De opdracht zelf! - Ga naar Edurep Delen

Keerpunten - Praktische Opdracht KCV 4 VWO
“Als Hitler toch de oorlog had gewonnen, wat weinig had gescheeld met die V-2, hadden we dan nog
levensmidd'lenbonnen of viel de toestand achteraf best mee?”
Zo zingt Herman van Veen in het nummer ‘Als het net even anders was
gegaan’ over een keerpunt in de recente geschiedenis. Nog actueler zijn de
volksopstanden in bv. Syrië. Bij KCV hebben we het uiteraard over de oudheid,
maar ook hier zijn er momenten geweest waarvan de uitkomst heeft
doorgewerkt tot op de dag van vandaag. De komende periode zullen we
inzoomen op een aantal van deze ‘keerpunten’: welke factoren hebben de
doorslag gegeven en wat als het net even anders was gegaan? Hadden we dan ook les gehad in Latijn en
Grieks? Bestonden er dan nog christenen? En wisten we dan wat democratie was?
Keerpunten in de Griekse geschiedenis
1. ca. 1200 v. Chr.
Ondergang van de Myceense beschaving
2. 480-479 v.Chr.
Xerxes wordt verslagen, Athene wordt democratischer
3. 429 v. Chr.
Pest in Athene, dood van Pericles
4. 399 v. Chr.
Socrates ter dood veroordeeld
5. 331 v. Chr.
Slag bij Gaugamela: Alexander verovert het Perzische rijk
6. 1453 n.Chr.
Val van Constantinopel, einde Oost-Romeinse Rijk
Keerpunten in de Romeinse geschiedenis
1. 510 v.Chr.
Lucretia en het begin van de Republiek
2. 216 v.Chr.
Slag bij Cannae (Hannibal)
3. 44 v.Chr.
De moord op Caesar
4. 31 v. Chr.
Slag bij Actium (Octavianus versus Marcus Antonius & Cleopatra): keizertijd begint
5. 312 n. Chr.
De ‘bekering’ van keizer Constantijn
6. 410 n. Chr.
De val van Rome
De opdracht zelf!
Het onderzoek bestaat eruit dat je samen met een andere leerling uit bovenstaande lijst een onderwerp
kiest dat je aanspreekt. Je verdiept je in de betreffende periode, vat de hoofdpunten samen op maximaal
1 A4 getypt en bedenkt vervolgens een geheel eigen
creatieve/grappige/boeiende/ontroerende/spitsvondige/confronterende presentatie over dit onderwerp.
Denk aan een filmpje waarin de hoofdpersonen worden geïnterviewd, een voorstelling over hoe de
wereld eruit zou zien als dit keerpunt anders zou zijn afgelopen, een PowerPoint waarin de meest
schokkende momenten met foto’s worden geïllustreerd, een flitsende quiz waarin de klas wordt getest op
kennis over deze periode, een live uitbeelding van enkele dramatische hoogtepunten, een historisch
reisprogramma, detective aflevering, Wie van de Drie quiz, cabaretvoorstelling, straatinterviews in Leiden
enz. enz. enz.! Hoe creatiever hoe beter!
Vóór je presentatie geef je je samenvatting aan je docent: die kopieert ’m en deelt ’m na de presentatie
uit in de klas. Doe dit de les voor jouw presentatie gepland staat of uiterlijk de dag ervoor per email.
In je presentatie verwerk je minstens één citaat van een hoofdpersoon (dus bv een uitspraak van Caesar)
of een citaat van een bron uit de oudheid (bijvoorbeeld de geschiedschrijver Herodotus over koning
Croesus). Je presentatie moet begrijpelijk zijn voor iemand die nog heel weinig over deze periode weet: zo
nodig moet je dus eerst wat achtergrondinformatie vertellen.
Aan het eind van je presentatie leg je twee vragen of stellingen aan de klas voor waarover gediscussieerd
kan worden (bv: “Caesar was eigenlijk een oorlogsmisdadiger”).
Je voert de opdracht uit in een groepje van twee leerlingen.
Na de uitvoering van de opdracht
 Heb je een globaal beeld van de Griekse en Romeinse geschiedenis
 Ken je één keerpunt plus de bijbehorende periode uit die geschiedenis van nabij
 Heb je ervaring opgedaan met het raadplegen van naslagwerken op het gebied van de oude
geschiedenis en met het lezen van historische teksten in vertaling
 Heb je je ingeleefd in historische personen en uitgeleefd op een creatieve weergave ervan
Materiaal
Als naslagmateriaal kun je behalve internet (Wikipedia, Livius.org (in het Engels)) o.a. de volgende boeken
gebruiken:
 Forum
 De Klassieke Wereld
 Van Alexandros tot Zenobia
Uitvoering
a. Kies één van de genoemde onderwerpen en lees algemene info over die periode (ca 1 uur).
b. Verdiep je verder in je onderwerp en maak een samenvatting van de hoofdpunten op max. 1 A4
getypt. Vermeld hierbij ook de bronnen die je hebt geraadpleegd. Kies ook alvast een fragment uit dat
je wilt verwerken in je presentatie. (ca. 2 uur)
c. Maak er iets creatiefs van (zie boven voor suggesties). (ca. 4 uur)
c. Bereid je presentatie voor (ca 3. kwartier):
 wat ga je vertellen?
 wil je iets op het bord/op de beamer laten zien?
 wat ga je voorlezen?
 wat moet de klas doen?
e. De eigenlijke presentatie duurt ca. 10-15 minuten en wordt gevolgd door discussie op basis van de zelf
opgestelde stellingen/vragen.
f. Tijdens het onderzoek houd je een logboek bij, waarin je (in telegramstijl) opschrijft:
 welke handelingen je verricht hebt (lezen, opzoeken, samenvatten, taken verdelen, nadenken,
oefenen voor de spiegel)
 op welke datum je ze verricht hebt
 hoeveel tijd ze in beslag namen
 een korte evaluatie van elke handeling (leuk/vervelend/moeilijk/ interessant etc.)
Dit logboek lever je op de dag van je presentatie in.
Beoordeling
Bij de beoordeling wordt onderscheid gemaakt tussen onderstaande vier vaardigheden: voor elk van de
vier onderdelen A-D krijg je een cijfer, het eindcijfer is het gemiddelde van deze vier cijfers. Het cijfer
wordt pas meegedeeld als alle leerlingen aan de beurt zijn geweest.
A. Algemene vaardigheden
1. Je hebt je werk goed verdeeld en gepland.
2. Je hebt alles compleet en op tijd afgekregen.
3. Je hebt de juiste informatiebronnen benut, de bronvermelding is in orde.
B. Vakinhoudelijke vaardigheden
4. Je hebt de belangrijkste punten uit deze periode gehaald en goed weergegeven.
5. Je hebt als citaat een fragment uitgekozen dat passend is binnen je presentatie.
C. Presentatievaardigheden
6. De samenvatting op A4 was helder en overzichtelijk.
7. Er was voldoende en leuke interactie met de rest van de klas.
8. Je hebt goede vragen / stellingen bedacht.
D. Creativiteit
9. Je hebt een creatief idee bedacht voor je presentatie.
10.De uitwerking was boeiend, verzorgd en goed uitgevoerd.