View/Open

advertisement
‘Ageing in place'
voor ouder wordende personen
met een beperking
Joris Van Puyenbroeck
Inge Vandevyvere
Dirk Smits
Centrum voor praktijkgebaseerd onderzoek en dienstverlening (PRAGODI)
Hogeschool-Universiteit Brussel
Ageing in place:
‘Allowing the elder to remain in the living
situation of their choice for as long as
they wish and are able to’ (Bigby, 2004)
Bigby, C. (2004). Ageing with a lifelong disability. A guide to practice, program and policy
issues for human services professionals. London: Jessica Kingsley Publishers.
Person-centred / relation-centred
approach to ageing (Christine Bigby)
– “Sense of continuity and security”: wonen
– “Sense of purpose”: dagbesteding/werk
– “Sense of belonging”: sociale netwerk
– “Sense of health”: gezondheid
(Mike Nolan)
– “Sense of achievement”: succesvol
– “Sense of significance”: zinvol, respectvol
Is een rekbaar begrip…. rekening houden met
verschillende trajecten (Uit ‘Brochure SEN, 2009)
Bij ouders thuis
Ouders huis met
hulp
Tijdelijke
opvang
Eigen
huis
Zelfstandig met hulp eigen huis
Actieve dag- en
vrijetijdsbesteding
Rusthuis
Familie en vrienden
Tehuis
Ouders
thuis
Internaat
Tehuis
Tehuis
Professionele VAPH zorg heeft niet genoeg
capaciteit…
Zorgregie 2007
50-59
60-…
“Wachtlijst”
UC1
UC2
UC3
UC1
UC2
UC3
Dagcentrum
55
29
35
28
10
13
Dagcentrum/begl
werken
9
7
5
2
2
1
begeleid wonen
100
49
37
25
13
14
beschermd wonen
27
25
25
10
11
4
TW
17
13
20
4
1
7
Nursing
110
76
60
70
47
50
bezigheid
108
74
96
76
47
75
zelfst wonen
22
15
22
7
4
14
thuisbegeleiding
78
1
1
57
3
1
pleegzorg
1
3
2
3
0
0
WOP
5
3
1
6
1
0
532
295
304
288
139
179
170
26
238
102
62
413
476
84
141
9
16
1737
Twee voorbeelden
Jo verhuist van thuis naar een tehuis werkenden en dan later
naar een tehuis niet werkenden
Linda verhuist van thuis naar een woon- en zorgcentrum
Hoe flexibele trajecten mogelijk
maken?
Wat is daarvoor nodig?
- goede omschrijving doelgroep
- een gebalanceerde visie op ouder worden
- een breed, intersectoraal aanbod
Doelgroep
‘Ouder worden’ versus ‘ouderen’
• (woonzorgdecreet) Ouderen = personen van 65 jaar
of ouder.
• (VAPH) Handicap = langdurig en belangrijk
participatieprobleem, te wijten aan een samenspel
tussen functiestoornissen, beperkingen in
activiteiten en persoonlijke en externe factoren.
• Ouderen met een handicap zijn mensen ouder dan
65 jaar, die een handicap (verworven) hebben voor
deze leeftijd.
Problemen met definitie
• Empirisch:
– Personen met een handicap worden door de aard van de
handicap soms ‘vroeger’ ouder
• Bv. Personen met jongdementie (Syndroom van Down)
• Voor meer informatie, zie H. Evenhuis, e.a. (WHO)
– Personen kunnen handicap soms verwerven na 65 jaar
• Bv. Verworven NAH na 65
• Normatief:
– ‘Life span’ perspectief: ouder worden is een proces, geen
moment
– (Subjectiviteitsbeginsel : beleving ouderdom <>
chronologische leeftijd)
Voorstel definitie:
OUDER WORDEN met een handicap
Ouder wordende personen met een handicap zijn:
1.mensen ouder dan 65 jaar die een handicap hebben van bij de geboorte
of nadien hebben verworven, en
2.mensen jonger dan 65 jaar met ouderdomsverschijnselen die zodanige
beperkingen in het functioneren en participatieproblemen opleveren dat ze
vergelijkbaar zijn met die van een handicap. De leeftijd waarop de
handicap is verworven, is in dit geval van geen belang.
Visie op (begeleiding van het)
ouder worden
Levensloopperspectief (Baltes)
• Plasticiteit: bv. nieuwe initiatieven,
netwerkvorming
• Contextualiteit: bv. respect voor omgeving
• Historische imbedding: bv. reminiscentie
• Winst én verlies: bv. respect voor
levenservaring i.p.v. focus op IQ, aandacht
voor veerkracht, niet enkel voor
verlieservaringen
Visies op ‘succesvol’ ouder worden
• “Disengagement”: temporiseren
– Bv. heroriëntatie (vrije) tijdsbesteding
• “Activity”: actief blijven
– Bv. bewegingsprogramma’s
• “Continuity”: gewoontes verderzetten
– Bv. zo lang mogelijk herkenbare woonomgeving
• “Adaptation”: zich aanpassen, compenseren
– Bv. verminderde zelfredzaamheid compenseren
Ontwikkeling vragenlijst
begeleidingsvisies
Van Puyenbroeck, J., Daenen, N., & Maes,
B. (2009)
Voorbeeld casus
Magda is een vrouw van 74 jaar. Dat ze geen kinderen kon
krijgen weegt pas echt door sinds het overlijden van haar
man. Ze voelt zich vaak eenzaam.
a. We moeten de leegte zoveel mogelijk invullen via allerlei
sociale activiteiten.
b. De herinneringen aan haar man zullen Magda op de been
houden.
c. Magda heeft nood aan een individuele therapie om dit
jarenlange gemis te verwerken.
d. Tijd geven om te rouwen is de beste oplossing.
Steekproef
• N=351
• Woonzorg en gehandicaptenzorg
• Begeleiders, verzorgenden en
verpleegkundigen
• Voornamelijk vrouwen
• Basiswerkers en verantwoordelijken
Steekproef : sector
Steekproef : geslacht
Steekproef : leeftijd
Gemiddelde scores visies
Act_corr
Temp_corr
Cont_corr
Klin_corr
Tot_corr
N
Min
Max
Mean
Std. Dev
351
351
351
351
351
3,1
3,4
3,5
3,0
3,7
5,8
5,9
5,7
5,6
5,6
4,574
4,869
4,818
4,493
4,685
,4804
,4415
,3605
,4325
,3413
Resultaten (onder voorbehoud)
• Begeleiders en verzorgers konden zich
vinden in dezelfde principes van
begeleiding.
• Er zijn géén significante verschillen in visie
over de twee sectoren heen, wel over
opleiding/beroepscategorieën
Ondersteunings/zorgaanbod
Conclusies regionaal onderzoek Waasland
(2007-2009)
• Grenzen aan het beleid (intra- en intersectoraal)
• Grenzen aan deskundigheid (intrasectoraal)
• Klemtoon op uitwisseling expertise
 uitwisselingsbezoeken (gluren bij de buren)
• Klemtoon op versterking mantelzorg
 brochure mantelzorg
• Klemtoon op sensibilisering beleid
 visietekst
 symposium
Onderzoeksrapport ‘Zorgen voor een kwaliteitsvol
leven’ i.o.v. ministerie WVG (2010)
• Europees luik:
– Europese landen zetten (uit noodzaak) meer in op
(ondersteuning van) mantelzorg, wegens gebrek aan
gespecialiseerde voorzieningen.
– Middelen voor tegemoetkomingen aan ouderen en
personen met een handicap zijn in sommige landen
beleidsmatig gecentreerd, bijgevolg beter afstembaar
– Tekort aan opgeleid personeel, ondersteuning mantelzorg
via zwartwerk
• Vlaams luik:
– Overzicht aanbod woonzorg en sector gehandicaptenzorg
– Delphi-onderzoek rond haalbaarheid en wenselijkheid
beleidsopties (N=170)
Bevraging deskundigen uit werkveld (2010)
(“Om ouder wordende personen met een handicap te ondersteunen, is
samenwerking tussen de gehandicaptenzorg en gewone ouderenzorg
wenselijk/haalbaar
Wenselijkheid
M (SD)
Haalbaarheid
M (SD)
SAMENWERKING TUSSEN SECTOREN
4,44 (0,75)
3,96 (0,90)
samen dagbesteding organiseren
3,76 (0,97)
3,74 (0,97)
trajectbegeleiding en/of geïntegreerd case-management
4,02 (0,88)
3,75 (0,97)
samen oproepbare hulp organiserena
3,92 (0,96)
3,75 (0,90)
het uitwisselen van knowhowb
4,64 (0,61)
4,37 (0,70)
regionaal overleg (bvb. over knelpuntdossiers)
4,22 (0,87)
4,06 (0,80)
het uitbouwen van sectoroverschrijdende crisishulpc
4,05 (0,97)
3,70 (0,93)
het openstellen van ADL-centrales voor alle ouderenc
3,97 (1,00)
3,74 (0,97)
uitbouwen van sectoroverschrijdende functie-uitwisselingc
4,26 (0,81)
3,94 (0,91)
het afstemmen van de regelgeving tussen beide sectoren
4,27 (0,81)
3,73 (0,93)
het regionaal/provinciaal coördineren van overleg
4,03 (0,90)
3,86 (0,94)
het beschikbaar stellen van extra middelen
4,59 (0,65)
3,62 (1,05)
persoonsgebonden budgetten los van de sector
3,79 (0,93)
3,41 (0,99)
reguleren chronische zorg binnen eenzelfde overheida
4,15 (0,85)
3,72 (0,93)
experimenteerprojecten los van de regelgeving
3,94 (0,92)
3,72 (0,91)
een analyse van de omgevingssituatie
4,27 (0,77)
4,01 (0,84)
openheid /samenwerkingsvaardigheden tussen sectoren
4,38 (0,69)
4,03 (0,79)
Gemiddelde
4,16 (0,84)
3,83 (0,91)
“Om ouder wordende personen met een handicap te
ondersteunen, is ondersteuning binnen de
gehandicaptenzorg wenselijk/haalbaar”)
ONDERSTEUNING BINNEN GEHANDICAPTENZORGc
investeren in verpleegkundige en medische zorg
differentiëren via homogene leeftijdsgroepen a
het uitbouwen van eigen expertise in palliatieve zorg
thuisverpleging in residentiële gehandicaptenzorgc
een specifieke setting voor de doelgroep binnen de regio
het ontwikkelen van eigen expertise rond dementie
verpleegkundige bevoegdheden voor ADL-assistenta
een minder activerende begeleidingsvisiec
gelijkwaardige verloning personeel over sectoren heen
het beschikbaar stellen van extra middelen
schaalvergroting van voorzieningena
het afschaffen van de inschrijvingsgrens van 65 jaar
specifieke vorming voor het personeela
een snellere wijziging van erkenningsvorm
een opleiding met verpleeg- en begeleidkundige aspecten
maatschappelijk draagvlak voor extra nodige omkadering
het creëren van extra plaatsen voor de doelgroep
Gemiddelde
Wenselijkheid Haalbaarheid
M (SD)
M (SD)
4,50 (0,70)
4,09 (0,85)
4,49 (0,73)
3,97 (0,82)
3,74 (1,06)
3,75 (0,87)
4,34 (0,90)
4,11 (0,90)
4,34 (0,95)
4,05 (0,98)
3,66 (1,11)
3,45 (0,90)
4,39 (0,78)
4,17 (0,84)
3,82 (1,12)
3,61 (0,96)
3,49 (1,10)
3,85 (0,89)
4,30 (0,85)
3,72 (1,00)
4,58 (0,58)
3,72 (0,99)
3,27 (1,12)
3,19 (1,05)
3,99 (1,07)
3,71 (1,04)
4,66 (0,51)
4,39 (0,68)
4,37 (0,79)
3,74 (0,96)
4,34 (0,78)
3,95 (0,85)
4,47 (0,63)
3,77 (0,84)
4,57 (0,64)
3,69 (0,92)
4,18 (0,86)
3,83 (0,91)
Wenselijkheid voor model ‘gehandicaptenzorg’,
beoordeeld door verschillende sectoren
(“Om ouder wordende personen met een handicap te
ondersteunen, is ondersteuning binnen de woonzorg
wenselijk/haalbaar”
Wenselijkhei
d M (SD)
Haalbaarhei
d M (SD)
ONDERSTEUNING BINNEN WOONZORGa
3,99 (1,18)
3,59 (1,02)
een uitgebreider dagaanbod
4,26 (0,76)
3,72 (0,95)
meer aangepaste begeleiding naast aanbieden van zorg
4,49 (0,64)
3,79 (0,95)
eigen expertise ontwikkelen rond gehandicaptenzorg
4,43 (0,71)
4,01 (0,81)
dit vooral binnen thuiszorgvoorzieningenc
4,03 (0,87)
3,61 (0,89)
dit vooral binnen ouderenvoorzieningen
4,09 (0,86)
3,78 (0,85)
trajectbegeleiding en/of geïntegreerd case-management
3,96 (0,86)
3,59 (0,85)
meer begeleidend/agogisch personeela
4,38 (0,73)
3,82 (0,89)
het creëren van extra plaatsen voor de doelgroep
4,40 (0,74)
3,73 (0,94)
het beschikbaar stellen van extra middelen
4,48 (0,67)
3,69 (0,90)
zakgeld zoals in residentiële gehandicaptenzorg
3,99 (0,96)
3,39 (0,78)
gelijkwaardige verloning voor personeel over sectoren
4,33 (0,84)
3,76 (0,93)
meer specifieke vorming voor het personeel
4,58 (0,60)
4,18 (0,72)
een opleiding met verpleeg- en begeleidkundige aspecten
4,43 (0,72)
4,01 (0,79)
afschaffen leeftijdsgrens 65 jaar
4,12 (1,00)
3,75 (1,02)
Gemiddelde
4,26 (0,81)
3,76 (0,89)
(“Om ouder wordende personen met een handicap te
ondersteunen, is het bieden van meer ondersteuning aan
zelf-/mantel-/pleegzorgers wenselijk/haalbaar”
Wenselijkheid
M (SD)
Haalbaarheid
M (SD)
ONDERSTEUNING AAN MANTEL/ZELF/PLEEGZORG
4,34 (0,89)
3,93 (0,94)
meer oproepbare hulp
4,43 (0,73)
4,11 (0,79)
het garanderen van crisishulp in crisissituaties
4,53 (0,68)
3,70 (0,90)
het vereenvoudigen van de administratie
4,53 (0,65)
4,11 (0,79)
het oprichten van informatiepunten
4,24 (0,88)
4,00 (0,84)
het toegankelijk maken van de thuisomgeving
4,55 (0,66)
3,92 (0,84)
het uitbreiden van dienstencheques naar zorgcheques
4,26 (0,95)
3,71 (0,97)
het helpen uitbouwen van sociale netwerken
4,45 (0,67)
3,82 (0,84)
investeren in vrijwilligerswerkingen binnen thuiszorg
4,34 (0,79)
3, 83 (0,95)
het beperken van de wachttijden in beide sectoren
4,63 (0,57)
3,32 (1,05)
garanderen van betaalbaarheid van intensievere thuiszorg
4,60 (0,63)
3,47 (0,94)
een analyse van de omgevingssituatie
4,33 (0,77)
3,95 (0,78)
systematisch opvolgen (oudere) mantelzorgers
4,26 (0,78)
3,60 (0,91)
vlotte doorstroming van ambulante naar residentiële zorg
4, 65 (0,59)
3,63 (0,98)
uitbreiding van diensten voor pleegzorg/gastopvang/WOP
4,11 (0,90)
3,41 (0,93)
uitbreiding van aanpasbare en/of toegankelijke woningen
4,52 (0,71)
3,78 (0,92)
Gemiddelde
4,42 (0,74)
3,77 (0,90)
Om ouder wordende personen met een handicap te
ondersteunen, is een herziening van de toekenning van
middelen en ondersteuning wenselijk/haalbaar
Wenselijkhei Haalbaarhei
d M (SD)
d M (SD)
HERZIENING TOEKENNING MIDDELEN
4,33 (0,72)
3,77 (0,80)
wat de persoon vraagt
3,83 (1,08)
3,10 (1,11)
een leeftijdgrens a
2,42 (1,17)
2,91 (1,19)
de diagnose
3,87 (1,04)
3,80 (0,97)
een functionele graad van beperking
4,45 (0,74)
4,15 (0,81)
het uniformiseren van inschaling van zorg
4,30 (0,88)
3,95 (0,97)
financiële draagkracht familie in rekening brengen
3,34 (1,35)
3,23 (1,22)
zorgende draagkracht familie in rekening brengen
3,97 (1,09)
3,56 (1,09)
inkomen van de persoon in rekening brengen
3,80 (1,18)
3,66 (1,12)
Gemiddelde
3,81 (1,03)
3,57 (1,03)
Wenselijkhe
id M (SD)
Haalbaarhei
d M (SD)
licht verstandelijke handicap: bestaande woonzorg
3,43 (1,14)
3,49 (0,99)
licht verstandelijke handicap: aangepaste woonzorg
Wenselijkheid
M (SD)
Haalbaarhei
d M (SD)
licht verstandelijke handicap: bestaande gehandicaptenzorg
licht verstandelijke handicap: aangepaste gehandicaptenzorg
3,61 (1,03)
3,67 (0,98)
a
3,87 (1,04)
3,92 (0,96)
3,87 (0,90)
3,76 (1,02)
4,20 (0,85)
4,04 (0,93)
4,07 (1,00)
3,68 (1,11)
3,83 (1,09)
3,78 (1,02)
woonzorga
2,78 (1,31)
2,95 (1,15)
matig verstandelijke handicap: aangepaste woonzorg
3,24 (1,31)
3, 25 (1,21)
ernstig verstandelijke handicap: bestaande woonzorg
2,35 (1,22)
2,43 (1,13)
ernstig verstandelijke handicap: aangepaste woonzorg
2,68 (1,35)
2,66 (1,24)
matig verstandelijke handicap: bestaande gehandicaptenzorg
matig verstandelijke handicap: aangepaste
gehandicaptenzorgc
ernstig verstandelijke handicap: bestaande
gehandicaptenzorg
NAH: bestaande woonzorg
2,82 (1,19)
2,83 (1,12)
ernstig verstandelijke handicap: aangepaste gehandicaptenzorgc
4,31 (0,85)
4,00 (0,99)
NAH: aangepaste woonzorg
3,38 (1,22)
3,25 (1,16)
NAH: bestaande gehandicaptenzorg
3,59 (1,01)
3,37 (1,03)
handicap en dementie: bestaande woonzorg a
3,34 (1,22)
3,27 (1,10)
NAH: aangepaste gehandicaptenzorg b
4,03 (0,98)
3,71 (0,98)
handicap en dementie: aangepaste woonzorg
3,75 (1,17)
3,59 (1,15)
handicap en dementie: bestaande gehandicaptenzorg
3,39 (1,22)
3,19 (1,13)
3,77 (1,17)
3,52 (1,09)
3,45 (1,16)
3,11 (1,10)
3,83 (1,15)
3,46 (1,07)
3,62 (1,08)
3,68 (0,97)
3,86 (1,07)
3,97 (0,92)
visuele handicap: bestaande gehandicaptenzorg
3,50 (1,10)
3,52 (0,99)
visuele handicap: aangepaste gehandicaptenzorg
3,69 (1,11)
3,82 (0,98)
auditieve handicap: bestaande gehandicaptenzorg
3,48 (1,11)
3,53 (0,98)
auditieve handicap: aangepaste gehandicaptenzorg b
3,70 (1,12)
3,82 (0,95)
autisme: bestaande gehandicaptenzorg
3,93 (0,94)
3,50 (1,02)
4,21 (0,85)
3,88 (0,97)
3,81 (0,97)
3,22 (1,08)
4,17 (0,89)
3,74 (1,03)
matig verstandelijke handicap: bestaande
vorm van jongdementie: bestaande woonzorg
vorm van jongdementie: aangepaste woonzorg
motorische handicap: bestaande woonzorg
motorische handicap: aangepaste woonzorg
2,95 (1,30)
3,33 (1,35)
3,35 (1,24)
3,70 (1,23)
2,91 (1,12)
handicap en dementie: aangepaste gehandicaptenzorg
3,25 (1,22)
vorm van jongdementie: bestaande gehandicaptenzorg
c
3,55 (1,10)
vorm van jongdementie: aangepaste gehandicaptenzorg
3,81 (1,08)
motorische handicap: bestaande gehandicaptenzorg
visuele handicap: bestaande woonzorg
3,42 (1,19)
3,49 (1,06)
visuele handicap: aangepaste woonzorg
3,82 (1,14)
3,75 (1,08)
motorische handicap: aangepaste gehandicaptenzorg
c
c
auditieve handicap: bestaande woonzorg
3,42 (1,21)
3,50 (1,07)
auditieve handicap: aangepaste woonzorg
3,79 (1,15)
3,71 (1,07)
b
2,25 (1,14)
2,11 (1,01)
autisme: aangepaste woonzorg
2,59 (1,30)
2,34 (1,15)
c
2,19 (1,09)
2,18 (0,99)
gedragsproblemen: aangepaste woonzorg
2,50 (1,28)
2,41 (1,18)
gedragsproblemen: aangepaste gehandicaptenzorg
psychische problemen: bestaande woonzorg a
2,43 (1,16)
2,34 (0,97)
psychische problemen: bestaande gehandicaptenzorg
3,66 (1,02)
3,12 (1,07)
psychische problemen: aangepaste woonzorg
2,82 (1,30)
2,63 (1,12)
psychische problemen: aangepaste gehandicaptenzorg c
4,04 (0,98)
3,65 (1,04)
Gemiddelde
3,09 (1,22)
3,06 (1,10)
Gemiddelde
3,82 (1,03)
3,62 (1,02)
autisme: bestaande woonzorg
gedragsproblemen: bestaande woonzorg
autisme: aangepaste gehandicaptenzorg
c
gedragsproblemen: bestaande gehandicaptenzorg
c
Beleid
Prioriteiten volgens werkveld
Beleidsoptie
Mantelzorg, pleegzorg, zelfzorg ondersteunen
Prioriteit
104
Samenwerking ondersteunen
90
Vraaggestuurde zorg uitbouwen
71
Meer middelen
68
Sector gehandicaptenzorg ondersteunen
62
Expertise van personeel opbouwen
57
Woonzorg ondersteunen
43
Wachtlijsten verminderen - plaatsen creëren
25
Continuïteit tussen zorgvormen
24
Leeftijdsgrens herzien
22
Wetgeving aanpassen
20
Specifieke opvang uitbouwen voor doelgroep
15
Administratie vereenvoudigen
13
Criterium om middelen te verdelen herzien
13
Rekening houden met aard van de handicap
11
Aanbevelingen voor beleid
• Versterken van zelf -en mantelzorg
– Stimuleren van intersectorale informatieverlening en vraagverduidelijking
– Stimuleren van intersectoraal casusoverleg, zorgplanning en bemiddeling
– Versterken van toegankelijke en gespecialiseerde ambulante zorg
– Vereenvoudigen van administratie bij aanvragen
• Zorggarantie, mits voorwaarden
• Stimuleren van intersectoraal ondernemerschap
–
–
–
–
Toegankelijkheid en aanpassingen op basis van profilering
Outreaching i.f.v. specialisatie
Structurele samenwerking rond wonen, dagbesteding en vrije tijd
Kansen benutten van het woonzorgdecreet
Standpunt van de Raad van Europa:
“supportive environment”
• Fundamental principles: from “disabling services” to
“supportive environment”. (…) Most of the people ageing
with a disability “do not want to make any great demands
on support services. Rather, they simply want to get on
with their lives secure in their knowledge that what little
support they may need will be available if and when they
need it.”
• Council of Europe (2009). Enhancing rights and inclusion
of ageing people with disabilities and older people with
disabilities: a European perspective. Brussels: author.
Inclusief beleid (Bigby, 2002)
• Several strands of policy and service development are needed to
effectively meet the needs of older people with lifelong disability.
These can be broadly categorised as:
– systematically bridging gaps with specialist services, where neither
sector has appropriate services to meet needs;
– supporting inclusion and ensuring that older people with lifelong
disability are visible within the aged care system;
– adapting and resourcing disability services to facilitate ageing in place;
– and developing partnerships and joint planning aimed at the removal of
cross- and intra-sector obstacles
Bigby, C. (2002). Ageing people with a lifelong disability: challenges for the aged care and disability sectors.
Journal of Intellectual & Developmental Disability, 27 (4), 231–241.
Beleidsnota minister (2009)
“ook ten aanzien van personen met een handicap willen we
inzetten op een inclusief beleid. Het is noodzakelijk dat de
reguliere dienstverlening op de eerste- en tweedelijn en de
intramurale geestelijke gezondheidszorg zich toegankelijker
opstellen naar personen met een handicap toe door zelf, en
met inspanningen vanuit de sector personen met een
handicap , handicapspecifieke deskundigheid op te bouwen
en in te zetten. Het antwoord op de verzilvering bij de
personen met een handicap is veelzijdig en gevarieerd,
beantwoordt aan de criteria van een kwaliteitsvol leven, is
ingebed in het woonzorgdecreet en verloopt zoveel mogelijk in
rechtstreekse samenwerking met de reguliere ouderenzorg.”
Download