- Scholieren.com

5 kenmerkende aspecten
• De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het
herleven van een agrarisch-urbane samenleving.
• De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende
zelfstandigheid van steden.
• Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan
wel de geestelijke macht het primaat behoorde te hebben.
• De expansie van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in
de vorm van kruistochten.
• Het begin van staatsvorming en centralisatie.
De opkomst van steden
Hamburg
Keulen
Brugge
Gent
• Belangrijke steden
•
•
•
•
• Begrippen 4.1
• Drieslagstelsel = akkerbouw waarbij telkens een derde van het land braak ligt, een
derde bezaaid is met wintergraan en een derde met zomergraan
• Markten = plaatsen waarop producten en diensten worden verhandeld
• Ambacht = beroep waar met geschoold handwerk een product word gemaakt of
bewerkt
• Specerijen = plantaardige geur en smaakstoffen
• Hanze = organisatie van handelssteden die bij elkaar handels kantoren hadden en
gezamenlijk optraden om hun belangen te behartigen
• Wisselbrief = brief waarmee handelaren geld konden opnemen bij een bank
• Giro = betalingssysteem waarbij geld van de ene op de andere bankrekening kon
worden overgemaakt
• Hoe is de agrarische samenleving toto een landbouw
stedelijke samenleving gegroeid ? (onderzoeksvraag)
Hamburg was een van de belangrijkste
handelssteden, vanwege haar ligging
Men ging zich meer
specialiseren in
ambachten (sint jozef )
Stedelijke burgerij
• Begrippen 4.2
• gebeurtenissen
• Stadsrechten = privileges van een stad
• Privileges =speciale rechten van een groep
mensen
• Baljuw = door een edelman aangestelde
rechter en in een stad of op het platteland
• Schutterij = gewapende burgerwacht die
zorgde voorde veiligheid in een stad
• Gilde = stedelijke organisatie van zelfstandig
beoefenaren van een bepaald ambacht
• Schepenen = leden van het bestuur en
rechtbank van een stad
• 1400, boekdrukkunst : gutenberg was
niet de eerste die letters drukte, maar
wel de “handigste” omdat hij wist al
hoe je ijzerwerk kan versieren, die
techniek heeft hij ervoor gebruikt.
• 1100, gilde : rond 1100 zijn de gilden
ontstaan, leden zorgden voor elkaar.
• Veranderingen 4.2
• Doordat de steden
stadsrechten kregen werden
de steden steeds
onafhankelijker van de adel
• Door de schutterij en de
stadsmuren werden steden
steeds veiliger
Steden kregen stadsrechten en
werden daardoor onafhankelijker
Door burgerij en stadsmuren werden de
steden steeds veiliger
Staatsvorming en centralisatie
• Begrippen 4.3
• Centralisatie = ontwikkeling waarbij een land
steeds meer vanuit een hoofdstad word bestuurd
• Staatsvorming = vorming van een overheid met
ambtenaren en een door de staat betaald leger
• Huursoldaten = iemand die zich verhuurd als
soldaat, vaak door een buitenlands leger
• Parlement = volksvertegenwoordiging
• Standen =groepen met privileges
• Geestelijkheid = alle geestelijken van een kerk
• Staten-Generaal = volksvertegenwoordiging
• Belangrijke personen 4.3
• Willem de veroveraar : veroverde
Engeland en voerde veel wetten in,
daardoor werd Engeland het best
georganiseerde koninkrijk uit de
middeleeuwen .
• Philips van Bourgondië :Philips stelde
het centrale bestuur in. Hij bezat een
groot gebied en maakte daar Brussel
de hoofdstad van.
2 belangrijke steden
• Brussel : Philips maakte dit de
hoofdstad van zijn rijk. Hij bouwde
daar de rekenkamer die o.a.
belasting inde van zijn rijk.
• Rome : daar lieten Duitse
koningen zich kronen om te laten
zien dat ze op volgers waren van
de romeinse keizers en Karel de
Grote en dat de kerk achter hen
stond
Philips de goede maakte
Brussel de hoofdstad van
zijn rijk en hij was de eerste
die de Nederlandse staten
generaal bijeen riep.
Het parlement had 3
vertegenwoordigers, adel
geestelijkheid en burgerij
• verbinding
In de 18e eeuw werden de
oude privileges
afgeschaft, er kwamen
grondwetten en burgers
hadden invloed op het
bestuur
• onderzoeksvraag
Was het mogelijk
geweest om de
centralisatie in
Duitsland te
voorkomen?
Kerk en staat
• 2 belangrijke personen
• Paus GregoriusVII : hij vond
dat de paus boven
wereldlijke heersers stond
en dat keizers geen
bisschoppen mochten
benoemen
• Hendrik IV : hij
gehoorzaamde paus
Gregorius niet, daardoor
werd hij door hem in de ban
gedaan
• 2 gebeurtenissen
• 1075, investituurtijd :
plechtige overhandiging
van de tekenen van gezag
• 1122 de keizer deed afstand
van de investituurtijd
• verbinding
In de tijd van monniken en
ridders kwam het geloof op,
maar in de tijd van
ontdekkers en hervormers
deed men weer meer
afstand van het geloof
Paus GregoriusVII stond
tegenover de keizer in de
investituurtijd
Hendrik IV smeekt om vergiffenis bij
paus Gregorius
Christelijk Europa en de buitenwereld
• 2 belangrijke personen
• Paus Urbanus : hij
enthousiasmeerde
mensen voor de
kruistochten
• Saladin : hij veroverde in
1187 Jeruzalem
Een van de kruistochten
Inname Jeruzalem
1492
1187
1095 1096
Veroverin
g Granada
Sladin neemt
Jeruzalem in
Eerste kruistocht
naar Palestina
Paus Urbanus
roept christenen
op om mee te
doen aan
kruistochten
• Belangrijke steden
Jeruzalem : in 1099 veroverd
door kruisleger
Palestina : kruisvaarders
trokken daar naartoe
Granada : werd als laatste stad
veroverd waardoor de
reqonquista eindigde
• hoofdvraag
Hoe verliepen de kruistochten?
• deelvragen
• Hoe begonnen de kruistochten
• Hoe veroverden legers steden?
• Hoe eindigden kruistochten?
• verbindingen
In de tijd van jagers en
boeren hadden ze al
muurschilderingen, in de tijd
van steden en staten waren
ze nog steeds bezig met
kunst
In de tijd van regenten en vorsten
gaat het veel over handels
kapitalisme, in de tijd van steden en
staten gaat het ook o.a. over handel
• 2 films
De brief voor de koning : ik heb deze film zelf gekregen toen ik
in groep 7 zat. Ik snapte er toen niet zoveel over maar het gaat
over een jongen ,tiuri, moet een hele geheime brief bezorgen
aan de koning. Hij moet lang gebieden waar de brief in
verkeerde handen kan vallen, en dat mag absoluut niet! Tiuri
mag de brief alleen openen als hij in levens gevaar is en hem
daarna zal verbranden.
Kruistocht in spijkerbroek : deze film heb ik op school met
geschiedenis gezien. Het gaat over een jongen ,dolf, zijn
moeder werkt ergens waar een tijdmachine is. ‘s nachts
steelt dolf de sleutels van zijn moeder en gaat naar de
middeleeuwen. Daar komt hij terecht in een kruistocht
die die mee loopt.
• jeugdboek
Ik heb zelf geen boek gelezen, dit vond ik op
internet.
de ronde tafel is een tafel die gestaan zou hebben
in het kasteel van Koning Arthur. Hier vergaderde
hij met zijn ridders. Of de ronde tafel of een
soortgelijke tafel ooit echt heeft bestaan is niet
bekend.
In het begin van zijn koningschap was Arthur
voornamelijk bezig met het verenigen van de
verschillende landheren en het bouwen van
Camelot. Zoals het een goed koning betaamt
moest hij een koningin zoeken. Al gauw hoorde hij
van de mooie Gwenhwyfar (Guinevere).
Hij vroeg haar vader om haar hand en trouwde met haar. Bij de bruidsschat zat een
grote ronde tafel en Arthur gebruikte deze tafel bij de vereniging van Engeland. Zo
ontstond "de ronde tafel". Iedereen aan deze tafel was gelijk aan de ander,
niemand was belangrijker en iedereen werd gehoord. De landheren werden tot
ridder geslagen en hadden allen plaats aan de ronde tafel.
De ronde tafel in Winchester
In de Great Hall van het Zuid-Engelse Winchester Castle in Winchester hangt een
grote ronde tafel aan de muur. In het verleden hebben velen zich aan deze tafel
vergaapt, in de veronderstelling dat de legendarische koning er werkelijk aan had
gezeten. Dendrologisch onderzoek heeft echter aangetoond dat zij pas in de
dertiende eeuw werd vervaardigd en dus gemaakt moet zijn naar het voorbeeld van
de verhalen die toen in omloop waren. De beschildering is van nog latere datum, de
zestiende eeuw, en toont koning Hendrik VIII.
Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Ronde_tafel
• Historische kaart
Route kruistochten
• Belangrijke plaatsnamen
• monument
• Jeruzalem : de eindbestemming van
de eerste kruistocht, veroverd in
1187
• Hamburg : Hamburg was een van de
belangrijkste handelssteden,
vanwege haar ligging
Slot Loevestein