Ontwikkeling van het Netwerk Naamkunde

Bevolkingsgegevens van
voornamen en familienamen uit de
Gemeentelijke Basis Administratie
Gerrit Bloothooft
Utrecht Institute of Linguistics - OTS
voornaamonderzoek
• Dimensies
– Naam
– Vorm
– Herkomst
– Motief
– Tijd
– Plaats
vereist veel gegevens
steekproefschaal
<10.000
pre-elektronisch tijdperk
88.000
proefschrift Doreen
Gerritzen 1998
4.4 miljoen kinderen en
2.3 miljoen ouderen
Sociale Verzekerings
Bank vanaf 2000
“Over voornamen” (2004)
Het beste fundament voor onderzoek is de hele bevolking!
gehele bevolking
• Gemeentelijke Basis Administratie (GBA)
• Elektronisch vanaf 1994
• Wettelijk toegang voor wetenschappelijk
onderzoek
• 16+ miljoen personen
gegevens
• Iedereen met Nederlandse nationaliteit
• Levend na 1994
• Voor 1994: persoonskaarten (PK)
• PK van overledenen naar Centraal Bureau
voor Genealogie
• Geen volledige conversie van PK naar
persoonslijst in 1994
organisatie
• GBA is netwerk van ~470 gemeenten
• Bureau Persoonsregistratie en
Reisdocumenten (BPR) is manager
• Klanten BPR
– ~470 gemeenten
– Honderden overheidsinstellingen
– Enkele wetenschapsorganisaties (medisch)
aangesloten!
• Vanaf 1 juni 2006 zijn het Meertens
Instituut en het UiL-OTS (Utrecht)
aangesloten op het GBA netwerk
• Voornamenselectie: 1 juli 2006
– 3-jaarlijks
• Familienamenselectie: 1 juli 2007
– 10-jaarlijks
voornaamgegevens per persoon
• Alle voornamen
• Geboortedatum, -plaats, -postcode, -land,
geslacht [overlijdensdatum > 1994]
• Ouders: voornamen, geboortedatum,
-plaats
• Kinderen: voornamen, geboortedatum,
-plaats
• Administratief nummer van elke
betrokkene
optimalisatie
• Via administratieve nummers is koppeling
mogelijk tot bevolkingsgenealogie van
voornamen (ca 3 generaties)
• Begrenzingen ivm personen overleden
voor 1994
– deels wel genoemd als ouders maar die
gegevens zijn mogelijk niet altijd
geconverteerd in 1994
omvang
• 16 miljoen personen
• 1 miljoen personen overleden 1994-2006
• 2-4 miljoen personen (ouders), overleden
voor 1994, zonder eigen record
voorgenomen onderzoek
Voorstel programmatisch onderzoek NWO
(Geesteswetenschappen) van MI, UU, NIDI
2 AIOs, 1 postdoc
•
•
•
•
Vernoeming
Namen en sociale klassen
Spelling en vorm
Levenscyclus van namen
als functie van tijd en plaats:
“De voornamenrevolutie in Nederland in de 20e eeuw”
beschikbaarheid en privacy
• Voor onderzoek van Meertens Instituut
en UiL-OTS
• Deelverzamelingen beschikbaar voor
onderzoek samen met derden
• Geheimhoudingsverklaring
• Geen frequenties <5 in publicaties
• Geaggregeerde gegevens publiek
(internet) – apart project
familienamen
• Wachten op ervaringen met voornamen
• Wachten op gereedkomen van “start
pakket gegevensverstrekking” (SPG), de
nieuwe centrale structuur van de GBA
– maar 1 vraag nodig (ipv 470 gemeenten)
• Planning 1 juli 2007
familienaamgegevens per persoon
• Familienaam
• Geboortedatum, -plaats, -land
• Ouders: familienaam, geboortedatum,
-plaats, -land
onderzoek
• Opschoning van gegevens van volkstelling
1947
• Verspreiding van familienamen (veel
nauwkeuriger dan via telefoonboek)
– ook in de afgelopen jaren (historische
verblijfplaats is ook bekend)
• Herkomst van familienamen (vooral ook
van immigranten)
aan de slag!