1 Hoofdstuk 1 De rechtsstaat Hoofdstuk 2 Politiek Hoofdstuk 3 Democratie of dictatuur 2 Beperking macht van de overheid. • De overheid is gebonden aan de wet. Scheiding van de machten • Wetgevende macht, uitvoerende macht, rechterlijke macht Grondrechten zijn vastgelegd in de grondwet • Klassieke grondrechten, sociale grondrechten 3 Klassieke grondrechten • De overheid moet op afstand blijven. • Vrijheid van meningsuiting. • Vrijheid van godsdienst. • Persvrijheid Sociale grondrechten • De overheid moet iets voor de burger gaan doen. • Recht op gezondheidszorg. • Recht op huisvesting. 4 Filmfragment: Democratie en rechtsstaat. 5 Een politiek probleem is een keuzevraagstuk. Wegen? Bossen? 6 Filmfragment: Anorexia als politiek probleem. 7 Systeemmodel invoer • • • • burgers pressiegroepen massamedia politieke partijen • eisen • wensen • behoeften poortwachter • pressiegroepen • massamedia • politieke partijen conversie uitvoer • ambtenaren • adviesorganen • regering en parlement • ministers • ambtenaren •agendavorming •beleidsvoorbereiding •beleidsbepaling • besluiten • wetten • maatregelen 8 Barrièremodel Eis of wens Barrière 1 – steun uit de samenleving Wens opgepikt door politiek Barrière 2 – politieke steun Wens punt op de politieke agenda Barrière 3 – politieke meerderheid Besluit genomen Barrière 4 - uitvoering Wet of regel ingevoerd 9 Democratie Dictatuur Alle burgers kunnen politieke invloed uitoefenen. Een kleine groep neemt de beslissingen. De burgers hebben geen invloed. Er is een meerderheid nodig om een besluit door te voeren. Er is geen sprake van vrijheid van meningsuiting. Via verkiezingen wordt bepaald wie de macht in handen krijgt. Onderdrukking van politieke tegenstanders 10