les 2 - veranderingen gebruik van de natuur

de tijd van burgers en stoommachines 1800-1900
Kenmerk 31
De industriële revolutie die in de
westerse wereld de basis legde
voor een industriële samenleving.
Les 2: Veranderingen in gebruik
van de natuur
H5:§ 3:p91-2
Veranderingen in natuurgebruik
- Kolen
•
Bronnen van energie
–
Tot derde kwart van de 18e eeuw
• Spierkracht
• Windkracht
• Turf/hout/houtskool
• Waterkracht
•
Van waterkracht naar kolen als brandstof voor
stoommachines
– Niets te maken met de eigenschappen van kolen (die
kende men al), maar met de ontwikkeling van de
stoommachine
Van water naar kolen
• Principe stoommachine al paar
duizend jaar oud!
• Begin 18e eeuw veel gebruikt
als pomp in de mijnbouw
• Het gebruik van kolen als
brandstof al bij de Romeinen
• James Watt maakt van de
pomp een machine om kracht
over te brengen op een
draaiende as
Werking stoommachine
Voordelen kolenkracht
1. Volop voorhanden (in Engeland)
2. Energierijke brandstof
– Stoommachines worden krachtiger/groter
– Meer/grotere machines aangedreven op een
stoommachine
• Productievergroting
– In de mijnen (pompen) en in de fabrieken
Veranderingen in natuurgebruik
- Elektriciteit
•
Siemens vindt in 1866
de dynamo uit
►
–
•
Met water- stoomkracht
kan men elektriciteit
opwekken
Grote voordelen
–
Energie voor nieuwe
apparaten
•
•
•
De gloeilamp
De telegraaf
Elektromotoren
Veranderingen in natuurgebruik
- Aardolie
•
De brandbare kwaliteit van
aardolie was al een paar duizend
jaar bekend
– Grieks vuur ►
•
•
Tot ca. 1900 werd olie slechts
gebruikt als smeermiddel en in
olielampen
Dan ontdekt men
raffinagetechnieken
Zie hier een middeleeuwse toepassing
– Brandstof voor motoren
– Kunstrubber, kunststofvezels,
asfalt enz.
•
Aardolie verdringt dan
langzamerhand de kolen als dé
brandstof
Zie hier de “hedendaagse”
opvatting over aardolie