Markten in beweging

Economisch Bureau
Markten in Beweging
24 maart 2017 | Afgesloten om 14:30 uur
Gaat de roze bril af?
Geld- en kapitaalmarktrente
Terwijl de Europese economie de wind fors in de rug heeft, beginnen de twijfels over
de slagkracht van President Trump vat te krijgen op de financiële markten.
10jaars swaprente
1,0
3maands euribor
0,5
De onzekerheid omtrent het herroepen en vervangen van Obamacare zorgt voor onrust
op financiële markten. De verwachtingen over de plannen van president Trump zijn
0,0
torenhoog en een nieuw zorgstelsel is daar een eerste graadmeter van. Een diepe
verdeeldheid heerst echter binnen de Republikeinen in Congres en Senaat over hoe
-0,5
jul-16
okt-16
Obamacare vervangen moet worden. Dit wordt als een mogelijke voorbode voor de
realisatie van andere plannen gezien. Het plan dat nu op tafel ligt, “Trumpcare”, zou voor
jan-17
Wisselkoersen
1,20
EUR/USD, l.as
0,95
EUR/GBP, r.as
In Europa gaat het economisch gezien nog steeds voor de wind. De Eurozone PMI
(Purchasing Managers’ Index) steeg van 56 naar 56,7 in maart, het hoogste niveau in zes
0,85
jaar. Zowel de industrie als dienstensector laat momenteel sterke groei zien, hetgeen zorgt
voor de sterkste groei in banen in bijna tien jaar. Dat betekent dat de Europese vraag
0,80
okt-16
jan-17
AEX, l.as
S&P500, r.as
2400
kerninflatie (zonder voedsel- en energieprijzen) te zien zal zijn is nog de vraag. Deze staat
al tijden onder de 1% en wordt verwacht slechts matig te stijgen in de loop van het jaar.
Ondanks de aantrekkende arbeidsmarkt blijft de loondruk zeer matig. De loonstijging
475
425
jul-16
waarschijnlijk een belangrijke motor voor de groei zal blijven in de komende maanden.
Tegelijkertijd zorgt de robuuste groeiomgeving ook voor stijgende prijzen in de Eurozone.
Bedrijven geven aan dat de hogere inputprijzen in de komende periode meer aan de
consument doorberekend zullen worden. Wanneer deze breder gedragen prijsdruk in de
Aandelenmarkten
525
door het Congres komt, zal dat teleurstellend gevonden worden.
0,90
1,10
1,00
jul-16
besparingen van $150 miljard zorgen en is aantrekkelijk voor het bedrijfsleven. Tevens zijn
de besparingen nodig om een belastingverlaging op te vangen. Als het plan vanavond niet
2200
2000
okt-16
jan-17
kwam in het vierde kwartaal uit op slechts 1,6% YoY, hetgeen lager is dan een jaar
daarvoor. Daarmee lijkt het erop dat de reële loongroei negatief wordt in het eerste
kwartaal hetgeen de consumptiegroei wat zou kunnen dempen. Ook voor de ECB is de
ontwikkeling van de loongroei belangrijk. Bij de laatste persconferentie noemde ECB
Bron: Macrobond
president Mario Draghi hogere loongroei cruciaal voor een houdbaar herstel van inflatie.
In dat licht is de trage loongroei een teken dat er niet snel een einde zal komen aan het
Volg ons op Twitter
ruime monetair beleid.
INGnl_Economie
Toch gaan er steeds meer stemmen op dat er wellicht al een verhoging van de rente aan
zou kunnen komen. Ewald Nowotny, Oostenrijks ECB bestuurder, gaf aan dat de rente niet
perse pas omhoog kan nadat het QE programma is afgelopen. Dit wordt door Draghi, maar
ook ECB hoofdeconoom Peter Praet tegengesproken. Feit is dat de discussie over het einde
van het ruime beleid begonnen is en veel zal afhangen van de ontwikkeling van inflatie in
Bert Colijn
Senior econoom
Amsterdam
06-30656223
[email protected]
Dimitry Fleming
Senior econoom
Amsterdam 06–22954875
[email protected]
de komende maanden. Vooralsnog verwacht de ECB dat de inflatie niet boven de 1,7%
uitkomt in 2019, hetgeen eigenlijk te laag lijkt te zijn. De grote vraag voor leningen bij de
ECB in de laatste ronde TLTROs (235 miljard euro is er geleend, ver boven verwachting)
laat zien dat banken al een voorschot op een normalisering van de rente nemen.
Bert Colijn
Focus: de meevallers op de overheidsbegroting komen mogelijk goed uit… in 2019
Focus: meevallers op begroting komen mogelijk goed uit…in 2019
Economie en overheidsfinanciën: beter dan verwacht
 Na jaren van tekorten houdt de Nederlandse regering weer
geld over. In de nieuwste ramingen gaat het CPB uit van
een overschot op de begroting van 0,5% van het bbp dit
jaar en 0,8% in 2018. Dit beeld is beduidend positiever dan
bij de Miljoenennota. Toen werd voor 2017 nog uitgegaan
van een tekort van 0,7%. In de ramingen van toen daalde
de staatsschuld wel, maar kwam deze dit jaar nog niet
onder de EU-norm (60%) uit. Dat doet die nu wel (58,5%).
 De overheidsfinanciën zien er vooral beter uit dankzij de
sterkere economie. Bij de Miljoenennota werd gerekend
met een bbp-groei van 1,7% over 2017. Nu wordt
uitgegaan van 2,1%. Het aantal werklozen ligt inmiddels
ruim onder de eerdere verwachting. Dat scheelt de
overheid uitgaven aan uitkeringen. Door de sterkere groei
komt er ook meer belasting binnen.
BBron: CPB
 De meevallers geven de nieuw te vormen regering ruimte
voor lastenverlichting. Als de regering koerst op
begrotingsevenwicht is er ex ante zo’n €6 mrd beschikbaar.
Welke coalitie het ook wordt, belastingherziening zal naar
verwachting een prioriteit zijn van de nieuwe regering. Als
er huishoudgroepen zijn die hierbij inschieten, dan kunnen
met die €6 mrd koopkrachtreparaties worden uitgevoerd.
 De economie heeft zo’n extra steuntje in de rug overigens
niet per se nodig. De groei was in 2016 2,2% en dit jaar
komt die waarschijnlijk ook boven de 2% uit. Het is ook
maar de vraag of het een nieuwe regering lukt al op
Prinsjesdag nieuwe plannen voor 2018 te presenteren.
Lukt dat niet, dan merken huishoudens mogelijk pas in
2019 wat van de lastenverlichting. Dat kan trouwens per
toeval dan een best goede timing zijn. Volgens het huidige
tijdsschema vertrekt het VK namelijk in 2019 uit de EU en
van de brexit kan Nederland bovengemiddeld last hebben.
Elke fiscale stimulans die tegen die tijd leidt tot
koopkrachtverbetering is dan mogelijk meer dan welkom.
Dimitry Fleming
Rente- en valutavooruitzichten
Q2 2017
Huidig1
Rentes
Forward1,2,4
ING3
Q3 2017
Forward1,2,4
ING3
Q4 2017
Forward1,2,4
ING3
Q1 2018
Forward1,2,4
ING3
%
ECB refi-rente
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
3-maands euribor
-0,33
-0,30
-0,32
-0,25
-0,31
-0,21
-0,31
-0,16
-0,31
2-jaars swap euro
-0,09
-0,03
-0,15
0,02
-0,05
0,08
0,05
0,14
0.00
5-jaars swap euro
0,27
0,33
0,13
0,39
0,20
0,46
0,35
0,52
0.45
10-jaars swap euro
0,85
0,90
0,65
0,95
0,80
1,01
0,95
1,06
0.95
1,13
Wisselkoersen
Aantal vreemde valuta per 1 euro
EUR/USD
1,08
1,09
1,05
1,09
1,10
1,10
1,12
1,10
EUR/JPY
120
120
121
120
130
120
134
120
133
EUR/GBP
0,87
0,87
0,87
0,87
0,90
0,87
0,88
0,87
0,87
EUR/CHF
1,07
1,07
1,05
1,07
1,05
1,07
1,07
1,07
1,10
Noot: kwartaalultimo’s tenzij anders aangegeven
1) 24 maart om 14:30 uur
2) Impliciete renteverwachting en wisselkoers zoals kan worden afgeleid uit forward-contracten
3) Basisverwachting ING, d.d. 3 maart.
4) Voor de 3-maandsrente is gebruik gemaakt van de volgende Forward Rate Agreements 3x6, 6x9, 9x12 en 12x15 met als spotdatum 24 maart
ING • Markten in Beweging | 24 maart 2017
2
Disclaimer
Copyright 2017 ING Bank N.V.
Alle rechten zijn uitdrukkelijk voorbehouden.
Dit materiaal is opgesteld door ING Bank N.V. Het wordt uitsluitend ter informatie beschikbaar gesteld en is op
geen enkele wijze een aanbod, uitnodiging of advies tot het kopen of verkopen van enig effect of tot het
aangaan van enige andere transactie. Hoewel ING binnen redelijke grenzen alle stappen heeft ondernomen om
de betrouwbaarheid van de gepubliceerde informatie te waarborgen, aanvaarden ING Bank N.V. en/of enigerlei
dochtermaatschappij, gelieerde maatschappij of branche van ING Bank N.V. (waaronder begrepen ING Groep
N.V, tezamen als ieder afzonderlijk te noemen: "ING") echter geen enkele aansprakelijkheid voor de juistheid,
nauwkeurigheid, actualiteit, volledigheid of betrouwbaarheid van de hier gepubliceerde informatie. De in dit
materiaal opgenomen opinies, prognoses, aannames, schattingen, afgeleide waarderingen en koersdoel(en)
gelden per de aangegeven datum en zijn te allen tijde onderhevig aan wijziging, zonder voorafgaande
kennisgeving.
De beleggingen waarnaar in dit materiaal wordt verwezen, zijn mogelijk niet geschikt voor de specifieke
beleggingsdoelstellingen, financiële positie, kennis, ervaring en/of individuele behoeften van de verkrijgers van
dit materiaal en de informatie in dit materiaal dient niet te worden gebruikt in plaats van een onafhankelijk
oordeel. Tevens kunnen beleggingen waarnaar wordt verwezen significant risico inhouden, niet
noodzakelijkerwijze mogelijk zijn alle jurisdicties of wellicht illiquide zijn. De waarde van, of inkomsten uit, enige
belegging waarnaar wordt verwezen kunnen fluctueren en/of kunnen zijn ontstaan door veranderingen in
enigerlei wisselkoers. Resultaten behaald in het verleden bieden geen garantie voor de toekomst.
ING of haar functionarissen, directeuren, of medewerkers, waaronder tevens begrepen personen die zijn
betrokken bij het opstellen of de uitgifte van dit materiaal, kunnen van tijd tot tijd een long- of shortpositie
aanhouden in effecten, warrants, futures, opties, derivaten of andere financiële waarden waarnaar in dit
materiaal wordt verwezen. ING kan te allen tijde investment banking-, commercial banking-, krediet-, advies- en
andere diensten aanbieden en verlenen aan de emittent van effecten waarnaar in dit materiaal wordt
verwezen. Uit hoofde van het aanbieden en verlenen van dergelijke diensten kan ING in het bezit komen van
informatie die niet is opgenomen in dit materiaal. ING kan voorafgaand aan of direct na de publicatie hiervan
hebben gehandeld of handelen op basis van dergelijke informatie. Noch ING noch andere personen kunnen
aansprakelijk worden gehouden voor directe, indirecte of incidentele schade, gevolgschade of punitieve of
exemplarische schade, met inbegrip van gederfde winst die op enigerlei wijze het gevolg is van de in dit
materiaal opgenomen informatie. Dit materiaal is uitsluitend bedoeld voor gebruik door de beoogde verkrijgers
hiervan en de inhoud mag noch geheel noch gedeeltelijk voor enig doel worden vermenigvuldigd, opnieuw
worden verspreid of worden gekopieerd zonder de uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van ING. Dit
materiaal of kopieën hiervan mogen niet worden verspreid in de Verenigde Staten van Amerika, het Verenigd
Koninkrijk, Canada of aan ingezetenen in de Verenigde Staten van Amerika, het Verenigd Koninkrijk en Canada.
Ook in andere jurisdicties kunnen beperkingen gelden. U wordt verzocht zich aan deze beperkingen te houden.
ING Bank N.V., haar branches en/of haar dochtermaatschappijen zijn allen geregistreerd en staan onder toezicht
bij de betrokken nationale toezichthouders. ING Bank N.V. heeft een vergunning van De Nederlandsche Bank
(DNB) en staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). ING Bank N.V. is statutair gevestigd te
Amsterdam, houdt kantoor aan Bijlmerplein 888, 1102 MG Amsterdam, Nederland en is onder nummer
33031431 ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel van Amsterdam.
Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Niets
in deze publicatie mag worden gereproduceerd, verspreid of gepubliceerd door wie dan ook voor welke reden
dan ook zonder de voorafgaande uitdrukkelijke toestemming van de ING. Alle rechten zijn voorbehouden.
Mededelingen aangaande persoonlijke betrokkenheid
De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening weer van de analist(en) over de onderliggende
financiële waarde(n) en/of over de uitgevende instantie(s) en geen enkel deel van de beloning van de analist(en)
was, is, of zal direct of indirect gerelateerd zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen in
dit rapport. De analisten die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals
gesteld door hun nationale toezichthouders aan de uitoefening van hun vak.
ING • Markten in Beweging | 24 maart 2017
3