Als je eenmaal hebt ontdekt wat een eenvoudig, maar krachtig

s
l
e
f
a
t
k
j
i
K
in de vasten
e Week
en de Goed
Ellie Keller legt in dit boek uit
wat een kijktafel is, hoe zij
ermee begonnen is en hoe je
ermee werkt. Voor het
Kijktafelboek ontwierp ze
kijktafels het hele jaar rond:
voor alle seizoenen en
belangrijke feesten. Ze zijn
- op een enkeling na - niet op
deze site te zien geweest, al
zullen de trouwe bezoekers
vast wel enkele schalen of
symbolen die gebruikt zijn,
herkennen!
Als je eenmaal hebt ontdekt wat een eenvoudig, maar krachtig hulpmiddel een
kijktafel is om je geloof zichtbaar en communiceerbaar te maken, dan zul je er graag
een maken in je huiskamer, klaslokaal of kerkruimte! Om het extra makkelijk te maken
zijn in het boek 4 uitneembare ronde onderzetters aangebracht, aan twee zijden
bruikbaar. Kies uit de 8 kleuren en teksten degene die past bij de kijktafel die jij wilt
maken. Zo kun je meteen beginnen.
Wil je vast enkele spreads uit het Kijktafelboek bekijken? Blader dan in de bladerversie,
ie link hieronder. Zo krijg je een indruk van dit boek dat met veel liefde, zorg en
aandacht is samengesteld.
Nieuwsgierig?
Ga naar....
PAGINA 2
Zes weken houvast, vast wel!
uit geloventhuis.be
Nodig:
* een paars lapje of placemat
* een platte schaal gevuld met zand
* een stuk touw waar je zeven knopen in kun leggen
* een (poppenhuis)poppetje
* een eenvoudig doosje met een mooie binnenkant
* enkele klimopranken
* tekstonderzetter 'om een betere wereld' en/of een waxinelichtje in een houdertje
* een steen
Paars in de liturgische kleur van de veertigdagentijd. Paars staat voor bezinning
en inkeer. Als
ondergrond voor de kijktafel gebruiken we daarom een
paars lapje of placemat.
Zet op de paarse ondergrond een neutrale, platte schaal gevuld met zand. Het
zand staat symbool voor de woestijn waar het Joodse volk veertig jaar rondtrok
en leerde hoe ze volk van God konden zijn. Ook Jezus trekt zich voor hij eropuit
gaat in Israël veertig dagen terug in de woestijn, waar hij in stilte en zonder
afleiding zich voorbereidt op zijn roeping. Hij wordt er op de proef gesteld.
PAGINA 3
Week 1
DE EERSTE KNOOP, KEUZE GEVEN
Begraaf een klein schaaltje in het zand en doe er water in en twee klimopranken. Schik deze klimopranken
langs de rand van de schaal. Een steen helpt ze op hun plaats te blijven en verbergt het kleine schaaltje
water. Klimop hecht zich overal aan vast. Vaak zo stevig dat je het heel moeilijk lostrekt. Zo staat dit
natuurelement symbool voor 'trouw', voor de trouw van God. God heeft zich hecht met zijn schepping
verbonden. Zijn band met grote en kleine mensen is onverbrekelijk.
Leg op het zand een stuk touw en leg daar één knoop in. We kennen allemaal de uitdrukking als je iets
niet vergeten wilt. Dan zeggen we dat we het 'in onze oren knopen'. Ook de uitdrukking 'ik maak een
knoop in mijn zakdoek' - uit de tijd dat iedereen nog zakdoeken van stof gebruikte - is bekend. Omdat we
op de kijktafel zowel een symbool voor 'houvast' en 'niet vergeten' willen, koos ik voor een stevig touw
met knopen erin als centraal symbool voor deze veertigdagentijd.
Zeker als je nog jonge kinderen hebt, helpt een poppetje om zich te identificeren met het verhaal op de
kijktafel. Het poppetje staat vlakbij de knoop van de week. De eerste knoop in het touw herinnert ons aan
een eerste manier van geven. Namelijk 'een keuze geven'.
De keus geven. We hebben altijd een keus. Kies je voor sobere maaltijden of overvloedige? Kies je voor
jezelf of de ander? Kies je voor het rijk van God of voor je eigen wereldje en eigenbelang. Een geschikt
Bijbelverhaal waar het over kiezen gaat is het verhaal van de rijke jongeling. In de rubriek vertellen vind
je alle Bijbelverhalen die passen bij de onze kijktafel.
PAGINA 4
Week 1
De eerste knoop van de zeven,
die gaat over 'keuze geven':
Kun jij je broertje kiezen laten?
Kun je even stoppen met praten,
even niet denken aan resultaten,
maar die ander de keuze laten?
Vasten is geen kinderspel,
maar je kunt het VAST WEL!
Zet een waxinelichtje op de onderzetter 'om een betere wereld'.
Deze onderzetter zit in het eerste koffertje 'Beginnen maar' en in
de kaft van het Kijktafelboek.
Deze onderzetter past uitstekend bij de veertigdagentijd, waar
we ons - door ons bewust te zijn van ons doen en laten - willen
inzetten voor een betere wereld.
Als we geld uitsparen bijvoorbeeld door soberder te zijn in ons
eten en drinken, snoepen, tussendoortjes e.d, kan dit aan de
Vastenaktie ten goede komen.
Bij de kijktafel staat ook een eenvoudig doosje. Maar het is een
heel bijzonder doosje, want de verborgen binnenkant is mooi
beschilderd. In de rubriek 'knutselen en doen' doet Marjet de
Jong je voor hoe je een spanen doosje mooi kunt beschilderen.
PAGINA 5
Week 1
In dit 'doosje van je binnenste' kunnen ook papiertjes met gebedsintenties worden gedaan: Wat leeft er
binnen in je aan zorg, dankbaarheid, vragen, wil om te veranderen, verdriet, blijdschap, frustratie...?
Kortom alles wat leeft in onze ziel - van kinderen en volwassenen - kunnen we zo toevertrouwen aan God.
In de rubriek 'bidden en vieren' vind je een mini-viering voor thuis, geschikt voor alle zondagen van de
veertigdagentijd. Waarbij de knoop, het 'doosje van je binnenste', het versje en het Bijbelverhaal van de
week een rol spelen.
PAGINA 6
Week 2
DE TWEEDE KNOOP, AANDACHT GEVEN
Leg op de tweede zondag van de veertigdagentijd de tweede knoop in het touw en zet het poppetje bij
deze knoop. Deze tweede knoop herinnert ons aan een tweede manier van geven. Deze week willen we
aandacht geven.
De tweede knoop van de zeven,
die gaat over 'aandacht geven':
Ga je weleens naar een zieke toe,
of naar een eenzame, oud en moe?
Als het daar saai is, niets te beleven,
kun je dan toch iemand aandacht geven?
Vasten is geen kinderspel,
maar je kunt het VAST WEL!
Het Bijbelverhaal van deze week gaat over een lamme man, die al 38 wacht tot iemand hem helpt om op
het juiste moment in het water van de vijver te komen. Maar niemand slaat acht op hem...
PAGINA 7
Week 3
DE DERDE KNOOP, DE TIJD GEVEN
De kijktafel kan ook zonder poppetje. Dan spreekt het symbool van het
touw dat ons houvast geeft om de veertigdagentijd bewust te beleven
en de knoop die ons herinnert aan de 'manier-van-geven-van de week'
zeker zo sterk.
In de derde week staat de knoop voor 'de tijd geven'. Geduld hebben is
vaak niet makkelijk. Thomas Halik schreef: "Geduld hebben met jezelf is
hoop, geduld hebben met een ander is liefde, geduld hebben met God is
geloof."
De derde knoop van de zeven,
die gaat over 'de tijd geven'.
Ben jij geduldig, als iets niet wil lukken
en je niet dadelijk vruchten kan plukken?
Kun je wachten als iets niet vandaag is,
ben je geduldig als iemand traag is?
Vasten is geen kinderspel,
maar je kunt het VAST WEL!
Het Bijbelverhaal is het verhaal van de vijgenboom die geen
vrucht draagt. De eigenaar wil hem daarom omhakken, maar
degene die verantwoordelijk is voor de zorg voor de boom
pleit voor geduld...
Geduld opbrengen. Voor mensen, voor dingen. Het de tijd
geven. Waarom meteen iets weggooien als je het met een
beetje geduld ook kan repareren? Of geduldig wachten tot je
aan de beurt bent, of je voor de zoveelste keer iets moet uitleggen, zoeken, opruimen...
PAGINA 8
Week 4
DE VIERDE KNOOP, VERGEVEN
Maak op de vierde zondag van de veertigdagentijd een vierde knoop in het touw. Deze vierde knoop helpt
ons met vergeven. Paus Franciscus zegt dat de drie belangrijkste woorden die een mens in zijn leven kan
leren zijn: '(mag ik) alsjeblieft, dankjewel en sorry'.
De vierde knoop van de zeven,
die gaat over 'schuld vergeven':
Maak jij gauw je excuus ergens voor?
Zeg jij makkelijk 'sorry, hoor'?
Andersom, als iemand je onrecht doet,
kun je dan zeggen: 'Vooruit, het is goed'?
Vasten is geen kinderspel,
maar je kunt het VAST WEL!
Deze week oefenen we in 'sorry zeggen' als er iets verkeerd gaat en een 'sorry' van de ander echt
accepteren. Zo kunnen we telkens opnieuw beginnen en de ander met nieuwe ogen zien. Zonder dat er
iets blijft hangen of broeien. Zo werk je in het klein aan een wereld waar het vredig is, omdat ons eigen
hart én de harten van de mensen vredig worden.
Het 'doosje van ons binnenste' speelt misschien deze week de belangrijkste rol. Want een ander iets
vergeven, of zelf vergeven worden, is iets wat je van binnen raakt. Er zijn ook dingen die we niet kunnen
veranderen. Die kunnen we op een briefje schrijven en ze in het doosje doen. Zo bidden ww ervoor brengen ze bij God te binnen: dat hij zich erover ontfermt. "Gebeden veranderen de wereld niet" zei Albert
Schweitzer eens, "maar ze veranderen mensen en mensen veranderen de wereld."
PAGINA 9
Week 5
DE VIJFDE KNOOP, WEG KUNNEN GEVEN
We leggen deze week al weer de vijfde knoop
in het touw dat ons houvast geeft in deze
veertigdagentijd. Deze week willen we concreet
iets weg kunnen geven.
De vijfde knoop van de zeven,
die gaat over 'weg kunnen geven':
Sta jij bezitterig in het leven?
Lukt het jou om iets weg te geven?
Je spullen, je geld of je vrije tijd?
Ben je vrijgevig, tot delen bereid?
Vasten is geen kinderspel
Maar je kunt het VAST WEL!
Iets geven kan altijd, ook al heb je niets. Laat je inspireren door de poster 'Geven' in de rubriek
'Verdiepen'. Maar kijk ook samen wat jullie kunnen weggegeven van jullie overvloed. Zijn er dingen
dubbel? Bij acties 'twee halen, één betalen' zou je het tweede product aan de plaatselijke voedselbank
kunnen doneren. Een sobere maaltijd maken en het uitgespaarde geld voor de Vastenactie bestemmen.
Wees creatief, hulp geven kan op veel verschillende manieren en kan ook uit concrete, praktische hulp
bestaan. Op veel plaatsen worden vrijwilligersdagen georganiseerd waar buurtbewoners bijvoorbeeld
samen de speeltuin opknappen, de straat schoonmaken, zwerfvuil opruimen e.d. Ook kinderen kunnen zo
hun steentje bijdragen.
Het Bijbelverhaal van de week is het bekende verhaal van 'vijf broden en twee vissen' die genoeg waren
voor iedereen, misschien juist omdat er werd gedeeld?
PAGINA 10
Week 6
DE ZESDE KNOOP, JE LEVEN GEVEN
De zesde knoop van de zeven
Gaat over 'je leven geven'.
Jezus heeft dat uit liefde gedaan.
Hij kwam op het einde alleen te staan.
In de goede week staan we daarbij stil:
dat Jezus ons zijn leven geven wil.
Vasten is geen kinderspel
Maar je bezinnen,
dankbaar vanbinnen,
dát kun je VAST WEL!
Deze week begint met Palmzondag en eindigt op Stille Zaterdag. Het is de week waarin we meeleven met
Jezus, die in Jeruzalem samen met zijn leerlingen Pesach gaat vieren. Op dit Joodse feest wordt de
bevrijding uit Egypte herdacht en gevierd. Het is een feest over bevrijding van macht, onrecht en slavernij.
De religieuze leiders en de machthebbers willen Jezus uit de weg ruimen, helemaal nu het volk hem heeft
toegejuicht als hun langverwachte koning, toen Jezus op een ezeltje Jeruzalem binnentrok. Jezus zal deze
week zijn leven geven, als gebroken brood.
De verhalen van de Goede week vind je in alle kinderbijbels.
PAGINA 11
Week 7 PASEN
De zevende knoop van de zeven
is de paasknoop van 'God geeft leven'.
Op paasmorgen, vroeg naar het graf gegaan,
treffen de vrouwen geen lichaam aan.
De dood is geweken, het leven straalt,
God heeft ons bestaan uit de knoop gehaald.
Vier Pasen, want Jezus is opgestaan!
Vier feest, want de hemel is opengedaan!
De dood en het lijden hebben niet het laatste woord bij God. Wikkel om het touw een klimoprank en laat
dit klimop-touw vanuit een (graf)steen de hoogte in gaan. Als steun voor het touw kan je een hoog, smal
vaasje gebruiken, waar vrolijke voorjaarsbloemen in gestoken worden. Zo symboliseer je dat het touw van
houvast en de trouw van God samengaan en met elkaar onlosmakelijk zijn verbonden.
God geeft hoop en heeft Jezus nieuw leven geschonken en heeft ook daarmee nieuw, onvergankelijk leven
gegeven.
Het poppetje roept 'Alleluja' en het lichtje brandt op de onderzetter 'leve het nieuwe Leven' . Deze
tekstonderzetter zit in het koffertje 'Beginnen maar' en in de kaft van het Kijktafelboek.
Het dekseltje van het 'doosje van ons binnenste' laat vrolijke vlinders zien. Vlinders als beeld van
metamorfose. Het Griekse woord 'psyche' betekent én 'vlinder' én 'ziel' !
www.geloventhuis.be
Op de website vind je de bijhorende (Bijbel)verhalen, gedichtje, knutseltips enz.)
PAGINA 12
Visualiseren van de Goede Week
in de klas en in de school
bijeengebracht door Myriam de Backer
Op weg in de Goede Week
PAGINA 13
1. kijktafels in de klas
Elk onderwerp leent zich tot het maken van een kijktafel. Een kijktafel is een opstelling bestaande uit een
ondergrond, iets uit de natuur, een symbool, tekst, een afbeelding, … Voorwerpen die samen een verhaal
vertellen, passend bij een thema.
Het bezig zijn met en het maken van een kijktafel is een bijzonder proces. Je wordt je meer bewust van wat jou ter
harte gaat en als eindresultaat heb je iets wat niet alleen mooi is maar ook de mogelijkheid biedt om er over te
praten met anderen.
Soms leent de kijktafel zich ervoor om ook andere zintuigen dan alleen de ogen erbij te betrekken. Tijdens de
kerstperiode/advent kunnen op de kijktafel echte dennen/sparrentakken het naar ‘adventstijd’ laten ruiken. Of op
de Sinterklaas-kijktafel kunnen kaneelstokjes en speculaaskruiden het naar ‘sinterklaastijd’ laten ruiken.
Compositie van een kijktafel
Voor een kijktafel geldt echt ‘less is more’!

Kleuren in harmonie : maak het niet ‘te bont’, enkele tinten in dezelfde kleur doen het beter.

Voorwerpen in harmonie met elkaar : geen boompje van 8 centimeter hoog combineren met een
vogeltje op ware grootte. De kracht van de symbolen gaat op die manier verloren, want iets in je
zegt : dit klopt niet.

Opstelling in balans : laat de dingen ‘spreken’. Schuif met de voorwerpen tot het geheel rust
uitstraalt.

Kijktafel aanpassen aan de ruimte waar deze komt te staan : komt de kijktafel in de klas in de
godsdiensthoek of in de inkomhal van de school/stille ruimte/kerk te staan ? Dan ga je de kijktafel
groter moeten maken of juist kleiner.

Goed licht : wordt het een donkere hoek waar de kijktafel komt te staan, zorg dan voor een
spotje /sfeerlamp. Maak er een echte ‘eyecatcher’ van.
Het bedenken van een kijktafel door verkennen, associëren en mijmeren


De kijktafel maak je in een bepaalde tijd, maand en seizoen. Om erachter te komen wat jij met de
kijktafel precies wil vertellen, kun je in gedachten een aantal ‘kapstokvragen’ beantwoorden. Je kan
dit uiteraard ook samen met andere collega’s doen.
De kapstokvragen die je kunnen helpen bij het associëren kunnen zijn :

Waar denk je aan bij dit thema ?

Horen er bepaalde waarden bij dit thema ? ( geduld, vrede, rechtvaardigheid,
vergevingsgezindheid,…)

Welke kleuren zijn karakteristiek voor dit jaargetijde ( pastel in de lente, kleuren die
verwijzen naar de periode van het liturgisch jaar (rood, groen, wit, paars), …

Hoe is de natuur ? (kaal in de winter, vruchten in de herfst, prille bloemen in de lente, …)

Hoort er bepaald eten bij ? ( chocolade eitjes bij Pasen, wijn, brood, ….)

Wat vieren we ? Welke waarde heeft het voor jou ?

Is er een verwijzing naar een Bijbelverhaal ?

…..
PAGINA 14
Voorbeeld : associëren bij een christelijk feest : Pasen
In welk seizoen, welke maand wordt dit feest gevierd ?
Pasen wordt gevierd op de eerste zondag na de volle maan in de lente. Pesach, het Joodse feest waarmee
de bevrijding uit Egypte wordt herdacht, wordt ook gevierd in de voorjaarsmaand. Het christelijk paasfeest
heeft dezelfde wortels als Pesach.
Wat vieren we precies ? Welke waarde heeft het voor jou ?
We vieren dat Jezus-die aan het kruis is gestorven op Goede Vrijdag – op paasmorgen, bij het aanbreken
van de dag , is verrezen.
Waarde voor jou …
Herinneringen aan dit feest voor jou uit je kindertijd ?
…
Horen er bepaalde woorden of symbolen bij dit feest ?
Verrijzenis, bevrijding, dood, nieuw leven,hoop, weggerolde steen, leeg graf, licht, paaskaars, …
Welk verhaal wil ik vertellen ?
Voorbeeld : de weg die Jezus gaat is de weg van de graankorrel. Als de graankorrel niet in de aarde valt en
sterft, brengt het geen vrucht voort. Deze metafoor is van toepassing op het leven van Jezus.
Op de kijktafel graantjes, kruisje met op de voorkant een zon(verwijzing naar
Paasmorgen)en een volle aar (sterven was niet zinloos), kaarsje en bloemen.
PAGINA 15
2. Kijktafels bij de Goede Week
De laatste week van de veertigdagentijd noemen we de ‘Goede Week’.
In deze week gedenken we het lijden en sterven van Jezus vanaf de intocht in Jeruzalem tot de paasmorgen. De
week begint met Palmzondag, de zondag voor Pasen. Op deze dag wordt stil gestaan bij het verhaal van de
aankomst van Jezus in Jeruzalem.

Op Witte Donderdag wordt het laatste avondmaal herdacht dat Jezus in Jeruzalem met Zijn
leerlingen gebruikt. Voor de maaltijd stelt Hij het teken van de voetwassing, om de leerlingen te
leren dat onderling dienstbetoon de kern van Zijn boodschap is.

Op Goede Vrijdag worden het schijnproces tegen Jezus, de geseling en de kruisiging op de berg
Golgota herdacht.

Zaterdag wordt Stille Zaterdag genoemd. Jezus is in het graf gelegd.

In de vroege ochtend van paaszondag vinden de vrouwen het graf leeg. Christus is verrezen.
Voorbeeld symbolentak Goede Week
De weg van Jezus, van Palmzondag naar Pasen
De kijktafel aan het begin van de Goede Week
Neem een dienblad en vul dit met een laag zand. Zet
met kleine (witte) kiezelsteentjes een weg uit op het
zand. Je kunt het dienblad op een paars kleedje
zetten. Paars is kerkelijke de kleur van inkeer en
bezinning, een kleur van boete en rouw. Deze kleur
hoort bij de Veertigdagentijd.
PAGINA 16
Palmzondag
Jezus trekt Jeruzalem binnen
Leg een klein palmtakje op de weg.
Jezus trekt gezeten op een ezeltje Jeruzalem binnen. Jezus is naar Jeruzalem gekomen om daar het
paasfeest te vieren. Het jaarlijks terugkerende Joodse feest waarin de uittocht uit Egypte wordt
herdacht. De bevrijding uit het land van dood en slavernij. God brengt hen naar het land van belofte,
het beloofde land: een land van vrijheid.
PAGINA 17
Wit te donderdag
Jezus wast de voeten van de leerlingen
Zet een mooi klein schaaltje gevuld met water samen met enkele kleine handdoekjes op de kijktafel. De
handdoekjes zijn geknipt uit een wit washandje en opgerold en vastgezet met een klein lintje.
Jezus gaat het Joodse paasfeest vieren met zijn leerlingen. Aan het begin van de maaltijd doet Jezus iets
ongewoons. Hij stelt een teken. Hij pakt doeken en water en begint de voeten van zijn leerlingen te
wassen. Hij doet daarmee het werk van een dienstbode, een knecht. Dat is vreemd. Maar Jezus wil aan
de leerlingen laten zien dat als je zijn leerling wilt zijn, je je nergens te min voor moet voelen. Dat een
meester niet meer of minder is dan een knecht. God beminnen staat gelijk aan van je naaste houden.
Dat je je dus in de allereerste plaats dienstbaar moet opstellen: 'Wat heb je nodig? Wat wil je dat ik
voor je doe? '
Aan het eind van de maaltijd, van dit laatste avondmaal met zijn leerlingen, neemt Jezus brood dat op
de tafel staat. Hij breekt en deelt het en zegt hierbij "Dit is mijn lichaam; het wordt voor jullie gegeven.
Blijf dit doen om mij te gedenken' en ook neemt hij een beker met wijn: "Deze beker is het nieuwe
verbond door mijn bloed; hij wordt voor jullie leeggegoten" . Jezus gaat het kostbaarste wat hij bezit
opgeven. Hij gaat de weg van lijden en dood.
PAGINA 18
Goede vrijdag
Jezus sterft aan het kruis
Zet een kruisje aan de weg. (je maakt het van twee takjes die je
vastzet met een stukje garen).
Leg aan de voet van dit kruis twee dobbelstenen. Bouw van
enkele grote stenen een graf, laat het open.
Zo loopt de weg van Jezus vandaag op Goede Vrijdag ten einde.
Jezus wordt door naar de landvoogd Pilatus gebracht. Maar
Pilatus twijfelt. Hij ondervraagt Jezus en komt tot de conclusie
dat het koningschap van Jezus, niet van 'wereldse' orde is. Hij
laat Jezus daarop geselen en daarna drijven de soldaten de spot
met hem en nog gekleed in een purperen mantel, een staf in de
hand en een doornenkroon op het hoofd, stelt Pilatus hem voor
aan het volk. 'Zie hier de koning der Joden' . Opgehitst door hun
religieuze leiders kiezen de mensen, die Jezus nog maar pas
hem binnenhaalden als hun koning, voor de vrijlating van
Barabas: iemand die voor oproer en doodslag in de gevangenis
zat. Ze roepen om de kruisdood van Jezus. Zo veroordeeld Pilatus Jezus ter dood.
Jezus gaat verder op zijn lijdensweg. Hij
draagt zijn eigen kruis door de stad en
gaat op weg naar de plaats waar de
kruisiging zal plaatsvinden. Als Jezus
aan het kruis is geslagen, willen de
soldaten de zijn kleren verdelen. De
soldaten dobbelen er om.
Jezus leven is ten einde. Zijn weg loopt
dood.
PAGINA 19
Stille zaterdag
Jezus wordt in het graf gelegd
Op zaterdag is het stil. De leerlingen zijn weg. Het graf is verlaten.
PAGINA 20
Pasen
Leve het nieuwe leven
Maak van de graftuin een Paastuin. Zet bloesemtakken neer, enkele eitjes in een nestje, gele
elementen. Plant enkele bolletjes, blauwe druifjes of narcissen. De weg van Jezus wordt 'licht' gemaakt.
Doe dit met hele kleine witte steentjes/grit.
Op Paasmorgen, de zon was nog maar net op, gaan de vrouwen naar het graf om Jezus lichaam te
verzorgen. Maar de steen is weggerold en het graf is leeg!
Zet het licht van Pasen in het graf.
PAGINA 21
Andere voorbeelden
Nog een ander voorbeeld van een kijktafel Goede Week-Pasen : met hoofd, hart en handen ( zie site geloven
thuis archief 2014 )
Palmzondag
Een grote zilverkleurige schaal is gevuld met zand. In het zand ligt een
groot houten hart, hierop staat het woordpaar 'ik-ander'. Elk woord is
met krijt op een klein schoolbordje geschreven. Tussen de bordjes in,
staat op de paarse onderzetter 'Om een betere wereld', een brandend
lichtje in een paarse glazen houder. Op de voorgrond ligt een takje
van buxus: een palmtakje.
Het grote houten hart is een symbool voor het hart van God, maar het
doet ons ook denken aan de centrale regel waar Joden en Christenen
naar leven: "Gij zult God beminnen met heel uw hart, geheel uw
verstand, geheel uw ziel en al uw krachten en uw naaste als uzelf."
Jezus trekt gezeten op een ezeltje Jeruzalem binnen. De mensen
leggen hun mantels op de grond en zwaaien met palmtakken. Ze
roepen Jezus toe: "Gezegend Hij die komt in de naam van de Heer,
Hosanna in den Hoge!". Voor wie komt Jezus naar Jeruzalem? Voor
zichzelf of voor de ander?
Judas en het Sanhedrin
Judas Iskariot, een van Jezus leerlingen, is diep teleurgesteld in Jezus.
Hij is niet de bevrijder van Israël die hij voor ogen had. Judas besluit
aan de hogepriesters en schriftgeleerden te vertellen waar Jezus 's
avonds vaak is om hem aan hen over te leveren. Hij krijgt hiervoor
bloedgeld: dertig zilverlingen.
Op de voorgrond van de kijktafel liggen papieren judaspenningen.
Judaspenningen zijn de zaadlijsten van een bloem die "Judaspenning"
heet. De zaden liggen tussen twee zilverachtige, bijna doorschijnende
muntvormige blaadjes opgesloten. Je kunt ze aan het eind van de
zomer plukken en drogen. Maar uitgeknipt van een afbeelding van
gedroogde judaspenning, ligt hier het geld wat Judas kreeg voor zijn
verraad op onze kijktafel. Voor wie kiest Judas? Voor zichzelf of voor
de ander?
PAGINA 22
Andere voorbeelden
Witte Donderdag: de voetwassing
Voordat Jezus met zijn leerlingen aan tafel gaat om samen met
het Joodse Pesachmaal te eten en de bevrijding uit Egypte
herdenkt, wast hij hen allen de voeten. Want er is geen sprake
van knecht en meester, maar meester én leerlingen willen
mensen zijn die dienstbaar zijn aan anderen.
Nadat Jezus gevangen is genomen in de nacht
Jezus is in de hof van Olijven, door een kus van Judas
aangewezen als degene die de soldaten en knechten van de
hogepriester in de boeien moeten slaan. Petrus is hen gevolgd
en op de binnenplaats van het paleis wordt hij aangesproken.
Daar ontkent hij tot drie keer toe dat hij Jezus kent. 'En
terstond kraaide er een haan'. Precies zoals Jezus tegen hem
gezegd had.
Op de voorgrond van de kijktafel staat een haan. Symbool voor
de verloochening van Jezus door Petrus. Voor wie kiest Petrus
hier? Voor zichzelf of voor de ander?
Goede Vrijdag: Jezus sterft aan het kruis
Na ondervraagt te zijn door Pilatus, roept het volk
opgestookt door de Joodse religieuze leiders om de
kruisdood van Jezus. Jezus draagt zelf zijn kruis naar de
plek waar de kruisiging plaats vindt, net buiten de muren
van Jeruzalem: Golgotha. Aan het kruis van Jezus hangt
een bordje met als opschrift de reden voor zijn
veroordeling: 'de koning der Joden'.
Tijdens die laatste maaltijd met zijn vrienden heeft Jezus
het brood gebroken en uitgedeeld en erbij gezegd. 'Dit is
mijn lichaam dat voor u gegeven wordt ' en terwijl hij de
beker met wijn ronddeelde: ' deze beker is het nieuwe
verbond in mijn bloed, dat voor u wordt vergoten'.
PAGINA 23
Andere voorbeelden
Jezus begrafenis
's Avonds wordt Jezus van het kruis afgehaald en begraven in een rotsgraf. Met een grote steen wordt
het graf verzegeld. De vrouwen treuren om de dood van Jezus.
Op de kijktafel staat niets. Je voelt de leegte en de stilte van de dood.
Paasmorgen
Als de vrouwen in alle vroegte - de zon komt net opJezus lichaam willen gaan verzorgen, is de steen van het
graf weggerold. Een engel zegt hen: 'Hij is niet hier, hij
is verrezen.' Gaat dat aan de leerlingen zeggen.
God heeft Jezus niet aan de dood overgelaten. Zijn
liefde is sterker dan de dood.
Op de kijktafel voor paasmorgen staat het houten hart
rechtop: Gods liefde is sterker dan de dood. Voor wie
kiest God? Voor zichzelf of voor de ander?
De liefde overwint de dood. Leve het nieuwe Leven!
Alle verdere info kan je vinden in het
Kijktafelboek van Ellie Keller – Hoonhout
uitgegeven bij Adveniat
Zie ook website http://www.geloventhuis.nl
Nog verdere info kan je vinden bij :
Website Bijbelse kijktafels voor kinderen
http://kijktafels.blogspot.be/
PAGINA 24
3. De kruisweg in klei
Op Goede Vrijdag herdenken we de dood van Jezus aan het kruis. Jezus moest zelf zijn kruis dragen, van het huis
van Pilatus, naar de berg Golgota buiten de stad.
Toen later de pelgrims naar Jeruzalem kwamen om te zien waar Jezus geleefd had, gingen zij ook de kruisweg van
Jezus lopen. Op de verschillende plaatsen bleven ze staan om de verhalen te vertellen die erbij hoorden. "Staties"
werden die plaatsen genoemd. "Stil staan" betekent dat.
In veel rooms-katholieke kerken hangen de verschillende staties langs de muren. Op de eerste statie wordt Jezus
ter dood veroordeeld en op de laatste statie wordt Jezus in het graf gelegd. In 1731 bepaalde de paus Clemens XII
het aantal op veertien.
Een kruisweg telt traditiegetrouw veertien staties. Op een aantal plaatsen is er later nog een 15de statie aan
toegevoegd, de zogenaamde "paasstatie"' die uitbeeldt hoe Jezus Christus verrijst uit de doden.
In veel rooms-katholieke kerken wordt op Goede Vrijdag rond drie uur ’s middags, het stervensuur van Jezus,
de kruisweg afgelegd. Het afleggen van de kruisweg is geen liturgie, maar een devotie, een godsdienstoefening.
.I
Jezus wordt ter dood veroordeeld.
Mt 27:1, Mc 15:15, Lc 23:25, Jo 19:16
II.
Jezus neemt het kruis op zijn schouders.
Jo 19:17
III.
Jezus valt voor de 1ste keer onder het kruis.
het evangelie verhaalt dat Jezus zijn kruis niet
kon dragen
IV.
Jezus ontmoet zijn Moeder.
het evangelie zegt dat Maria aanwezig was
V.
Simon van Cyrene helpt het kruis dragen.
Mt 27:32, Mc 15:21, Lc 23:26
VI.
Veronica droogt het aangezicht van Jezus af.
niet in het evangelie
VII.
Jezus valt voor de 2de keer.
niet in het evangelie
VIII.
Jezus troost de wenende vrouwen.
Lc 23:28-31
IX.
Jezus valt voor de 3de keer.
niet in het evangelie
X.
Jezus wordt van zijn klederen beroofd.
het evangelie vertelt dat de soldaten zijn kleren tijdens de kruisiging verdeelden.
Mt 27:35, Mc 15:24, Lc 23:34, Jo 19:23-24
XI.
Jezus wordt aan het kruis genageld.
Mc 15:24, Lc 23:33, Jo 19:18
XII.
Jezus sterft aan het kruis.
Mt 27:50, Mc 15:37, Lc 23:46, Jo 19:30
XIII.
Jezus wordt van het kruis afgenomen.
Lc 23:53, Jo 19:38
XIV.
Jezus wordt in het graf gelegd.
Mt 27:59-60, Mc 15:46, Lc 23:53, Jo 19:42
PAGINA 25
De kruisweg kan op veel manier verbeeld worden : van schilderen tot tekenen , kleien en veel meer….
Een voorbeeld van een kruisweg in klei : met dank aan Hilde Borms en de kinderen van Groen Drieske in
Gentbrugge, de kleurdoos in Ledeberg en de Stadspoort in Gent.
Jezus neemt het kruis op zijn schouders (statie II)
PAGINA 26
4. visualiseren in de school
De Gentse Montessoribasisschool “Klimop” heeft een unieke ervaring opgedaan. Bij oorspronkelijk gebrek aan
kapel of stille ruimte stond in de speelzaal een grote tent opgetrokken.Het zou de plaats worden om in alle rust en
intimiteit een boeteviering te houden, om op Witte Donderdag het laatste avondmaal te herdenken en op Goede
Vrijdag het lijdensverhaal te vertellen.
Doorheen de Goede Week groeide de tent uit tot een "heilige ruimte" waarin woord, beeld, symboliek en muziek
hun eigen taal spraken. Sober en sfeervol. Krachtig en indrukwekkend. De leerlingen van de bovenbouw maakten
tegen Goede Vrijdag een kruisweg in linosnede.
De Klimopschool koestert de kostbare kruisweg als een parel. Hij is de vrucht van een intens en deugddoend
proces, waarin ze ook anderen wil laten delen. De kijkplaten zijn namelijk uitgegeven in boekvorm op Japans papier. Het boek wordt bewaard in een handgemaakte doos.
Scholen die ook zo’n project willen opzetten of meer informatie willen bekomen, kunnen contact opnemen met
Linda Schietecatte directeur van de Klimopschool, Theresianenstraat 34, 9000 Gent – tel.: 09 223 75 08
Met kinderen op zoek gaan,
samen over de drempel
als tochtgenoten.
Groeiend,
in antwoord,
in beleving.
Meer info
Ludwig Lybeert
Begeleider pastoraal op school (basisonderwijs)
[email protected]
0478 06 19 96