en een
mechanisme om zwakke banken te sluiten
•
Beter economisch bestuur:
Europees semester: jaarlijkse procedure voor coördinatie van de
overheidsbegrotingen
Euro Plus Pact, ‘begrotingspact’: wederzijdse verbintenissen voor
gezonde overheidsfinanciën
Tien prioriteiten voor Europa
In 2015 is de Europese Commissie van voorzitter
Jean-Claude Juncker gericht op:
1. Het investeringsplan: een nieuwe impuls voor banen,
groei en investeringen
2. Een verbonden digitale interne markt
3. Een veerkrachtige energie-unie met een
toekomstgericht beleid voor klimaatverandering
4. Een krachtigere en eerlijkere interne markt met
sterkere industrieën
5. Een verdergaande en eerlijkere economische en
monetaire unie
6. Een redelijke en evenwichtige vrijhandelsovereenkomst
met de Verenigde Staten
7. Een gebied met rechtvaardigheid en grondrechten op
basis van wederzijds vertrouwen
8. Een nieuw migratiebeleid
9. Europa als sterkere mondiale speler
10. Een Europese Unie van democratische veranderingen
Een investeringsplan voor Europa
Het Europees fonds voor strategische investeringen
• 2015: De Europese economie begint zich te herstellen van de crisis maar het
investeringsniveau is nog altijd laag. Investeerders hebben wel geld, maar
weinig vertrouwen
• Nieuw EU-fonds vanaf medio 2015
• Het fonds start met 21 miljard EUR afkomstig van EU-bronnen
• Er wordt geïnvesteerd in haalbare zakelijke projecten, zoals digitale en
energie-infrastructuur, vervoer, kleine bedrijven, groene projecten en
innovatie
• Multipliereffect: overheidsgeld stimuleert particuliere investeerders om het
voorbeeld te volgen, met maar liefst 315 miljard EUR
• Kan in drie jaar tijd 1,3 miljoen nieuwe banen creëren
Bankenunie: veilige en betrouwbare banken
Het antwoord van de EU op de financiële crisis:
• Wetboek:
nieuwe wetten om te zorgen dat banken over een
toereikend kapitaal en betere risicobeheersing beschikken
• Toezicht:
De Europese Centrale Bank houdt toezicht op circa 130
van de belangrijkste banken
De toezichthouders van de Nationale Bank werken nauw
samen
• Resolutie:
Een Single Resolution Board (SRB) voor de hele EU kan
beslissen om een zwakke bank af te bouwen
Dit wordt gesteund door een fonds waaraan banken zelf
een bijdrage betalen, zodat de belastingplichtigen hiervoor
niet hoeven op te draaien.
Hoe besteedt de EU haar geld
Totale EU-begroting 2015: € 145,3 miljard
= 1,02 % van het bruto binnenlands product
Europa in de wereld:
inclusief ontwikkelingshulp
6%
Veiligheid en burgerschap, justitie
2%
Duurzame groei –
natuurlijke hulpbronnen:
landbouw, milieu
40 %
Overig, administratie
6%
Slimme en inclusieve groei:
banen, concurrentie,
regionale ontwikkeling
46 %
Klimaatverandering: een wereldwijde uitdaging
Om de opwarming van de aarde tegen te gaan, hebben de
EU-leiders in 2014 besloten:
• de uitstoot van broeikasgassen tegen
2030 te verminderen met 40 %,
afgezet tegen 1990
• het aandeel duurzame energie
(uit wind, zon, water, biomassa) op te
laten voeren tot 27 % tegen 2030
• de energie-efficiëntie tegen 2030 te
vergroten met 27 %
Energiebronnen in een veranderende wereld
Aandeel geïmporteerde brandstof
uit niet-EU-landen (2013)
Brandstofverbruik in
de EU in 2013
87%
84%
65%
53%
44%
2%
Kolen
Olie
Gas
Nucleair
Duurzame
Alle
(uranium) brandstoffenbrandstoffen
Onderzoek - investeren in de kennismaatschappij
Uitgaven aan onderzoek en ontwikkeling in 2012 (% van het BBP)
3.3%
3.0%
2.7%
2.1%
1.8%
EU
EU-doelstelling
2020
China
Japan
Verenigde Staten
Solidariteit in praktijk: het cohesiebeleid van de EU
2014-2020: 352 miljard EUR aan investeringen in
infrastructuur, het bedrijfsleven, milieu en opleiding van
werknemers in armere regio´s of bevolkingsgroepen
•
Regionaal fonds
•
Sociaal fonds
•
Cohesiefonds
Minder-ontwikkelde regio´s: bbp
per hoofd van de bevolking minder
dan 75 % van het EU-gemiddelde
Overgangsregio's: bbp per hoofd
van de bevolking tussen 75 % en
90 % van het EU-gemiddelde
Meer ontwikkelde regio's: bbp per
hoofd van de bevolking is meer dan
90 % van het EU-gemiddelde
De euro – één munt voor de Europeanen
Waarom de euro?
• Geen koersschommelingen en kosten op
vreemde valuta
• Meer keuze en stabiele prijzen voor de
consument
• Nauwere economische samenwerking
tussen EU-landen
Kan overal in de eurozone
gebruikt worden
• Munten: één kant standaard, één zijde
met nationaal symbool
• Biljetten: geen nationale zijde
EU-landen die de euro gebruiken
EU-landen die de euro niet gebruiken
Gemiddelde jaarlijkse inflatie in de 18 EU-landen die de euro gebruikten (2013)
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
1989
1988
1987
1986
1985
1984
1983
1982
1981
1980
1979
1978
1977
1976
1975
1974
1973
1972
1971
1970
Inflatie beperken
Europese Economische en Monetaire Unie: stabiele prijzen
16
14
12
10
8
6
4
2
0
De interne markt: keuzevrijheid
Vrij verkeer door de hele EU van:
•
goederen
•
diensten
•
mensen
•
kapitaal
De interne markt heeft geleid tot:
•
aanzienlijke prijsverlagingen van diverse
producten en diensten, waaronder
vliegtuigtickets en telefoonverkeer
•
meer keuze voor consumenten
•
2,8 miljoen nieuwe banen
Europa zonder grenzen
‘Schengen’
•
Geen politie- of douanecontrole aan de
grenzen tussen de meeste EU-landen
•
Strengere controles aan de buitengrenzen
van de EU
•
Meer politiesamenwerking tussen de EUlanden
•
Probleemloos in een ander EU-land artikelen
voor eigen gebruik kunnen kopen en
meenemen naar huis
Goedkoper mobiel bellen in het buitenland
De kosten voor telefoonverkeer, sms´en en dataroaming in
het buitenland zijn sinds 2007 ruim 80 % lager geworden
Eurocent,
exclusief BTW
300
Gegevens downloaden in het buitenland
250
200
150
Telefoneren vanuit het buitenland
(per minuut)
100
50
Een sms verzenden vanuit het buitenland
0
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Leren in het buitenland
Erasmus+
Jaarlijks gaan meer dan
400 000 jongeren studeren of
zich verder ontwikkelen in
andere Europese landen met
steun van Erasmus+, het EUprogramma voor onderwijs,
beroepsopleidingen, jeugdzaken
en sport.
Gezondheid en milieu
Vervuiling kent geen grenzen – internationale actie nodig
De EU heeft mede gezorgd voor:
•
•
•
•
•
•
•
•
schoner zwemwater
veel minder zure regen
loodvrije benzine
gemakkelijke en veilige plaatsen om oude
elektrische apparatuur in te leveren
strenge regels voor voedselveiligheid “van
de grond tot de mond”
meer biologische landbouw en hogere
kwaliteit van landbouwproducten
efficiëntere gezondheidswaarschuwingen
op tabaksproducten
registratie van en controle op alle
chemicaliën (REACH)
Ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid
•
Het Handvest van de grondrechten
van de Europese Unie
•
Gezamenlijke terrorismebestrijding
•
Samenwerking tussen politie en
ordehandhavers in verschillende EUlanden
•
Gecoördineerde asiel- en
immigratieprocedures
•
Samenwerking op het gebied van
civiel recht
De EU: exporteur van vrede en welvaart
• Regels voor wereldhandel
• Gemeenschappelijk
buitenlands- en
veiligheidsbeleid
• Ontwikkelingssamenwerking en
humanitaire hulp
De EU – een grote handelsmacht
% van internationale export,
goederen
(2012)
% van internationale export,
diensten
(2012)
De EU is de grootste donor van ontwikkelingshulp ter wereld
De EU levert ruim de helft van alle ontwikkelingshulp
56
24
8
EU
Verenigde Staten
Japan
Officiële ontwikkelingshulp in miljarden EUR (2013)
Bescherming van consumentenrechten
Als consument bent u overal in de Europese Unie
beschermd door basiswetten, ook als u reist of online
aankopen doet
• Duidelijke etikettering
• Normen voor gezondheid en veiligheid
• Verbod om oneerlijke praktijken in contracten op te nemen
• Rechten voor passagiers, zoals een vergoeding bij lange
vertragingen.
• Hulp bij het oplossen van problemen
Gendergelijkheid
Beloningsverschillen tussen vrouwen en mannen:
In de EU verdienen vrouwen gemiddeld 16,4 %
minder per uur dan mannen.
Drie kopstukken
Het Europees Parlement
- de stem van het volk
Martin Schulz, voorzitter van het Europees
Parlement
De Europese Raad en de Raad van
Ministers
- de stem van de EU-landen
Donald Tusk, voorzitter van de Europese Raad
De Europese Commissie
- op de bres voor het algemeen belang
Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese
Commissie
De EU-instellingen
Europese Raad (top)
Europees Parlement
Hof van
Justitie
Rekenkamer
Europese Investeringsbank
Raad van Ministers
(de Raad)
Europese Commissie
Europees Economisch en
Sociaal Comité
Comité van de Regio’s
Agentschappen
Europese Centrale Bank
Zo worden EU-wetten gemaakt
Burgers, belangengroeperingen, deskundigen: bespreken, raadplegen
Commissie: formeel voorstel
Parlement en Raad van Ministers: gezamenlijk besluit
Nationale of lokale autoriteiten: uitvoering
Commissie en Hof van Justitie: uitvoering controleren
Het Europees Parlement – de stem van het volk
Beslist samen met de Raad van Ministers over EU-wetten en de EUbegroting
Democratisch toezicht op alle werkzaamheden van de EU
Aantal gekozen leden per land
België - 21
Ierland - 11
Polen - 51
Bulgarije - 17
Italië - 73
Portugal - 21
Cyprus - 6
Kroatië - 11
Roemenië - 32
Denemarken - 13
Letland - 8
Slovenië - 8
Duitsland - 96
Litouwen - 11
Slowakije - 13
Estland - 6
Luxembourg - 6
Spanje - 54
Finland - 13
Malta - 6
Tsjechië - 21
Frankrijk - 74
Nederland - 26
Ver. Koninkrijk - 73
Griekenland - 21
Oostenrijk - 18
Zweden - 20
Hongarije - 21
Totaal - 751
De Europese politieke partijen
Aantal zetels in het Europees Parlement
per politieke fractie (Juli 2015)
Totaal:
751
Raad van Ministers – de stem van de lidstaten
• Één minister uit elk EU-land
• Voorzitterschap: rouleert elke zes maanden
• Beslist samen met het Parlement over EU-wetten en EU-begroting
• Stuurt het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid
De Raad van Ministers – hoe ze stemmen
De meeste beslissingen in de Raad worden gemaakt door
"verdubbelde meerderheid".
Beslissingen moeten worden gesteund door ten minste:
• 55 % van de lidstaten (16 landen)
• Lidstaten die 65 % van de EU populatie vertegenwoordigen
Europese Raad/Europese top
Bijeenkomst van de staatshoofden en regeringsleiders van alle
EU-landen
• Ten minste 4 keer per jaar
• Bepaalt de algemene richting van het EU-beleid
• Voorzitter: Donald Tusk
Een hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en
veiligheidsbeleid
Federica Mogherini
• Twee functies:
– voorzitter van de bijeenkomsten van de
Raad Buitenlandse Zaken
– vicevoorzitter van de Europese
Commissie
• Beheer van het gemeenschappelijk
buitenlands en veiligheidsbeleid
• Hoofd van de Europese Dienst voor extern
optreden
De Europese Commissie – op de bres voor het algemeen
belang
28 onafhankelijke leden, één uit elk EU-land
•
Stelt nieuwe wetgeving voor
•
Uitvoerend orgaan
•
Hoedster van de verdragen (ziet toe op de uitvoering)
•
Vertegenwoordigt de EU in de rest van de wereld
Het Hof van Justitie – de wet boven alles
28 onafhankelijke rechters, één uit elk EU-land
• Doet uitspraak over de interpretatie van de EU-wetgeving
• Ziet erop toe dat de EU-wetgeving in alle EU-landen op
dezelfde manier wordt toegepast
•
De Europese Ombudsman
Emily O’Reilly
De Europese Ombudsman
•
Onderzoekt klachten over slecht of falend
bestuur door de EU-instellingen
•
Bijvoorbeeld: oneerlijkheid, discriminatie,
machtsmisbruik, onnodige vertraging,
uitblijven van antwoord of onjuiste
procedures
•
Iedereen in de Europese Unie kan een
klacht indienen
De Europese Rekenkamer - waar voor uw geld
28 onafhankelijke leden
•
Controleert of het EU-geld correct wordt besteed
•
Mag alle personen en organisaties controleren die met EUgeld te maken hebben
De Europese Centrale Bank - beheert de euro
Mario Draghi
President van de Centrale Bank
• Zorgt voor stabiele prijzen
• Beheert de hoeveelheid geld en bepaalt
rentevoeten
• Houdt in de gaten of banken veilig zijn
• Werkt onafhankelijk van regeringen
Het Europees Economisch en Sociaal Comité - de stem van
het maatschappelijk middenveld
353 leden
•
Vertegenwoordigers van vakbonden, werkgevers,
boeren, consumenten enz.
•
Geeft advies over nieuwe EU-wetgeving en nieuw EUbeleid
•
Betrekt het maatschappelijk middenveld bij EUkwesties
Het Comité van de Regio’s - de stem van de lokale
overheden
353 leden
•
Vertegenwoordigt gemeenten en regio's
•
Geeft advies over nieuwe EU-wetgeving en -beleid
•
Stimuleert de betrokkenheid van lokale overheden
bij EU-kwesties
Ambtenaren die voor de EU werken
De Commissie biedt werk aan ongeveer 23 000 ambtenaren in
vaste dienst en 11 000 tijdelijke of contractwerknemers
Overige EU-instellingen bieden werk aan ongeveer 10 000
werknemers
• Ambtenaren in vaste dienst
• Geselecteerd via open mededinging
• Afkomstig uit alle EU-landen
• Salarissen wettelijk bepaald
• EU-bestuur kost 15 EUR per EU-burger per jaar
• EU-personeel wordt tussen 2013 en 2017 met 5 % teruggebracht
Contact opnemen met de EU
Hebt u vragen over de EU? Europe Direct kan u helpen
• Per telefoon, e-mail of webchat
• Meer dan 500 regionale
informatiecentra
europa.eu/europedirect