Les 5 In het spoor van Columbus

Professionele Bachelor Lager Onderwijs
Campus Noord 2
Oudesteenweg 81
2060 Antwerpen
 03 613 14 05
http://stageweb.kdg.be
LESVOORBEREIDING
naam:
school:
Joyce Veltmans
doestage:
nr:
2
opleidingsgroep
:
datum:
48
2PBLO
C
Vrije basisschool
Johannesschool
leerjaar:
6A
(uur) van:
11u10
mentor:
Peter Crauwels
aantal lln:
18
leergebied:
Wereldoriëntatie
leerdomein: Mens en tijd/ mens en ruimte/
mens en techniek
lesonderwerp:
Focusthema 5: Les 5: In het spoor van Columbus
nagekeken
door:
tot:
29/04/2015
12u00
op:
Beginsituatie
De lln. hebben al kennisgemaakt met thema 5 ‘les 1: Geschiedenis schrijven’,
‘les 2: Ken jij Lucy?’, ‘les 3: Caesar is in het land’ en les 4: ‘Met het zwaard in de
hand’.
Kerndoelen
De kinderen kunnen de Nieuwe Tijden (deel 1)/de tijd van vorsten en ontdekkingen situeren op
de tijdsband.
De kinderen kunnen de jaartallen die horen bij deze periode aanduiden op de tijdsband.
De kinderen kunnen een beschreven hinkelspel uit het bronnenboek visueel voorstellen.
Situering (leerplan en/of leergebiedoverschrijdende eindtermen)
Leerplan wereldoriëntatie
Mens en tijd
8.10 Kinderen kunnen in de tijd ordenen en zowel hun eigen als de Europese geschiedenis in
perioden indelen.
8.11 Kinderen kunnen de eeuwenband en een tijdband van de grote perioden in de Europese
geschiedenis functioneel gebruiken.
8.12 Kinderen zien in dat mensen, dieren, planten, objecten, opvattingen, structuren …
evolueren in de tijd.
8.13 Kinderen zijn nieuwsgierig naar de historische ontwikkeling van planten, dieren, mensen,
voorwerpen, systemen, actuele toestanden.
8.14 Kinderen beseffen dat er naast een heden, ook een verleden en een toekomst zijn.
8.16 Kinderen beseffen dat kennis nemen van het verleden altijd gebeurt vanuit bronnen die
vaak onvolledig of beperkt zijn.
Aantal bijlagen
Mens en ruimte
9.8 Kinderen kunnen zich vlot in de ruimte oriënteren.
9.10 Kinderen kunnen plaatsen en gebeurtenissen waar ze kennis mee maken vlot op een
passende kaart of plattegrond terugvinden.
Mens en techniek
6.1 Kinderen zien in dat courante producten gemaakt zijn uit welbepaalde materialen en/of
grondstoffen.
6.2 Kinderen kennen verschillende energiebronnen.
6.3 Kinderen zien in dat energie noodzakelijk is voor het functioneren van niet-levende
systemen.
6.4 Kinderen zien in dat veel voorwerpen in hun omgeving een aanvulling of verbetering zijn van
menselijke functies en maken er functioneel gebruik van.
6.5 Kinderen zien in dat instrumenten evolueren en dat ze bij het eigen lichaam ontstaan zijn.
6.6 Kinderen zien in dat producten worden gemaakt volgens bepaalde technische principes.
Bronnen
Vzw DOKO.( 2010). Leerplan Katholiek basisonderwijs Wereldoriëntatie. Sint-Niklaas: Room.
Werkpunt(en)
Aantal bijlagen
Duur
Fasering
per lesfase noteer je een duidelijke titel, tenminste één leerdoel en
omschrijf je zeer gedetailleerd en eenduidig de leerstof of de vaardigheid
in min.
10
Leerinhoud (WAT)
1
De vorige periodes herhalen
De lln. kunnen reflecteren op de voorbije historische
periodes.
Zin 1
De ontdekking van het vuur bood enkele voordelen. Zo
konden de eerste mensen vlees roosteren, hadden ze
warmte en licht, en bood het hun ook bescherming
tegen wilde dieren.
Zin 2
Athene stond bekend voor de democratie en de
Spartanen dan weer voor hun militaire dril.
Zin 3
Ambiorix is bekend voor zijn slimme list tegen de
Romeinen.
Onderwijsleermiddelen
(WAARMEE)
Bronnenboek, bord,
kopieerblad 1
Onderwijsleeractiviteiten (HOE)
De leerkracht…
Groep
De leerlingen…
Geeft de lln. de onvolledige tekst van kopieerblad 1.
Zegt: Vervolledig de tekst met je buur.
Schrijft tijdens de klassikale bespreking enkele
zinnen van de lln. op het bord.
G(2)/K
Vervolledigen samen
met hun buur de tekst.
Zegt: Gebruik je bronnenboek om de zinnen te
controleren of ze juist zijn.
Controleren met hun
bronnenboek of de
zinnen correct zijn.
Vraagt: Kloppen de zinnen?
Neen, welke zijn fout?
Wat moet het dan zijn?
Antwoorden.
Geeft de juiste antwoorden, als de lln. het niet weten.
Zin 4
Paus Urbanus II riep de christenen op om te gaan
strijden tegen de Turken. De eerste, beroemde
kruisvaarder was Godfried van Bouillon.
Zin 5
In het begin van de 14e eeuw was het nogal rumoerig in
onze streken. De Vlaamse graaf Gwijde van
Dampierre lag in ruzie met de Franse koning Filips de
Schone. Er ontstonden twee groepen: de Klauwaerts,
de Vlaamsgezinden en de andere groep, de Leliaerts,
de Fransgezinden. Het kwam op 11 juli 1302 tot een
veldslag, de Guldensporenslag genaamd.
10
2
2.1
Kern: In het spoor van Columbus
Het bronnenboek bespreken
De lln. kunnen elementen en tijdsgebonden
eigenschappen halen uit een strip.
Wie is de ontdekkingsreiziger in deze strip?
 Christoffel Colombus
Wanneer ontdekte hij wat?
 1492/ ontdekking Amerika
Bronnenboek pagina Zegt: Neem jullie bronnenboek op pagina 57.
57
Leest en bespreekt samen met de lln. het tekstje
‘Belangrijk in deze periode’.
Zegt: Lees en bekijk de strip.
Vraagt:
Wie is de ontdekkingsreiziger in deze strip?
Wanneer ontdekte hij wat?
Als zo’n westers schip ergens op onbekend
gebied neerstreek, wat gebeurde er dan?
Nemen hun
bronnenboek.
Lezen en bekijken de
strip.
Antwoorden.
K
Duur
in min.
Fasering
Leerinhoud (WAT)
per lesfase noteer je een duidelijke titel, tenminste één leerdoel en
omschrijf je zeer gedetailleerd en eenduidig de leerstof of de vaardigheid
Als zo’n westers schip ergens op onbekend gebied
neerstreek, wat gebeurde er dan?
 Westerlingen hadden vuurwapens, inboorlingen
hadden enkel speren en kleine wapens. De
overmacht was veel te groot. De westerlingen
claimden het land. Ze hielden geen rekening
met de plaatselijke bevolking die daar vaak al
jaren of zelfs eeuwen woonde. Alle waardevolle
spullen en grondstoffen, zoals goud, werden in
beslag genomen en vervoerd naar het
thuisland. De plaatselijke bevolking werd vaak
uitgemoord of tewerkgesteld en meegenomen
als slaaf. Er kwam een abrupt einde aan hun
vredig bestaan.
Weet je nog waarom Christoffel Colombus de
plaatselijke bevolking ‘indianen’ noemde?
 Hij wou zelf een kortere vaarroute zoeken naar
het Verre Oosten. Tot dan toe ging men te voet
of per paard over het land om specerijen te
halen en te verkopen. Maar de inwoners van de
landen waardoor men moest reizen, wilden
meer tolgeld en de reizen werden te duur en te
gevaarlijk. Helaas was Christoffel helemaal de
verkeerde kant opgegaan. In plaats van in
Indië kwam hij in Amerika aan. Vandaar dat hij
ze ‘indianen’ noemde. Zelf bleef hij tot zijn
dood ervan overtuigd dat hij Indië had ontdekt.
Het land kreeg zijn naam van een andere
ontdekkingsreiziger, Amerigo Vespucci.
Ken je nog andere ontdekkingsreizigers en wat hebben
ze ontdekt?
 Vasco da Gama zeilde helemaal rond Afrika in
1497 om een vaarroute te vinden naar Indië.
Fernando Magelhaes maakte in 1519 een reis
rond de wereld. Hij vertrok met 265
bemanningsleden met zijn schip Victoria. Er
bleven na zijn reis slechts 18 bemanningsleden
over. Hijzelf stierf ook onderweg, maar door
zijn reis ontdekten de mensen dat de aarde
bolvormig was.
Onderwijsleermiddelen
(WAARMEE)
Onderwijsleeractiviteiten (HOE)
De leerkracht…
-
Weet je nog waarom Christoffel Colombus
de plaatselijke bevolking ‘indianen’ noemde?
Ken je nog andere ontdekkingsreizigers en
wat hebben ze ontdekt?
Groep
De leerlingen…
Duur
Fasering
per lesfase noteer je een duidelijke titel, tenminste één leerdoel en
omschrijf je zeer gedetailleerd en eenduidig de leerstof of de vaardigheid
in min.
20
Leerinhoud (WAT)
2.2
Opdrachten in de werkkatern
De lln. kunnen de opdrachten per 2 of alleen maken.
Opdracht 1 De tijdsband
 Nieuwe tijd 1500 n.C. – 1800 n.C.
Opdracht 2 Een nieuwe historische periode
Markeer: Vul aan: welke uitvinding is de oorzaak van
deze evolutie (= gevolgen)?
Nieuwe en veel krachtigere
wapens veranderen de manier
waarop oorlog wordt gevoerd.
Burchten en zwaarden moeten
het afleggen tegen kanonnen
en geweren.
Nieuwe, overzeese landen
worden ontdekt. De
plaatselijke bevolking wordt
verdrukt, maar nieuwe
producten en grondstoffen
worden naar Europa
verscheept.
Ideeën en meningen raken
makkelijker verspreid. Boeken
moeten nu immers niet meer
een voor een worden
overgeschreven met de hand.
Door de
uitvinding van het
buskruit
Door de
uitvinding van het
kompas en het
karveel
Onderwijsleermiddelen
(WAARMEE)
Onderwijsleeractiviteiten (HOE)
De leerkracht…
Werkkatern 5
Zegt: Neem jullie werkkatern 5 pagina 9.
pagina 9 en 10,
bronnenboek pagina Vraagt: Uit welke periode zou Christoffel Colombus
59 en 60, bord
afkomstig zijn?
Zegt: Christoffel Colombus kwam uit de Nieuwe tijd,
de tijd van vorsten en ontdekkingen.
Omcirkel de Nieuwe tijd in jullie werkkatern bij
opdracht 1. De Nieuwe tijd is van 1500 n.C.- 1800
n.C.
Wij waren toen niet de slimsten van de klas. Zowel het
kompas, het papier als het buskruit kwamen uit
China.
Laat de lln. de zinnen uit de tweede kolom voorlezen
en laat hen het ontbrekende invullen.
Laat de lln. de namen van de ontdekkingsreizigers in
de juiste volgorde zeggen.
Zegt: Vat de personen kort samen.
Vraagt: Wat waren hun prestaties?
Duidt een lln. aan die de omschrijving van de
betekenis van een kolonie moet geven.
Nieuwe wapens, ontdekkingsreizen, paleizen … dat alles
kost handenvol geld. Enkel rijke vorsten konden dat
betalen door belastingen en inkomsten uit de nieuwe
kolonies.
Zegt: Een kolonie is dus een wingewest buiten het
eigen gebied van de natie gesticht om handel te
drijven, ongecultiveerd land te ontginnen enz.
Opdracht 3 Ontdekkingsreizigers
Vul aan met Christoffel Colombus- Ferdinand MagelhaesVasco da Gama in de hokjes. Beantwoord de vragen.
Bv. Koning Leopold I uit België heeft een Afrikaanse
kolonie gehad. Zijn handelsmerk was slavernij. Een
ongecultiveerd land = een land waar nog niet aan
landbouw wordt gedaan.
Ferdinand
Magelhaes
Voer als eerste
in 1519
Christoffel
Colombus
Ontdekte
Amerika in
Vasco da Gama
Voer rond
Afrika en
De leerlingen…
Nemen hun werkkatern
5.
Antwoorden.
Maken de oefeningen.
Zegt: Maak opdracht 2 per 2. Gebruik bij deze
oefening je bronnenboek p. 59-60.
Maak oefening 3 en 4 alleen. Oefening 5 en het
nadenkertje doen we op een andere keer.
We bespreken de oefeningen daarna klassikaal.
Start nu met de oefeningen.
Laat de lln. de zinnen onder de kolom voorlezen en
aanvullen.
Door de
uitvinding van het
papier en de
boekdrukkunst
Groep
Overloopt samen de antwoorden van het
kruiswoordraadsel.
Lezen de zinnen voor en
vullen aan.
Lezen de zinnen onder
de kolom en vullen aan.
Zeggen de
ontdekkingsreizigers in
de juiste volgorde.
Vatten de personen kort
samen.
Geeft de betekenis van
kolonie.
I/K
Duur
Fasering
Leerinhoud (WAT)
per lesfase noteer je een duidelijke titel, tenminste één leerdoel en
omschrijf je zeer gedetailleerd en eenduidig de leerstof of de vaardigheid
in min.
helemaal rond
de wereld.
Jammer dat hij
de reis zelf niet
overleefde!
Wat bewees hij
door zijn reis?
De aarde is
bolvormig.
1492. Hij
noemde de
bevolking
‘indianen’.
Welk land dacht
hij zelf te
hebben
ontdekt?
Indië
Onderwijsleermiddelen
(WAARMEE)
Onderwijsleeractiviteiten (HOE)
De leerkracht…
Groep
De leerlingen…
ontdekte zo in
1497 een
nieuwe
zeeroute naar
Indië.
Waarom
konden ze niet
over land naar
het oosten?
Ze moesten te
hoge taksen
betalen
onderweg.
Opdracht 4 Kolonies
1. Zoek in je woordenboek.
Kolonie: Wingewest buiten het eigen gebied van de
natie gesticht om handel te drijven, ongecultiveerd land
te ontginnen enz.
2.
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
10
3
Los dit kruiswoordraadsel op.
Het karveel was een nieuw type zeilschip met
drie of vier masten.
Het was een strijd tussen de Europese landen
om als eerste een nieuw gebed te ontdekken.
Christoffel Colombus ontdekte Amerika in
1492.
De plaatselijke bevolking kreeg het hard te
verduren.
Grondstoffen zoals goud en zilver die
ontdekkingsreizigers vonden, namen ze gewoon
mee.
Colombus noemde de inwoners van Amerika
indianen.
Nootmuskaat, peper, kaneel… zijn specerijen.
Een gebied dat door veroveraars wordt ingelijfd
en gebruikt, is een kolonie.
Kwartet
De lln. kunnen het spel kwartet spelen a.d.h.v. de
speluitleg.
Bijlage 2
Verdeelt de lln. in groepjes van 3 en 4.
Legt de spelregels uit.
Zegt: Je moet steeds vier kaarten van één onderwerp
verzamelen.
(bv. Colombus, telkens eenzelfde kleur)
Het woord dat in kleur gedrukt staat is je eigen kaart.
Spelen het spel kwartet.
G(4)/ (3)
Bordschema
Aanvullingen
Bijlage 2 zit niet in mijn kaft. Is deze bijlage in de handleiding te vinden?
Hebt u dit kwartet al is gespeeld? Duurt dit spel ongeveer 10 min?