Mundo – Thema 9 – Blok 2

Mundo – Thema 9 – Blok 2
Begrippen:
Industriële Revolutie: Verandering in de manier van produceren: van handmatige productie
naar machinale productie in fabrieken.  begon met de uitvinding van de stoommachine
Mijn: Een plaats waar delfstoffen uit de grond worden gehaald.
Turf: Gedroogd veen, werd vroeger gebruikt als brandstof.
Veen: Laag dode plantenresten onder water.
Samenvatting
Energie: mensen gebruiken energie om iets te laten bewegen of te verwarmen.  Vroeger
gebruikten mensen daar spierkracht of kracht van dieren voor (paardenkracht). Later
gebruikten mensen water als energiebron.  Met de uitvinding van de stoommachine
begon de industriële revolutie en kon een stoommachine aangestuurd worden.
Aan het eind van de 18e eeuw begon de industriële revolutie. Er veranderde veel voor de
mensen in die tijd. Werk wat voorheen met de hand werd gedaan, werd nu vervangen door
machines.  Deze machines werden aangestuurd door stoommachines. De uitvinding van
de stoommachine was één van de belangrijkste uitvindingen in die tijd.
Vaak wordt er gedacht dat James Watt de stoommachine heeft uitgevonden, maar dat heeft
hij niet.  James Watt verbeterde de stoommachine  In het jaar 1712 vindt Thomas
Newcomen de stoommachine uit. En pas veel later, in het jaar 1769, verbeterde James Watt
de stoommachine. In dat jaar kreeg hij het patent erop.
Door de stoommachine konden andere machines zoals de weefmachine en spinmachine
aangestuurd worden. Dit waren grote machines die niet verplaatst konden worden, ze
konden dag en nacht draaien.  Zo zijn de eerste fabrieken ontstaan. Op deze manier kon
er veel meer geproduceerd worden in korte tijd.
 Voordat er met stoom gewerkt werd, werden de machines ook wel aangestuurd door
waterkracht. Denk maar aan een waterrad.
 Mensen verhuisden richting de fabrieken, er ontstonden nieuwe steden.
Duizend jaar geleden waren grote delen van Nederland moeras  natte grond die bestaat
uit veen  samengedrukte resten van planten. Als je dat laat drogen  Krijg je turf,
brandstof!
www.maaikezijm.com
Verschil Oost- en West – Nederland:
In West – Nederland was het moeilijker om turf te maken, omdat het veen uit het moeras
getrokken moest worden. In Oost – Nederland liep het water gemakkelijker weg door de
kanalen.
Soort veenlandschap
Hoogveen
Provincies
Friesland, Groningen,
Drenthe
Laagveen
Noord – Holland, Zuid –
Holland, Utrecht
Kenmerken
Boerderijen meer verspreid
langs meerdere wegen,
weinig sloten, geen plassen.
Veel sloten en plassen,
bebouwing / boerderijen
langs één lange weg.
Steenkool
Rond 1700 waren ook in Engeland bijna alle bossen gekapt. Daardoor werd het hout duur. 
In de bodem van Engeland zit veel steenkool  Brandstof!
Steenkool zit meestal diep in de grond  Werd gebruik gemaakt van mijnen.
Belangrijke jaartallen op een rij:






1712 Thomas Newcomen vindt de stoommachine uit
1733 Uitvinding schietspoel
1764 Uitvinding spinmachine, spinning Jenny
1769 James Watt verbetert stoommachine (Krijgt het patent hierop!)
1812 Eerste stoomschip
1839 Eerste spoorweg in Nederland tussen Amsterdam en Haarlem
www.maaikezijm.com