Boekhoudkundige verwerking van warrants 1. Begrippen Een warrant kan worden omschreven als het recht om gedurende een bepaalde termijn in te schrijven op een bepaald aantal nieuw uit geven aandelen, tegen een vastgestelde of nog vast te stellen prijs. Warrants worden daarom ook nog wel eens inschrijvingsrechten genoemd. Een warrant kan zowel op naam als aan toonder zijn. Een warrant kan op zich bestaan of kan gekoppeld zijn aan een obligatie of aan een reeds bestaand aandeel; in dit laatste geval geeft het een recht om in te schrijven op een volgende kapitaalverhoging. In de uitgiftevoorwaarden worden vastgelegd wanneer, op welke wijze en tegen welke prijs de inschrijving op de aandelen kan gebeuren. 2. Voorbeeld Een naamloze vennootschap wordt opgericht. Naast een kapitaal van 900.000 EUR, vertegenwoordigd door 900 aandelen op naam, worden ook 100 warrants uitgegeven. Aan de raad van bestuur wordt machtiging gegeven om de warrants de plaatsen. De aandeelhoudersoprichters verzaken individueel en unaniem aan hun voorkeurrecht, aan de termijnen voor uitoefening van dit recht en zij verklaren dit recht niet te willen overdragen. Een derde partij (financiële instelling) wordt bereid gevonden in te tekenen op deze warrants. De uitgiftevoorwaarden van de warrants worden vastgesteld in de oprichtingsakte en luiden als volgt: - elke warrant verleent aan de warranthouder het recht om in te schrijven op één aandeel; - de inschrijvingsprijs bedraagt 10 EUR per warrant; - de uitoefenprijs van de warrants bedraagt 1.000 EUR per warrant; - de warrants zijn uitoefenbaar vanaf hun uitgifte tot 31/12/2005; - de warrants zijn op naam. 3. Boekhoudkundige verwerking bij de uitgever van warrants i 3.1. Warrants onder bezwarende titel In ons voorbeeld is sprake van warrants onder bezwarende titel. De intekenaar moet immers 10 EUR inschrijvingsprijs betalen per warrant. De derde partij die intekent op de warrants stort 10 EUR x 100 warrants = 1.000 EUR op de zichtrekening van de naamloze vennootschap. De bank wordt gedebiteerd. Vraag: welke rekening wordt voor dit bedrag gecrediteerd ? Welnu, het bedrag dat de vennootschap ontvangt als prijs voor door haar uitgegeven warrants, kan worden gelijkgesteld met uitgiftepremie en wordt dus geboekt in de klasse 11 binnen rubriek II van het passief van de balans. De boeking gebeurt aan nominale waarde, d.w.z. credit voor 1.000 EUR. Merk op dat het door de uitgever ontvangen bedrag definitief door de vennootschap is verworven, zelfs indien de warranthouder het inschrijvingsrecht later niet zou uitoefenen. De ontvangen bedragen zullen bijgevolg in de eigen vermogenspost “uitgiftepremie” behouden blijven, ongeacht of de inschrijvingsrechten later worden uitgeoefend of niet. Zodra de warrants worden uitgeoefend, wordt de uitoefenprijs volgens de beslissing van het bevoegde vennootschapsorgaan, hetzij volledig onder kapitaal geboekt, hetzij gedeeltelijk onder kapitaal en gedeeltelijk onder uitgiftepremies. 3.2. Kosteloos uitgegeven warrants De situatie zou anders zijn als de warrants kosteloos worden uitgegeven. Zolang de kosteloos uitgegeven warrants niet zijn uitgeoefend, hebben zij geen enkele invloed op het vermogen van de uitgevende vennootschap. De kosteloze uitgifte wordt dan ook niet uitgedrukt, noch in de balans, noch in de resultatenrekening van de uitgever. 3.3. Warrants verbonden aan nieuw uitgegeven aandelen Het is ook mogelijk dat nieuwe aandelen worden uitgegeven en dat aan deze nieuwe aandelen ook warrants zijn verbonden voor een volgende kapitaalverhoging. Wellicht is voor deze nieuwe aandelen annex warrants slechts één gezamenlijke uitgifteprijs bepaald. Het is in dit geval niet nodig om dit ene bedrag te gaan splitsen in een prijs voor de nieuwe aandelen en een prijs voor de aangehechte warrants. Volgens de beslissing van het bevoegde vennootschapsorgaan zal de gezamenlijke uitgifteprijs hetzij volledig onder kapitaal worden geboekt, hetzij gedeeltelijk onder kapitaal en gedeeltelijk onder uitgiftepremie. 3.4. Toelichting bij de externe jaarrekening Vergeet niet dat de verplichtingen tot uitgifte van aandelen, die het gevolg zijn van de mogelijke uitoefening van conversie –of inschrijvingsrechten, moeten worden vermeld in de toelichting bij de externe jaarrekening, meer bepaald in de staat met betrekking tot het kapitaal en de samenstelling ervan. Moeten worden vermeld: het bedrag van de lopende converteerbare leningen, van het aantal inschrijvingsrechten in omloop, van het maximum aantal uit te geven aandelen en van het overeenstemmende bedrag “te plaatsen kapitaal”. 4. Boekhoudkundige verwerking bij de verwerver van warrants (warranthouder) 4.1. Bij verwerving ii In het geval van een verwerving van warrants, zonder gelijktijdige verwerving van aandelen of obligaties, moeten deze warrants op dezelfde manier worden verwerkt als aandelen. Dit wil zeggen: ze moeten aan aanschaffingswaarde (inschrijvingsprijs) worden geboekt, hetzij als financiële vaste activa, hetzij als geldbelegging. De warrants worden als financiële vaste activa geboekt wanneer het gaat om: - verbonden ondernemingen - ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat - andere ondernemingen waarmee de warranthouder een duurzame en specifieke band wil creëren. In alle andere gevallen worden de warrants onder de geldbeleggingen geboekt. 4.2. Bij de uitoefening van de warrants iii Als de warrants worden uitgeoefend en als op aandelen wordt ingeschreven, dan wordt de boekwaarde van de warrants gevoegd bij de aanschaffingswaarde van de betrokken aandelen. Ook hier kunnen de aandelen worden beschouwd als “financieel vaste activa” dan wel als “geldbeleggingen”. 4.3. Bij de niet-uitoefening van de warrants binnen de uitoefentermijn Als de warrants niet worden gebruikt voor verwerving van aandelen binnen de gestelde uitoefentermijn, dan verliezen de warrants al hun waarde. Op dat moment moeten ze als actiefcomponent dan ook worden uitgeboekt t.o.v. de resultatenrekening (kost). Peter Verschelden 2 juni 2003 i Bron: CBN advies 139-7 - Verwerking van uitgegeven inschrijvingsrechten in de jaarrekening Bron: CBN advies 139-4 – Afgezonderde warrants iii Bron: CBN advies 139-4 – Afgezonderde warrants ii