Overstapprogramma Taaljournaal naar Spelling op maat

Taaljournaal onveranderlijke woorden
cat voorbeeldwoord
kernmerk
groep 4 eerste deel
1 poes
2 draak
3 muts
4 wolk
5 krant
6 schaap
7 feest / vier
8 smoes / ziek
9 strip
10 slang / bank
11 ei / ijs
12 mooi
13 pech
13 lucht
14 beer / beren
15 leeuw
16 blauw / kou
17 driehoek
18 begin
groep 5 eerste deel
19 hond / kat
20 leuke
20 moeder
21 marmot
21 kuiken
22 ezel
23 hoera
groep 5 tweede deel
24 kikker
25 grapje
26 handig / vrolijk
27 lieve / boze
28 web / hap
groep 6 eerste deel
29 gitaar
30 cent
31 insect
32 Europa
33 s morgens
34 tekenen
groep 6 tweede deel
35 zebra's
36 vrijheid
37 vakantie
38 bagage
groep 7 eerste deel
39 kritisch
40 thuis
41 majesteit
42 drieën
groep 7 tweede deel
43 fotootje
44 chocola
groep 8 eerste deel
45 cm
aanbod
4-1
4-2
4-3
4-5
4-6
4-7
4-9
4-10
4-11
4-13
4-17
4-21
4-22
4-22
4-25
4-26
4-29
4-33
4-34
5-5
5-9
5-10
5-13
5-14
5-17
5-18
5-21
5-29
5-30
5-33
5-34
6-5
6-9
6-10
6-18
6-18
6-19
6-25
6-26
6-33
6-34
7-5
7-9
7-10
7-17
7-27
7-33
8-7
46 koekenpan
47 café
48 monniken
49 na-apen
50 houten
51 verjaardagsfeest
52 extra / sorry
53 computer
groep 8 tweede deel
54 geniaal
55 bureau
56 waar-om
8-2
8-6
8-6
8-5
8-8
8-3
8-18
8-19
8-25
8-33
8-10
Moment aanbieding leerstof
Spelling op maat
wb.4-a
wb.4-b
wb.5-a
wb.5-b
Taaljournaal
instap
poes
nr
1
aanbod
4-1
14b gebak
15 meeuw
* 16a specht
17 pauw
18 molen
16b lachen
19 panda
draak / muts
krant
wolk
strip
schaap
slang / bank
feest / vier
smoes / ziek
driehoek
ei / ijs
mooi
beer / beren
hond / kat
grapje
leuke
moeder
begin
leeuw
lucht
blauw / kou
ezel
pech
hoera
2/3
5
4
9
6
10
7
8
17
11
12
14
19
25
20
20
18
15
13
16
22
13
23
4-2
4-6
4-5
4-11
4-7
4-13
4-9
4-10
4-33
4-17
4-21
4-25
5-5
5-29
5-9
5-10
4-34
4-26
4-22
4-29
5-17
4-22
5-18
20 mollen
* 21 dertig
22 heerlijk
kikker
handig
vrolijk
24
26
26
5-21
5-30
5-30
web / hap
28
5-34
27
W4c
34
5-33
6-14
6-19
1a haas kip
1b poes
2a slak hert
2b staart
3 wolf
4 worst / struik
5 schroef
6 slang
7 fiets
* 8 stripboek
9a geit
* 10 haai
11 beer
* 12 eend
* 13a muisje
* 14a zwarte mieren
12 eend (uitbreiding met b)
13b spinnetje
23 grijze muizen
W1
14c knabbelen
19 molen (uitz. papegaai )
klankzuivere woorden
klankzuivere woorden met vaste klankgroep
weetwoorden
Regelwoorden
lieve / boze
tekenen
*****
*****
*****
Spelling
op maat
wb.6-a
Taaljournaal
*
*
wb.6-b
*
*
*
wb.7-a
wb.7-b
*
wb.8-a
wb.8-b
W2
24 dirigent
25 circus
26 auto's
9b gladheid
W3
9c majesteit
27 politie
28a etalage
W2 inversie
28b chocolade
29 Nederland
30 thermometer
31a bureau
31b route
W4
32 telefonisch
33a knieën
31c café
34 team
W5 (voltooid dw)
13b spinnetje (uitbr.)
35 taxi
36 aquarium
37 houten
38 rugby
W5 (bijv. gebruikt volt.dw)
39 bloemenvaas
40 liniaal
33b ruïne (klinkerbotsing)
41 auto-ongeluk
33a knieën (uitbr. perziken)
26 auto's (uitbr.)
s en bezitsvorm
42 tv
deze komen zo niet voor bij de nieuwe methode
instap
W5b-c
29
30
31
35
36
W6c-d
41
37
38
6-21
6-5
6-9
6-10
6-25
6-26
7-14
7-10
6-33
6-34
44
32
40
55
55
W6b
39
42
47
53
W8a-b
43
52
7-33
6-18
7-9
8-33
8-33
7-13
7-5
7-17
8-6
8-19
7-29
7-27
8-18
8-18
50
52
W8c
46
51
54
8-8
8-18
8-23
8-2
8-3
8-25
na-apen
monniken
s morgens
49
48
33
8-5
8-6
6-18
cm
45
8-7
marmot
kuiken
waar-om
21
21
56
5-13
5-14
8-10
gitaar
cent
insect
zebra's
vrijheid
majesteit
vakantie
bagage
chocola
Europa
thuis
bureau
W6b
kritisch
drieën
café
computer
fotootje
extra
houten
sorry
koekenpan
verjaardagsfeest
geniaal
Werkwoordvorming
binnen Spelling op maat
W1
ik-vorm alle werkwoorden
W2
persoonvorm t.t.
zonder ik-vorm op t of d
ik-vorm op d
ik-vorm op t
TaaljournaalSpelling in beeld
aangeboden
in
wb.5 - 6 - 1
wb.6 - 2 - 1
wb.6 - 3 - 1
wb.6 - 4 - 1
W1/4b
W4c
Valt in Spelling op maat onder taal
ik vorm
W5a
W5b
W5c
onder taal
zonder ik-vorm op t of d
ik-vorm op d
W5d
W3
W2
W2/3
W2-4
persoonsvorm v.t. zwakke w.w.
zonder ik-vorm op t of d
wb.6 - 5 - 9
ik-vorm op t en d
wb.6 - 6 - 1
W6a
W6c
W6d
W7
onder taal
van toen zonder klankverandering
van toen zonder klankverandering op -den
en -ten
komt als specifieke groep niet voor
inversie
splitsbare werkwoorden
hulpwerkwoorden
wb.7 - 2 - 1
wb.7 - 2 - 9
wb.7 - 3 - 5
W4
persoonsvorm sterke w.w.
wederkerende werkwoorden
wb.7 - 4 - 9
wb.7 - 6 - 1
W6b
van toen met klankverandering
W5
voltooid deelwoord
wb.7 - 7 - 5
W8a/b
voltooid deelwoord op -n, -d/-t
W5
voltooiddeelwoorden met trema
werkwoorden - Engelse
bijv. gebruikt volt.dw
alle - allen
gebiedende wijs
onvoltooid deelwoord
wb.8 - 2 - 1
wb.8 - 2 - 9
wb.8 - 3 - 5
wb.8 - 4 - 9
wb.8 - 5 - 5
frequentie werkwoordspelling:
1. een aparte leergang voor de werkwoordsvorming
2. specifieke weken alléén werkwoordvorming
3. tijdens de herhaling in andere weken
groep 5
blok 6 week 5
groep 6
elke eerste week van een blok;
8 weken in groep 6
groep 7 & 8
afwisselend week 2 of week 1 en 3
van een blok.
12 weken in groep 7 & 8
N.b.
categorieën van de onveranderlijke spelling
worden specifiek in de werkwoordlessen
in de instructie benadrukt.
W9a/b/c werkwoorden - Engelse
W8c
bijv. gebruikt volt.dw
Structuur binnen Spelling op maat 1ste half jaar
blok 1
week les
1
1 instructieles / verlengde instructie en z.w.
2 zelfstandig werken
3 dictee
4 herhaling
omvang
2 pag
2 pag
0,5 pag
1,5 pag
duur
20 - 30 min.
20 - 30 min.
20 - 30 min.
20 - 30 min.
Structuur binnen Taaljournaal 1ste half jaar
blok 1
week dag
1
1 leerkrachtgebonden werkboek
2 zelfstandig werken
werkboek
3 zelfstandig werken + kopieerbladen
Mixtoets
kopieerbladen
20 min.
20 min.
20 min.
2
5
6
7
8
instructieles / verlengde instructie en z.w.
zelfstandig werken
dictee
herhaling
2 pag
2 pag
0,5 pag
1,5 pag
20 - 30 min.
20 - 30 min.
20 - 30 min.
20 - 30 min.
2
1
2
3
leerkrachtgebonden
zelfstandig werken
zelfstandig werken +
Mixtoets
werkboek
werkboek
kopieerbladen
kopieerbladen
20 min.
20 min.
20 min.
3
9
10
11
12
instructieles / verlengde instructie en z.w.
zelfstandig werken
dictee
herhaling
2 pag
2 pag
0,5 pag
1,5 pag
20 - 30 min.
20 - 30 min.
20 - 30 min.
20 - 30 min.
3
1
2
3
leerkrachtgebonden
zelfstandig werken
zelfstandig werken +
Mixtoets (dictee)
werkboek
werkboek
kopieerbladen
kopieerbladen
20 min.
20 min.
20 min.
4
13
14
15
16
controle dictee
herhaling en remediëring
facultatief
facultatief
apart schrift
kopieerbladen
software
extra stof
pluswerk Taal
20 - 30 min.
20 - 30 min.
20 - 30 min.
20 - 30 min.
4
1
2
3
remediëring cat.1
remediëring cat.2
remediëring cat.3
kopieerbladen, computer
kopieerbladen, computer
kopieerbladen, computer
20 min.
20 min.
blok 2
5
6
7
8
blok 3
9
10
11
12
blok 4
13
14
15
16
De spellingsactiviteiten zijn allemaal gepland in de hierboven
aangegeven lessen. De duur van de lessen 20 of 30 minuten
hangt af van het niveau van de groep.
Het is aan de leerkracht om te bepalen of hij aan specifieke
kinderen voorinstructie geeft.
De extrastof staat achter in elk werkboek. De kopieerbladen
zijn categorie en niveau specifiek.
blok 2
5
6
7
8
blok 3
9
10
11
12
blok 4
13
14
15
16
In week 12, 24 en 37 is er een beoordelingstoets
Didactiek
binnen Taaljournaal
1 aanbieden van de geschreven woorden (woordpakket op het bord)
* kenmerk aangeven (categorie)
* strategie aangeven en oefenen (luisterweg)
* voorlezen van het verhaal
* woorden op het bord laten opschrijven, controle achteraf.
2 individueel of kernstof
oefenen met weet je het nog
3 nabespreken kernstof
binnen Spelling op maat
1 terugblik
5 woorden met eerder aangeboden
2 uitleg
*
*
*
*
*
*
woorden auditief aanbieden daarna opschrijven
auditief analyseren
vaststellen overeenkomst
markeren van overeenkomst
aanbieden / bespreken spellingskaart
geven van de regel
3 lezen opdracht 1
* bespreken moeilijke woorden
* bij enkele woorden het stappenplan doorlopen.
4 zelfstandig werken /
verlengde instructie
*
*
*
*
*
bij opdracht 3 en 4
herhaal kort de instructie
woorden harop oplezen
stappenplan doorlopen
woorden opschrijven
5 evaluatie / vooruitblik
Belangrijke kenmerken Spelling op maat
* Bij Spelling op Maat bieden we de woorden in een context aan. De woorden worden na het
doorlopen van de strategie / het stappenplan als woorden van de week opgeschreven.
* Bij Spelling op Maat gaan we uit van het voorbeeldgedrag / sturing / initiatief
* Spelling op Maat heeft een kenmerk en regel voor elke categorie; spellingmaatje
* Spelling op Maat maakt een indeling op grond van:
instructie behoefte / behoefte aan oefening
* zwakke spellers die verlengde instructie krijgen
* methodevolgers
opbrengstgericht
* sterke spellers
* compacten
* andere vakken o.a. Taal
* Voor de zwakke leerlingen wordt dezelfde instructie gehanteerd. Door daarbij gebruik te maken
van onder andere : meer stapjes, hardop denken van leerkracht en leerling, oefenen met het
stappenplan, maakt de leerling zich de strategie eigen om tot zelfstandig goed spellen te
komen.
* extra leuke opdrachten achter in het werkschrift.
* Spelling op Maat de terminologie is afgestemd op voortgezet onderwijs
stappenplannen strategie bij Spelling op maat
luisterwoord
1 Zeg het woord.
2 Welke klanken hoor je?
3 Schrijf op wat je hoort.
4 Kijk het woord na.
luisterwoord +
1 Zeg het woord.
2 Waar gaat het om?
3 Verdeel het woord.
4 Schrijf op wat je hoort.
5 Kijk het woord na.
regelwoord
1 Zeg het woord hardop.
2 Waar gaat het om.
3 Wat is de regel?
4 Verdeel het woord.
5 Schrijf op wat je hoort.
6 Kijk het woord na
weetwoord
1 Zeg het woord.
2 Waar gaat het om?
3 Verdeel het woord.
4 Schrijf op wat je hoort.
5 Kijk het woord na.
*
de kleur geeft de strategie / stappenplan aan
stappenplannen strategie bij Taaljournaal
1
2
3
4
1
2
3
4
5
6
7
probleemsignalering
probleembenadering
strategiehantering
controlemoment
luisterweg
Ik luister goed naar het woord.
Dan schrijf ik het zoals het hoort!
regelweg
Ik heb voor dit woord een regel geleerd.
Daarom schrijf ik het woord niet verkeerd
Welk woord ga ik schrijven
Uit welke stukjes bestaat het woord
Welke stukjes vind ik moeilijk
weetweg
Hoe pak ik die stukjes aan
Ik heb dit woord uit mijn hoofd geleerd
Ik schrijf het woord
Daarom schrijf ik het woord niet verkeerd
Ik lees het woord
Ik onderstreep de stukjes waar ik net-als-weg
niet zeker van ben
Ik denk aan het net-als-woord
8 Als ik denk dat een stukje fout is,
Want dat is van dezelfde soort
schrijf ik het opnieuw.
9 Ik controleer het woord
opzoekweg
Ik ga naar dit woord op zoek.
En pak daarvoor het opzoekboek
Instapprogramma
Voor elk leerjaar bieden we instapprogramma's aan. Die programma's zijn een kopie uit handleiding en het
bijpassende leerlingmateriaal van het werkboek. Elk onderdeel duurt een week. Leerkracht en leerling kunnen elk zo
ervaren wat de inhoud, opzet en werkwijze van de nieuwe methode is. Het wordt leerkracht én leerling duidelijk wat
er van hen verwacht wordt.
Tevens is het controledictee van eind eerste helft van elk leerjaar toegevoegd. De beide methoden lopen niet gelijk.
Dat betekent dat er een aantal categorieën eerst aangeboden moeten worden wil een overstap in het opvolgend
schooljaar succesvol kunnen zijn. Het zijn de roodgemerkte onderdelen in het schema: Moment aanbieding leerstof.
Hieronder ziet u welke keuze we gemaakt hebben en waarom.
Bij de instap begin groep 5 ontbreekt de kennis van: 6 categorieën: 12 eend, 13a muisje, 14a zwarte mieren, 18
molen en 19 panda. Dat zou zes weken stof betekenen en dat is niet haalbaar, want ook de aangeboden stof in de
huidige groep 4 kan niet achterwege gelaten worden. Daarom het voorstel om alleen aandacht te besteden aan 14a
zwarte mieren en 18 molen. De andere vier moeten dan bij de herhaling in groep 5 extra aandacht krijgen.
Controledictee eind groep 4
categorie
code
5A - 1
14a zwarte
4-6-1
mieren
5A - 2
18 molen
4-7-9
46 - 47
leerkracht
handleiding
instructieles
verl.instructie +
zelfstandig werken
dictee / herh.
instructieles
verl.instructie +
zelfstandig werken
dictee / herh.
pagina
28 - 29
29 - 30
31 - (32)
18 - 19
20 - 21
22 - (23)
leerling
werkboek
l.k. gebonden
verl.instructie +
zelfstandig werken
dictee / z.w.
l.k. gebonden
verl.instructie +
zelfstandig werken
dictee / z.w.
les
les 1
les 2
les 3 / 4
les 9
les 10
les 11 / 12
Bij de instap begin groep 6 missen de kinderen de kennis van W1 en 14c knabbelen. Gezien het belang van de
instructie op categorie 16 molen en 20 mollen, stel ik voor ook die mee te nemen in het instapprogramma naast W1
en 14c knabbelen in de herhaling extra aandacht te geven.
Controledictee eind groep 5
categorie
code
5A - 2
6A - 2
6A - 3
18 molen
20 mollen
W1
4-7-9
5-2-1
5-6-5
46 - 47
leerkracht
handleiding
pagina
instructieles
verl.instructie +
zelfstandig werken
dictee / herh.
18 - 19
20 - 21
instructieles
verl.instructie +
zelfstandig werken
dictee / herh.
28 - 29
29 - 30
instructieles
verl.instructie +
zelfstandig werken
dictee / herh.
34 - 35
35 - 36
22 - (23)
31 - (32)
37 - 38
leerling
werkboek
les
l.k. gebonden
verl.instructie +
zelfstandig werken
dictee / z.w.
les 9
les 10
l.k. gebonden
verl.instructie +
zelfstandig werken
dictee / z.w.
les 1
les 2
l.k. gebonden
verl.instructie +
zelfstandig werken
dictee / z.w.
les 5
les 6
les 11 / 12
les 3 / 4
les 7 / 8
Bij de instap begin groep 7 missen de kinderen de kennis van W3 en 9c majesteit. Die bieden we hier aan.
Als uit het controledictee eind groep 6 blijkt dat de werkwoordsvorming W1 onvoldoende beheerst wordt zou W1, het
instaponderdeel van groep 5 alsnog aangeboden kunnen worden.
Controledictee eind groep 6
categorie
code
7A - 1
7A - 2
9c majesteit
W3
6-6-5
6-6-1
46 - 47
leerkracht
handleiding
pagina
instructieles
verl.instructie +
zelfstandig werken
dictee / herh.
instructieles
verl.instructie +
zelfstandig werken
dictee / herh.
40 - 41
42 - 43
44 - 45
leerling
werkboek
les
l.k. gebonden
verl.instructie +
zelfstandig werken
dictee / z.w.
les 5
les 6
l.k. gebonden
verl.instructie +
zelfstandig werken
dictee / z.w.
les 1
les 2
les 7 / 8
les 3 / 4
Bij de instap begin groep 8 missen de kinderen de kennis van een 6-tal onderdelen m.n. Franse woorden 31a, b en
c: bureau, route en café. Dan 34 team en woorden met een x of q : 35 taxi en 36 aquarium. Het zijn allemaal
woorden die vallen onder het kopje weetwoorden. Om bekend te worden met de aanpak van weetwoorden, bieden
we bureau en route aan. De andere woorden moeten in de herhaling in groep 8 extra aandacht krijgen. Daarnaast is
de instructie van de onderdelen werkwoordsvorming volgens de nieuwe methode voor de kinderen erg belangrijk.
Daarom voegen we een samenvatting van W2,3 en 4 toe.
Controledictee eind groep 7
categorie
code
8A - 1
8A - 2
W2 - W3 - W4 7 - 6 - 9
31 a bureau
31b route
7-4-5
46 - 47
leerkracht
handleiding
pagina
instructieles
verl.instructie +
zelfstandig werken
dictee / herh.
40 - 41
42 - 43
instructieles
verl.instructie +
zelfstandig werken
dictee / herh.
40 - 41
42 - 43
44 - (45)
44 - (45)
leerling
werkboek
les
l.k. gebonden
verl.instructie +
zelfstandig werken
dictee / z.w.
les 1
les 2
l.k. gebonden
verl.instructie +
zelfstandig werken
dictee / z.w.
les 1
les 2
les 3 / 4
les 3 / 4