economische politiek

Economische politiek &
Centrale overheid

7.4 Centrale overheid
• Organisatie en werkwijze zelf
bestuderen (is reeds behandeld bij
maatschappijleer / geschiedenis).
• Belangrijk: ken begrippen, definities,
instanties.
• Leerwerk (niets aan te begrijpen)
7.5 Schema inkomsten Rijk
direct
belastingen
inkomsten
Rijksoverheid
indirect
niet-belastingen
Schema uitgaven
Rijksoverheid
gebruik: infrastructuur
tegenprestatie
overheidsinvesteringen
overheidsbestedingen
verbruik: salarissen
koffiefilters
overheidsuitgaven
overheidsconsumptie
overdrachtsuitgaven
geen tegenprestatie
7.6 Economische politiek
Onder economische politiek verstaan
we alle maatregelen van de overheid
die gericht zijn op het beïnvloeden en
besturen van het economisch leven
• conjunctuurpolitiek  bestedingen
• structuurpolitiek  inrichting
productiecapaciteit (met oog op
concurrentievoordelen)
Doelstellingen
economische politiek
•
•
•
•
•
Prijsstabiliteit
Rechtvaardige inkomensverdeling
Evenwichtige arbeidsmarkt
Evenwichtige betalingsbalans
Evenwichtige duurzame groei
Strijdige doelen?
• Evenwichtige duurzame groei 

evenwichtige betalingsbalans
• Evenwichtige arbeidsmarkt 

evenwichtige betalingsbalans

prijsstabiliteit
• Evenwichtige arbeidsmarkt 

rechtvaardige inkomensverdeling
7.7 Instrumenten
economische politiek
1. Begrotingspolitiek
omvang en samenstelling in-/uitgaven
2. Monetaire politiek
handhaven koopkracht en wisselkoers
3. Inkomens- Prijs- & Loonbeleid
belastingwet, lonenwet en prijzenwet
4. Betalingsbalanspolitiek
wisselkoers-, import- en exportbeleid
5. Mededingingspolitiek
handhaven concurrentie bedrijfsleven
6. Groeipolitiek
stimulerings- en herstructureringsbeleid
Intrumenten conjunctuur
ingrijpen in omvang productie, inkomen en bestedingen
• begrotingspolitiek (1)
minder belasting / hogere uitgaven
• monetaire politiek (2)
kosten kredietverlening
• inkomenspolitiek (3)
sociale uitkering / belasting tarieven
• prijspolitiek (3)
eigen tarieven / tarieven aan banden
Instrumenten structuur
ingrijpen in structuur productie, inkomen en bestedingen
• investeringspolitiek (6)
investering infrastructuur / subsidie innovatie
• handelspolitiek (4)
handelsovereenkomsten / ruilverhoudingen
• belastingpolitiek (3)
lasten op arbeid / millieuheffingen
• consumptiepolitiek (3)
aanmoedigen (subsidies) / ontmoedigen
(heffingen)
Instrumenten marktwerking
ingrijpen in sturing productie, inkomen en bestedingen
• deregulering (1 en 5)
minder wetten en regels (minder bemoeinis)
• privatisering (1 en 5)
overheidstaken naar marktsector
• marktinterventie (5)
middels heffingen en subsidies
dan wel wet- en regelgeving
verbeteren marktwerking