Hoofdstuk 1 Koude Oorlog en dekolonisatie in Indochina Deelvraag: waarom raakten de VS betrokken bij de dekolonisatie van Vietnam? 1 1 Hoofdstuk 1 Koude Oorlog en dekolonisatie in Indochina Deelvraag: waarom raakten de VS betrokken bij de dekolonisatie van Vietnam? Paragraaf 1.1 Nieuwe internationale verhoudingen na 1945 De Koude Oorlog begon als conflict tussen de VS en de SU over de toekomst van Europa, maar ontwikkelde zich tot een wereldwijd conflict. Beide partijen waren bang dat de ander bezig was met verstevigen van haar invloedssfeer. Europa viel in 1945 in twee delen uiteen in een kapitalistische en een communistische invloedssfeer, door een 'ijzeren gordijn' van elkaar gescheiden. 2 In 1949 bleek dat de Sovjet-Unie ook kernwapens kon produceren. Een wapenwedloop was het gevolg. Dit leidde echter tot wederzijdse afschrikking en had uiteindelijk een stabiliserend effect. In de jaren zestig richtte de SU zich op vreedzame co-existentie met de VS in Europa. Dekolonisatie en Koude Oorlog in Vietnam 2 Hoofdstuk 1 Koude Oorlog en dekolonisatie in Indochina Deelvraag: waarom raakten de VS betrokken bij de dekolonisatie van Vietnam? Paragraaf 1.1 Nieuwe internationale verhoudingen na 1945 3 Dekolonisatie en Koude Oorlog in Vietnam 3 Hoofdstuk 1 Koude Oorlog en dekolonisatie in Indochina Deelvraag: waarom raakten de VS betrokken bij de dekolonisatie van Vietnam? Paragraaf 1.2 Vijandbeelden Angst voor een rechtstreekse gewapende confrontatie bleef voor spanning zorgen. Beide supermachten ontwikkelden een vijandbeeld ter legitimatie van hun optreden. De Amerikanen vreesden de communistische wereldrevolutie. 4 Uitgangspunt van het Amerikaanse buitenlandse beleid werd daarom de containmentpolitiek. Eerst alleen in Europa. Later, door het dekolonisatieproces en de communistische machtsovername in China, ook in de rest van de wereld. Dekolonisatie en Koude Oorlog in Vietnam 4 Hoofdstuk 1 Koude Oorlog en dekolonisatie in Indochina Deelvraag: waarom raakten de VS betrokken bij de dekolonisatie van Vietnam? Paragraaf 1.2 Vijandbeelden De Sovjet-Unie, en na 1949 ook China, beschouwde en betitelde de containmentpolitiek als een voorbeeld van westers imperialisme. Niet door middel van koloniën maar door economische en politieke invloed in grote delen van de wereld te verkrijgen, trachtten de Verenigde Staten afzetmarkten en grondstoffen te veroveren. 5 grootmachten één groot machtsblok De VS dachten dat de twee communistische vormden tegenover het Westen. In werkelijkheid was dat niet zo. Dekolonisatie en Koude Oorlog in Vietnam 5 Hoofdstuk 1 Koude Oorlog en dekolonisatie in Indochina Deelvraag: waarom raakten de VS betrokken bij de dekolonisatie van Vietnam? Paragraaf 1.3 Dekolonisatie in Zuid-Oost-Azië In veel koloniën in de jaren twintig en dertig verzet tegen de Europese koloniale overheersing. Tijdens de oorlog werden de koloniën in Azië door Japan bezet. Dit stimuleerde het reeds sluimerende nationalisme onder de inheemse bevolking. Bovendien na de Japanse capitulatie een machtsvacuüm. 6 In veel koloniën brak een strijd voor onafhankelijkheid uit. De West-Europese landen bleken niet in staat hun koloniale rijken te behouden. Door de KO hielden de supermachten dit dekolonisatieproces in de gaten. De SU wilde greep krijgen op onafhankelijkheidsbewegingen. De VS wilde dat de nieuwe staten zich zouden openstellen voor handel met de VS. Dekolonisatie en Koude Oorlog gingen elkaar zo beïnvloeden. Dekolonisatie en Koude Oorlog in Vietnam 6 Hoofdstuk 1 Koude Oorlog en dekolonisatie in Indochina Deelvraag: waarom raakten de VS betrokken bij de dekolonisatie van Vietnam? Paragraaf 1.4 Azië raakt bij de Koude Oorlog betrokken De dekolonisatie van ZO-Azië urgent na de communistische machtsovername in China in 1949 onder leiding van Mao Zedong. De Amerikaanse regering kon haar belangen in Zuid-Oost-Azië met economische, politieke en militaire middelen behartigen: 1. het geven van economische hulp 2. het steunen of eventueel in het leven roepen van 'marionettenregeringen' 7 3. militaire steun en eventueel militaire interventie. In Zuid-Oost-Azië werd de steun aan de Franse strijd in Indochina uitgebreid door het sturen van oorlogsmaterieel en militaire adviseurs. De angst voor olievlekwerking van het communisme in een bepaalde regio, door de Amerikanen de dominotheorie genoemd. Dekolonisatie en Koude Oorlog in Vietnam 7