elke vogel zingt zoals hij gebekt is

ELKE VOGEL ZINGT ZOALS HIJ GEBEKT IS
De tekst van een lied verschilt weinig of niet van die van een gedicht. Een lied is in feite niks
anders dan een gedicht dat op muziek gezet is. Liedteksten moeten wel meer rekening
houden met ritme, klemtonen en klank dan de meeste gedichten. En … toegegeven de ene
liedjestekst is de andere niet. Elke vogel zingt nu eenmaal zoals hij gebekt is …
1. Een lach en een traan
Op rode rozen vallen tranen
Stil zijn de laatste uren
'k Weet niet wat ik _______________________
Straks zijn wij niet meer samen
Dus kijk nog maar _______________________
Ik zal jou nooit meer vergeten
Nee, geen minuut van de dag
Ik heb voor jou uit liefde
Nog eventjes iets mee gebracht
refr.:
Op rode rozen vallen tranen
Ze zeggen jou dat ik moet gaan
Want ik moet jou nu echt verlaten
Maar onze liefde ______________________
Op rode rozen vallen tranen
Al is dit afscheid niet _________________
Ze zeggen meer dan duizend woorden
Het is aan jou mijn liefdesgroet
Schrijf me als ik straks thuis ben
Zeg me hoe het met je gaat
Dan kijk ik naar jouw foto
Die dan heel dicht ______________________
Ik zal steeds aan jou denken
Aan al die dagen met jou
Maar ik moet nu vertrekken
Tot ziens en misschien ________________________
refr.
Kon ik maar bij jou blijven
Dit afscheid doet me pijn
Maar eens zal ik voor altijd bij jou zijn
1. Vul de ontbrekende woorden / zinnen in de liedjestekst in
2. Ging dat moeilijk of makkelijk ? Waarom ?
_____________________________________________________________________
1
2. Jij kuste mij, ik was verloren …
Deze Vlaamse klassieker ken je ongetwijfeld van Vlaamse kermissen en trouwfeesten.
Bespreek de inhoud en vorm van dit liedje.
INHOUD :
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
VORM :
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
De allereerste keer
Dit is de allereerste keer
Dat ik de liefde tegenkwam
Jij kuste mij en 'k was verloren
Nu staat mijn hart in vuur en vlam
Dit is de allereerste keer
Dat ik ontdek hoe liefde smaakt
'k Ben in jouw strikken nu gevangen
Voor ik het wist was het te laat
Jij kwam in mijn leven
Zo onverwacht
Jij wachtte maar even
Ik had nooit gedacht dat jouw tovermacht
Mij zo een schok had kunnen geven
Dit is de allereerste keer
'k Was nooit verliefd zoals op jou
Ik loop al wakende te dromen
Omdat ik zoveel van je hou
Jij kwam in mijn leven
Zo onverwacht
Jij wachtte maar even
Ik had nooit gedacht dat jouw tovermacht
Mij zo een schok had kunnen geven
Dit is de allereerste keer
'k Was nooit verliefd zoals op jou
Ik loop al wakende te dromen
Omdat ik zoveel van je hou
Dit is de allereerste keer
Dit is de allereerste keer gevangen
Voor ik het wist was het te laat
2
3. Een schlager is geen smartlap!
De twee teksten van hierboven zijn schlagerliedjes. Lees de omschrijving van deze tekstsoort
en dit muziekgenre. Ga na in hoeverre ze van toepassing zijn op bovenstaande liedjes.
De schlager was oorspronkelijk een Duitse benaming voor een smartlap, maar wordt nu
vooral gehanteerd in de betekenis van een populaire hit in de eigen taal. Typisch voor dit
muziekgenre zijn:
de eenvoudige vorm
de rijmdwang
een eenvoudige taal
vlotte melodie
vele clichés
Het genre is nog steeds heel populair in Duitsland en Nederland (denk maar aan Frans
Bauer), maar ook Vlaanderen heeft (o.m. dank zij programma’s als ‘Tien om te zien’)
enkele bekende schlagerzangers als Jo Vally, Bart Kaëll, Christoff, Willy Sommers en Laura
Lynn. De grootmeester van de schlager in Vlaanderen is Will Tura (hoewel die door zijn
veelzijdigheid het genre net vaak overstijgt).
Schlagers worden vaak verward met smartlappen. Ook dat zijn populaire
(lees: commerciële) liedjes, die toch een reeks eigen kenmerken hebben :
een sentimenteel verhaal
muziek die vaak ondergeschikt is aan de tekst
heel voorspelbare inhoud door de vele clichés
rijmdwang
zeer eenvoudige vorm en melodie
nadruk ligt op verdriet (=’smart’) en de gevoelens die dat bij mensen oproept
Een andere benaming voor smartlap is ‘levenslied’, hoewel volgens sommige kenners het
levenslied meer doorleefd is en een authentiek levensverhaal of een stuk levenswijsheid
bevat.
In Vlaanderen geldt Eddy Wally als smartlapzanger bij uitstek en in Nederland maakten
vooral André Hazes en de Zangeres zonder Naam furore. Een liedje dat een heel goed idee
geeft van wat een smartlap is, is ‘Ach, vader lief’(Zangeres zonder Naam). Ga na of je de
kenmerken van het genre terugvindt. Vat de inhoud van het lied samen :
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
3
Ach, vader lief
refr.:
Ach vaderlief, toe drink niet meer
Ik vroeg 't al zo menige keer
Want moesje lief huilt telkens weer
Ach vaderlief, toe drink niet meer
Een moeder zit stil bij 't fornuis
Aan 't raam staat verdrietig haar kind
Want nog steeds is vader niet thuis
Omdat hij 't weekloon verdrinkt
Dan rent plots het kind door de kou
En hoort in een kroeg vaders' stem
Het pakt hem bedeesd bij z'n mouw
En vraagt dan met bevende stem
refr.
De man stoot 't kind van zich af
Dat valt met een smak op de grond
Dan ziet hij vol schrik tot z'n straf
't Hoofdje is bloedend verwond
Vol schaamte brengt hij dan z'n kind
Terug naar z'n huis en z'n vrouw
Terwijl ze het hoofdje verbindt
Zegt vader vol innig berouw
Je vaderlief, die drinkt niet meer
Je vroeg 't al zo menige keer
Dus moesje lief, kom huil niet meer
Want vaderlief, die drinkt niet meer
Dus moesje lief, kom huil niet meer
Want vaderlief, die drinkt niet meer
4
4. Het grote onrecht
Signalen
De dwaze moeders op het plein
Wier kinderen verduisterd zijn
En die nog steeds jaren door roepen,
ongehoord
Ze schuifelen door het journaal
Geef hun een teken een signaal
Dat geen enkele deur eeuwig dicht zal zijn
Dat aan het eind van de tunnel weer licht
zal zijn
Gezinnen die de apartheidswaan
Meedogenloos uiteen liet slaan
Ze komen toch weer bij elkaar
Voor even maar
Want liefde is daar illegaal
Geef hun een teken, een signaal
Dat geen enkele deur eeuwig dicht zal zijn
Dat aan het eind van de tunnel weer licht
zal zijn
Vervolgden om geloof of ras
Vervolgden om wat vader was
Vervolgden met het schietgebed
Van Jezus, Marx of Mohammed
Vervolgden met een ideaal
Geef hun een teken een signaal
Dat geen enkele deur eeuwig dicht zal zijn
Dat aan het eind van de tunnel weer licht
zal zijn
Vervolgden om geloof of ras
Vervolgden om wat vader was
Vervolgden met het schietgebed
Van Jezus, Marx of Mohammed
Vervolgden met een ideaal
Geef hun een teken een signaal
Dat geen enkele deur eeuwig dicht zal zijn
Dat aan het eind van de tunnel weer licht
zal zijn
De dwaze moeders op het plein
Wier kinderen verduisterd zijn
En die nog steeds jaren door roepen,
ongehoord.
Zoals de mijnwerkers in de mijn
De redding moet al bezig zijn
De andere zijn hulp gaan halen
Het wachten is op de signalen….
tekst : Willem Wilmink / muziek : Herman van Veen
5
Bespreking ‘Signalen’
Oordeel over het chanson :
a) Welk adjectief is volgens jullie het meest van toepassing?
tekst : opgewekt – droevig / spottend – ernstig / gevoelig – koel / optimistisch –
pessimistisch
muziek : melodieus – niet melodieus / hard – zacht / opgewekt - treurig
b) Doet dit lied je iets ? Welke gevoelens roept het op ?
Inhoud en vorm :
a) Wat is het tekstdoel van dit lied ? informatief – emotief – persuasief – activerend – kritisch –
diverterend
b) Wat is het thema van het lied ? Wat is de grondgedachte ?
(thema = kern van het liedje in 1 woord / enkele woorden samengevat, kerngedachte = de essentie van het lied in enkele
zinnen)
thema : __________________________________________
kerngedachte : ___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
c) Het lied telt vier alinea’s; in poëzie spreken we van strofen: één of meer versregels die binnen
een gedicht een betekeniseenheid vormen. Elke strofe telt in dit lied ______ versregels, ook
kortweg verzen genaamd.
De schematische voorstelling van het gedicht ziet er dus als volgt uit : ____ x ____ verzen.
d) De eerste drie strofen zijn op dezelfde manier opgebouwd, de vierde wijkt lichtjes van het
patroon af.
Wat wordt telkens in de eerste 5 verzen (strofe 1, 2 en 3) aangegeven ?
_____________________________________________________________________
En wat in de laatste drie ? Welk stijlmiddel is dat en waarom wordt het gebruikt ?
_____________________________________________________________________
e) Wat valt er op in strofe 3 ? Hoe noemen we dat stijlmiddel ? Welk effect heeft dat ?
_____________________________________________________________________
6
5. Op de barricaden …
Het liedje van Herman van Veen wordt tot de ‘kleinkunst’ gerekend. Uit protest tegen de
(banaliteit van de) schlagerliedjes ontstond in de loop van de jaren ’50 een tegenreactie in de
muziekwereld: men wou aantonen dat je ook in het Nederlands zinvolle teksten kon zingen,
dat liedjes niet banaal hoeven te zijn, maar soms ook een boodschap kunnen dragen. In de
jaren ’60 en ’70 kon je zelfs even van een kleinkunstrage spreken. In Vlaanderen zou het
genre vorm krijgen dank zij o.m. Will Ferdy, Miel Cools, Zjef Vanuytsel, Jan de Wilde, Miek &
Roel, Wim de Craene en later Johan Verminnen, Raymond van het Groenewoud en Kris de
Bruyne. In Nederland hoorden Elly & Rikkert, Toon Hermans, Ramses Shaffy, Herman van
Veen, Liesbeth List en Boudewijn de Groot naast anderen tot de belangrijkste
vertegenwoordigers. Vooral Boudewijn de Groot stond symbool voor de nieuwe generatie
chansonniers die zich in hun liedjes vaak kritisch uitlieten over maatschappelijke
(wan)toestanden. Het volgende liedje is reeds enkele decennia oud, maar nog steeds
brandend actueel.
Welk tekstdoel wordt nagestreefd ?
________________________________________________________________
Wat is het thema ?
________________________________________________________________
Wat is de grondgedachte ?
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
Bespreek de structuur van de liedjestekst
________________________________________________________________
Waarom is de tekst na meer dan 30 jaar nog steeds actueel ?
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
Wat wordt bedoeld met :



‘het vierde van de 10 geboden’ : __________________________________
‘die ziek zijn van ’t geweld’ : _____________________________________
‘pacifistenkliek’ : ______________________________________________
7
Meneer de president, welterusten
Meneer de president, welterusten
Slaap maar lekker in je mooie witte huis
Denk maar niet teveel aan al die verre kusten
Waar uw jongens zitten eenzaam ver van huis
Denk vooral niet aan die 46 doden
Die vergissing laatst met dat bombardement
En vergeet het vierde van die 10 geboden
Die u als goed christen zeker kent
Denk maar niet aan al die jonge frontsoldaten
Eenzaam stervend in de verre tropennacht
Laat die bleke pacifistenkliek maar praten
Meneer de president, slaap zacht
Droom maar van de overwinning, en de zege
Droom maar van uw mooie vredesideaal
Dat nog nooit door bloedig moorden is verkregen
Droom maar dat het u wel lukken zal ditmaal
Kijk maar niet naar al die mensen die verrekken
Hoeveel vrouwen, hoeveel kinderen zijn vermoord
Droom maar dat u aan het langste eind zult trekken
En geloof van al die tegenstand geen woord
Bajonetten met bloedige gevesten
Houden ver van hier op uw bevel de wacht
Voor de glorie en de eer van 't vrije westen
Meneer de president, slaap zacht
Schrik maar niet te erg, wanneer u in uw dromen
Al die schuldeloze slachtoffers ziet staan
Die daarginds bij het gevecht zijn omgekomen
En uw vragen hoelang dit nog zo moet gaan
En u zult toch ook zo langzaamaan wel weten
Dat er mensen zijn die ziek zijn van 't geweld
Die het bloed en de ellende niet vergeten
En voor wie nog steeds een mensenleven telt
Droom maar niet teveel van al die dooie mensen
Droom maar fijn van overwinning en van macht
Denk maar niet aan al die vredeswensen
Meneer de president, slaap zacht!
tekst : Lennaert Nijgh / muziek : Boudewijn de Groot
8
6. Kleinkunst : poging tot definiëring
Oorspronkelijk was kleinkunst een verzamelnaam voor kleinschalig theateramusement. In
strikte zin is het een verzamelnaam voor alle kwalitatieve muziek met volgende kenmerken:
het probeert commerciële toegevingen zo veel mogelijk tegen te gaan en wil in de eerste
plaats (kleine) kunst zijn
de tekst (met al dan niet een boodschap) staat centraal
is poëtisch geraffineerder (bv. qua rijm en beeldspraak)
vraagt dat je naar de tekst luistert
wordt gebracht voor een publiek dat bereid is om naar de tekst en de muziek te luisteren
probeert banale onderwerpen en clichés te vermijden
vind je minder vaak in de grote ‘media’ (bv. op televisie of in de hitlijsten) maar veeleer
in het theatercircuit (bv. culturele centra, theaterzalen)
Even zien of je het onderscheid tussen schlager enerzijds en kleinkunst / chanson
anderzijds begrepen hebt. In het volgend overzicht staan enkele contrasterende
kenmerken. Zet S naast de bewering als je denkt dat het typisch is voor de eerste
(tekst)soort en een K als je denkt dat het eerder op de laatste van toepassing is.
mikt eerder op de hitlijsten
is niet zo commercieel
muziek is in zekere zin belangrijker
dan de tekst
bezingt vooral de liefde
tekst heeft vaak een dieperliggende
boodschap
doel : ontspannen (meezingen /
dansen)
tekst heeft eenvoudige, duidelijke
vorm
rijmt meestal = rijmdwang
eerder “brave” teksten
voorspelbaar
taal : eenvoudige woordenschat,
makkelijke zinsbouw, veel clichés
probeert poëtisch te zijn
mikt op kleiner publiek
(‘geletterd publiek)
mikt niet noodzakelijk op de
hitlijsten
is veeleer commercieel
tekst is doorgaans belangrijker dan
de muziek
bezingt een brede waaier van
onderwerpen (soms ook kritisch)
tekst mikt niet op dieper liggende
betekenissen
doel : boodschap vertellen aan
luisterend publiek
tekstvorm is minder duidelijk,
minder stereotiep, soms complex
rijm is van ondergeschikt belang
teksten kunnen soms choquerend,
gedurfd of kritisch zijn
onvoorspelbaar
taal : gevarieerder, origineler,
moeilijker
heeft niet steeds de bedoeling om
poëtisch te zijn
mikt op het grote publiek
(alle lagen van de bevolking)
Het moet gezegd : deze zwart-wittekening is in de praktijk niet steeds duidelijk te maken.
9
7. Een brede waaier aan onderwerpen …
Veilig
Zachtjes in bed
Ze is weer wakker
Ze ziet het licht langs het gordijn
In een figuur, op het plafond
Hoe laat zou het zijn
Zachtjes in bed
De klok licht een nul nul
Ze voelt voorzichtig naast haar
Het is er leeg, het is er koud
Opeens is ze benauwd
Hij drinkt altijd zoveel
Er zal toch niets gebeurd zijn
Straks ligt hij bloedend langs de weg
en iedereen rijdt voorbij
Stil in bed
Ze haalt even adem
Ze ziet hem voor zich in de kroeg
Mooie plannen die altijd verzuipen
En nooit genoeg
Woelend in bed
Hij belt nooit op
Wil ze dat eigenlijk wel
Wachtend in bed
Ze ligt te denken
Als hij een ander heeft
Zou ze dat dan willen weten
Ze moet een sigaret
Rokend in bed
Ze kan niet meer slapen
Ze weet het zeker nou
Hij is bij haar, bij een andere vrouw
Wat nou
Rechtop in bed
Ze is klaarwakker
Ze heeft het licht weer aan
Overweegt zich aan te kleden
En weg te gaan
Terug in bed
Ze hoort de auto
Ze doet alvast alsof ze slaapt
En als hij zacht het bed inschuift
Is dat ook zo
Veilig, veilig, zij is veilig, veilig
Veilig, ik ben veilig thuis
tekst & muziek : Bram Vermeulen
10
Bespreking ‘Veilig’
Oordeel over het chanson :
a) Welk adjectief is volgens jullie het meest van toepassing?
tekst : opgewekt – droevig / spottend – ernstig / gevoelig – koel / optimistisch –
pessimistisch / origineel – niet origineel
muziek : melodieus – niet melodieus / hard – zacht / opgewekt - treurig
b) Doet dit lied je iets ? Welke gevoelens roept het op ?
Inhoud en vorm :
a) Wat is het tekstdoel van dit lied ? informatief – emotief – persuasief – activerend – kritisch –
diverterend
b) Wat is het thema van het lied ? Wat is de grondgedachte?
thema : __________________________________________
kerngedachte : ___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
c) In welke strofe is één van de gevolgen van overmatig alcoholmisbruik voor het eerst aan de
orde ? Wat stel je vast wat de melodie betreft ? Over welk gevolg van overdadig
drankgebruik gaat het in die strofe?
d) Ook in een andere strofe krijg je een climax (crescendo) in de melodie. In welke strofe is dat
het geval en over welk gevolg van excessief alcoholgebruik gaat het?
e) Lees de eerste drie verzen van de strofen 1, 4, 7, 8 en 9. Welke stijlfiguur wordt er gebruikt?
f) In welke strofe bereikt het chanson zijn climax (= hoogtepunt)?
g) De anticlimax: hoe reageert de vrouw op de thuiskomst van haar man? Had je die reactie
verwacht of niet ? Hoe zou jij gereageerd hebben?
h) De schematische voorstelling van het gedicht ziet er als volgt uit : ____ x ____ verzen.
11
Allemaal angst
Als je fruit eet krijg je wormen,
van veel wassen word je kaal,
en als straks de bom zal vallen,
nou, dan gaan we allemaal.
Kattenharen zijn vergiftigd,
geef geen zoentjes aan een hond,
keer nooit je rug toe naar een homo,
want dat zit ie aan je kont.
Negers zijn heel vaak gevaarlijk,
met een mes of een pistool,
en kijk ook maar uit voor joden,
ook al spelen ze mooi viool.
En dat is allemaal angst,
allemaal angst.
De allergrootste schreeuwers
zijn dikwijls het bangst.
En als er ooit iets gebeurt,
nou, dan moeten het zo wezen.
Wie het meeste angst heeft,
heeft vaak het minst te vrezen
Als je scheel kijkt en de klok slaat,
blijf je heel je leven scheel,
als je zout morst, krijg je ruzie,
en betaal ik niet te veel?
Loop nooit onder langs een ladder,
en op wijzen staat een jaar;
onder bomen staan bij onweer
schuilt een levensgroot gevaar.
Als je ouder wordt, komt vanzelf de generatiekloof,
en wie vloekt gaat naar de hel,
van masturbatie word je doof
refrein
Vrijdag 13 blijft gevaarlijk,
van veel lezen word je blind.
Trouw je met je achternichtje,
krijg je een ongelukkig kind.
Als ik maar geen lekke band krijg,
en stink ik niet uit mijn mond?
Ben ik niet te laag verzekerd,
dokter, ben ik wel gezond?
Van tomaten krijg je puistjes,
van veel koffie word je rood,
van sigaretten zieke longen,
en van leven ga je dood.
En dat laatste is waar,
da’s helemaal waar
Het klinkt misschien wel lullig,
maar toch is het waar.
Maar 't kan nog jaren duren,
dus niet van dat bange.
Heb je angst voor morgen?
Dan moet je vandaag gaan hangen!
tekst & muziek : Robert Long
12
Bespreking ‘Allemaal angst’
a) Wat is het thema en de grondgedachte van deze liedjestekst ?
thema : __________________________________________
kerngedachte : ___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
b) In de tekst worden enkele vooroordelen genoemd. Som er enkele op.
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
c) Kan je dit een geëngageerde tekst noemen ? Waarom (niet) ?
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
d) Bespreek de structuur van de liedjestekst
e) Bepaal het rijmschema van de eerste strofe
13
Tim
‘k Herinner mij nog goed, Tim
Hoe men mij vertelde
Van het harde buitenleven
De boeren op hun velden
Het binnenhalen van de oogst
Het weer was droog en heet
De lijven plooiden naar de hooivork
En stonken naar het zweet
Het graan was rijp en binnen
De boer z'n hoogste wens
Men zei me dat dit alles een paradijs was voor
de mens
Hier laat ik je los, Tim
Van hieraf moet je gaan
Met vallen en opstaan
Van hieraf moet je gaan
Men wees mij hoe de mens, Tim
De grond gewonnen had
Waar men de zoete druif verbouwde
En het helder gerstenat
De weide vol met hooi
Het hooi voor 't jonge kalf
En wie het vers gebraden kalf niet lust
Zo'n man die is maar half
Hier heeft de mens gewonnen
De arme grond verrijkt
Hier heeft de mens met zwoegen
Zijn hoogste doel bereikt
Hier laat ik je los, Tim ...
Dit alles heeft men mij verteld, Tim
Ik heb het ook gezien
Hoewel ik zelf geen lauweren
Aan dit meesterwerk verdien
Ik heb het lot bezongen
Van de knechten en de boer
Het kirren van de boerendochter
De blikken van de hoer
De schoonheid van de morgen
't Ontwaken van de stad
Ik heb dit wel bezongen
Maar nooit een cent gehad
Hier laat ik je los, Tim …
Dus ga en maak de mortel
Bouw stenen tot een huis
Smeed akkers voor 't gewelf, Tim
Maak deuren voor je huis
Ikzelf geef je niets mee
Dan lofzang voor je jeugd
De krachten in je armen
Een ode aan de deugd
De liefde voor een vrouw, Tim
De oogsten van haar buik
Het winnen van de dagen
Het streven naar geluk
Hier laat ik je los, Tim
…
14
8. I’m into folk
Een bijzondere vorm van kleinkunst is de folksong. Folk kende een revival toen Amerikaanse
en Britse zangers traditionele volksliederen begonnen te bewerken of zich door de traditie
van het volkslied lieten inspireren.
Namen van bekende folkzangers of –groepen zijn o.m. Rum, Wannes van de Velde, Willem
Vermandere en Walter De Buck. In de jaren ’90 kende het genre een nieuwe bloei met o.m.
Kadril, Ambrozijn en Laïs.
Ze hebben allemaal gemeen dat
ze in de taal van het volk of dialect zingen (de huidige generatie zingt ook in andere
talen)
zich door traditionele liederen laat inspireren
traditionele instrumenten gebruikt worden (evt. aangevuld met ‘modernere’)
vaak de balladevorm gebruikt wordt
teksten ook modern, politiek of sociaal geëngageerd kunnen zijn
‘t Smidje
Wie wil horen een historie
Al van ene jonge smid
Die verbrand had zijn memorie
Daaglijks bij het vuur verhit
Was ik nog, nog met mijnen hamer
Was ik nog met geweld op mijn aambeeld
'k Geef den bras van al dat smeden
Ik ga naar de Franse zwier
'k Wil mij tot den trouw begeven
Nooit een schoner vrouw gezien
Was ik nog, nog met mijnen hamer
Was ik nog met geweld op mijn aambeeld
't Is de schoonste van de vrouwen
Maar nooit was er zo'n serpent
Nooit kan zij haar bakkes houden
Nooit is zij eens wel content
Was ik nog, nog met mijnen hamer
Was ik nog met geweld op mijn aambeeld
Nooit mag ik een pintje drinken
Nooit mag ik eens vrolijk zijn
Nooit kan ik iemand beschenken
Met een glaasje bier of wijn
Was ik nog, nog met mijnen hamer
Was ik nog met geweld op mijn aambeeld
'k Geef den bras van al dat trouwen
Werd ik maar eens weduwnaar
'k Zou mij in een hoeksken houden
En mij stellen uit gevaar
Was
Was
Was
Was
ik
ik
ik
ik
nog, nog met mijnen hamer
nog met geweld op mijn aambeeld
nog, nog met mijnen hamer
nog met geweld op mijn aambeeld
15
INSTRUMENT
NAAM
INSTRUMENT
NAAM
In de folkmuziek maakt men gebruik van een soms heel apart instrumentarium. Welke van bovenstaande instrumenten hoorde je in ’t
Smidje ?
Kies uit : doedelzak – draailier – luit – viool – accordeon – hommel – rommelpot – hakkebord –
bodhran - schalmei
16
9. Grenzen vervagen … of verdwijnen
In ruime zin werd de term ‘kleinkunst’ de voorbije jaren een kwaliteitslabel voor alle
‘degelijke Nederlandstalige muziek met doordachte teksten op muziek voor een intelligent
publiek’ (aldus : www.kleinkunst.com). Niet alleen luisterliedjes worden dan tot de kleinkunst
gerekend, maar ook de betere Vlaamse pop en rock (bv. Gorki, Clouseau, Monza, De Mens)
en zelfs de artistieke smartlap (bv. Guido Belcanto).
Wat kleinkunst in ruime zin is, wordt dan een kwestie van smaak. Zo noemen sommigen
bepaalde liedjes van Gorki kleinkunst, maar Clouseau niet, terwijl anderen een popgroep als
Clouseau wel als kleinkunst zien, maar van Gorki niks moeten hebben. Zo zie je maar, hoe
relatief de ‘etikettering’ eigenlijk is.
Mia (Gorki)
Toen ik honger had kwam ik naar je toe
Je zei: eten kan je als je de afwas doet
Mensen als jij moeten niet moeilijk doen
Geef ze een kans voor ze stom gaan doen
De middenstand regeert het land
Beter dan ooit tevoren
Mia heeft het licht gezien
Ze zegt: niemand gaat verloren
Voorlopig gaan we nog even door
Op het lichtend pad, het verkeerde spoor
Mensen als ik vind je overal
Op de arbeidsmarkt, in dit tranendal
En sterren komen, sterren gaan
Alleen Elvis blijft bestaan
Mia heeft nooit afgezien
Ze vraagt: kun jij nog dromen?
De middenstand regeert het land
Beter dan ooit tevoren
Mia heeft het licht gezien
Ze zegt: niemand gaat verloren
Sterren komen en sterren gaan
Alleen Elvis blijft bestaan
Mia heeft nooit afgezien
Ze vraagt: kun jij nog dromen?
Sterren komen, sterren gaan
Alleen Elvis blijft bestaan
Mia heeft nooit afgezien
Ze vraagt: kun jij nog dromen?
17
Vocabulaire (Hannelore Bedert)
juffrouw, er zijn wat woorden
in uwe vocabulaire
die wij niet helemaal begrijpen
juffrouw, er zijn wat letters
in uwe vocabulaire
die wij niet niet helemaal kunnen horen
ge moet dringend leren klappen
uw taal, juffrouw, uw taal
zo komt ge niet onder de mensen
ge klinkt zo abnormaal
ik zeg, madam, het is west-vloams
't è nie gemaakt om te verstoan
a 'k ik min klep wil open doen
awel, dan doe'k ze op'n
en a 'k ik hoesting é
om de h in een g te verand'ren
dan é gie doar geen zoakens mee
als 'k ik u nie verstaan é
dan is't omda'k nie goe luster
a gie mie nie verstoan é
dan es't omda'k ik nie kan klapp'n
wa ebb'n doar nu aan
'k moe 'k ik nie ler'n klapp'n
min toal, madam, min toal
da moej d'er bie pakk'n
da zin'k ik helemaal
ik zeg madam, het is west-vloams
't è nie gemaakt om te verstaan
a 'k ik min klep wil open doen
awel, dan doe'k ze op'n
en a 'k ik hoesting é
om de h en een g te verand'ren
dan é gie daar geen zoakens mee
en da 'k ik muhheheheuhen nie kan
zegg'n
doar é 'k ik mie al lang bie neergelegd
tel ma noa oeveel ker'n in ui leven
da je muhheheheuhen zegt
18
10. Cabaret
Kleinkunst is in feite uit het cabaret ontstaan. Het is een aparte vorm van theateramusement
waarbij meestal één performer afwisselend chansons, nonsensdichten en conférences
(grappige monologen met woordspelingen en pointes) brengt.
In Nederland bestaat er een lange traditie van cabaret met grote namen als Toon Hermans,
Wim Kan, Wim Sonneveld en later Freek De Jonge, Youp van ’t Hek en Hans Teeuwen.
In Vlaanderen kunnen we o.m. Urbanus, Kommil Foo, De Nieuwe Snaar en De
Schedelgeboorten tot dit genre rekenen. De traditie van de stand-up comedians (o.m. Geert
Hoste, Raf Coppens, Bert Kruismans, Wouter Deprez, Gunther Lamoot) ligt in het verlengde
van dit genre. De rode draad in het cabaretgenre is ongetwijfeld de humor.
Beste banaan
als de leeuwen slapen gaan
en heel het woud is moe
dan klim ik in m'n boom
ik brul hallo tot jan de maan
en met mijn ogen toe
strik ik nog een vlo
eenzaam is de aap die wacht
eenzaam ben ik in de nacht
lieveling ik wacht hier
ik wacht hier tot je komen zou
ik schenk je mijn beste banaan mijn lief
lieveling ik wacht hier
ik wacht hier tot je komen zou
wanneer ik wacht hoe meer ik verlang naar jou
samen zweven door het woud
met twee aan één liaan
als Tarzan en zijn Jane
en toen werd alles kil en koud
daar kwam de jager aan
en ik zweef nu alleen
eenzaam is de aap die wacht
eenzaam ben ik in de nacht
lieveling ik wacht hier
ik wacht hier tot je komen zou
ik schenk je mijn beste banaan mijn lief
lieveling ik wacht hier
ik wacht hier tot je komen zou
hoe langer ik wacht hoe meer ik verlang naar jou
mijn beste banaan voor jou
lieveling ik wacht
lieveling ik wacht hier
mijn beste banaan voor jou alleen
lieveling ik wacht hier
ik wacht hier tot je komen zou
hoe langer ik wacht hoe meer ik verlang
mijn beste banaan voor jou alleen
lieveling ik wacht hier
ik wacht
mijn beste banaan voor jou
19
11. Mijn favoriete Nederlandstalige lied
Zoek de tekst van jouw favoriete lied in het Nederlands en vul volgende fiche aan:
titel : _______________________________________
vertolker(s) : ________________________________________
componist : __________________________________
tekstschrijver : ________________________________________
jaar van publicatie : ____________________________________
genre : __________________________________
thema / grondgedachte :
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
motivatie :
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
20