Charmes van Shiva 3: Boeddhisme
advertisement
Charmes van Shiva 3: Boeddhisme 1. Je kunt de twee hoofdstromingen in het boeddhisme noemen en beschrijven wat er onder wordt verstaan. Therevada Boeddhisme: gebaseerd op de Pali-geschriften. De meest conservatieve stroming: de strenge ‘leer van de ouden’. Mahayana Boeddhisme: gebaseerd op de Pali-geschriften en wat zieners na Boeddha gevonden hebben. Mahayana betekent: ‘de grote wagen’, veel gelovigen kunnen hierin ondergebracht worden (bijv. Tibetaans boeddhisme en Zen boeddhisme). 2. Je kunt kernachtig de boeddhistische visie op lijden weergeven. Boeddhisten zien het leven als lijden: alles is lijden. De oorzaak hiervan is de begeerte. De oplossing van het lijden is het uitschakelen van de begeerte en dit kun je doen door het achtvoudige pad te volgen. Uiteindelijk wordt alles uitgedoofd. 3. Je kunt in grote lijnen weergeven wat het boeddhisme inhoudt (ontstaan, wereldbeschouwing, verlossingsleer). Ontstaan: Het Boeddhisme is in 500 BC ontstaan in het noorden van India. Siddharta Gautema is een prins en mag niet buiten het paleis komen. Wanneer hij 29 jaar is doet hij dat toch en heeft 4 ontmoetingen. zieke: lichamelijk lijden bestaat, al ben je jong bejaarde: ook een prins zal niet voor eeuwig jong blijven dode: besef van zijn vergankelijkheid bedelmonnik Hij ontdekt door deze ontmoetingen dat er lijden en dood is in de wereld. Ze doen zijn vergankelijkheid beseffen. Deze ontmoetingen laten Siddharta nadenken over de zin van het leven en het doel van lijden en dood. Deze ontmoetingen leiden tot de 4 edele waarheden (Boeddha is verlicht): 1. Alle bestaan wordt gekenmerkt door lijden 2. Hoofdoorzaak van het lijden is de begeerte 3. Lijden verdwijnt door het opheffen van de begeerte 4. De weg naar opheffing is het achtvoudig pad 8-voudigpad: Wijsheid/overgave: 1. Het juiste inzicht (in je lijdend bestaan) 2. De juiste intentie(/ besluit: er wat aan doen) Leefwijze 3. De juiste spraak 4. De juiste handelswijze 5. Het juiste levensonderhoud Instelling/onthechting 6. De juiste inzet (inspanning) 7. De juiste geesteshouding (aandacht) 9. De juiste concentratie (meditatie/yoga) Doel: Wanneer de mens de onwetendheid overwint en het inzicht van de 4 edele waarheden eigen maakt, is hij instaat zijn begeertes te overwinnen. Hij zal geen daden meer doen die een negatief karma hebben: hij is verlost uit de gevangenis van begeertes en heeft de kringloop van oorzaak en gevolg doorbroken. Het doel hiervan is een toestand: nirwana (niet waaien). Nirwana is een onverstoorbare gelijkmoedigheid, wanneer je nirwana hebt bereikt ben je onbewogen onder alles en heb je ontdekt en ervaren dat er geen zelf is. Het is volmaakte innerlijke vrede. 5 Hoofdregels: 1. Niet doden: ahimsa 2. Niet stelen 3. Geen overspel plegen. 4. Niet liegen en beledigen. 5. Geen bedwelmende middelen gebruiken. 4. Je kunt de overeenkomsten en verschillen met het hindoeïsme onder woorden brengen. Ontstaan: Het Boeddhisme komt voort uit het Hindoeïsme. Boeddha is opgevoed als Hindoe. Rituelen: Het Boeddhisme gelooft niet dat de rituelen die priesters uitvoeren een bijdrage kunnen leveren aan de verlossing van de Samsara, Hindoes kennen daarentegen veel rituelen en religieuze plichten die daartoe zouden leiden. Godenleer: Het Boeddhisme kent geen goden en geen almachtige schepper zoals het Hindoeïsme. Volgens het Boeddhisme past een almachtige heerser niet in een wereld met veel kwaad en leed. Er is voor hen een bovenstaande macht die alles beheerst en dat is de eeuwige wetmatigheid van de kosmos: de wet van karma. Het hindoeïsme kent veel goden, zoals Brahma, Vishnu en Shiva, het boeddhisme kent geen goden. Reïncarnatie: Het Hindoeïsme gelooft dat de mens een goddelijke ziel heeft, atman. Deze atman zal reïncarneren in een volgend leven. Het Boeddhisme gelooft niet in een goddelijke ziel, maar gelooft dat de goede en slecht daden ervoor zorgen dat er nieuwe mensen worden geboren in goede of slechte omstandigheden, een eeuwige kringloop van oorzaak en gevolg. Lijden: Voor hindoes is lijden de uitwerking van het karma, de levenswijzen van de mens. Het lijden is een gevolg van een verkeerde levenswijze in dit of in het vorige leven. Voor Boeddhisten is het lijden veroorzaakt door twee krachten: de begeerte, het onophoudelijke verlangen naar vergankelijke aardse bezittingen, en de ontwetendheid, het gebrek aan inzicht. Verlossingsleer: Bij Hindoes zal de verlossing komen door meditatie en door je plicht te doen tegenover je eigen klasse of bevolkingsgroep (dharma). Bij de boeddhisten zal de verlossing komen door je te houden aan het achtvoudige pad en uiteindelijke nirwana te bereiken. Kastenstelsel: Het Hindoeïsme kent een sterke scheiding van klassen, voor het Boeddhisme is iedereen gelijk. 5. Waarom is het Boeddhisme aantrekkelijk in onze westerse cultuur? - Niet in strijd met de wetenschap - Lijden accepteren: het is goed zoals het is (berusting) - Scherpe analyse 21e eeuw: individualisme, carrière, geld, stress. Aantekeningen (voor zover niet verwerkt in lesdoelen): Boeddhisme in het christelijk geloof: - Begeerte is de oorzaak (vgl. 10e gebod) - Jezus leerde ook onthechting: o ‘Zalig de armen van geest’ o ‘Wees niet bezorgd..’ o ‘Geef ons heden ons dagelijks brood’ o ‘de vossen hebben holen..’ o o o ‘wie zijn vader of moeder liefheeft boven mij..’ ‘verkoop alles wat je bezit..’ na opstanding: ‘raak mij niet aan’ 4: Het lijden 1. Je kunt in eigen woorden weergeven hoe de bijbel in Habakuk spreekt over het lijden. Habakuk over lijden: God komt om te redden en recht te doen (onrecht zorgt voor lijden). - recht(vaardigheid) verschaffen - verzet - begeerte wordt aan de kaak gesteld - verwachten, vertrouwen 2. Je kunt tenminste drie belangrijke verschillen tussen de christelijke en de boeddhistische benadering van het lijden onderscheiden en onder woorden brengen. Boeddhisme: Boeddhisten zien het leven als lijden: alles is lijden. De oorzaak hiervan is de begeerte. De oplossing van het lijden is het uitschakelen van de begeerte en dit kun je doen door het achtvoudige pad te volgen. Uiteindelijk wordt alles uitgedoofd. - - Het boeddhisme wijst door middel van het achtvoudige pad de mogelijkheid van opheffing van het lijden door de opheffing van de begeerte. De bijbel leert echter dat zelfverlossing niet mogelijk is maar dat wij van het lijden zijn verlost door het sterven van Jezus. In het boeddhisme is lijden in principe eindeloos. Het is iets waar geen eind aan komt. In het christendom komt er wel een eind aan het lijden namelijk op de jongste dag. Het lijden is bij het boeddhisme iets wat je over je heen moet laten komen, bij christendom is het iets dat bestreden moet worden. 3. Je kunt aangeven wat de hindoeïstische benadering van het lijden is. Voor hindoes is lijden de uitwerking van het karma, de levenswijzen van de mens. Het lijden is een gevolg van een verkeerde levenswijze in dit of in het vorige leven. De verlossing zal komen door meditatie en door je plicht te doen tegenover je eigen klasse of bevolkingsgroep. Lijden staat in het groter geheel van de natuur. Lijden: - hoort bij het leven o accepteer het o relativeer het - is de essentie van dit universum o oorzaak: eeuwig conflict in de schepping o bron: de goden (bijv. Shiva) o verzacht: stem de goden gunstig door offers - stopt door goede handelingen o door ascese (onthouding, vasten), yoga of bakti (toewijding) o door concentratie en meditatie 4. Je kunt over die verschillende benaderingen van het lijden een waardeoordeel geven. Bij het hindoeïsme en het boeddhisme hebben ze het erover dat je zelf je lijden moet overwinnen, door verschillende handelingen uit te voeren. Je moet overal zelf voor zorgen en het is allemaal jouw schuld. Ze hebben het hier eigenlijk alleen over de begeerte die je hebt, de behoefte tot iets. Deze begeerte mag je niet hebben, dus die moet je overwinnen. Maar er zit meer achter het lijden het is niet alleen lijden maar er is ook zonde. Bij het christendom is het zo dat je niet je eigen karma op orde hoeft te brengen, want Christus doet dit voor jou, je wordt vrijgesproken. Als je je eigen begeerte moet vergeten heb je geen leven meer, je bent dan een onbewogen, onaangedaan en leeg wezen. Dat is geen leven meer, en al helemaal niet hoe God het bedoeld heeft toen Hij de wereld schiep. Emotie hoort bij het leven, je mag genieten, lachen, enz. 5. Je kunt voorbeelden geven van Bijbelgedeelten waarin het lijden aan de orde komt en daarin kun je het typisch christelijk t.o.v. het oosterse aanwijzen. - Habakuk: God zal verlossen. - Oosters: Zelfverlossing - Habakuk: Je mag schreeuwen om je lijden, je hoeft het er niet mee eens te zijn - Oosters: Je moet je berusten in je lijden: het is je eigen schuld, je moet zelf maar zorgen dat je er weer vanaf komt. - Bijbel t.o.v. begeerte: o Begeerte is de oorzaak van het lijden (vgl 10e gebod) o Jezus leerde ook onthechting (ongebrouwd; geef ons het dagelijks brood; Bergrede: zalig de armen van geest…) o Maar: Jezus zegt niet hetzelfde als Boeddha. Jezus is onze verlossing; Boeddhisten willen zichzelf verlossen. Godsbeeld Hindoeïsme Boeddhisme Chr geloof Het onpersoonlijke goddelijke (Brahman) en duizenden goden als maskers van Brahman. Boeddhisme kent nauwelijks een god, ze spreken hoogstens over het goddelijke ‘Iets’ of ‘Al’ of ‘Creative intelligenti’. God als persoon: één God Drie-eenheid: Vader, Zoon en Geest. Transcedent en immanent: het goddelijke dat overal aanwezig is door ‘emanatie’ (uitvloeiing)vermenging van ‘schepper’ en ‘schepsel’ verlossing 1. Verlossing van samsara (uit materie/ uit de kringloop) 2. Reïncarnaties; uiteindelijk doel: opgaan in het goddelijke 3. Yoga van kennis; Yoga van de overgave sanskara’s; karma 4. Atman wordt brahman: Moksja (zelfverlossing) Voor Boeddhisten is het lijden veroorzaakt door twee krachten: de begeerte, het onophoudelijke verlangen naar vergankelijke aardse bezittingen, en de ontwetendheid, het gebrek aan inzicht. Bij de boeddhisten zal de verlossing komen door je te houden aan het achtvoudige pad en uiteindelijke de verlichting te bereiken. Verlossing van zonde en schuld en mijn neiging het verkeerde te kiezen. Oordeel over ieder uniek mens: daarna eeuwige toekomst. Verlossing door geloof. We worden nieuwe mensen door geloof in Christus. Tijdsbeeld Cyclisch, eindeloos, berusting. Cyclisch, eindeloos, berusting. Lijn: met begin en eind, op weg naar voltooiing: op weg naar perfect mens zijn. mensbeeld 1. Ziel is goddelijk – lichaam is voertuig, dualisme 2. Ieder mens is ‘onderdeel’ van de kringloop van wedergeboorten 3. Kastenstelsel 4. Dharma bepaalt je houding t.o.v. andere mensen. Wanneer je verlost wil worden van het lijden met je verstilt worden, uitdoven en in jezelf keren: onbewogen, onaangedaan en leeg wezen die hoopt op te gaan in het onpersoonlijke en doodstille nirwana. Mens (ziel en lichaam) is een onverbrekelijke éénheid, geschapen naar Gods beeld. Gelijkheid van ieder mens voor God. Cultuuropdracht: de aarde verantwoord ontwikkelen en beheren. God en je naaste liefhebben als jezelf. 5: Nieuwe spiritualiteit 1. Je kunt met vier kenmerken verwoorden wat onder Nieuwe Spiritualiteit wordt verstaan. - men spreekt in positieve termen over spiritualiteit, terwijl religie wordt afgeserveerd. Spiritualiteit staat voor 'feel good' associaties. - geloof in een heilig of goddelijk zelf (= hogere zelf, goddelijke vonk, Boeddha-natuur of innerlijke kind). Invloed van oosterse denkbeelden in verbinding met natuurkundige inzichten. - er is waarheid te vinden in alle godsdiensten. Geloof in alle religieuze ervaringen, ongeacht de bron, zijn uiteindelijk hetzelfde, hangt samen met de nadruk op 'zelf'. - samenstelling van 'occult' (verborgen kennis, geheime krachten) en 'cultuur'. 2. Je kunt uitleggen wat er onder New Age wordt verstaan: New Age is een verzameling van ideeën, mengeling van elementen uit alle godsdiensten waar je uitplukt wat je aanstaat, waar je je goed bij voelt. - heeft aandacht voor: alternatieve genezers occultisme natuur: 'moeder-aarde' de kosmos: astrologie de toekomst religieus bewustzijn - reageert op: de mens als homo-technicus milieuvervuiling secularisatie: verwereldlijking, doemdenken. - kenmerkt zich door: monisme: (micro-/macrokosmos) alles is herleidbaar tot het ene. pantheïsme alles is goddelijk religieus humanisme mens is goddelijk goede goddelijke mens eclecticisme elementen uit allerlei religies syncretisme samengevoegd tot één geheel materialisme resultaatgericht onsamenhangend niet echt vat op te krijgen. 3. Je kunt aangeven dat er vanuit de oosterse godsdiensten lijnen lopen naar New Age. Invloeden in New Age van het hindoeïsme en boeddhisme: - alles is één - karma: verantwoordelijk voor wt je doet - reïncarnatie - goddelijke energie in jezelf (atman) - astrologie en yoga 4. Je kunt het verschil in visie op reïncarnatie duidelijk maken tussen: hindoeïsme, boeddhisme en New Age. Reïncarnatie is bij de oosterse godsdiensten iets negatiefs, je moet hieruit verlost worde, het is bij New Age echter wel positief: nieuwe kans om nog verder spiritueel te evolueren. 5. Je kunt New Age en Christelijk geloof inhoudelijk vergelijken en beoordelen op een groot aantal punten. New Age Christelijk geloof God - onpersoonlijke kracht - kosmische god, levensbeginsel - in alle dingen aanwezig - lichte en duistere zijde - persoonlijke Vader - Schepper van hemel en aarde - zichtbare en onzichtbare geschapen - enkel licht Jezus Christus - verschillende profeten in vele religies en culturen - Gods geest die in ieder mens tot volledige ontplooiing komt - (christenbewustzijn) - reïncarnatie van de Wereldleraar - Gods zoon, het woord van 'den beginne' die ons als mens in alles gelijk werd, maar als één en dezelfde persoon. - gekruisigd, opgestaan en opgevaren - beloofde Messias Heilige Geest Bovennatuurlijke geesteskracht Trooster die van de Vader en de Zoon uitgaat Mens - heeft goddelijke oorsprong - is goed - is eigenlijk alleen geest - reïncarnatie - is geschapen naar Gods beeld - is zondig - heeft een geest, ziel en lichaam - zal met opstanding herrijzen Verhouding God - mens - mystieke eenwording op eigen (geestes)kracht - geloof in eigen goddelijke ontplooiing - liefdesrelatie in afhankelijkheid van Vader - geloof in Gods genade en almachtigheid Verlossing - van onwetendheid, vorige levens - door eigen spirituele inspanning en groei - van zonde en schuld - door de kruisdood en opstanding van Christus Zonde het niet verplicht zijn - door genade en liefde van God - schuld en nalatigheid tegenover God Wonder - wederrechtelijk gebruik van bovennatuurlijke kracht - met behulp van paranormale krachten - op last van satan of diens engelen - in opdracht van God - ter ondersteuning en/of ter verbreiding van het evangelie - met behulp van zijn kracht, dienst van zijn engelen Satan duistere kant van God - gevallen engel - overste der Wereld - leugenaar van den beginne - Gods tegenstander tot de jongste dag Antichrist ieder mens of groepering die de verlichting in de weg staat en de harmonieuze eenwording van alles en allen tegenwerkt - de mens der wetteloosheid die zich tegen God en zijn geboden keert - het beest uit de zee (openb. 13) met het getal 666 Nieuwe tijd - tijdperk van de waterman - geen individuen meer - geen onderscheid man - vrouw - geen gezinnen meer - tijdperk van verlichting, heil, harmonie, vrouwelijke zachtheid en vrede - nieuwe hemel en aarde na de wederkomst - sterfelijke lichamen worden onsterfelijk, het stoffelijke wordt hemels: geen aardse relaties meer - eeuwige vrede voor allen die wandelen in Gods licht en zijn aangezicht mogen zien. Overige aantekeningen: New Age: - Nieuwe ‘vage’ levensbeschouwing met elementen uit bestaande godsdiensten. o Tolerant (open en verdraagzaam) o Universeel - A: Geschiedenis: evolutionaire ontwikkeling: o Alles wordt beter; gaat naar een hoger niveau. o Van sterrenbeeld Vissen naar Aquarius. De vrouw aan het roer: nadruk op gevoel, intuitie, liefde, geborgenheid. - B: Holisme: streven naar heelheid. o Niet: ‘of – of’ maar ‘en – en’. (Je bent Nederlander, Christen, Marokkaan, boeddhist enz. ) o In alle wereldreligies zit een waarheid verborgen Alle elementen uit allerlei religies worden samengesmolten tot één nieuw totaalconcept. Gnostiek: (bracht waarheid over Jezus). Hindoeïsme Boeddhisme Animisme (fluisteren met bomen, dolfijnen enz.) Stonehenge (heksen en geesten) o Kijkt naar de hele persoon: lichaam + geest - C: Grote nadruk op bewustzijn = eeuwige kern van de mens. o Menselijk bewustzijn kan alles (goddelijk) Zelfgenezing Je wordt wat je denkt o Yoga: het goddelijke uit je moet naar boven komen. - Verschillen tussen religies worden ontkend Men is zeer selectief in het selecteren van bestaande religies (eclectisch). Tolerantie is er alleen als je de basisstellingen van New Age eerst accepteert. De gnostische visie op Jezus mist elke historische grond. Kritiek op New Age: 6. Transcendente meditatie 1. Je kunt duidelijk maken wat met Transcedente Meditatie bedoeld wordt (doelen, leider, centrum, activiteiten). Doel: Het komen tot een diepe geestelijke en natuurlijke rust, het heeft effect op de geest, de lichamelijke gezondheid, op het gedrag en op de maatschappij als geheel. Leider: Maharishi Mahesh Yogi Centrum: Lelystad. 2. Je kunt aangeven welke lijnen er lopen van TM naar New Age en het hindoeïsme. Meditatie: in het hindoeïsme, boeddhisme en binnen TM wordt er gebruik van gemaakt. (goddelijke) Zelf: het ontdekken van je Zelf, zelfverlossing Verstilling: diepe geestelijke rust, orde, harmonie Verenigd veld: Brahman Syncretisme Direct resultaat: New Age 3. Je kunt het begrip sekte uitleggen en je kunt duidelijk maken waarom het een omstreden term is. Een sekte is een geloofsgemeenschap met opvattingen en gebruiken die zich onderscheiden van overige geloofsgemeenschappen die behoren tot dezelfde stroming als de sekte. Sekten zijn vaak gesticht door een charismatische leider met een nieuwe leer of openbaring. Voorbeeld kenmerken: Sociale controle, isolering, heilstheorie: absolute waarheid, ondoorzichtige financiën, overdreven reactie op kritiek: Sekteleider 1. Speciale band met God; gezondene, medium, profeet. 2. Uitzonderlijke rechten. 3. Absoluut gezag, autoritaire leider. 4. Bijzondere persoonskenmerken (charismatisch, dominant, narcistisch). Sekte is een begrip met een negatieve klank, ook is het lastig om het begrip te omschrijven omdat bestaande sekten van elkaar verschillen en het is lastig te zeggen wanneer iets een sekte is. 4. Je kunt geargumenteerd beoordelen of TM de veroordelende kwalificatie ‘sekte’ verdient - Aanbidden leider - ‘Cursus staat neutraal tegenover alle religies’ (Niet, want het heeft banden met het Hindoeïsme) - Men dekt het toe met de wetenschap; noemt ‘natuurkunde’ wat eigenlijk geen natuurkunde is. - Weekend intern (gehersenspoeld; wordt niet duidelijk gemaakt) - Argwaan voor de buitenwereld: Lelystad (eigen wijk), naar binnen gericht: politie honden voor het hoofdkwartier ‘Persoonlijk durf ik niet te zeggen of TM een sekte is, TM bevat wel een aantal kenmerken, maar ik denk dat het te makkelijk is om het als een sekte af te schrijven. En voor deze beoordeling weet ik te weinig van TM en van sekten.’ Evangelisch en Gereformeerd 1: Evangelisch 1. Je kunt de volgende begrippen goed omschrijven: Evangelische beweging: stelt de noodzaak van persoonlijke bekering en levensheiliging centraal (buiten de traditionele kerken). Pinksterbeweging: (1906) deel van de evangelische beweging die de nadruk legt op de gaven van de geest; tongentaal en doop in de HG. Charismatische beweging: christenen binnen de bestaande (traditionele) kerken die streven naar meer aandacht en openheid voor de genadegaven van de Heilige Geest: charismata. Evangelische alliantie: (1979) platform voor de evangelische beweging, streeft naar samenwerking om het christelijk geloof onder de aandacht te brengen van Nederlanders. Veel evangelische kerken zijn hierbij aangesloten. Evangelisch werkverband: verband binnen de PKN (1995) om ‘het geestelijk vuur weer aan te wakkeren’ (zelfde doel als de evangelische alliantie) 2. Je kunt uitleggen waarom ‘evangelisch’ een container of paraplubegrip genoemd wordt. Je kan het begrip ‘evangelisch’ niet omschrijven, één beeld is niet te geven en het is ook niet direct duidelijk wat er met het begrip bedoeld wordt. Binnen ‘evangelisch verschilt er namelijk ook erg veel. (Evangelie gemeente, Pinkster, Berea, Volle evangelie, (vrije) Baptisten, Vineyard, huisgemeenten, Vergadering der Gelovigen, Leger des Heils enz. enz…) 3. Je kunt tenminste drie verschillen beschrijven tussen traditionele kerken en de opwekkingsbeweging. Kenmerkend Gereformeerd: Kenmerkend evangelisch: Kinderdoop Band met vroeger: belijdenis geschriften -Ingetogen Volwassendoop -Aandacht voor de bijzondere gaven van de HG. Meer uiten van gevoel/blijdschap/emotie 4. Je kunt van de evangelische beweging noemen: 2 kenmerkende zaken van de organisatie: Voorganger en oudsten (mannen) besturen de gemeente, de diakenen zorgen voor het materieel welzijn. Leden worden ingeschakeld bij activiteiten, zowel op zondag als door de week. 7 geloofsopvattingen: 1. Drie-eenheid; 2. De soevereiniteit van God de Vader in schepping, voorzienigheid, Openbaring en voleinding. 3. Jezus (geboren uit een maagd, wonderen, zondeloos leven, opstanding, hemelvaart, middelaar, wederkomst) 4. Goddelijke inspiratie en gezag Bijbel; 5. Zonde: universele en algemene zondigheid en schuld van de gevallen mens, onderworpen aan Gods toorn en veroordeling. 6. Verlossing van de zondaar door het vergoten bloed van Jezus en rechtvaardiging door genade, niet door werken, maar door geloof in Hem. 7. Eeuwige leven en opstanding uit de dood: Lichamelijke opstanding van de doden; van de gelovigen tot het eeuwige leven en van degenen, die verloren gaan, ten oordeel. 8. Heilige Geest: (verstand verlicht, wedergeboorte, in de gelovigen woont- heilig leven en getuigen van Jezus) 9. Gemeente: priesterschap van alle gelovigen, universele gemeente van Jezus Christus waar van Hij het Hoofd is en krachtens zijn bevel gehouden is het evangelie in de gehele wereld te verkondigen. 6 kenmerken eredienst: 1. ‘Nieuwtestamentische broeder en zuster sfeer’ 2. Gelovigen nemen actief en spontaan deel in dienst 3. Informeler: staan, dansen, amen, halleluja 4. Persoonlijke getuigenissen, lofprijzing, voorbede 5. Ziekenzalving (jak. 5:14-15) 6. Opwekking zingen + klappen 7. Doop door onderdompeling na getuigenis 5. Je kunt voorbeelden geven waaruit blijkt dat er binnen de evangelische beweging niet over alles gelijk wordt gedacht. Zie paraplubegrip boven- verschillende gemeenten. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 2: De geschiedenis 1. Je kunt de belangrijkste historische wortels van de evangelische beweging duidelijk uitleggen: Montanisme: In 160 AC trad in Klein-Azië Montanus op als nieuwe profeet met zijn twee priesteressen, Maximilla en Prisca. Zij hadden profetische gaven waardoor zij visioenen en dromen ontvingen. Montanus zag zichzelf als de spreekbuis van de HG. Deze openbaringen hadden meer gezag dan de Bijbel. In het nieuwe tijdperk van HG is Christus verouderd. Wederdoperij: - Tijd: eerste helft 16e eeuw (vooral 1530-1540) o Grote Reformatie- 31 okt. 1517 Herontdekking van genade, Bijbel en geloof o Radicale Reformatie: 1520- boerenopstand Alleen heerschappij RK aan flarden Rigoreus, fanatiek, naar de wapens grijpen. 1. Reactie op de Roomse leer van natuur en genade: RK: natuur- is wel goed, dagelijks leven, de bakker, de keizer, de stad genade- geestelijke, kerk, klooster: betere deel, het deel waar God naar kijkt. Wederdopers: natuur is niet een beetje goed, het is slecht! a. De overheid is slecht, want het is de beheerder van het slecht: i. Niet in het leger; ii. Geen eed; iii. Niet in politiek. b. Jezus kan niet echt mens zijn geweest (mensen zijn vies, poep, plas, honger, stinken), Jezus was rein. Dus hij heeft geen vleselijk lichaam. c. Het geestelijk woord heeft meer gezag dan de Bijbel d. De weg van de boze wereld: i. (mystiek) -> poging één te worden met God: intense omgang met God ii. Ascese (oa. Dopers kerkbouw- de Vermaning) 2. Reactie op de Roomse volkskerkgedachte: Wederdopers: een gemeente van echte heiligen/christenen (kinderen horen daar niet bij) -> volwassendoop 3. Reactie op de tijd Tijdperk van de geest is aangebroken: Joel 3 o Rechtstreeks openbaringen HG o Bijbel wordt ondergeschikt aan geestelijke woorden. (Bijbel – >BIJ- bel) o 1000-jarigrijk breekt aan (Chiliasme) Melchior Hoffman (Elia), Jan Matthijs (Henoch), Jan van Leiden (David). Methodisme: - John Wesley (1701-1791) en George Whitefield o Grondleggers van de evangelische stroming. - Nadruk op ervaring; o Ontvangen van een inwendige zekerheid dat je een kind van God bent; Rechtstreeks ingrijpen HG- daarvan ken je het uur en de dag van bekering. o Geloof is de poort, maar het gaat om de inwendige beleving; o Niet op het vertrouwen op Christus, maar op de ervaring daarvan; - Mens centraal - Geloof als middel tot het bereiken van iets 2. Je kunt de begrippen benoemen en uitleggen: Heiligingsbeweging (19e eeuw): o Opwekkingsbeweging van de 18e eeuw in Engeland en Amerika; o Invloed van Methodisme; o Wedergeboorte + doop in de geest; o Charles Finney, Reuben Torrey (7-stappen tot doop in HG), Andrew Murray; o Gaven + vruchten van de Geest als recht opeisen. Pinksterbeweging (20e eeuw): o Charles E. Parham leraar Bijbelschool: Studenten + hemzelf gaven van tongentaal ontvangen na handoplegging. Tongentaal is het bewijs van de doop met de HG; (racistisch en seksueel misbruik) o William J. Seymour: 1906 Los Angeles Diensten in Azua Street: drie jaar ononderbroken diensten 3. Je kunt uitleggen hoe het remonstrantisme zichtbaar wordt in het methodisme, de heiligingsbeweging en de pinkstergemeente. Remonstrantisme: nadruk op de vrije wil van de mens; - Methodisme: inspanning waartoe de mens zelf in staat is; bereiken vereiste hoge geestelijke ervaring. Vastbesloten zijn om ‘het’ te willen ontvangen. - Heiligingsbeweging: je moet aan bepaalde voorwaarden (voorwaardenleer) om de ervaring te ontvangen. Pinkstergemeente/heiligingsbeweging: nadruk eigen beslissing. voldoen 4. Je kunt uitleggen hoe in de gereformeerde traditie gedacht wordt over het ervaren van en vervuld worden met de HG. Wat is het verschil met de evangelische beweging? Samenvatting opdracht 3: Wij leven in geloof, dat geloof is de kennis en het vertrouwen dat onze zonden vergeven zijn en dat eeuwig leven voor ons is weggelegd. Dit heeft niet alleen met het verstand te maken, maar dit raakt alle aspecten van het menselijk leven. De HG leidt ons, en is er niet allen op uit ons Het Woord met het verstand te laten begrijpen, maar wil daarbij ook ons gevoel bereiken; ons een zekerheid geven dat wij een band met God hebben. Vervullen met de HG: Mt. 3:11-12 Jezus doopt met de HG en met vuur zegen en oordeel Ef. 5:18 Paulus zegt: ‘wees vervuld van de geest en niet van de wijn’, vermaning Joh. 3:34 Jezus, de gezondene van de Vader, was vervuld met de HG. Hand. 2:12, 4:8 De apostelen zijn vervuld met de geest om zo het Joodse verzet tegen het evangelie aan te kunnen. Doel: om ons bekwaam en vrijmoedig te maken om het evangelie van Jezus de Verlosser te vertellen, en om elkaar te bemoedigen, om God in waarheid te vereren, en het christelijk leven te genieten. - > De geest leidt en regeert ons hart, onze ziel, ons verstand en onze wil. Hierdoor kunnen wij Christus helemaal toegewijd zijn, en zullen er rivieren van levend water stromen uit onze harten (Joh. 7:38-39) Doop in de HG (deze term wordt bestreden): - Geen aparte ervaring (geen tweede zegen) o Doet tekort aan het werk van de HG al gedaan heeft; o Over-accentueert de verwachting van een bijzondere ervaring - Doop met de HG wijst op heel het werk van de heilige geest zoals begonnen bij de eerste pinksterdag. Het gebeuren op pinksteren is eenmalig in de heilsgeschiedenis. ‘We moeten niet allemaal ons eigen pinksterfeest verwachten.’ 5. Je kunt in grote lijnen aangeven hoe die historische wortels zich verhouden tot de gereformeerde traditie. De wortels van de evangelische beweging komen vanuit de reformatie, net zoals de gereformeerde wortels, maar er waren mensen die Luther niet radicaal genoeg vonden en begonnen een radicale reformatie: wederdopers.
