Whoever wants lastingly to establish good government, must start by trying to persuade his fellow citizens and offering them sound ideologies. . . . There is no hope left for a civilization, when the masses favour harmful policies. Ludwig von Mises Economie, Politiek en de EUrocrisis Begrijpen hoe welvaart ontstaat en vergaat 1 Inleiding .................................................................... 7 2 Monetaire principes ................................................ 11 2.1 Inleiding ................................................................................ 11 2.2 Geld ...................................................................................... 11 2.3 Inflatie en deflatie ................................................................. 15 2.4 De kapitaalmarkt en de kapitaalmarktrente.......................... 29 2.5 Hoe centrale banken de kapitaalmarktrente beïnvloeden .... 31 2.6 De anatomie van een kredietcrisis ....................................... 37 3 Economische basis principes ................................. 45 3.1 Inleiding ................................................................................ 45 3.2 De producerende consument ............................................... 46 3 Economie, politiek en de EUrocrisis 3.3 Welvaartstoename door productiviteitstoename .................. 47 3.4 Investeringen, accumulatie van kapitaal of geldcreatie ........ 50 3.5 Specialisatie.......................................................................... 54 4 Overheidsmaatregelen ............................................55 4.1 Inleiding ................................................................................ 55 4.2 De rechtsstaat....................................................................... 56 4.3 Belastingklimaat ................................................................... 56 4.4 Begrotingstekort ................................................................... 58 4.5 Regelgeving .......................................................................... 60 5 Politieke en maatschappelijke keuzes .....................63 5.1 Inleiding ................................................................................ 63 5.2 Nivelleren .............................................................................. 63 5.3 De alles omvattende welvaartstaat ...................................... 65 5.4 Inflatie als politieke keuze..................................................... 68 5.5 De vrije markt........................................................................ 70 5.6 Het belang van prijssignalen ................................................ 71 5.7 Een vliegende start maken ................................................... 74 6 De Zeitgeist .............................................................77 6.1 Inleiding ................................................................................ 77 6.2 Groepsdenken ...................................................................... 77 4 Inhoudsopgave 6.3 Maynard Keynes .................................................................. 78 6.4 1968...................................................................................... 82 6.5 "Belangrijk wat je doet" wordt "belangrijk wat je vindt" ........ 83 6.6 Keynes en de gebroken etalage ruit .................................... 84 6.7 De weg naar de alles omvattende staat ............................... 86 6.8 Klimaatopwarming!? ............................................................. 88 7 Praktijkcasus, de EU en de Euro ............................ 97 7.1 Korte toelichting bij dit hoofdstuk ......................................... 97 7.2 Van een goed idee naar een slecht idee.............................. 98 7.3 De Euro .............................................................................. 101 7.4 Het ontstaan van de Eurocrisis .......................................... 104 7.5 De beste oplossing voor de Eurocrisis ............................... 114 7.6 De EU oplossing voor de Eurocrisis ................................... 120 7.7 "Extend and pretend" in de praktijk .................................... 124 7.8 Het resultaat, de Europese welvaartsontwikkeling ............ 134 8 Zwarte zwanen, witte zwanen............................... 137 9 Appendix .............................................................. 145 9.1 Relevante links ................................................................... 145 9.2 Bronvermelding figuren ...................................................... 147 5