Markten in beweging

Economisch Bureau
Markten in Beweging
3 februari 2017 | Afgesloten om 12:00 uur
Terugkeer van inflatie (of nog niet?)
Geld- en kapitaalmarktrente
In januari is de inflatie in het eurogebied omhoog geschoten naar 1,8%. Voor de ECB
echter geen reden om de koers te verleggen.
10jaars swaprente
1,0
3maands euribor
0,5
Het economisch herstel in het eurogebied zet door. In het laatste kwartaal van 2016 is de
Eurozone economie met een mooie 0,5% gegroeid en de Economic Sentiment Indicator
0,0
(ESI) geeft aan dat het momentum dit jaar verder toeneemt. De ESI steeg namelijk tot de
hoogste waarde sinds maart 2011. Bovendien is de sentimentsverbetering breed
-0,5
jul-16
okt-16
gedragen door zowel consumenten als ondernemers werkzaam in de industrie en
dienstverlening.
jan-17
Wisselkoersen
1,20
De inflatie in het eurogebied is in januari opgelopen naar 1,8% van 1,1% in december.
EUR/USD, l.as
0,95
Deze stijging kan vrijwel geheel worden toegeschreven aan de oploop van energieprijzen.
Hiervan afgezien blijft de inflatie zwak. De zogenoemde kerninflatie is in januari namelijk
0,90
blijven hangen op 0,9%. Niettemin lijkt er wel een einde gekomen aan de daling van de
kerninflatie. Uit het ESI-onderzoek komt naar voren dat steeds meer ondernemers denken
0,85
op termijn hun afzetprijzen te kunnen verhogen. Sinds midden 2011 zijn die
ondernemersverwachtingen niet meer zo hoog geweest. Desondanks, zal de ECB gewoon
EUR/GBP, r.as
1,10
1,00
jul-16
0,80
okt-16
jan-17
verbeterende inflatiebeeld kan er wel toe leiden dat er binnen de ECB een gesprek op gang
zal komen over wanneer en op welke wijze het monetaire steunprogramma in de loop
Aandelenmarkten
500
doorgaan op de door haar ingeslagen weg en tot en met maart eerst nog voor € 80 en
daarna voor € 60 miljard per maand aan obligaties opkopen. Het (heel langzaam)
AEX, l.as
2400
S&P500, r.as
van 2018 zou kunnen worden afgebouwd. Misschien dat we hier in de zomer meer van
gaan horen.
De Fed lijkt geen haast te hebben om de rente verder te verhogen. De deze week
450
2200
400
jul-16
2000
okt-16
Bron: Macrobond
Volg ons op Twitter
INGnl_Economie
jan-17
gepubliceerde toelichting bevatte nauwelijks een hint dat dit al in maart zou kunnen
gebeuren. Financiële marktpartijen geven de mogelijkheid van een rentehoging in maart
een kans van slechts 30%. Als de Fed inderdaad in maart geen nieuwe rentestap zou
zetten, kan niet worden uitgesloten dat beleggers op een gegeven moment zullen gaan
denken dat de Fed achter de feiten begint aan te lopen. Immers, de werkloosheid is laag,
de loonstijging bevindt zich in een opwaartse trend en de inflatie beweegt richting de
doelstelling van de Fed. In dat geval zou de kapitaalmarktrente in de VS, en in het
verlengde daarvan ook hier in Europa, extra kunnen oplopen.
De verwachting is nu dat in het VK de wet die de aanvraag tot uittreding uit de EU (brexit)
mogelijk maakt op 7 maart zal worden ondertekent. Daarna zou premier May het verzoek
Maarten Leen
Hoofd Macro-economie
Amsterdam
tot vertrek uit de EU formeel tijdens de bijeenkomst van de Europese Raad van 9-10 maart
kunnen indienen. Na enige voorbereidingstijd kunnen de onderhandelingen dan eindelijk
beginnen.
020-5634406
[email protected]
Senne Janssen
Maarten Leen
Senior econoom
Amsterdam 06-57875332
[email protected]
Focus: de kans om werkloos te raken is in Nederland weer net zo klein als vóór de crisis
Focus: kans om werkloos te raken is spectaculair gedaald
% werkenden dat 3 maanden later werkloos is terug op niveau 2008
 Werknemers voelen zich steeds zekerder op de
arbeidsmarkt. Ongeveer een kwart (24%) van hen zegt dat
de kans op baanverlies in het afgelopen jaar is afgenomen.
De groep die denkt dat deze kans is toegenomen is veel
kleiner (14%). Op dit moment schat maar liefst 94% van
de werknemers de kans op baanverlies in als ‘klein’. Hierbij
is er nauwelijks verschil tussen jongeren en ouderen.
 De kans om werkelijk vanuit een baan werkloos te raken is
het laatste jaar spectaculair afgenomen. Over drie
maanden zullen ongeveer 80 duizend mensen die nu
werkzaam zijn, werkloos zijn. Dit zijn ongeveer 1 op de 100
werkenden. Dit risico is momenteel weer net zo klein als in
2008, vlak vóór de crisis. In 2013 was nog 1 op de 60
werkenden drie maanden later werkloos. De huidige
relatief kleine kans om werkloos te raken weerspiegelt de
sterk verbeterde situatie op de arbeidsmarkt in Nederland.
BBron: CBS, bewerking ING Economisch Bureau
 Terwijl jongeren en ouderen de kans om werkloos te raken
even groot inschatten, lopen ouderen in werkelijkheid
minder risico dan jongeren. Dit komt voor een belangrijk
deel doordat zij vaker vaste arbeidscontracten hebben.
Werknemers met een tijdelijk contract hebben de grootste
kans om werkloos te raken, bijvoorbeeld als hun contract
niet verlengd wordt en ze vervolgens niet snel een nieuwe
baan vinden. Dit zijn vaker jongeren. Ook laagopgeleiden
lopen relatief veel risico werkloos te raken.
 Ondanks de toegenomen baanzekerheid doen werkenden
er verstandig aan niet op de lauweren te gaan rusten. De
arbeidsmarkt is zeer dynamisch en vraagt steeds nieuwe
vaardigheden. Zo blijft bijscholing essentieel. Slechts 23%
van de werkenden besteedt hier echter serieus tijd aan.
Onder jongeren is ‘geen tijd’ een populaire reden. Ouderen
zeggen juist vaak het ‘niet nodig te vinden’. Voor jong en
oud speelt ook een belangrijke rol dat ze niet weten wat ze
dan zouden moeten bijleren.
Senne Janssen
Rente- en valutavooruitzichten
Huidig1
Q1 2017
Forward1,2,4 ING3
Rentes
ECB refi-rente
3-maands euribor
2-jaars swap euro
5-jaars swap euro
10-jaars swap euro
%
Wisselkoersen
Aantal vreemde valuta per 1 euro
0,00
-0,33
-0,15
0,19
0,83
EUR/USD
EUR/JPY
EUR/GBP
EUR/CHF
1,07
122
0,86
1,07
-0,32
-0,13
0,22
0,86
1,08
122
0,86
1,07
0,00
-0,32
-0,20
0,05
0,65
1,02
120
0,87
1,05
Q2 2017
Forward1,2,4 ING3
Q3 2017
Forward1,2,4 ING3
Q4 2017
Forward1,2,4 ING3
-0,30
-0,08
0,28
0,91
0,00
-0,31
-0,20
0,10
0,65
-0,27
-0,04
0,34
0,96
0,00
-0,31
-0,15
0,20
0,80
-0,25
0,01
0,40
1,02
0,00
-0,31
-0,05
0,40
0,95
1,08
122
0,86
1,07
1,05
121
0,88
1,08
1,09
122
0,86
1,07
1,10
130
0,90
1,09
1,09
122
0,87
1,06
1,12
134
0,88
1,10
Noot: kwartaalultimo’s tenzij anders aangegeven
1) 3 februari om 10:15 uur
2) Impliciete renteverwachting en wisselkoers zoals kan worden afgeleid uit forward-contracten
3) Basisverwachting ING, d.d. 6 januari. Wisselkoersverwachting per 3 februari.
4) Voor de 3-maandsrente is gebruik gemaakt van de volgende Forward Rate Agreements 2x5, 5x8, 8x11 en 11x14 met als spotdatum 3 februari
ING • Markten in Beweging | 3 februari 2017
2
Disclaimer
Copyright 2017 ING Bank N.V.
Alle rechten zijn uitdrukkelijk voorbehouden.
Dit materiaal is opgesteld door ING Bank N.V. Het wordt uitsluitend ter informatie beschikbaar gesteld en is op
geen enkele wijze een aanbod, uitnodiging of advies tot het kopen of verkopen van enig effect of tot het
aangaan van enige andere transactie. Hoewel ING binnen redelijke grenzen alle stappen heeft ondernomen om
de betrouwbaarheid van de gepubliceerde informatie te waarborgen, aanvaarden ING Bank N.V. en/of enigerlei
dochtermaatschappij, gelieerde maatschappij of branche van ING Bank N.V. (waaronder begrepen ING Groep
N.V, tezamen als ieder afzonderlijk te noemen: "ING") echter geen enkele aansprakelijkheid voor de juistheid,
nauwkeurigheid, actualiteit, volledigheid of betrouwbaarheid van de hier gepubliceerde informatie. De in dit
materiaal opgenomen opinies, prognoses, aannames, schattingen, afgeleide waarderingen en koersdoel(en)
gelden per de aangegeven datum en zijn te allen tijde onderhevig aan wijziging, zonder voorafgaande
kennisgeving.
De beleggingen waarnaar in dit materiaal wordt verwezen, zijn mogelijk niet geschikt voor de specifieke
beleggingsdoelstellingen, financiële positie, kennis, ervaring en/of individuele behoeften van de verkrijgers van
dit materiaal en de informatie in dit materiaal dient niet te worden gebruikt in plaats van een onafhankelijk
oordeel. Tevens kunnen beleggingen waarnaar wordt verwezen significant risico inhouden, niet
noodzakelijkerwijze mogelijk zijn alle jurisdicties of wellicht illiquide zijn. De waarde van, of inkomsten uit, enige
belegging waarnaar wordt verwezen kunnen fluctueren en/of kunnen zijn ontstaan door veranderingen in
enigerlei wisselkoers. Resultaten behaald in het verleden bieden geen garantie voor de toekomst.
ING of haar functionarissen, directeuren, of medewerkers, waaronder tevens begrepen personen die zijn
betrokken bij het opstellen of de uitgifte van dit materiaal, kunnen van tijd tot tijd een long- of shortpositie
aanhouden in effecten, warrants, futures, opties, derivaten of andere financiële waarden waarnaar in dit
materiaal wordt verwezen. ING kan te allen tijde investment banking-, commercial banking-, krediet-, advies- en
andere diensten aanbieden en verlenen aan de emittent van effecten waarnaar in dit materiaal wordt
verwezen. Uit hoofde van het aanbieden en verlenen van dergelijke diensten kan ING in het bezit komen van
informatie die niet is opgenomen in dit materiaal. ING kan voorafgaand aan of direct na de publicatie hiervan
hebben gehandeld of handelen op basis van dergelijke informatie. Noch ING noch andere personen kunnen
aansprakelijk worden gehouden voor directe, indirecte of incidentele schade, gevolgschade of punitieve of
exemplarische schade, met inbegrip van gederfde winst die op enigerlei wijze het gevolg is van de in dit
materiaal opgenomen informatie. Dit materiaal is uitsluitend bedoeld voor gebruik door de beoogde verkrijgers
hiervan en de inhoud mag noch geheel noch gedeeltelijk voor enig doel worden vermenigvuldigd, opnieuw
worden verspreid of worden gekopieerd zonder de uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van ING. Dit
materiaal of kopieën hiervan mogen niet worden verspreid in de Verenigde Staten van Amerika, het Verenigd
Koninkrijk, Canada of aan ingezetenen in de Verenigde Staten van Amerika, het Verenigd Koninkrijk en Canada.
Ook in andere jurisdicties kunnen beperkingen gelden. U wordt verzocht zich aan deze beperkingen te houden.
ING Bank N.V., haar branches en/of haar dochtermaatschappijen zijn allen geregistreerd en staan onder toezicht
bij de betrokken nationale toezichthouders. ING Bank N.V. heeft een vergunning van De Nederlandsche Bank
(DNB) en staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). ING Bank N.V. is statutair gevestigd te
Amsterdam, houdt kantoor aan Bijlmerplein 888, 1102 MG Amsterdam, Nederland en is onder nummer
33031431 ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel van Amsterdam.
Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Niets
in deze publicatie mag worden gereproduceerd, verspreid of gepubliceerd door wie dan ook voor welke reden
dan ook zonder de voorafgaande uitdrukkelijke toestemming van de ING. Alle rechten zijn voorbehouden.
Mededelingen aangaande persoonlijke betrokkenheid
De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening weer van de analist(en) over de onderliggende
financiële waarde(n) en/of over de uitgevende instantie(s) en geen enkel deel van de beloning van de analist(en)
was, is, of zal direct of indirect gerelateerd zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen in
dit rapport. De analisten die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals
gesteld door hun nationale toezichthouders aan de uitoefening van hun vak.
ING • Markten in Beweging | 3 februari 2017
3