Geen diatitel

Wie regeert ?
Deskundigen of Politici ?
Trends
- verwetenschappelijking van het wereldbeeld
- politiek verwijst ( ) naar wetenschap
(Klimaat, Betuwelijn, Waddenzee, Schiphol, Stoffenbeleid etc.)
- post modernisme; subjectieve wetenschap
-
Nowotny:
Expertise is more and more collective,
transgressive and socially distributed
Achterliggende problemen
• Milieu wordt als steeds technocratischer gezien
• Juridisering van de samenleving; aansprakelijkheidsmaatschappij
• Technologisch fatalisme; de niet maakbare samenleving
(doel-rationaliteit wordt kennisrationaliteit)
• Drie arena’s; Politiek, Wetenschap en Opinievorming
Politieke relevantie
Sociaal /
Cultureel
Global Change
Consensus
Klimaat systeem
transparantie
Economie
Sector-structuur
Ecologie /
Milieu
(modellen / meting)
Bodem, Water,Lucht
Wetenschappelijke zekerheid
Volledige
statistische validatie
Politiek
Waarden
relevantie
Doel rationaliteit
Integratie
voorzorg principe
+
onzekerheid
Synthese
Kennis rationaliteit
Wetenschap
‘Feiten’
zekerheid
zekerheid
Doel-rationaliteit
-
welomschreven doel
-
na te streven met de meest efficiente middelen
-
middel - doel relaties k-rationeel onderzoeken
Kennis-rationaliteit (= definitie van wetenschap)
-
nauwkeurige taal
-
toetsing uitspraken, empirische wetten, theorieen via streng
gecontroleerde experimenten
-
poging tot systematisering van resultaten (puzzeloplossend
vermogen)
Arena’s; two level game
1 Politiek debat
2 Wetenschappelijk debat
3 Wetenschappelijke integriteit
(R in ‘t Veld)
Gewetensvragen
u
u
u
u
u
u
u
Zien we geen (milieu)risico’s over het hoofd?
Lokken we niet onterecht (te dure) maatregelen uit ?
Perspectieven ? Context ?
Alternatieve theorieën ?
Review- en consensusproces toereikend ?
Kunnen we (met de beschikbare middelen)
onzekerheden reduceren ?
Kunnen we uitleggen wat onzekerheden voor het beleid
betekenen ?
Politiek
Democratisch mandaat
Normatief
Normatief;
“Objectieve” pretentie
“vrijheid van meningsuiting”
bescherming van bronnen
Kennisparadox
Opinievorming
Wetenschap
Onafhankelijk
“objectief”
traceerbaar naar
bronnen
Traceerbaarheids-paradox
Juridisering
Stoffenbeleid; Wolmanzouten (koper-, arseen-, chroom-verb.)
-
1991; Groen Links;-Willems; motie aangenomen; verbod !
-
1996; Groen Links- Vos
; motie aangenomen; verbod
‘schadelijke nevenwerkingen’ niet bewijsbaar cf Bmw
-
1998; milieucriteria (Rmnl) op basis Biocidenrichtlijn EU
-
2000 RIVM / CTB: verbod op gebruik en import; milieueffect
-
2000 CBB; vernietiging CTB-besluit op juridische overweging
-
CSTEE-EU valt onderbouwing RIVM aan
-
Biociden richtlijn; ook andere afwegingen; economie ??
--------------------------------------------------------------------------- +
Afweging milieu - economie ? Bewijslast ??
Schiphol
- PKB 1995: dubbele doelstelling
- veiligheidsrisico’s nemen toe; steeds andere maten
- geluid; (on)gelijkwaardigheid; de wijdere omgeving
- beleid op de grond ongelijk beleid in de lucht; RO
- zowel Tweede Kamer als Wetenschap haakt af !
-------------------------------------------------------------- +
Economie of Ecologie
Betuwelijn
vlgs Frissen
-
CPB negatief / sceptisch over economie ; termijn ?
-
RIVM relativerend over milieubijdrage (1-3 %)
-
grote inzet 6e macht
-
ritualisering van het gebruik van kennis (F);
wetenschappelijk posities pro en con
-
fixatie op enge perceptie van economische belangen (F)
-
gezag milieukennis vergt erkenning culturele
gebondenheid van kennis (F)
------------------------------------------------------------- +
wetenschap (RIVM) door pers en politiek aangevallen
Klimaatverandering
-
Inherente onzekerheden
-
Aangewezen op wetenschappelijke consensusvorming ;
-
‘toenemende waarschijnlijkheid’ ; (confirmatie)
-
IPCC proces succesvol; scenario’s en perspectieven
-
Integriteit wetenschappers onder vuur (Lomborg cs)
Globalisering
2
VVD
PvdA
CDA
D66
SGP
Groen Links
LPF
SP
3
4
Regionalisering
/
fragmentatie
Rechtvaardigheid
‘
Nadruk op
Economische efficientie
Nadruk op
1
Globalisering
1
2
Fukuyama
Globalisering
Materieel-intensief
Globalisering
Materieel-extensief
Sustainable Development
Huntington
No Logo
:
Regionaal, Materieel
intensief
Regionaal, Materieel extensief
Small is beautifull
‘Botsende Beschavingen’
3
4
Regionalisering
/
fragmentatie
Rechtvaardigheid
Brundtland
Nadruk op
economische efficientie
Nadruk op
‘
Globalisering
1
2
Fukuyama
Huntington
No Logo
:
Regionaal, Materieel
intensief
Regionaal, Materieel extensief
Anti-Globalisme
‘Botsende Beschavingen’
3
4
Regionalisering
/
fragmentatie
Rechtvaardigheid
Brundtland
Nadruk op
economische efficientie
Nadruk op
‘
Globalisering
1
2
Fukuyama
Huntington
No Logo
:
‘Botsende Beschavingen’
Anti Globalisme
3
4
Regionalisering
/
fragmentatie
Rechtvaardigheid
Brundtland
Nadruk op
economische efficientie
Nadruk op
‘
Scenarios : Population
Emphasis on
Emphasis on
material wealth
sustainability and equity
Globalisation
Regionalisation
/fragmentation
Ecologie
Economie
- “Planbureaus” als kennismakelaars
- wel politiek relevant; niet politiek gestuurd
- kosten - baten problem; ‘alles van waarde is weerloos’
- Wetenschappelijke advocatuur in opkomst
- Primaat (terug) aan de politiek
Politiek
relevantie
Waarden
Primaat
Doel rationaliteit
maakbaarheid
Niet-maakbaarheid
Culturele
Perspectief
Kennis rationaliteit; positivisme
middelen
Wetenschap
‘Feiten’
zekerheid
onzekerheid
Doel rationaliteit; waartoe zijn wij op aarde ?
Religie,
Filosofie
Wetenschap
Ware wezen mens,
natuur en samenleving
Kennis rationaliteit; hoe werkt het hier ?
Aristoteles, Thomas van Aquino:
De vaagste kennis die we van het hogere verwerven
valt te verkiezen boven
de meest stellige kennis die we van het lagere hebben
vergaard
Economie
Sociaal-Cultureel
KernKabinet
Institutioneel
/ Bestuur
Ecologie
Instituten
Universiteiten
Ecologie
(part explained by anthropogenic influence)
Best fit temperature /w solar signal
Temperature
(smoothed)
(part explained
by solar activity)
Solar activity signal
Source: Mende and Stellmacher, 2000
Best fit temperature /w solar signal
Scenarios : Energy use per carrier
Emphasis on
Emphasis on
material wealth
sustainability and equity
Globalisation
Regionalisation
/fragmentation
ONZEKERHEID OF INTEGRITEIT?
• Theorie start punt
• Alle waarnemingen theorie geladen
• Falsificatie vs confirmatie
• ‘Consensus’ i.p.v. ‘objectiviteit’
Theorie
Model
Empirische wetten
/ Model
statistiek
Niewe Hypothese
statistiek
• Waarnemingen
Waarnemingen
• Empirische genaralisaties
•Theorie formulering
Post-moderne wetenschaps-opvatting
-
waarnemingen en feiten contingent;
context afhankelijk / toevallig
-
paradigma wijzigingen (feiten en theorieen)
-
aanbod gestuurd ; doel - loosheid
-
contradictie: doelgericht overheidsbeleid