Pasar en Wereldsolidariteit samen voor sociaal toerisme D e planning voor het nieuwe jaar is gemaakt en de projecten zijn opgestart. Eén van de projecten waar Pasar vanaf 2014 zijn tanden in zal zetten, is de intensieve samenwerking met Wereldsolidariteit (WS) in het kader van de Dominicaanse Republiek. Dit onder het motto: vakantie…voor iedereen! Met deze nieuwe structurele samenwerking wil Pasar aandacht vragen voor de WS-partners in het Zuiden. Deze streven naar betere leef- en werkomstandigheden én, net als Pasar ook naar recht op vakantie en vrije tijd voor iedereen. Vakantie… voor iedereen? In ons land is betaald verlof al 78 jaar een verworven recht. Het is niet alleen fijn, ook broodnodig. Pasar pleit al sinds 1938 voor vakantie voor iedereen. Iedereen verbonden Nooit eerder waren we wereldwijd zo afhankelijk van elkaar. Wij kopen producten die mensen in het Zuiden maken. Op reis laten we ons bedienen door de lokale bevolking. Hun werk verloopt helaas niet altijd in goede omstandigheden. Voor miljoenen is vakantie enkel een droom. Bij Pasar en WS zijn we ervan overtuigd dat een andere wereld mogelijk is. Een wereld waarin iedereen, op een waardige manier, een job kan uitoefenen. In ruil voor een loon waarmee we ons een dak boven het hoofd kunnen veroorloven, de kinderen naar school kunnen sturen, medische zorgen kunnen betalen, waarmee we op vakantie kunnen. Vanuit deze overtuiging slaat Pasar de handen in elkaar met Wereldsolidariteit. Wereld­solidariteit steunt immers jongeren- en vrouwenorganisaties, vakbonden en mutualiteiten in het Zuiden: verenigingen die vechten voor betere leef- en werk­omstandigheden voor hun kansarme medemensen. De Dominicaanse Republiek De samenwerking Pasar-Wereldsolidariteit zal draaien rond de Dominicaanse Republiek. Hierbij alvast een eerste kennismaking. Problematiek Jobs voor de Dominicaanse bevolking Het toerisme is goed voor jaarlijks 3 miljard dollar aan inkomsten. 15% van de bevolking werkt in deze sector. Helaas is 80% van de hotels in handen van buitenlandse investeerders. Deze inkomsten komen echter niet ten goede aan de Dominicanen zelf. Een derde van de bevolking leeft in armoede, 10% in extreme armoede. Toch is een positieve evolutie merkbaar door de groei van het ‘ecotoerisme’ of ‘het verantwoord reizen naar natuurlijke gebieden’, waarbij aandacht is voor het behoud van het milieu en verbetering van het welzijn van de lokale bevolking. Vrijhandelszones 7% van de Dominicanen, vooral vrouwen, werkt in één van de 500 vrijhandelszones. In deze zones gelden goedkope belastingtarieven voor buitenlandse bedrijven. Er worden vooral kleding, elektronische componenten, schoeisel en lederwaren gemaakt voor de Noord-Amerikaanse markt. Wie hier werkt, is lang niet zeker van z’n job. Meer en meer mensen krijgen er contracten van korte duur. Dat maakt werknemers kwetsbaar. Ze stellen zich tevreden met een laag loon, want dat is beter dan helemaal niets. Vakbonden zijn er niet graag gezien. Landbouw, mijnbouw en de ‘informele sector’ De jobs in de hotels en de vrijhandelszones zijn beperkt. Er is een sterke terugloop in de landbouw (suiker, koffie, tabak) en de mijnbouw. Meer dan de helft van de bevolking is actief in de informele sector. Zij werken als huisarbeidster, taxichauffeur, marktkramer, visser. Voor hen is het leven geen lachertje. Als marktkramer heb je geen recht op sociale zekerheid. Het is een dagelijkse strijd om te overleven. In deze context is vakantie uiteraard verre van prioritair. Exodus van Dominicanen Ondanks een economische groei van jaarlijks 4% is de Dominicaanse Republiek nog steeds een ontwikkelingsland. Toch zijn de Dominicanen echte levensgenieters, altijd in voor een glaasje rum en een grap. Humor helpt te relativeren in een land waar de publieke sector vaak vierkant draait. Publieke ziekenhuizen zijn te weinig voorzien van personeel. Privé-ziekenhuizen zijn te duur. De kwaliteit van het openbaar onderwijs laat te wensen over. Miljoenen Dominicanen verlaten jaarlijks hun land op zoek naar een betere toekomst. Vanuit de VS alleen zenden Dominicaanse migranten jaarlijks 2 miljard dollar naar hun families. Tsunami van Haïtiaanse migranten En terwijl de Dominicanen elders hun geluk beproeven, wordt hun land overspoeld door Haïtiaanse migranten. Ook zij zijn op de vlucht voor de bittere armoede en politieke instabiliteit in eigen land. Oorspronkelijk staken zij de grens over om te werken in de suikerrietplantages. Hoewel de productie nog steeds belangrijk is – suikerriet is één van de basisingrediënten van de nationale drank, rum – nam de export sterk af en zijn vele plantages vandaag gesloten. Suikerriet wordt met de hand gekapt, onder een brandende zon. De Haïtiaanse arbeiders trachten de plantages te ontvluchten en zoeken werk in de bouw- of de hotelsector. Ze leven in sloppenwijken. Het gebrek aan verblijfspapieren maakt hen kwetsbaar voor uitbuiting. Eén miljoen Haïtianen leidt alles behalve een luxeleven op de Dominicaanse Republiek. Klaar voor een trip naar de Caraïben? Dominicaanse Republiek Oppervlakte: 48671 km2, of 1,5 keer België Hoofdstad: Santo Domingo Munteenheid: Dominicaanse peso (100 peso = ca 2 euro) Aantal inwoners: 9.445.281 inwoners Bevolking: Door de aders van de Dominicaan stroomt Spaans en Afrikaans bloed (van de A ­ frikaanse slaven die meekwamen met de ­Spanjaarden) en bloed van de Taíno-indianen, de oorspronkelijke inwoners. Officiële taal: Spaans Godsdienst: rooms-katholiek Politiek regime: Democratische republiek 2 De Dominicaanse Republiek op het Caribische eiland Hispaniola. Sluit je ogen, en je ziet de blauwe zee en witte zandstranden met hoge palmbomen zo voor je. Of de schepen van Columbus, die na maanden op zee in de verte het eiland zien en Amerika ontdekken. De universiteit en het koloniale stadscentrum in Santo Domingo zijn vandaag toeristische trekpleisters, die hun plekje op de UNESCO werelderfgoedlijst verdienen. Of droom nog even verder… van merengue en rum, van luilekker leven op de Caraïben. De Dominicaanse Republiek heeft het allemaal. En dat trekt jaarlijks zo’n 4 miljoen toeristen. Onze verslaggeefster ter plaatse, María Consuelo De partners van Wereldsolidariteit Samenwerking Pasar en Wereldsolidariteit - ­focus op de toeristische sector De partners van Wereldsolidariteit zetten alles op alles om het lot van hun landgenoten te veranderen. In de Dominicaanse Republiek steunt Wereldsolidariteit 5 partners. We stellen je ze hierbij graag voor. CASC is de grootste vakbondskoepel van het land, hij verenigt verschillende vakbondsfederaties, waaronder ook die voor de informele werkers in het land. Binnen de toeristische sector is CASC heel actief. De organisatie AMUSSOL organiseert de sociale zekerheid voor duizenden informele werkers. Dit jaar staat een interessant pilootproject in de startblokken: de introductie van sociaal toerisme, cultuur en recreatie voor vakbondsleden en hun families. Er werd gezocht naar een betaalbaar en interessant ontspanningsaanbod. Het doel: verhogen van de levenskwaliteit van de werknemer en zijn familie door hem z’n eigen land te helpen ontdekken via musea, de natuur, de muziek, de cultuur. Met veel interesse kijkt AMUSSOL ernaar uit om hierover uit te wisselen met specialisten uit de sector zoals Pasar. MOSCTHA is een socioculturele beweging, die het opneemt voor de Haïtiaanse migranten. Ze helpt hen vooruit op het gebied van gezondheidszorg, vorming, microkredieten en juridische bijstand. Ook FEI is een socioculturele beweging, die zich samen met ­MOSCTHA inzet voor het verbeteren van de situatie van de Haïtiaanse migranten. Conamuca is een kleinere vakbond, die zich vooral ontfermt over Dominicaanse vrouwen in de landbouwsector. Zij helpen vrouwen vooruit op het vlak van gezondheid, vorming, milieu en mensenrechten. María Consuelo Santana Parra werkt voor Wereldsolidariteit als verantwoordelijke voor de regio Centraal Amerika en de Caraïben. Ze begeleidt de partnerorganisaties in Guatemala, Mexico, Haïti en de Dominicaanse Republiek. María neemt ons de komende periode mee naar haar geliefde land. Vanaf mei vind je immers ook een column van María Consuelo in het Pasarmagazine. Ik ben María Consuelo, 48 jaar en mama van Cindy en Cynthia, een tweeling van 15, en van mijn lieve oudste dochter Katherine (17). Mijn man Florian werkt als chemicus. Ik ben hier geboren en getogen. Ik ben fier op mijn land. Ik hou van de schoonheid en van de Caribische sfeer en ik ben fier dat hier zo veel toeristen komen. Maar ik ben me ook bewust van de problemen. Velen leven in armoede en veel werknemers worden uitgebuit. Met arbeidsrechten, veiligheid en hygiënische normen houdt men hier weinig rekening. Ik ben nogal een strijdvaardig type. Ik kan maar moeilijk aanvaarden dat mensen geen geld hebben om de dokter te betalen, of het schooluniform van hun kinderen… Voor god is iedereen gelijk! Op m’n 21ste ging ik aan de slag bij CASC, de grootste vakbondskoepel in ons land. CASC krijgt al jaren financiële steun van Wereldsolidariteit. Een tijdlang volgde ik de projecten van CASC en Wereldsolidariteit op. En zo leerde ik de organisatie kennen. Toen er in 2007 vraag was naar een verantwoordelijke voor mijn regio, heb ik niet getwijfeld. Ik slaagde voor de examens en werd aangeworven. Ik begeleid de partnerorganisaties van Wereldsolidariteit in mijn regio. Ik sta hen bij met financieel en administratief advies. Om druk uit te oefenen op overheden, moet je je verenigen. Als verschillende organisaties in een land met dezelfde thema’s bezig zijn, is het goed dat zij hun krachten bundelen. Ik maak die samenwerkingen mogelijk, ook over de grenzen heen. Ik zoek zo veel mogelijk linken en zorg ervoor dat overleg kan plaatsvinden. Ik neem jou graag mee op sleeptouw in de wereld van de Dominicaan. We gluren binnen bij de mensen thuis. We vragen hen wat zij vinden van de vele toeristen. We praten met mensen uit de hotelsector. We kijken hoe hun dag eruit ziet. We polsen naar hun dromen. We duiken het Dominicaanse verkeer in: als passagier bij een taxichauffeur. En we kijken door de ogen van een toeristische gids. Samen zoeken we de mooiste plekjes van ons land. En we zoeken naar wat de Dominicanen zelf doen om zich te ontspannen. 3