Artrose van de hand en pols Artrose van de hand en pols Wat is artrose? Normaal gesproken bestaat een gewricht uit twee gladde, met kraakbeen bedekte botuiteinden die als een set bij elkaar passen en soepel langs elkaar bewegen. Artrose ontstaat als deze gladde oppervlakken onregelmatig worden, niet meer bij elkaar passen en feitelijk 'slijten'. Artrose kan in alle gewrichten van het lichaam voorkomen, maar valt het meeste op als de handen en vingers worden aangetast. Artrose van de hand kan zowel pijnlijk als invaliderend zijn. De meest voorkomende vormen van artrose zijn osteoartrose, posttraumatische artrose (na letsel) en reumatoïde artritis. Andere oorzaken zijn infectie, jicht en psoriasis. Waardoor ontstaat artrose? Artrose is een degeneratieve gewrichtsaandoening waarbij slijtage optreedt van het kraakbeen waarmee het botoppervlak bij het gewricht is bedekt. Deze aandoening kan simpelweg veroorzaakt worden door 'slijtage' van gewrichten, maar kan ook ontstaan na gewrichtsletsel of bepaalde auto-immuun ziekten zoals reuma. ! Artrose ontwikkelt zich in de hand meestal op drie plaatsen: ! aan de duimbasis, waar de duim en de pols samenkomen (trapeziometacarpale artrose, ofwel artrose aan het duimbasisgewricht); ! aan het gewricht dat het dichtst bij de vingertop zit (distale interfalangeale of DIPgewricht); ! aan het middelste gewricht van een vinger (proximale interfalangeale of PIPgewricht). Artrose komt ook vaak voor in de pols, met name aan de boven en duimzijde van het gewricht (radio-carpaal). Langdurig bestaande bandletsels of oude breuken van een handwortel beentje, maar ook reumatoïde artritis en varianten van jicht kunnen een oorzaak zijn voor polsartrose. Tekenen en symptomen van artrose Stijfheid, zwelling en pijn zijn symptomen die bij alle vormen van artrose voorkomen. Bij artrose van de hand kunnen goedaardige bultjes ontstaan in het middelste gewricht (PIP-gewricht) van de vinger (noduli van Bouchard) en aan het bovenste gewricht (DIP-gewricht) van de vinger (noduli van Heberden). Kenmerkend voor artrose aan het duimbasis gewricht is een diepe, zeurende pijn aan de basis van de duim, vooral ter plaatse van de handpalm. Ook kunnen pijnlijke zwellingen en verdikkingen worden waargenomen rond de pols. Grijp- en knijpkracht nemen mogelijk af, waardoor het moeilijk wordt potten te openen of sleutels te draaien. Hoe wordt artrose vastgesteld? Uw reumatoloog en handchirurg onderzoeken u en stellen vast of u vergelijkbare symptomen hebt in andere gewrichten en welke gevolgen de artrose zal hebben voor uw leven en bezigheden. Het klinische beeld van de handen en vingers helpt bij de diagnose van het soort artrose. Ook op röntgenfoto's zijn bepaalde kenmerken van artrose zichtbaar, zoals een vernauwing van de ruimte in het gewricht, het ontstaan van benige vergroeiingen (osteofyten of 'noduli') en de ontwikkeling van dichte, harde stukken bot aan de buitenkant van het gewricht. Behandeling van artrose aan de hand en pols in het Haga Hand en Pols Centrum De behandeling is gericht op pijnverlichting en functieherstel. Tegen de pijn kunnen ontstekingsremmende geneesmiddelen of andere pijnstillende middelen worden genomen en als de artrose opspeelt, kunnen korte rustperioden verlichting bieden. Het is mogelijk dat de arts u aanraadt 's nachts of bij bepaalde activiteiten een vingerof polsspalk te dragen. Als een stijve spalk te strak zit, kan een flexibele spalk verlichting bieden, vooral als de artrose het gewricht aan de duimbasis aantast. Warmte therapie met een bad gevuld met warme was of paraffine kan bevorderend werken, en bij ernstige zwellingen kan koude therapie helpen. Het is belangrijk de vingers te blijven bewegen maar de hand verder niet meer te belasten dan nodig is. Handtherapie heeft op het gebied van deze oefeningen, spalken evenals warmte- en koudetherapieën veel te bieden. Een corticosteroïden injectie leidt vaak tot symptoomverlichting, maar geneest de artrose niet. Een operatie kan wenselijk zijn als de conservatieve behandelingen geen effect hebben en als de patiënt te veel pijn heeft of te veel functieverlies ervaart. In de meeste gevallen weet de patiënt dit zelf het beste en geeft hij zelfs aan wanneer het tijd wordt voor een operatie. Het doel van een operatie is het functioneren zoveel mogelijk te herstellen en de pijn weg te nemen of naar een aanvaardbaar niveau te brengen. Een operatieve methode is het vastzetten van het gewricht, waarbij de gewrichtsvlakken worden verwijderd en de botten aan weerskanten van het gewricht aan elkaar worden vastgezet. Het gewricht in kwestie kan dan niet meer bewegen. Deze operatie wordt verricht om pijn te verlichten en functiebeperkende misvormingen te corrigeren. Een andere aanpak is de gewrichtsreconstructie, waarbij het gedegenereerde gewrichtsoppervlak wordt verwijderd zodat er geen sprake meer is van ruw, onregelmatig contact tussen de botten, dat pijn veroorzaakt en de beweging beperkt. Wanneer het degeneratieve stuk van het gewrichtsoppervlak is verwijderd, kan dit worden vervangen door opgerold zacht weefsel, zoals een pees, of door een kunstgewricht. Welke soort operatie wordt verricht, is afhankelijk van de specifieke gewrichten, uw activiteiten en uw persoonlijke behoeften. De handchirurg en revalidatiearts kunnen u advies geven over welk type operatie in uw geval het meest geschikt is. Adres: Haga Hand- en Polscentrum Sportlaan 600 2566 MJ Den Haag Telefoon 070-2102221 Voor meer informatie gaat u naar: www.hagahandenpolscentrum.nl