Inhoudsopgave » Huntsman Holland BV Postbus 1020, 3180 AA Rozenburg | Merseyweg 10, 3197 KG Botlek Rotterdam Havennummer 5210 T 0181 29 91 11 F 0181 29 39 00 www.huntsman.nl Sociaal- en milieujaarverslag 2011 « Inhoudsopgave 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Inhoud Een mijlpaal 3 Polyurethaan in ons bestaan 4 Sociaal « De poort staat open 5 Training & Ontwikkeling 6 Operators gewenst! 7 Samen staan we sterker 8 Milieu Colofon Dit sociaal- en milieujaarverslag van Huntsman Holland BV bevat Voor een extra jaarverslag kunt u contact opnemen met Karin van een samenvatting van het milieujaarverslag zoals verstuurd naar Staveren via [email protected]. De digitale de autoriteiten en het personeelsjaarverslag van Huntsman Holland. versie is beschikbaar op www.huntsman.nl. Sinds een aantal jaar is het uitgeven van een publieksmilieujaar- Aan dit verslag werkten mee: verslag niet meer verplicht en is er gekozen voor het uitbrengen Jan van Erp, Ard Hagendijk, Jasper Heusdens, Katja van Kleef, van het milieujaarverslag en het personeelsjaarverslag als één Tom Koorevaar, Onno van Laarhoven, Pieter Kok, Hans Meerman, boekwerk. Om papierverbruik en kosten te reduceren verschijnt het Birgit Ros, Wendy de Vos, Klaas de Vries en Karin van Staveren verslag in digitale vorm en in een beperkte gedrukte oplage. Fotografie: Huntsman Holland BV Uitvoering: Picard - merkmeester, Spijkenisse Resultaten & doelstellingen 9 Milieuthema’s 10 Veiligheid 12 Leefomgeving en regelgeving 14 » « Inhoudsopgave 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Een mijlpaal 2011 was het Internationale jaar van de Chemie. Dit betekende In de wankele economische situatie die in de tweede helft van veel evenementen, veel aandacht voor deze innovatieve sector en 2011 onstond heeft de Huntsman Board of Directors haar goed- voor Huntsman Holland betekende dit een drukbezette open dag op keuring gegeven voor een nieuwe worldscale MDI Splitter voor de 21 mei 2011. Met ruim 1500 bezoekers was Havennummer 5210 Rotterdam site. Deze goedkeuring van Project ‘Keystone’ is een dé publiekstrekker van de ‘Dag van de Chemie’ in onze regio. krachtig signaal van de Huntsman corporation in het vertrouwen in de Polyurethanes Business en het Rotterdam team. In oktober « Het thema ‘Zie de Chemie’ sprak zeer tot de verbeelding van alle ontving Huntsman van het ministerie van Economische Zaken het bezoekers. ‘Zie de Chemie’ had voor mij die dag nog een extra bericht dat de ministerraad haar groene licht had gegeven aan betekenis. Ik zag de chemie in al mijn collega’s die stuk voor stuk de ondertekening van 59 Green Deals. Green Deals zijn afspraken enthousiast over hun eigen dagelijkse werk vertelden. Dit enthou- tussen de overheid en bedrijven om de economie groener te siasme straalde ook trots uit. Trots op wie we zijn en wat wij doen. maken. Een aantal bedrijven, waaronder Huntsman, ontvangt een Trots op ons verleden, hoe wij met zijn allen in 50 jaar van een kale, subsidie van de overheid voor de ontwikkeling van nieuwe lege zandvlakte een prachtig bedrijventerrein hebben ontwikkeld. technologie. Wij ontvangen deze subsidie voor de bouw van een iPh-2-installatie in onze MDI-2 fabriek. In de installatie wordt ver- Havennummer 5210, een prachtig fabrieksterrein met ruimte voor groening van het proces getest op energiebesparing en verlaging ontwikkeling en groei. Begin mei kondigde de firma Wilmar aan van CO2-uitstoot en verhoging van de veiligheidsaspecten. dat zij een bio-alcoholfabriek op ons terrein gaan bouwen. Deze Hiermee neemt Huntsman een nieuwe stap in duurzame proces- fabriek moet in 2013 operationeel zijn. Daags na de ‘Dag van de voering, op weg naar een mooie toekomst. » Chemie’ was de officiële opening van Plant One door minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, Maxime Verhagen. En op 30 mei werd de nieuwe waterstoffabriek van Air Liquide officieel in gebruik genomen. Max van der Meer Algemeen directeur 3 In november 2011 werd Project Keystone bekrachtigd met het gezamenlijk slaan van een heipaal « Inhoudsopgave 3 4 5 6 7 We create better durability. 8 9 10 11 12 13 14 Polyurethaan in ons bestaan Together. Polyurethanen zijn vandaag de dag niet meer weg te denken uit er mee (surfplanken, ski’s, tennisbanen). Polyurethaan is sterker, de moderne samenleving. We komen ze elke dag tegen, maar we lichter en gebruiksvriendelijker dan tal van traditionele materialen. zien ze zelden omdat ze meestal het inwendige deel vormen van Het is bijzonder duurzaam, want het kan niet roesten of rotten. de artikelen die we gebruiken. De toepassingen van polyurethaan « zijn vrijwel eindeloos. We slapen en zitten er op; ze vormen het De positieve bijdrage van ­polyurethaan aan het milieu laat zich zachte interieur van onze matrassen, stoelen en autostoelen. gemakkelijk illustreren. Door de isolerende eigenschappen van Er worden onderdelen van auto’s zoals bumpers en dashboards polyurethaanschuim wordt veel energie bespaard. Bijvoorbeeld van gemaakt. We gebruiken de onovertroffen isolerende eigen- door de toepassing in auto’s kunnen deze lichter en daardoor schappen in de spouwmuren en leidingen van onze woningen en in energiezuiniger worden en voor constructieplaat (MDF) hoeven minder de wanden van koelkasten en vriezers. We gebruiken de bindende bomen gekapt te worden. In de ­constructies van huizen wordt het eigenschappen om landbouwafval of hout- en papiersnippers te goed en duurzaam isolerende polyurethaan steeds vaker toegepast. vormen tot watervast plaatmateriaal (MDF) voor de bouwindustrie. Tomaten en komkommers groeien en bloeien erop in de kassenteelt. We lopen er op (duurzame schoenzolen en laarzen) en sporten » 4 At Huntsman Polyurethanes, we believe that working in true collaboration with customers is the only way to solve complex problems and find the solutions that will deliver real innovation. So, we strive with a passion and determination to build the deep understanding of our customers that’s required to get to the heart of their needs and establish lasting partnerships. When it comes to creating better durability in critical structures such as bridges, we’ll work with you to produce tailored MDI-based coatings that provide enhanced structural integrity and protection against corrosion. Combine our knowledge of coatings with your expertise, and we’ll create better bridges… together. www.huntsman.com/pu « Inhoudsopgave 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Welkom bij Huntsman Holland De poort staat open Op 24 augustus 2011 ontving Huntsman uit handen van Jaap Al die bezoeken en al die activiteiten zijn alleen maar mogelijk Luikenaar van het Educatief Informatie Centrum (EIC) de ‘Open door de grote betrokkenheid van onze medewerkers, die ook Poort Prijs’. De ‘Open Poort Prijs’ wordt jaarlijks uitgereikt aan het in hun vrije tijd een steentje bijdroegen aan de organisatie van excursiebedrijf dat in de ogen van de EIC-havengidsen het best deze evenementen en bezoeken. Gezamenlijk zijn zij de grootste opviel qua gastvrijheid. Gedurende het jaar zijn er verschillende ambassadeurs voor het werken in de chemie. We zijn trots op de groepen jongeren bij Huntsman op bezoek geweest op kennis te open, eerlijke cultuur die binnen Huntsman Holland leeft en op de maken het de chemische industrie, iets dat door Huntsman als gastvrijheid en toegankelijkheid die we aan bezoekers en collega’s zeer belangrijk wordt gezien. Wij zijn van mening dat bedrijven, kunnen bieden. Welkom bij Huntsman Holland, de poort staat open! scholen en de overheid op een prettige manier moeten samenwer- « ken om jongeren te inspireren, zodat zij kiezen voor een loopbaan Huntsman Holland in cijfers in het prachtige Rotterdamse havengebied. Dat inspireren begint Eind 2011 werkten bij Huntsman Holland 400 medewerkers, al vroeg, want zo mocht het jaarlijks bezoek van groep 7 van de van wie 326 mannen en 74 vrouwen. Het verloop van het basisschool “De Rank’ in Rozenburg ook dit jaar niet ontbreken. personeel (inclusief pensionering) bedroeg 8,29%; het geschoond verloop (exclusief pensionering) was gelijk aan 2010: 4,5%. Niet alleen jongeren kwamen door de Huntsman poort, ook de Het verzuimpercentage (exclusief zwangerschap) was over 2011 gehele crew voor opname van de jeugdserie “Naranjina en de 3,58%. Het aantal parttimers steeg van 54 naar 61 medewerkers. kadekapers’ kwam bij Huntsman op bezoek. De Variantsfabriek Van hen is bijna 23% man. De jongste medewerker was op 31 was namelijk het decor voor de filmopname. Onze operators december 20,72 jaar jong en de oudste 64,24. De gemiddelde Robbert Noordzij en Martijn van der Kramer kregen een nieuwe diensttijd is gedaald van 17,21 in 2010 naar 16,67 in 2011. taak als figurant. In 2011 hebben 26 medewerkers een promotie gemaakt. » Op 21 mei 2011 gingen de poorten van Huntsman wagenwijd open op de Dag van de Chemie. Ruim 1500 bezoekers hebben het festivalterrein bezocht en zijn van daaruit rondgeleid naar de fabrieken. En ook tijdens de Wereldhavendagen opende Huntsman de poorten voor excursies aan de Rotterdam-site, haventerrein 5210, en de MDI 2 fabriek. Huntsmanfabriek en operators zorgen voor decor in de jeugdserie ‘Naranjina en de kadekapers’ Sociaal 5 « Inhoudsopgave 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Jasper Heusdens: “In januari 2011 ben ik bij Huntsman op het QC lab begonnen aan mijn afstudeerstage voor de HBO opleiding Chemie. Daar heb ik een onderzoek gedaan naar het verband tussen chemische product samenstelling en schuimgedrag. Tijdens mijn stage is gevraagd of ik op het lab wilde blijven werken na het afstuderen. Een hele eer, maar ik wilde ook nog wel doorstuderen. Die mogelijkheid heb ik gekregen. Ik volg nu twee dagen per week de master analytical science aan de Universiteit van Amsterdam. De overige dagen werk ik op het QA/QC lab, een hele mooie combinatie waar ik zeer dankbaar voor ben.” Training & Ontwikkeling Trainen zonder groeien, is groeien zonder bloeien, is bloeien zonder Acht operators hebben een werkgebied behaald. Dit is belangrijk te boeien. Maak de boeien los, we gaan ons ontwikkelen. voor de eigen ontwikkeling en de bezetting van onze fabrieken. Groeten Jasper Heusdens Om onze fabrieken op een veilige en efficiënte wijze te opereren Het jaar 2011 zal de Huntsman geschiedenis ingaan als het is een goede bezetting van levensbelang. Hiertoe zijn nieuwe jaar na en het jaar voor een economisch uitdagende periode. operators hard nodig. Een van de manieren om kandidaten te en- De uitdagingen op het gebied van training en ontwikkeling waren thousiasmeren om voor onze organisatie te kiezen is stagiaires een met name de corporate compliance modulen in Active Learner, mogelijkheid te bieden een deel van de opleiding op onze fabrieken een groot aantal nieuwe medewerkers en Krauthammer te doen. 17 stagiaires hebben het afgelopen jaar via het Proces­ management trainingen. college de stage op onze fabrieken volbracht. Daarnaast hebben ook de afdelingen Security, Finance, IT, Supply Chain, Maintenance « In Active Learner stond een groot aantal modulen klaar om voor en Chemistry & Product Quality stageplaatsen aangeboden. het einde van het jaar af te worden gerond. Tot op oudejaarsdag Er zijn in 2011 drie “Krauthammer” sessies van start gegaan. is hard gewerkt om alle openstaande modulen weg te werken. Deze management trainingen zijn bedoeld voor nieuw leidinggevenden We zijn trots dat we een 100% compliance score hebben behaald. in onze organisatie. Een van de sessies is speciaal opgezet en Daarnaast is Active Learner gebruikt om via e-learning modules aangepast voor engineers die deel uitmaken van de productie aan te bieden op het gebied van labeling van gevaarlijke stoffen afdeling en de Technology Group. Beïnvloeding en overtuiging, (Globally Harmonized System) en alarm handling in onze geauto- actief luisteren en samenwerken zijn hierin belangrijke aspecten. » matiseerde fabriekssystemen (Alarm Philosophy). E-learning is een prima middel om het kennisniveau op specifieke Zoals duidelijk zal zijn is ontwikkeling van het grootste belang voor gebieden te verhogen en toe te passen in een manier van trainen onze organisatie. We zullen dat echter op een doordachte en wel- die gekenmerkt wordt door “blended learning” (het combineren van overwogen manier moeten doen om het beste resultaat te behalen. online training en traditionele trainingen). We zullen e-learning ten volle blijven benutten als ondersteuning voor het ontwikkelen van onze medewerkers. Sociaal 6 « Inhoudsopgave 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Operators gewenst! Onderzoek in de arbeidsmarkt geeft al jaren achtereen aan dat het Vanzelfsprekend heeft Huntsman ook medewerkers uit de bekende aantal gediplomeerden op AOT-4 of VAPRO-C achterblijft bij de “naoorlogse babyboom generatie”, die in deze periode met pensi- vraag uit het bedrijfsleven. oen zijn gegaan of gepensioneerd worden in de nabije toekomst. Het is goed om te constateren dat een belangrijk aantal Operators Dat is een belangrijke reden waarom ook Huntsman meedoet in van deze generatie gezond de pensioenleeftijd haalt. Het meren- het Procescollege. Naast het stimuleren van leerlingen door het deel van de vacatures is in 2011 ontstaan door pensionering van vergoeden van les- en boekengeld, bieden wij elk jaar ongeveer operators of wachtchefs. twee groepen van 10 leerlingen de mogelijkheid tot het lopen van « een stage. Zowel in 2010 als in 2011 zijn een aantal stagiairs, Daarnaast is er verloop onder operators, dat wordt veroorzaakt nadat zij hun 2e stage bij Huntsman afgerond hebben in dienst doordat medewerkers vertrekken op eigen verzoek maar ook om- getreden. dat in de praktijk blijkt dat de match tussen de organisatie en het individu om diverse redenen niet optimaal is. Het aanbod van ervaren operators met een VAPRO-C diploma op de arbeidsmarkt is zeer beperkt. Toch zijn we er in geslaagd een In 2010 zijn we in staat geweest om 18 nieuwe operators te aantal nieuwe collega’s te verwelkomen uit deze doelgroep. werven en in 2011 zijn er 10 nieuwe operators aangetrokken. Op de arbeidsmarkt zijn we bekend als een bedrijf dat goede Hiermee voorzien we in de vraag, die ontstaat door het verloop. ontwikkelmogelijkheden heeft voor operators. Helaas zijn er wel openstaande vacatures gedurende het » kalenderjaar. We krijgen regelmatig terugkoppeling van nieuwe medewerkers, Gezien de toch krappe arbeidsmarkt voor operators, mogen we er dat zij kiezen voor Huntsman, vanwege de persoonlijke wijze van trots op zijn dat we in staat zijn om ons enthousiasme voor ons benadering in de sollicitatieprocedure. “Het zijn open gesprekken bedrijf over te dragen op een groot aan nieuwe collega’s. waaruit enthousisme over het werk en het bedrijf naar voren komt”. Tevens is de procedure daadkrachtig en snel. Sociaal 7 Huntsman operators vertellen hun ervaringen aan toekomstige operators tijdens de Open Dag van de opleiding Procestechniek « Inhoudsopgave 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Samen staan we sterker In 2011 zijn twee grote Downstreamprojecten parallel van start De vergaande integratie van de Downstreamfabrieken wordt gegaan : “Downstreamlining” en de verplaatsing van de Polyolen ook wel Downstreamlining genoemd. Het beoogt een volledig controlekamer. geïntegreerde organisatie waarmee de mogelijkheden op gebied van doorstroming, groei-, ontwikkel- en promotiemogelijkheden, « De Downstream fabrieken bestaan momenteel uit drie kleine aantrekkelijk blijven. Het integratieproces is in samenwerking zelfstandig opererende en bestuurde organisaties; Polyolen, met de betrokken medewerkers verlopen en iedereen had de Variants en Formulaties. Daarnaast is er één gemeenschappelijk mogelijkheid de uiteindelijke organisatievorm te beïnvloeden. Downstreamsupport team bestaande uit stafpersoneel. Deze kleine Een ander onderdeel was het onderzoeken van een onder andere organisaties hebben naast voordelen ook een aantal nadelen. mogelijke uitbestedingen (grondstoffen logistiek en verladingen), Kleine productieshifts vragen meer aandacht voor het borgen van werkmethodiek/integratie van de Formulaties, promotiemogelijk­ een goede, veilige, gezonde en goed opgeleide bezetting. heden en fasering. Een aantal jaar geleden is gestart met het zoeken naar mogelijk­ De verplaatsing van de controlekamer heeft naast organisatorische heden om deze nadelen te verminderen of te elimineren. voordelen ook een nadeel mbt de grotere fysieke afstand en “ge- Een sterke katalysator in dit proces was het moment van de voel” met de fabriek. In samenspraak met het productie personeel goedkeuring in 2011 voor het verplaatsen van de Polyolen is de detail inrichting van de controlekamer bepaald en vastgelegd. » controlekamer naar een andere locatie en het uitrollen van de interne visie en strategieën Footprint15 en EHS 20:20. De nieuwe controlekamer in combinatie met Downstreamlining biedt alle mogelijkheden voor vergaande integratie van de fabrie- Er is gekozen voor een nieuwe geïntegreerde organisatie met ken, personeel, optimalisatie van werkprocessen, een gezonder een fysiek samengaan van het productiepersoneel van de drie opleidingen- en promotiebeleid en een efficiencyverbetering. fabrieken. De uitvoering is tot stand gekomen mede door goede samenwerking met de direct betrokkenen en een vroegtijdige communicatie. De implementatie van beide projecten wordt verwacht medio 2012. Sociaal 8 Integratie van de downstream-activiteiten biedt mogelijkheden voor groei, ontwikkeling en promotie van medewerkers « Inhoudsopgave 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 resultaten 2011 doelstellingen 2012 Milieu Gezondheid Veiligheid Milieu Gezondheid Veiligheid • De uitlaten van de caustic scrubbers • Voor het gehele personeel is in • De trainingsmodule ‘Basics voor Safety’ • Het stroomlijnen van alle maatregelen • Initiatieven om de werkdruk te • Introductie van “Life Savers”. Dit zijn van de beide MDI-fabrieken zijn in 2011 2011 het medische keuringsbeleid is gegeven voor alle productiewerk- ter voorkoming van bodemveront­ beheersen zodat er een gezond leef- de geboden en verboden om een aangesloten op een RTO, een nage- aangescherpt, waardoor een groot nemers waarbij de nadruk lag op het reiniging. Dit programma wordt en werkklimaat behouden blijft. veilige werksituatie te garanderen. schakelde techniek waarbij de afgassen gedeelte van de medewerkers herkennen van risico’s en potentiele vastgelegd in een nieuw Locatie met een zeer hoog rendement worden jaarlijks een uitgebreide medische risico’s in de eigen werkomgeving. Beheer Plan, ter vervanging van het uit werkomgeving worden het aantal specifieke training rond het gebruik verbrand. Door deze maatregelen zal keuring krijgt. 2003 daterende bestaande plan. schone werkruimtes uitgebreid (ruimtes van vorkheftrucks. de uitstoot van CTC in 2012 en verdere • De uiteindelijke gemiddelde vervuiling waarin helmen, jassen en overalls • Aanscherpen van de regels en • Introductie van ‘veilig gedrag jaren teruglopen van circa 27 ton per op het oppervlaktewater van de niet toegestaan zijn) en het aantal observatie­rondes’ voor operationeel jaar naar maximaal 3,4 ton. Brittaniëhaven en het Calandkanaal rookruimtes verminderd. Ook worden personeel. terugdringen naar minder dan 1000 maatregelen getroffen om blootstelling verder gekeken naar ‘modal shift’ inwonerequivalent door het aanpassen aan chemicaliën bij onderhoudswerk- (zie pagina 26) waarbij vervoer met de van de bedrijfsvoering van de afval­ zaamheden te elimineren. traditionele tankwagen of tankcontainer waterzuivering. • In het ‘Lean en Green’ programma is « • Ter bevordering van de gezonde naar onze afnemers is herzien. Hierdoor » werd een besparing van 4,1% CO2 per ton afgeleverd product behaald. Dit programma wordt in 2012 voortgezet met gebruik van het spoor en leiden tot de gewenste besparing van 5% CO2. Verklaring termen en afkortingen ArboRI&E Arbeidsomstandighedenwet Risico Inventarisatie- en Evaluatie ATEX ATmosphère EXplosible (wordt gebruikt bij benaming van twee Europese richtlijnen op het gebied van explosiegevaar onder atmosferische omstandigheden) AWZIafvalwaterzuivering BMP Bedrijfs Milieu Plan COkoolmonoxide CO2koolstofdioxide CTCtetrachloormethaan Effluent uitstromende gezuiverde water EHS Environment Health Safety (Veiligheid Gezondheid Milieu) EOethyleenoxide Fire Risk Plan risico-inventarisatie op brandgevaar en brandpreventiemiddelen GCgaschromatografie HCFKwaterstofchloorfluorkoolwaterstof HFK gehalogeneerde fluorkoolwaterstof Inwonerequivalent een eenheid van vervuiling per persoon per etmaal IPPCIntegrated Pollution Prevention and Control (onderdeel van het Europese Milieurecht om industriële installaties te controleren) MDImethyleendifenyldi-isocyanaat MCBmonochloorbenzeen NeR Nederlandse Emissie Richtlijn NOxstikstofoxide OSHA Occupational Safety & Health Agency POpropyleenoxide REACHRegistration, Evaluation and Authorisation of Chemicals; Registratie, evaluatie en toelating van chemische stoffen die in de Europese Unie geproduceerd of geïmporteerd worden. RTO Regeneratieve Thermal Oxidiser (Regeneratieve naverbrandingsinstallatie) SO2zwaveldioxide VGO veilig gedrag observatieronde VNCI Vereniging Nederlandse Chemische Industrie Milieu 9 « Inhoudsopgave 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Milieuthema’s LUCHT Emissies Koolmonoxide (CO): -16% Monochloorbenzeen (MCB): -2% O M G EV I N G Energie « -2,2% Gevaarlijke stoffen naar lucht In 1993 is in Nederland een convenant gesloten tussen de VNCI Vrijwel volledige sanering van de emissie van gevaarlijke stoffen en het toenmalige ministerie van Milieu om de emissies naar lucht naar lucht, met name van ethyleenoxide en propyleenoxide als Geluid Stank en de lozingen naar water van de chemische bedrijven beter in gevolg van de installatie van een zwavelzuurscrubber waardoor de Klachten: geen Klachten: geen kaart te brengen en te verminderen. Sindsdien zijn in vier opeen- afgassen worden omgezet tot glycolen. Inmiddels is op deze Ve r w e r k e r volgende meerjarenplannen door elk afzonderlijk chemisch bedrijf puntbron een continuemeting van concentratie en debiet geïn- vele onderzoeken en maatregelen uitgevoerd om te komen tot een stalleerd waardoor te allen tijde de vracht van de emissie wordt systematische vermindering van de milieudruk. Het vierde Bedrijfs vastgelegd. Tetrachloorkoolstof (CTC): +13% Kooldioxide (CO 2): Plannen Afval: +34% Afvalwater: +9% A f val w at e r zuivering Milieu Plan (BMP-4) is nu afgerond. De resultaten zijn zodanig dat Smogvorming dit programma thans is beëindigd. Het met name in de zomermaanden optredende effect van lokale Bodemverontreiniging (meer dan 100 liter): geen BODEM WAT ER Voor ons bedrijf hebben de BMP’s aanzienlijke resultaten opgeleverd. ozonvorming in de lagere luchtlagen. In de afgelopen jaren zijn Niet alleen is er een veel beter inzicht ontstaan in de diverse grote reducties bereikt door vermindering van emissies van CO emissies en lozingen, ook is een goede indeling gemaakt op welk uit de MDI-fabrieken. Zo wordt vanaf 1998 de CO samen met milieuthema een bepaalde jaarvracht naar lucht of water een effect chloorwatersof afgevoerd naar de chloorleverancier waar CO wordt heeft. Zo zal de ene stof een effect hebben op het aantasten van omgezet in CO2. In 2011 is de uitstoot van CO uit de beide MDI de ozonlaag in de bovenste luchtlagen rond de aarde (de stratosfeer), fabrieken ten opzichte van 2010 met nog eens 16% verminderd een andere stof zal als broeikasgas een bijdrage leveren aan de door nog betere procescontrole van de CO overmaat bij de versnelde opwarming van de aarde, het broeikaseffect. Huntsman fosgenering in de beide MDI-fabrieken. » inventariseert gedurende al bijna 20 jaar de totale bijdrage van ons Verzuring bedrijf op die verschillende milieuthema’s. Dit thema, dat samenhangt met het optreden van zure regen als De milieudruk voor de afzonderlijke thema’s wordt achtereen­ gevolg van de emissies van NOx, ammoniak en SO2 is volledig volgens toegelicht: gesaneerd. De grootste bijdrage werd geleverd in 1998 door het stilleggen van de eigen procesfornuizen waardoor er geen emissie van NOx meer optreedt. Milieu 10 Milieuthema Burden in 1995 (ton) Burden in 2011 (ton) Verandering (in %) Gevaarlijke stoffen naar lucht 2.03 0.02 - 99.0% Smogvorming 29.0 8.8 - 70% Verzuring 0.55 0.00 - 100% Aantasting ozonlaag 20.0 * 29.7 + 49% Broeikaseffect 72400 193600 + 167% * gecorrigeerd met een schatting voor de in 1995 niet onderkende emissie van CTC uit de MDI 1-fabriek « Inhoudsopgave 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Tom Koorevaar: “Vanaf 2006 ben ik vanuit productie (MDI 1-fabriek) betrokken bij het RTO-project op onze site. De afgelopen jaren is binnen dit project door alle betrokken afdelingen intensief samengewerkt om de emissie van MCB en CTC te reduceren. Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in de bouw van twee RTO’s welke eind 2011 operationeel zijn geworden. Het resultaat is een zeer lage emissie van onze MDI-fabrieken. Hiermee geeft Huntsman een duidelijk signaal af dat het milieu een hoge prioriteit heeft in haar organisatie.” Aantasting ozonlaag Water In de afgelopen jaren zijn grote investeringen gedaan waarbij de Al het op haventerrein 5210 vrijkomende afvalwater wordt koelinstallaties die gebruikmaakten van HCFK vervangen zijn door verwerkt in de AWZI van Huntsman en daar biologisch gezuiverd. systemen op basis van HKF. Desondanks is de uitstoot van stoffen Daarbij werd in 2011 een rendement voor verwijdering van biologisch die de ozonlaag aantasten nog niet beëindigd. Enige jaren geleden afbreekbare stoffen (BZV) behaald van 98,7%. De zuurstofbinding is ontdekt dat het nevenproduct CTC wordt uitgestoten uit de caustic van het gezuiverde afvalwater (effluent) van de AWZI naar het scrubbers van de MDI-fabrieken. Na jaren van onderzoek en klein- oppervlaktewater van de Brittanniëhaven bedroeg 82 ton, schalige maatregelen zijn in 2011 RTO’s geïnstalleerd waarbij de overeenkomend met 1225 inwonerequivalenten. De vrachten aan gehele afgasstroom van beide caustic scrubbers wordt verbrand. fenol en aniline daarin waren net als voorgaande jaren zeer gering. Hierdoor zullen de emissies van CTC met bijna 90% afnemen. « Gedurende een klein gedeelte van de tijd, als de afgassen niet over Ook voor de lozing van gevaarlijke stoffen werd een reductie de RTO geleid kunnen worden, zal er daarna nog een emissie van bereikt. In januari 2010 werd in de MDI 1-koeltoren de zinkhouden- CTC optreden. In het schematische overzicht is de 1995 emissie de corrosie-inhibitor vervangen door een alternatief dat geen zware gecorrigeerd voor de met de kennis van nu geschatte emissie. metalen bevat. Mede hierdoor is de lozing van zware metalen naar » het oppervlaktewater verwaarloosbaar. De lozing van de water­ Broeikaseffect bezwaarlijke stof MCB blijft goed onder controle: na de unieke In de afgelopen 17 jaar is de uitstoot van broeikasgassen met zero-discharge in 2010 bedroeg de lozing naar het oppervlakte­ 167% toegenomen. Daarbij moet vermeld worden dat de productie water over geheel 2011 slechts 510 gram. in die periode, met name van het energie-intensieve MDI is toe­genomen van 80 kiloton in 1995 naar 317 kiloton in 2011. In 2011 liep de CO2 emissie ten opzichte van 2010 met 2,2% terug als gevolg van verminderde productie van MDI. Milieuthema Burden in 1995 (ton) Burden in 2011 (ton) Verandering (in %) Zuurstofbinding in water 360 82 - 77% Gevaarlijke stoffen in water 0,29 0,11 - 62% Milieu 11 « Inhoudsopgave 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Veiligheid In 2010 heeft Huntsman een nieuwe strategie uitgerold voor de Dit beleid rust op drie pijlers: hele organisatie, ‘Vision 20:20’. Dit is gedaan om de komende • Mensen, de wijze waarop mensen met de installaties en jaren mee te blijven denken over de bevolkingsgroei, het terugdringen van kostbare fossiele brandstoffen, de druk op voedsel- en drinkwatervoorraad en kosten voor transport en energie en hoe we die als medewerkers kunnen beïnvloeden. Huntsman neemt haar verantwoordelijkheid voor ieder aspect van haar activiteiten en laat procedures omgaan. • Techniek, de ‘harde’ veiligheid, de installaties, die betrouwbaar zijn gebouwd en die voldoen aan hoge specificaties. • Procedures, afspraken over hoe de installaties bediend en onderhouden worden. betrokkenheid zien in het financieel-, milieu-, sociaal- en duurzaamheidsbeleid (People, Planet, Profit). Door middel van open communicatie, overleg en training streven we naar samenwerking waarbij we elkaar kunnen aanspreken op « Uiteraard is deze boodschap in lijn met het uitgezette beleid van veiligheid. De betrokkenheid en kennis van al onze medewerkers is Huntsman Holland. Het is de verantwoordelijkheid van Huntsman essentieel voor het voorkomen van gevaarlijke situaties en gebeur- Holland en al haar medewerkers om de installaties van onze tenissen en het verminderen van de milieubelasting. Incidenten en fabrieken op een zodanige wijze te ontwerpen, te bouwen, te bijna incidenten zijn een belangrijke leerbron om de veiligheids- en onderhouden, aan te passen en te bedienen, dat onnodige of milieuprestatie te verbeteren. Het melden van near-misses (bijna onaanvaardbare risico’s voor mensen, het milieu of de directe ongelukken) wordt om die reden gestimuleerd. » omgeving voorkomen worden. De cijfers ongevallen Aannemers Binnen Huntsman Holland rapporteren we volgens de Medewerkers 2011 2010 2008 neel van derden werkzaam op onze locatie; een aannemer aangereden door een vorkheftruck. Beide ongeluk- zorg voor de veiligheid en gezondheid van allen die in contact ken leidde niet tot langdurig verzuim. Daarnaast hebben zich 16 komen met onze activiteiten en producten; first aid-incidenten voorgedaan waarbij een beroep is gedaan op zorg voor het milieu. (eenvoudige) medische verzorging. De OSHA recordable stand kwam hierdoor op 0,35 incidenten (OSHA) systeem. Dit om een vergelijking met andere vesti- per 200.000 gewerkte uren. Hiermee is de interne doelstelling EHS Strategy van <0,45 behaald. preventief werd gehandeld of alleen eerste hulp nodig was. 2002 In het eerste geval spreek je van een ‘recordable(verzuim)0 met verzuim 10 20 eerste hulp incident’ en in het tweede geval over ‘eerste hulp’ incident. ple Plant s Menselijke factor Pe o 2003 ure waarbij medisch handelen nodig was en situaties waarbij ced 2005 Veiligheidssystemen en procedures Pro Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen een ongeval Fotografie: Eric Bakker 10 zonder verzuim het uithijsen van een klep. Bij het andere recordable incident werd definities van het Occupational Safety & Health Agency 2006 2004 20 goede arbeidsomstandigheden voor onze medewerkers en perso- voorgedaan. Bij een incident beknelde een aannemer zijn vinger bij gebeurt volgens een aantal vaste, eenvoudige regels. 2007 eerste hulp In 2011 hebben zich twee incidenten in de categorie recordable gingen en bedrijfstakken mogelijk te maken. De registratie 2009 30 Uitgangspunten bij alle activiteiten van Huntsman Holland zijn: Technische veiligheid Process Safety In 2011 hebben zich geen Process Safety Incidenten voorgedaan. Dit zijn incidenten waarbij het chemische proces of een chemische stof betrokken is. Huntsman doet echter ook uitgebreid onderzoek Milieu 12 « Inhoudsopgave 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 naar zogenaamde Process Upsets en Near Misses. Dit zijn In 2011 is een evaluatie gemaakt of gestart voor de beide MDI- gebeurtenissen die niet hebben geleid tot overschrijding van een te fabrieken, Supply Chain, PU P&RD laboratorium en die voor het rapporteren emissie of ongeval. In 2011 is gestart met het PAT, QC/QA laboratorium, Site Contracts & Services. De voorlopige (her)schrijven van kritische instructies. Dit zijn instructies waar conclusie hieruit is vooral dat bij Huntsman Holland het fundament door handmatig handelen een Process Safety Incident, Near Miss van het Arbobeleid erg stevig is en in de praktijk ruim voldoende of Upset zou kunnen ontstaan. Deze procedures krijgen een hogere werkt. Natuurlijk zijn er gevallen waar, ten gevolge van (wettelijke, mate van aandacht door onder andere extra hoge training frequentie. organisatorische en/of technisch-procedurele) wijzigingen er soms grijze gebieden ontstaan. Deze worden vervolgens weer opgepakt Persoonlijke veiligheid onze eerste verantwoordelijkheid « in het Plan van Aanpak. En dat is nu net het uiteindelijke doel van deze periodieke check, de Arbo RI&E. Net als vorig jaar is ook in 2011 voor een aantal afdelingen de Arbo RI&E (Risico Inventarisatie & Evaluatie) gemaakt. Hiermee Basics 4 safety worden de gevaren waaraan medewerkers worden blootgesteld per Eind 2010 zijn wij begonnen met de trainingsmodule ‘Basics for werkplek geïnventariseerd en daarna wordt beoordeeld of al onze Safety’ voor productie- en onderhoudsmedewerkers en begin 2011 systemen en werkmethoden nog voldoende zijn om de gevaren van is deze training afgerond. In totaal hebben er twaalf trainingsdagen dat werk te beheersen (de evaluatie). Waar nodig worden verbeter- plaatsgevonden en hebben ruim 250 mensen deelgenomen aan acties bepaald en vastgelegd in het plan van aanpak (PvA). deze dagen. In feite kijk je hiermee of je Arbobeleid goed is gewaarborgd, Het doel was om de medewerkers en geselecteerde contractors en vooral of het in de praktijk werkt. Door middel van ons Arbobeleid meer kennis, inzicht en bewustzijn te geven over het herkennen zorgen we ervoor dat iedereen bij Huntsman veilig zijn of haar werk van gevaarlijke situaties. Na een ochtend vol theorie, volgde in de kan (blijven) doen, ongeacht de aard van het werk en de werkplek. middag een bezoek aan de diverse fabrieken en werkplaatsen om » de potentieel gevaarlijke situaties in de eigen werkomgeving te In 2012 worden ‘Life Savers’ geïntroduceerd, waarvan de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen een onderdeel zijn De Arbowet eist van het bedrijf dat de RI&E diepgaand, volledig herkennen. Met een fototoestel in de hand werden situaties vast- en compleet is. In de praktijk is gebleken dat het opstellen van de gelegd waarvan in groepsverband leerzame EHS-posters werden (15) RI&E’s een zeer langdurig en arbeidsintensief proces is. Hierbij gemaakt. Deze posters zijn na de trainingen als ‘lesson to share’ speelt mee dat de medewerkers belangrijke input moeten geven verspreid binnen de organisatie en is waar nodig direct actie aan de RI&E. De tot nu toe opgestelde RI&E’s hebben geen ondernomen om een potentieel gevaarlijke situatie op te heffen. wezenlijke knelpunten blootgelegd en er zijn belangrijke verbeter­ Alle deelnemers kunnen met deze kennis en inzicht in hun trajecten bepaald in de PvA’s en geborgd via HAT (Huntsman dagelijkse werkzaamheden nu gevaren beter herkennen en Action Tracking). gevolgen voorkomen door direct in te grijpen. Milieu 13 « Inhoudsopgave 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Leefomgeving en regelgeving Vergunning Klankbordgroep Op 11 april 2011 heeft de Provincie Zuid-Holland een revisie Om een goede relatie met de omgeving te onderhouden is het milieu vergunning verleend, waarvoor nog een procedure loopt bij de van groot belang om de ‘omgeving’ regelmatig te ontmoeten. Raad van State. Twee Wabo (Wet algemene bepalingen omgevings- Dit gebeurt in de Klankbordgroep Rozenburg, waar Huntsman recht) vergunningen die verleend werden, betreffen de uitbreiding Holland lid van is, onder het motto “Samen Veilig Werken en van de iPh-installatie en de bouw van een nieuwe splitter voor MDI Wonen”. Viermaal per jaar komt de groep onder voorzitterschap 2-fabriek. van de deelraadsvoorzitter bijeen. Tijdens de bijeenkomsten wordt gesproken over incidenten, overlastgevende activiteiten en plannen « Inspecties en onderzoeken van de bedrijven rondom deelgemeente Rozenburg. Bijeenkomsten Naast de reguliere BRZO en Front Office inspectie is er in 2011 worden georganiseerd met een bezoek aan een van de zestien regelmatig bezoek geweest van overheden en andere instanties: deelnemende bedrijven. De laatste bijeenkomst in 2011 was een • Tijdens de MDI 2-shutdown kwamen DCMR en Arbeidsinspectie, themabijeenkomst met het thema ‘Externe Veiligheid’, met een dienst arbeidsveiligheid en de dienst arbeidsfraude een toelichting van DCMR, Veiligheidregio en een voorbeeld van uitgebreide inspectie uitvoeren. veiligheid in de praktijk (bij een bedrijf). • In de najaarsshutdown van de MDI 1-fabriek kwam de Arbeidsinspectie opnieuw langs. • Bij de Front Office inspectie kwamen naast de reguliere Huntsman is het eerste bedrijf dat in het project ‘Maatwerk Voorlichting Binnenvaart’ van Bureau Voorlichting Binnenvaart is inspectie, ook de VROM inspectie, Havenautoriteit en de overgestapt naar binnenvaart. In mei 2011 is er gestart met een Veiligheidsregio inspecteren. aantal proefzendingen voor een specifieke goederenstroom in nauwe DCMR diverse inspecties uitgevoerd; • Voor de procedure bij de Raad van State zijn diverse samenwerking met Agility, Maersk, De Rijke en Waalhaven Botlek Terminal. Er worden zo’n 30 tot 50 containers per week vervoerd per binnenschip vanaf de relatief nabijgelegen containerterminal naar onderzoeken uitgevoerd door DCMR en StAB (onafhankelijk de verschillende deep-sea terminals in de Europoort. Deze containers adviesbureau) en zijn aanvullende rapporten aangeleverd. werden voorheen over de weg vervoerd. Naar verwachting zal • Naar aanleiding van de brand bij Chemie Pack hebben overheden Huntsman aanvankelijk zo’n 52.000 ton op jaarbasis in containers veel aandacht besteed aan de opslag van gevaarlijke stoffen. per binnenschip vervoeren, wat een CO2-reductie kan opleveren van In dat kader hebben VROM inspectie, DCMR en brandweer meer dan 50% (80.000 kg CO2). meerdere malen informatie gevraagd of zijn langs gekomen. Voor Huntsman is de ‘modal shift’ naar binnenvaart een belangrijke • Rijswaterstaat is 11 maal langs geweest om de waterkwaliteit te controleren. • In het kader van Reach heeft VROM inspectie een uitgebreide inspectie uitgevoerd bij de Huntsmanlocaties Rotterdam en Everberg. • DNV heeft een her-certificatie audit uitgevoerd in het kader van ISO 14001. • De verzekeraar en een Huntsman corporate team hebben ‘Modal shift’ overheden DCMR, Brandweer, Rijkswaterstaat en Arbeids­ • In het kader van de nieuw verleende revisie vergunning heeft diverse audits/inspecties uitgevoerd. » bijdrage aan de reductie van de CO2-uitstoot in de logistieke keten. Als eerste chemiebedrijf won Huntsman in 2010 de ‘Lean and Green Award’ en heeft daarmee toegezegd tot een integrale reductie te komen van 5 tot 10% van de totale CO2-uitstoot in 2012. Milieu 14