Markten in beweging

ECONOMISCH
BUREAU
Markten in beweging
14 oktober
2016
14 oktober 2016
Afgesloten om 12:30 uur
Markten in beweging
Geld- en kapitaalmarktrente
Dollar omhoog, pond omlaag
1,5
10jaars
swaprente
1,0
Speculatie op een renteverhoging door de Fed doet de dollar in waarde stijgen. Het
Britse pond heeft daarentegen te leiden van een harde Brexit.
0,5
De olieprijs zette deze week zijn opmars voort en bereikte met $51,6 voor een vat met
159 liter Brentolie de hoogste waarde van dit jaar. Uitspraken van de Russische president
0,0
-0,5
jan-16
apr-16
jul-16
okt-16
serieuze beperking van de olieproductie zal worden besloten. Toch is het nog maar de
vraag of een dergelijke productiebeperking voldoende zal zijn om het huidige overaanbod
Wisselkoersen
1,30
Poetin en de Saoedische minister van energie Al-Falih over een beperking van de
olieproductie maakten het voor marktpartijen waarschijnlijker dat er door de OPEC tot een
0,95
EUR/USD, l.as
EUR/GBP, r.as
0,90
0,85
1,20
0,80
1,10
0,75
1,00
jan-16 apr-16
0,70
jul-16
van olie uit de markt te halen. Zeker nu het voor Amerikaanse producenten bij de huidige
prijs weer aantrekkelijker is geworden om de winning van schalieolie op te voeren.
Ook de Amerikaanse dollar steeg deze week in waarde. Nadat uit de notulen van de
vorige rentevergadering van de Fed bleek dat er nogal wat discussie is geweest over een
renteverhoging, houden steeds meer beleggers er rekening mee dat de Fed al in december
tot een verhoging besluit. Ten opzichte van de euro won de dollar deze week twee cent.
De euro noteert nu rond de 1,10 dollar.
okt-16
Ook het Britse pond moest het afleggen tegen de dollar. Ten opzichte van eind vorige
week daalde de wisselkoers met 2%. Volgens de Bank of England bereikte de Britse munt
Aandelenmarkten
ten opzichte van een mandje met daarin de munten van de belangrijkste handelspartners
zelfs de laagste stand ooit. Sinds duidelijk is geworden dat de regering May op een ‘harde’
525
2200
475
2000
Brexit aanstuurt, is het pond onder hernieuwde druk komen te staan. Bij een harde Brexit
wordt het voor het Britse bedrijfsleven moeilijker om toegang te blijven houden tot de
425
1800
Europese interne markt. Gedurende de week herstelde het pond enigszins nadat premier
May had aangegeven dat het parlement mag meespreken over de manier waarop het VK
S&P500, r.as
375
1600
jan-16 apr-16 jul-16 okt-16
de Europese Unie zal gaan verlaten. Dit zou de Brexit wat kunnen verzachten omdat de
parlementariërs in meerderheid helemaal niet uit de EU willen. Niettemin blijft de politieke
AEX, l.as
Bron: Macrobond
Volg ons op Twitter
INGnl_Economie
situatie in het VK complex nu de Schotse premier Nicola Sturgeon heeft gezegd dat
Schotland deel wil blijven uitmaken van de interne markt zelfs als het VK tot een harde
Brexit zou besluiten. Inmiddels beginnen de eerste negatieve gevolgen van Brexit voor de
Britse economie binnen te sijpelen. Onenigheid tussen voedselfabrikant Unilever en de
Britse supermarktketen Tesco over de mate waarin de koersdaling van het pond tot
hogere supermarktprijzen zou moeten leiden maakt duidelijk dat de koersdaling niet
alleen maar positieve effecten (meer export) heeft voor de Britse economie.
Beleggers schrokken deze week van tegenvallende cijfers over de Chinese economie. De
Chinese export bleek in september maar liefst 10% lager te zijn dan een jaar eerder. Dit is
de grootste daling sinds februari van dit jaar. Toen maakten beleggers zich door een
combinatie van tegenvallende Chinese cijfers en een dalende olieprijs zorgen over de
Maarten Leen
Hoofd Macro-economie
Amsterdam 020-563 4406
[email protected]
Dimitry Fleming
Senior Econoom
Amsterdam 06-22954875
[email protected]
wereldeconomie en daalden de belangrijkste aandelenindices uiteindelijk tot 10-15%
onder de slotstand van 2015. De onrust op de financiële markten was destijds voor de Fed
aanleiding om te zeggen voorzichtig te zullen zijn bij het verhogen van de rente en hierbij
de toestand van de wereldeconomie in ogenschouw te nemen.
Focus: in 2017 kan de Nederlandse inflatie sterk toenemen door energie.
Maarten Leen
1
Markten in beweging 14 oktober 2016
Focus: hogere inflatie door olie
Olieprijs en effect op Nederlandse inflatie
 De inflatie ligt in Nederland sinds enkele maanden rond de
0%. Dit betekent dat het gemiddelde prijspeil voor
consumenten niet of nauwelijks stijgt. Om het prijspeil te
meten verzamelt het CBS maandelijks de prijzen van ruim
duizend goederen en diensten. In 2012 en begin 2013
stegen de prijzen nog met gemiddeld 3%. In 2014 en 2015
zakte de inflatie onder de 1% en nu is die dus ongeveer 0%.
 De daling van de inflatie van 3% naar 0% komt voor ruim
een derde door fors goedkopere olie. In 2012 kostte een
vat Brent-olie nog gemiddeld €87, maar in 2016 ligt de prijs
tot nu 60% lager, op gemiddeld €37 (in februari dook olie
even onder de €25, maar deze week kostte een vat €45).
Consumenten zien een verandering van de olieprijs vooral
terug in de brandstofprijzen en in de energietarieven (gas).
Aan de pomp passen prijzen zich bijna direct aan, maar de
energietarieven reageren vertraagd. Die worden maar
twee maal per jaar aangepast, in januari en juli.
Bron: CBS, Macrobond, berekeningen ING Economisch Bureau
 In 2012 stuwde energie de inflatie met 0,6%-punt op,
maar door de daling van de olieprijs is de bijdrage aan de
inflatie nu negatief. Dit jaar drukt energie de inflatie met
0,5%-punt. Alleen als de olieprijs in 2017 op gemiddeld zo’n
€25 uitkomt, blijft energie de inflatie in dezelfde mate
drukken. Hiervoor moet olie vanaf de huidige €45 flink
goedkoper worden (en blijven). Een forse daling is
natuurlijk mogelijk, maar het is niet het meest voor de
hand liggende scenario. Olielanden
overleggen
momenteel over beperking van hun productie.
 Stel dat de olieprijs vanaf nu op het huidige niveau blijft. In
dat geval zal olie in 2017 15% duurder zijn dan in 2016. De
bijdrage van energie aan de inflatie slaat dan om van -0.5
naar +0.2%. Dat betekent, al het andere gelijk houdend,
dat de inflatie volgend jaar 0,7% hoger ligt. Als de olieprijs
de recente stijging nog wat doorzet en in 2017 op €60
uitkomt, dan kan de inflatie bijna 1,5% hoger uitkomen.
Dimitry Fleming
Rente- en valutavooruitzichten
Huidig1
Q4 2016
Forward1,2,4
ING3
Rentes
ECB refi-rente
3-maands euribor
2-jaars swap euro
5-jaars swap euro
10-jaars swap euro
%
Wisselkoersen
Aantal vreemde valuta per 1 euro
EUR/USD
EUR/JPY
EUR/GBP
EUR/CHF
0,00
-0,30
-0,19
-0,05
0,43
1,10
115
0,90
1,09
-0,31
-0,18
-0,03
0,46
1,10
115
0,90
1,09
0,00
-0,30
-0,20
-0,10
0,35
1,10
108
0,88
1,08
Q1 2017
Forward1,2,4
ING3
Q2 2017
Forward1,2,4 ING3
Q3 2017
Forward1,2,4 ING3
-0,31
-0,17
0,00
0,50
0,00
-0,30
-0,15
-0,05
0,40
-0,31
-0,16
0,03
0,54
0,00
-0,30
-0,15
0,05
0,50
-0,32
-0,15
0,07
0,58
0,00
-0,30
-0,20
0,10
0,55
1,11
115
0,91
1,09
1,12
112
0,88
1,09
1,11
115
0,91
1,09
1,15
117
0,85
1,10
1,12
115
0,91
1,08
1,18
124
0,85
1,11
Noot: kwartaalultimo’s tenzij anders aangegeven
1) 14 oktober om 11:15 uur
2) Impliciete renteverwachting en wisselkoers zoals kan worden afgeleid uit forward-contracten
3) Basisverwachting ING d.d. 30 september
4) Voor de 3-maandsrente is gebruik gemaakt van de volgende Forward Rate Agreements 3x6, 6x9, 9x12 en 12x15 met als spotdatum 14 oktober
2
Markten in beweging 14 oktober 2016
Disclaimer
Copyright 2016 ING Bank N.V.
Alle rechten zijn uitdrukkelijk voorbehouden.
Dit materiaal is opgesteld door ING Bank N.V. Het wordt uitsluitend ter informatie beschikbaar gesteld en is op geen enkele wijze een aanbod,
uitnodiging of advies tot het kopen of verkopen van enig effect of tot het aangaan van enige andere transactie. Hoewel ING binnen redelijke
grenzen alle stappen heeft ondernomen om de betrouwbaarheid van de gepubliceerde informatie te waarborgen, aanvaarden ING Bank N.V.
en/of enigerlei dochtermaatschappij, gelieerde maatschappij of branche van ING Bank N.V. (waaronder begrepen ING Groep N.V, tezamen als
ieder afzonderlijk te noemen: "ING") echter geen enkele aansprakelijkheid voor de juistheid, nauwkeurigheid, actualiteit, volledigheid of
betrouwbaarheid van de hier gepubliceerde informatie. De in dit materiaal opgenomen opinies, prognoses, aannames, schattingen, afgeleide
waarderingen en koersdoel(en) gelden per de aangegeven datum en zijn te allen tijde onderhevig aan wijziging, zonder voorafgaande
kennisgeving.
De beleggingen waarnaar in dit materiaal wordt verwezen, zijn mogelijk niet geschikt voor de specifieke beleggingsdoelstellingen, financiële
positie, kennis, ervaring en/of individuele behoeften van de verkrijgers van dit materiaal en de informatie in dit materiaal dient niet te worden
gebruikt in plaats van een onafhankelijk oordeel. Tevens kunnen beleggingen waarnaar wordt verwezen significant risico inhouden, niet
noodzakelijkerwijze mogelijk zijn alle jurisdicties of wellicht illiquide zijn. De waarde van, of inkomsten uit, enige belegging waarnaar wordt
verwezen kunnen fluctueren en/of kunnen zijn ontstaan door veranderingen in enigerlei wisselkoers. Resultaten behaald in het verleden bieden
geen garantie voor de toekomst.
ING of haar functionarissen, directeuren, of medewerkers, waaronder tevens begrepen personen die zijn betrokken bij het opstellen of de uitgifte
van dit materiaal, kunnen van tijd tot tijd een long- of shortpositie aanhouden in effecten, warrants, futures, opties, derivaten of andere
financiële waarden waarnaar in dit materiaal wordt verwezen. ING kan te allen tijde investment banking-, commercial banking-, krediet-, adviesen andere diensten aanbieden en verlenen aan de emittent van effecten waarnaar in dit materiaal wordt verwezen. Uit hoofde van het
aanbieden en verlenen van dergelijke diensten kan ING in het bezit komen van informatie die niet is opgenomen in dit materiaal. ING kan
voorafgaand aan of direct na de publicatie hiervan hebben gehandeld of handelen op basis van dergelijke informatie. Noch ING noch andere
personen kunnen aansprakelijk worden gehouden voor directe, indirecte of incidentele schade, gevolgschade of punitieve of exemplarische
schade, met inbegrip van gederfde winst die op enigerlei wijze het gevolg is van de in dit materiaal opgenomen informatie. Dit materiaal is
uitsluitend bedoeld voor gebruik door de beoogde verkrijgers hiervan en de inhoud mag noch geheel noch gedeeltelijk voor enig doel worden
vermenigvuldigd, opnieuw worden verspreid of worden gekopieerd zonder de uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van ING. Dit materiaal
of kopieën hiervan mogen niet worden verspreid in de Verenigde Staten van Amerika, het Verenigd Koninkrijk, Canada of aan ingezetenen in
de Verenigde Staten van Amerika, het Verenigd Koninkrijk en Canada. Ook in andere jurisdicties kunnen beperkingen gelden. U wordt verzocht
zich aan deze beperkingen te houden.
ING Bank N.V., haar branches en/of haar dochtermaatschappijen zijn allen geregistreerd en staan onder toezicht bij de betrokken nationale
toezichthouders. ING Bank N.V. heeft een vergunning van De Nederlandsche Bank (DNB) en staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële
Markten (AFM). ING Bank N.V. is statutair gevestigd te Amsterdam, houdt kantoor aan Bijlmerplein 888, 1102 MG Amsterdam, Nederland en is
onder nummer 33031431 ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel van Amsterdam.
Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Niets in deze publicatie mag worden
gereproduceerd, verspreid of gepubliceerd door wie dan ook voor welke reden dan ook zonder de voorafgaande uitdrukkelijke toestemming
van de ING. Alle rechten zijn voorbehouden.
Mededelingen aangaande persoonlijke betrokkenheid
De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening weer van de analist(en) over de onderliggende financiële waarde(n) en/of over de
uitgevende instantie(s) en geen enkel deel van de beloning van de analist(en) was, is, of zal direct of indirect gerelateerd zijn aan het opnemen
van specifieke aanbevelingen of meningen in dit rapport. De analisten die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de
vereisten zoals gesteld door hun nationale toezichthouders aan de uitoefening van hun vak.
3