Diabetes mellitus en een depressie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Mensen met diabetes mellitus hebben twee keer zoveel kans om depressief te worden als mensen zonder diabetes. Dat betekent dat in Nederland één op de tien mensen met diabetes mellitus een depressie heeft. Hoe dit komt is niet helemaal duidelijk. Mensen met een sterk schommelende suikerspiegel en mensen met ernstige complicaties van hun diabetes mellitus, hebben meer kans op het krijgen van een depressie. Bij de jaarlijkse screening is gebleken dat u misschien een depressie heeft. U heeft daarom een afspraak voor een gesprek met de psychiater bij het Diabetescentrum op locatie Dordwijk op: ___________ dag ________________ om _____________ uur. In deze folder leest u meer over wat een depressie is en hoe een depressie herkend kan worden. Ook gaan we in op het belang van een vroegtijdig herkennen van een depressie en de behandelingen die op het Diabetescentrum mogelijk zijn. Wat is een depressie? Er is een verschil tussen depressieve klachten en een zogeheten depressieve stoornis (depressie). Iedereen heeft wel eens momenten dat hij of zij zich ‘down’ of moedeloos voelt of nergens zin in heeft. Bij een depressie voelt iemand zich langere tijd doorlopend somber, iedere dag, het grootste deel van de dag. 1 Naast of in plaats van somberheid, verliest iemand met een depressie de interesse in andere mensen, is lusteloos en kan nergens meer van genieten. Naast deze twee hoofdklachten heeft iemand met een depressie minimaal een aantal van de volgende klachten: Verminderde eetlust Slaapproblemen Rusteloosheid of juist traagheid Moeheid Schuldgevoelens Concentratieproblemen Gevoelens van hopeloosheid en uitzichtloosheid Suïcidale gedachten of plannen Wat zijn de gevolgen? Een depressie heeft grote gevolgen voor mensen met diabetes mellitus. Vaak functioneren mensen minder goed dan ze gewend zijn en vinden zij dat hun kwaliteit van het leven minder is geworden. Bij een depressie is de zelfzorg (zoals eetpatroon, bewegen, controle bloedsuikers) minder en is de bloedsuiker slechter geregeld. Herkennen van een depressie Lang niet altijd herkennen mensen zelf een depressie of zoeken zij er hulp voor. Omdat de gevolgen groot kunnen zijn, vindt het Diabetesteam van het Albert Schweitzer ziekenhuis het belangrijk dat een eventuele depressie snel herkend wordt. Een depressie kan namelijk goed behandeld worden. En dit kan ten goede komen aan uw kwaliteit van leven en de behandeling van uw diabetes mellitus. Daarom worden alle patiënten op het Diabetescentrum gescreend op depressie. 2 Vragenlijst Tijdens het polikliniekbezoek aan de diabetesverpleegkundige hebben we u gevraagd een vragenlijst in te vullen. Deze vragenlijst ‘meet’ of u depressieve kenmerken heeft. U heeft zelf kunnen beslissen of u hieraan mee wilde doen. De diabetesverpleegkundige heeft met u besproken dat de uitslag verhoogd is bij u. Dat de score verhoogd is, wil nog niet zeggen dat u ook een depressie heeft. Dit kan de psychiater vaststellen. Daarom heeft u een afspraak bij de psychiater. Deze afspraak is een onderdeel van uw behandeling voor uw diabetes mellitus en vindt daarom ook op het Diabetescentrum plaats. Gesprek met de psychiater De psychiater beoordeelt of er bij u inderdaad sprake is van een depressie en of eventuele andere psychische klachten een rol spelen. Aan het eind van het gesprek bespreekt de psychiater met u of u een depressie heeft waarvoor u behandeld moet worden. Hij bespreekt dan met u welke mogelijke behandelingen er zijn. Behandeling van een depressie op het Diabetescentrum Voor de behandeling van depressies bij diabetes mellitus zijn dezelfde behandelingen geschikt als bij andere depressies. Bij lichte en matig ernstige depressies zijn zowel gesprekstherapie als antidepressieve medicijnen effectief. Bij ernstige depressies werken medicijnen vaak beter, soms in combinatie met gesprekstherapie. Voor het diabetescentrum is gekozen voor oplossingsgerichte gesprekstherapie als behandeling van voorkeur. 3 Andere mogelijkheden zijn antidepressieve medicijnen of de combinatie van medicijnen en gesprekstherapie. De psychiater overlegt met u welke behandeling bij u past. Oplossingsgerichte therapie Oplossingsgerichte therapie is een kortdurende vorm van psychotherapie. Deze wordt gegeven door een verpleegkundig specialist psychiatrie. De gemiddelde duur van de behandeling is zes sessies. De uiteindelijke duur is afhankelijk van de vooruitgang, die bij iedere sessie met u vastgesteld zal worden. Er kunnen problemen zijn in uw leven die samenhangen met de depressie. Dit kan te maken hebben met de diabetes mellitus, maar kan ook komen door een andere oorzaak. Op dit moment ziet u misschien geen oplossing hiervoor. In de therapie gaan we samen met u op zoek naar mogelijke oplossingen en de manier om die te bereiken. Dit gebeurt onder andere door te concentreren op een denkbeeldige situatie waarin het probleem is opgelost. Op die manier bepaalt u zelf het doel van de therapie. Bij deze therapie gaan we er vanuit dat iedereen wel zijn eigen manieren heeft om succesvol kleinere of grotere problemen op te lossen. Door een depressie ziet u deze eigen talenten vaak niet meer bij uzelf. In de gesprekstherapie gaan we er naar op zoek en zetten we ze in om de gewenste veranderingen te bereiken. U bent uiteindelijk de deskundige van uzelf. Antidepressieve medicijnen Soms vindt de psychiater het nodig dat u ook medicijnen tegen uw depressie gaat gebruiken (antidepressiva). Deze kunnen meestal zonder problemen gecombineerd worden met uw medicijnen voor de diabetes mellitus. Het is wel belangrijk te letten op een eventuele gewichtstoename. 4 Onderzoek Om de zorg rond diabetes mellitus en depressie te kunnen verbeteren, kan het Albert Schweitzer ziekenhuis gegevens verzamelen voor verder onderzoek op het Diabetescentrum. Dit betekent dat de uitslagen van de verschillende vragenlijsten en de resultaten van uw behandelingen hiervoor gebruikt worden. Tot slot Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Bel dan gerust tijdens kantooruren naar het Diabetescentrum, tel. (078) 654 64 64. We beantwoorden uw vragen graag. Wilt u uw mening geven over deze folder? Dat kan hier: www.asz.nl/foldertest/ 5 6 Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2017 pavo 0029