Pagina Een greep uit het nieuws NS-informatieborden, woningovervallen, medicijngebruik en meer 2 Gemeenteraadsverkiezingen 2014 19 maart verkiezingen: is uw gemeente al seniorvriendelijk? 3 Verkiezingen pensioenfondsen Stem op een KBO-gepensioneerde! 3 Senioren en belastingen Aangifte doen loont, zo blijkt. 4 Campagne vitamine D Vooral ouderen hebben baat bij extra vitamine D 4 Servicetelefoon Duizenden telefoontjes over belangrijke onderwerpen 4 Ouderen in Programma Preventie KBO wil aandacht voor ouderen in Nationaal Programma Preventie 5 We gaan weer daten! KBO-dag van de romantiek in juni 5 Meldpunt Max Medicatiebeoordeling Kijk het programma over medicatiebeoordeling terug 5 NS: regelingen en communicatie - Regionale prijzen en korting of niet? - NS-keuzedagen - OV-begeleiderskaart 6-7 KBO-apps voortaan gratis De KBO-apps voor de tablet kosten u niets 8 Colofon 8 Wegwijzer 2 – 2014 1 EEN GREEP UIT HET NIEUWS - De Unie KBO blijft kritisch op de Nederlandse Spoorwegen. Het weghalen van de gele informatieborden lijkt voorlopig van de baan, maar de prijs van de keuzedagen voor senioren gaat binnenkort omhoog. Daar komt dan een ruimer gebruik tegenover te staan, aldus de NS. De informatie van NS aan haar klanten hierover is slecht, hebben wij gemerkt. De Unie KBO dringt er bij de NS op aan snel met heldere en duidelijke informatie te komen. - Het aantal gewelddadige woningovervallen van ouderen blijft schrikbarend hoog. In 2013 waren 176 ouderen het slachtoffer van een woningoverval waarbij geweld werd gebruikt. De Unie KBO pleit voor meer actie van de politie. Zo lieten we in een aantal regionale kranten optekenen dat wijkagenten ouderen actief moeten benaderen als er sprake is van een inbraakgolf. En bij het ministerie van Veiligheid en Justitie ligt een verzoek om een nationale korpschef 'ouderen en criminaliteit' in het leven te roepen. En natuurlijk blijft de Unie KBO onvermoeid voorlichting geven over preventiemaatregelen die ouderen zelf kunnen nemen. - Onze strijd voor een adequate, jaarlijkse medicatiebeoordeling voor 65-plussers gaat voort. Ondanks het feit dat een dergelijke medicatiebeoordeling in het basispakket zit, wordt in nog geen 10% van de gevallen deze beoordeling toegepast. De controle op juist medicijngebruik faalt dus nog steeds. Naar aanleiding van onze kritiek heeft de SP inmiddels Kamervragen gesteld aan minister Schippers. Wordt vervolgd. - De kostendelersnorm is door de Tweede Kamer aangenomen. Een kostendelersnorm houdt in dat in huishoudens waarin meerdere mensen met een uitkering wonen, op hun uitkering gekort wordt omdat zij de kosten van het levensonderhoud met elkaar kunnen delen. De Unie KBO verwacht dat de invoering van deze kostendelersnorm tot gevolg zal hebben dat AOWgerechtigden niet meer bij hun kinderen gaan inwonen. Wij vinden nog steeds dat de huidige regeling moet blijven gelden indien er sprake is van mantelzorg. We richten nu onze pijlen op de Eerste Kamer die de nieuwe wet nog moet goedkeuren. - Publiciteitsoverzicht Unie KBO: 8 februari: Trouw interviewt vicevoorzitter Martin Arntz in de reeks ‘In de knip’ 11 februari: radio Arnhem interviewt woordvoerder Arno Heltzel over de kostendelersnorm 11 februari: Radio 1 interviewt CSO-directeur Hadewych Cliteur over de kostendelersnorm 11 februari: De Telegraaf.nl lanceert een poll over ons CSO-standpunt kostendelersnorm 12 februari: De Telegraaf vermeldt het CSO-standpunt over de kostendelersnorm 12 februari de Baarnsche Courant bericht over onze brochure ‘Zorg om het levenseinde’ 13 februari: Radio 1 De Ochtend interviewt woordvoerder Arno Heltzel uitvoerig over de medicatiebeoordeling en vervolgens ook Omroep Vlaardingen en Omroep Assen 13 februari: Radio 5 RKK Kruispunt besteedt aandacht aan de KBO-leesclub in Meppel 19 februari: de Unie KBO pleit in het Brabants Dagblad, de PZC, BN de Stem, het Eindhovens Dagblad, de Gelderlander, De Twentsche crt Tubantia en de Stentor voor meer actie van de politie met het oog op gewelddadige woningovervallen van ouderen 19 februari: de Zorg- en Ziekenhuiskrant schrijft over onze lobby voor medicatiebeoordeling 22 februari: het Drogisten Dagblad bericht over onze voorlichtingscampagne vitamine D 23 februari: onderzoek van de Unie KBO naar vertrouwen van senioren in de gemeentepolitiek wordt overgenomen door Telegraaf.nl, Nieuws.nl en tientallen regionale en lokale sites 24 februari: ook Trouw schrijft over ons onderzoek naar de gemeentepolitiek Wegwijzer 2 – 2014 2 GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN 2014 Op 19 maart 2014 vinden de gemeenteraadsverkiezingen plaats. Een prachtige kans om een seniorvriendelijk beleid in uw gemeente onder de aandacht van de politiek te brengen. De Unie KBO helpt u daarbij. De weg van verkiezingen naar bestuursakkoord bestaat uit in de volgende periodes: campagne voeren (tot de verkiezingsdag op 19 maart) onderhandelingen over het collegeakkoord (vanaf 19 maart) uitvoering van het collegeakkoord (vanaf vaststelling in gemeenteraad, medio 2014) U kunt in alle periodes de belangen van uw achterban onder de aandacht brengen. Zo kunt u invloed uitoefenen op het (voorgenomen) beleid. De Unie KBO biedt daarbij een stappenplan aan. Denk daarbij aan een speerpuntenkaartje, voorbeeldbrieven en ideeën voor activiteiten of acties. Kijk op www.kbo.nl/verkiezingen UNIE KBO EN VERKIEZINGEN PENSIOENFONDSEN Na een jarenlange strijd en een intensieve lobby bij sociale partners en politiek hebben gepensioneerden nu recht op vertegenwoordiging in het bestuur van alle pensioenfondsen. Stem daarom bij uw pensioenfonds op een KBO-gepensioneerde! ABP is als eerste aan de beurt. Gepensioneerden krijgen bij bedrijfstakpensioenfondsen een wettelijk recht op vertegenwoordiging in het bestuur van het pensioenfonds. Ook de Unie KBO doet mee met kandidaten. Het is dus van groot belang uw stem uit te brengen op een Unie KBO-kandidaat, zodat onze vereniging straks meebepaalt wie er namens de gepensioneerden wordt voorgedragen voor de pensioenbesturen. Als eerste speelt de verkiezing bij het ABP. Met ingang van 1 juli 2014 verandert daar de medezeggenschap van gepensioneerden. Er komt een Verantwoordingsorgaan waarin ook de gepensioneerden zijn vertegenwoordigd. Dit Verantwoordingsorgaan fungeert als klankbord voor het bestuur en de Raad van Toezicht van het ABP. De gepensioneerden in het Verantwoordingsorgaan dragen de kandidaat voor die de gepensioneerden in het bestuur van het ABP gaat vertegenwoordigen. De Unie KBO heeft 8 kandidaten voorgedragen voor het Verantwoordingsorgaan ABP. De verkiezingen voor het Verantwoordingsorgaan vinden plaats tussen 11 en 28 maart 2014. Dossier en meer informatie: www.uniekbo.nl/abp Wegwijzer 2 – 2014 3 SENIOREN HELPEN ELKAAR MET BELASTINGEN Vorig jaar hebben ruim 127.000 senioren door heel Nederland hulp gekregen van belastinginvullers van de KBO, ANBO en PCOB. Aangifte doen loont, zo blijkt. Voor de 2600 gecertificeerde belastinginvullers van de Belastingservice Ouderenbonden zijn het drukke tijden. Deze speciaal opgeleide vrijwilligers van de ouderenbonden zijn goed op de hoogte van belastingregels en ook van de laatste wijzigingen. Zij zorgen ervoor dat hun leeftijdsgenoten minder belasting hoeven te betalen of zelfs geld terugkrijgen. De Belastingservice Ouderenbonden is voor senioren van 65 jaar en ouder met een inkomen tot € 30.939 (alleenstaanden) en €42.438 (gehuwden/samenwonenden) per jaar. Voor vragen vanuit uw KBO over de Belastingservice neemt u contact op met projectleider Lien Dao: [email protected] of tel. 073 – 612 34 75. GEZAMENLIJKE VOORLICHTINGSACTIE OVER VITAMINE D De Unie KBO voert samen met de koepel van drogisterijen campagne om het belang van vitamine D voor ouderen te benadrukken. De meeste vragen in de drogisterij komen van ouders van jonge kinderen (40%) en ouderen (40%). “Voor ouderen blijkt het niet altijd duidelijk waarom ze vitamine D nodig hebben en wat het verschil is tussen de verschillende preparaten die verkocht worden”, aldus een ondervraagde drogist. “Ze weten niet wat de juiste dosering is en of ze het kunnen combineren met multivitamines.” Ouderen zijn relatief lastig te bereiken. Maar voorlichting is wel noodzakelijk, want slechts een op de vier zelfstandig wonende 70-plussers volgt het advies op om extra vitamine D te nemen, zo concludeerde het RIVM eind 2013. De Unie KBO constateerde op grond van eigen onderzoek onder 750 ouderen: slechts 34% van de ouderen die nooit in de zon komen (en die dus het hardst vitamine D nodig hebben) gebruikt een vitamine D-supplement. Directeur Manon Vanderkaa: “Voldoende vitamine D is essentieel voor de gezondheid van ouderen. We willen dat senioren op een prettige manier oud kunnen worden. Preventie, leefstijl en voeding zijn daarbij essentieel.” Kijk op www.erkendspecialistinzelfzorg.nl en www.voedingscentrum.nl/vitamineD KBO SERVICETELEFOON: ANTWOORD OP 3400 VRAGEN In 2013 handelden de vrijwilligers van de KBO Service- en Juristentelefoon maar liefst 3400 telefoontjes af. Een mooie prestatie! Naast Belastingzaken, hadden de vragen vooral betrekking op zorg, financiën en mobiliteit. Zaken waar de Unie KBO in de belangenbehartiging aandacht aan besteedt. Wegwijzer 2 – 2014 4 De medewerkers van de servicetelefoon zijn bereikbaar op werkdagen van 9.30 - 12.30 uur. De juristentelefoon, voor financiële en juridische vragen, is bereikbaar op donderdagen van 13.30 - 15.30 uur. Het telefoonnummer is 0900-82 12 183 (10 ct/min). Wegwijzer 2 – 2014 5 AANDACHT VOOR OUDEREN IN PROGRAMMA PREVENTIE Het Nationaal Programma Preventie werd onlangs in de Tweede Kamer besproken. De Unie KBO wil meer aandacht voor preventie bij ouderen. In februari gingen we in gesprek met het ministerie. We legden daarbij de nadruk op preventieve ouderenzorg. Gemeenten zijn voortaan wettelijk verplicht om de gezondheidssituatie van ouderen in kaart te brengen. Vaak gebeurt dit in de vorm van een GGD-ouderenmonitor en stemmen de gemeenten het aanbod hierop af. Uit onderzoek, waar de Unie KBO op aandrong, blijkt dat slechts 50% van de Nederlandse gemeenten hiermee aan de slag is gegaan. De Inspectie voor de Gezondheidszorg zou vervolgens de lokale gezondheidsnota’s screenen op preventieve ouderenzorg. Het ministerie liet ons weten dat dit niet gebeurd is omdat de Inspectie een andere taakopdracht heeft gekregen. Gemeenten kunnen in de modelverordening Wmo 2015 aandacht schenken aan preventieve ouderenzorg. De Unie KBO benadrukte dat preventie een belangrijk onderdeel van deze modelverordening moet worden. WE GAAN WEER DATEN! KBO-DAG VAN DE ROMANTIEK De KBO organiseert in juni weer een Dag van de Romantiek! Vijf dagen zelfs, in verschillende regio’s. In de Nestor van mei meer hierover. U kunt zich nu alvast inschrijven, want vol = vol. Data: 12 juni in Limburg, Sittard 17 juni in de Randstad, Den Haag 19 juni in Zeeland, Middelburg 24 juni in Utrecht, Utrecht 26 juni in Noord-Nederland, Assen Tijdstip: van 14.00 tot ongeveer 17.00 uur Programma-onderdelen: ontvangst, workshop internetdaten, slowdaten en afsluiting Kosten: € 17,50 p.p. Aanmelden kan vanaf 24 maart via www.50plusmatch.nl/nestor Hebt u geen internet? Bel dan met onze servicetelefoon 0900-821 21 83 (€ 0,10/min) UITZENDING MELDPUNT MAX MEDICATIEBEOORDELING Op verzoek van de Unie KBO stond het programma Meldpunt van Omroep Max op 13 februari in het teken van medicatiebeoordeling. De Unie KBO koos voor dit thema omdat controle op het medicijngebruik van 65-plussers nog steeds faalt. Wegwijzer 2 – 2014 6 Ouderen maken zelden gebruik van de jaarlijkse medicatiebeoordeling. Een actief aanbod komt zelden voor. Apothekers en huisartsen vinden de vergoeding die ze krijgen namelijk te laag. Van alle 65-plussers gebruikt 96 procent medicijnen, gemiddeld vijf per dag. Door verkeerd medicijngebruik belanden maandelijks meer dan duizend ouderen in het ziekenhuis. Doordat ouderen 10 procent van de medicijnen zelf inkopen bij de drogist, ontstaat er regelmatig een zeer gevaarlijke mix. Hierdoor zijn valincidenten en auto-ongelukken aan de orde van de dag. Een jaarlijkse medicatiebeoordeling door apotheker en huisarts is dus geen luxe en maakt sinds twee jaar deel uit van de verzekerde zorg. Met deze grondige medicijncheck kan veel gezondheidswinst worden behaald. Ook bespaart het naar schatting honderd miljoen euro. Toch maken weinig 65-plussers gebruik van de jaarlijkse medicatiebeoordeling. Dit komt mede doordat weinig artsen en apothekers hierover uit zichzelf beginnen. Zij vinden de vergoeding vanuit de basisverzekering onvoldoende en beweren dat er te weinig capaciteit is om alle noodzakelijke beoordelingen uit te voeren. Bekijk de uitzending via www.meldpunt.tv REGIONALE PRIJZEN EN KORTING OP ALLE TREINKAARTJES Korting of niet? De prijs van een reis met het openbaar vervoer hangt soms af van het soort vervoerbewijs. Vanaf 2 april wordt dat gelukkig rechtgetrokken. Verschillende regio’s in Nederland kennen meerdere reizigersvervoerders, die hun eigen reisvoorwaarden hanteren. Daardoor zijn er landelijk verschillen ontstaan, bijvoorbeeld in de prijs van een treinreis. Op de OV-chipkaart zijn deze prijsverschillen merkbaar: daar zijn de prijzen die de verschillende spoorvervoerders hanteren doorgevoerd. Op de papieren treinkaartjes is dat nog niet gebeurd. Ongewenst, zo vindt ook de Unie KBO. De vervoerders en belangenorganisaties zochten daarom gezamenlijk naar een landelijke oplossing. Vanaf 2 april 2014 worden alle regionale tarieven doorgevoerd op de papieren treinkaartjes. Voor de meeste treinreizigers verandert er hierdoor niets. Een deel van de reizigers met Arriva, Breng, Syntus, de Valleilijn, Vechtdallijnen of Veolia is iets duurder uit. Een ander deel echter iets goedkoper. Voor reizigers die een aanzienlijk prijseffect ondervinden, komt een tegemoetkoming. Op die routes waar met meerdere treinvervoerders kan worden gereisd, kan de reiziger bij de NSkaartautomaat een routekeuze maken. Zo kan de reiziger kiezen voor de goedkoopste of bijvoorbeeld snelste route. Ook de ‘vrije routekeuze’ blijft. Hiermee hoeft de reiziger vooraf niet te kiezen, maar kan op het laatste moment nog beslissen welke trein, route en vervoerder het wordt. De reisplanners op 9292.nl en op ns.nl laten vanaf 2 april a.s. zien wat de routekeuzes en prijzen zijn. Op 5 maart is een gezamenlijke campagne gestart om reizigers te informeren. Wegwijzer 2 – 2014 7 HELDERE COMMUNICATIE VEREIST OVER NS-KEUZEDAGEN Er bestaat onduidelijkheid over de wijziging van keuzedagen reizen bij de NS. De Unie KBO heeft de NS om opheldering gevraagd. Wat is er gaande? De datum voor het uitbreiden van de geldigheid van de keuzedagen is gekoppeld aan de prijsverhoging van de keuzedagen (naar €24,50/2e klas). NS heeft dat meegedeeld in november 2013. Uit dit besluit: ‘Gelijktijdig met het verhogen van de keuzedagen wordt het product verbeterd, door ook reizen op maandag en vrijdag na 9 uur mogelijk te maken’. NS communiceert over deze veranderingen, naar eigen zeggen, pas vlak voor de ingangsdatum. NS schrijft nu pas in de Seniorenfolder, in Spoor en op de eigen website dat per 1 april aanstaande de prijs van de keuzedagen verhoogd zal worden. Tenzij het besluit gewijzigd is, staat nu vast dat de keuzedagen ook op maandag en vrijdag na 9.00 uur geldig zijn. De Unie KBO heeft NS al eerder aangesproken over de late en onduidelijke informatie over de keuzedagen. Klanten kregen onlangs nog van de Klantenservice van NS te horen dat de ingangsdatum nog niet vaststaat. NS heeft ons toegezegd de informatievoorziening te verbeteren. Kijk voor de exacte prijzen en voorwaarden op de site van NS: www.ns.nl ADVIES OV-BEGELEIDERSKAART Reizigers met een beperking en hun begeleiders moeten bij de NS kunnen reizen met één chipkaart, geen twee of drie kaarten. Dat adviseert de Unie KBO binnen reizigersplatform Locov. Sinds het sluiten van hun metropoortjes reiken RET en GVB een afzonderlijke toegangspas uit aan houders van een OV-begeleiderskaart. NS wil dezelfde maatregel treffen, via een gemeenschappelijke toegangspas van NS, RET en GVB. Begeleiders van reizigers met een beperking hebben dan dus ook bij NS twee kaarten nodig. Namelijk de OV-begeleiderskaart, een vervoerbewijs waarmee geen poortjes kunnen worden geopend en de toegangspas, waarmee de poortjes open gaan maar die geen vervoerbewijs is. Reizigers met een beperking zouden moeten gaan opereren met 3 passen: hun eigen OVchipkaart, de OV-begeleiderskaart en de toegangspas. Het wordt lastig die kaarten en passen uit elkaar te houden. Als het tegenzit hebben de kaarten ook nog een verschillende geldigheidsduur. Dat is natuurlijk geen goede oplossing. Het beste is natuurlijk wat toenmalig staatssecretaris Huizinga-Heringa vier jaar geleden aankondigde in een brief aan de Tweede Kamer: “NS zal de OVbegeleiderskaart in 2010 gaan verchippen”. NS verklaart nu dat dit niet mogelijk is, omdat verschillende partijen de verschillende kaarten uitgeven. Het stelt ons teleur dat gebrek aan samenwerking anno 2014 er nog altijd de oorzaak van is dat reizigers de meest eenvoudige en voor de hand liggende oplossing wordt onthouden. Lees het volledige advies op: www.locov.nl Wegwijzer 2 – 2014 8 KBO-APPS VANAF NU GRATIS TE BESTELLEN Een iPad ingewikkeld? Nee hoor. Tabletgebruik is eenvoudig en leuk met de KBO iPad. De bijbehorende KBO-apps zijn voortaan helemaal gratis! De KBO iPad is voorzien van speciale KBO-apps. Hiermee kunt u zorg op afstand ontvangen, uw medicijngebruik controleren of bij een ongeval een noodoproep plaatsen. Daarnaast bevat de iPad een overzichtelijke KBO-gids vol advies, ontspanning en informatie over financiën en gezondheid. De KBO iPad is ook te gebruiken als een normale iPad. Zo kunt u eenvoudig e-mails versturen en beeldbellen met familie en bekenden. Bovendien surft u gemakkelijk over het internet en speelt u leuke spelletjes, zoals live KBO-bingo op de woensdagmiddag. Oorspronkelijke rekenden we 45 euro voor de KBO-apps en onbeperkt gebruik van de seniorhelpdesk. Dit komt te vervallen, waarmee het nog aantrekkelijker is om de KBO-iPad te bestellen. Huidige bezitters van de KBO iPad kunnen ook gratis beschikken over deze apps en bijbehorende helpdesk. Voor meer informatie en het bestellen van de apps: www.kbotablet.nl COLOFON De KBO-Wegwijzer is bestemd voor vrijwilligers en beroepskrachten van de KBO. De artikelen kunnen geplaatst worden in eigen uitgaven. Aanvullende informatie staat op www.kbo.nl. Aanmelden kan via http://kbo.us7.list-manage.com/subscribe?u=5e42074cdc7e073164ee4e1a2&id=c2dac72efc. Afmelden kan via de link onderaan elke Wegwijzer-email. Wijzigingen geeft u eenvoudig zelf door via de link onderaan elke Wegwijzer-email. Email Wegwijzer [email protected] Internet www.kbo.nl Facebook www.facebook.com/unie.kbo Twitter @unie_kbo YouTube-video’s www.youtube.com/uniekbonederland Wegwijzer 2 – 2014 9 Wegwijzer 2 – 2014 10