Voorbeeld beschrijving Goed Beschreven Tekst is afkomstig uit de werkbladbeschrijving van respectievelijke interventie. Teksten dienen puur ter inspiratie, en als voorbeeld van goed geformuleerde beschrijving. Goede voorbeelden GB Toeleiding naar sport – moeilijke groepen: Special Heroes Probleembeschrijving Kinderen en jongeren met een handicap in het speciaal onderwijs bewegen en sporten minder dan hun leeftijdsgenoten zonder handicap en zijn minder vaak lid van een sportvereniging. Recent onderzoek onder ouders van leerlingen met een verstandelijke, lichamelijke en/of meervoudige handicap op cluster 3-scholen (scholen met leerlingen met een lichamelijke, verstandelijke en/of meervoudige handicaps en/of langdurig zieke leerlingen) laat zien dat ongeveer een derde van deze leerlingen niet aan sport doet (Van Lindert en Van den Dool, 2011). Onder kinderen en jongeren in het regulier onderwijs is het percentage niet-sporters veel lager, namelijk vijf procent. Van de cluster 3-leerlingen is 46 procent lid van een sportvereniging, tegenover ongeveer 70 procent van de kinderen in het regulier onderwijs. Onderzoek naar de effecten van lichamelijke activiteit dan wel risico’s van inactiviteit voor kinderen en jongeren met een handicap is nauwelijks voorhanden. Toch is het aannemelijk dat de positieve effecten van bewegen en sport ook gelden voor deze groep. Immers: “Sport en bewegen voorziet ieder individu, met welke kenmerken dan ook, in een fundamentele behoefte aan individueel welzijn” (Kobes & De Vries, 2004). Ook de risico’s van inactiviteit zijn waarschijnlijk vergelijkbaar met die bij mensen zonder handicap. Denk hierbij aan overgewicht. Gehandicapte kinderen hebben relatief vaker te maken met overgewicht en obesitas dan kinderen zonder handicap. Bijna een kwart van de cluster 3-leerlingen (6-19 jaar) heeft overgewicht (20%) of obesitas (4%) tegenover veertien procent van de kinderen en jongeren in het regulier onderwijs (5-14 jaar) (Sportersmonitor 2010). Kinderen en jongeren met een handicap neigen daarnaast meer naar lichamelijke inactiviteit (niet bewegen of sporten) dan jongeren zonder handicap. Ook is bekend dat kinderen met een handicap vaak moeilijker aansluiting vinden bij de sportvereniging in de buurt. Bewegen is echter wel een goede manier om in contact te komen met andere kinderen. Sociaal isolement kan een gevolg zijn van een lagere sportdeelname in verenigingsverband voor kinderen en jongeren met een handicap. Deelname aan sport (via een sportvereniging) kan de integratie van kinderen met een handicap in de maatschappij bevorderen. Zij krijgen hiermee de kans om buiten schooltijd en de thuissituatie contacten op te doen met leeftijdsgenoten. Voor leerlingen in het speciaal onderwijs is het deze mogelijkheid tot het maken van contacten buiten schooltijd bovendien extra belangrijk omdat zij lange dagen maken vanwege het vervoer in busjes van en naar school. Doel Het doel van het programma Special Heroes is: Door middel van een structurele inbedding van sport- en beweegactiviteiten binnen en buiten de school de sportdeelname van leerlingen in het speciaal onderwijs vergroten. In dit doel zijn twee componenten te onderscheiden, namelijk: a. Sportdeelname van leerlingen in het speciaal onderwijs vergroten. Deze component bevindt zich op het niveau van het individu, de leerling dus. b. Structurele inbedding van bewegings- en sportactiviteiten binnen en buiten school realiseren. Deze component bevindt zich op organisatieniveau en betreft zowel de school als het aanbod. Beide componenten zijn niet los van elkaar te zien en versterken elkaar. Subdoelstellingen gericht op individueel niveau is: het vergroten van de sportdeelname: - Na 2 jaar deelname aan het programma heeft 80% van de leerlingen van de deelnemende scholen Voorbeeld beschrijving Goed Beschreven Tekst is afkomstig uit de werkbladbeschrijving van respectievelijke interventie. Teksten dienen puur ter inspiratie, en als voorbeeld van goed geformuleerde beschrijving. kennisgemaakt met Special Heroes. - Na 2 jaar deelname aan het programma sport 70% van de leerlingen die met het programma heeft kennisgemaakt minimaal drie maal per week binnen of buiten school. - Na 2 jaar deelname aan het programma is 55% van deze leerlingen lid van of staat ingeschreven bij een sportof beweegaanbieder. Neveneffecten: • leerlingen leren samenwerken door sporten en bewegen (versterken sociale vaardigheden) • leerlingen leren omgaan met winnen en verliezen (versterken persoonlijke eigenschappen) • leerlingen breiden hun ‘leefwereld’ uit (snijvlak sociaal/persoonlijk) • leerlingen bereiden zich voor op zinvolle invulling van hun vrije tijd • leerlingen vergroten hun zelfvertrouwen, zelfbeeld (versterken persoonlijke eigenschappen) Doelstelling gericht op het organisatieniveau is: structurele inbedding van beweeg- en sportactiviteiten binnen en buiten school. Dit betreft zoveel mogelijk cluster 1- en 3-scholen en zes pilots in cluster 2 en 4. - 75% van de scholen implementeert het programma structureel: - op deze scholen is een infrastructuur ontwikkeld om sport en bewegen ook na de programmaperiode een structurele plaats te geven. - voor deze scholen worden door de gemeente, zo mogelijk, uren voor een combinatiefunctionaris ingezet. Neveneffecten: • bewustwording belang sport en bewegen op diverse niveaus binnen scholen • sportaanbieders (beter) toerusten met betrekking tot de instroom van jongeren met een handicap. Doelgroep Einddoelgroep: Het programma Special Heroes heeft als einddoelgroep leerlingen in het speciaal basisonderwijs en het voortgezet speciaal onderwijs in de leeftijd van 6 tot en met 19 jaar. Intermediaire doelgroepen: Onderwijsinstellingen: De school is de spil in de aanpak van Special Heroes. Binnen school zijn de directie/ het management, de groepsleerkracht en de vakleerkracht lichamelijke opvoeding of wanneer aanwezig de combinatiefunctionaris, betrokken. De vakleerkracht of combinatiefunctionaris organiseert, in samenwerking met de regionaal projectleider van Special Heroes, in de lokale en/of regionale omgeving van de school een intensieve samenwerking met sportverenigingen en sport- en beweegaanbieders. De focus ligt op cluster 3-scholen (scholen met een lichamelijke, verstandelijke en of meervoudige handicaps en langdurig zieke leerlingen) en cluster 1-scholen (scholen voor leerlingen met een visuele handicap en leerlingen met een visuele handicap in combinatie met een meervoudige beperking). Tijdens de programmaperiode vinden ook pilots plaats in de clusters 2 (scholen voor dove, slechthorende leerlingen en leerlingen met ernstige spraakmoeilijkheden) en 4 (scholen voor leerlingen met ernstige gedragsproblemen en/of psychiatrische problemen). Voorbeeld beschrijving Goed Beschreven Tekst is afkomstig uit de werkbladbeschrijving van respectievelijke interventie. Teksten dienen puur ter inspiratie, en als voorbeeld van goed geformuleerde beschrijving. Sportverenigingen: Aangezien een van de doelen erop gericht is om leerlingen lid te laten worden van een sport- of beweegaanbieder is hiervoor binnen het programma ook gerichte aandacht. Door de opbouw van een netwerk en het ondersteunen van sportaanbieders bij hun specifieke vragen (deskundigheidsbevordering door ‘learning on the job’ en bijeenkomsten) zijn aanbieders ook daadwerkelijk in staat een goed aanbod te creëren voor de gehandicapte leerlingen. Gemeenten: Om het programma te verankeren is het belangrijk dat de gemeente het programma opneemt in het beweegbeleid van de gemeente en daarnaast de inzet van de combinatiefunctionaris faciliteert. Subdoelgroep: Ouders/verzorgers van de leerlingen worden betrokken bij het programma. Dit gebeurt met name door gerichte communicatie, het laten invullen van de 0-meting en uitnodigingen voor bijvoorbeeld afsluitende lessen. Wanneer leerlingen besluiten lid te worden van een sportaanbieder is vervoer en ook contributieverplichting de verantwoordelijkheid van de ouders. Toeleiding naar sport – moeilijke groepen: RealFit (Doel, Doelgroep) Doel Het hoofddoel van de cursus RealFit is om een gewichtsstabilisatie of -afname bij de deelnemende jongeren tussen de 13 en 18 jaar te bereiken. Naast deze hoofddoelstelling kent de cursus ook een drietal subdoelstellingen: - een actieve en gezonde leefstijl bij de deelnemers bevorderen; - een verbeterde zelfwaardering realiseren bij de deelnemers; - een grotere fitheid bereiken bij de deelnemers. Doelgroep De cursus RealFit is bedoeld voor jongeren die voldoen aan de volgende kenmerken: - ze behoren bij aanvang van de cursus tot de leeftijdsklasse 13 t/m 18 jaar; - ze hebben bij aanvang van de cursus een te hoge Body Mass Index (BMI) voor hun leeftijd (overgewicht) maar lijden niet aan morbide obesitas. Daarnaast vormen ook de ouders de doelgroep van de interventie. De ouders zijn nauw betrokken, omdat zij uiteindelijk veelal bepalen wat en wanneer er thuis wordt gegeten en gedronken. Daarnaast vervullen zij zelf als opvoeders een voorbeeldfunctie. Leeftijdsklasse 13 t/m 18 jaar Voor deze leeftijdsgroep is gekozen omdat: - deelname aan beweging en sport afneemt in deze leeftijdsgroep: 49% van de 13- tot 18-jarigen voldoet niet aan de Nederlandse norm gezond bewegen; - het voedingspatroon in deze leeftijd verandert: de invloed van thuis wordt minder, jongeren ontwikkelen hun eigen voedingspatroon, zeker op de momenten dat ze niet thuis zijn (de Raad voor de Volksgezondheid en het RIVM spreken zelfs van een “dramatische ontwikkeling bij de Nederlandse jongeren van 16 jaar en ouder op het terrein van overgewicht”); - de behoefte van deze groep om er ‘goed’ uit te zien, goed aansluit bij de opzet van de cursus en de motivatie om deel te nemen;