Jodendom onder ogen zien met rabbijn dr. Tzvi

20 mei 2014: Tzvi Marx - Cursussen in de Nieuwe Poort te Amsterdam in de
periode: najaar 2014-voorjaar 2015
Jodendom onder ogen zien met rabbijn dr. Tzvi Marx
Studie over spiritualiteit van de klassieke Joodse traditie als bron van vitaliteit,
nieuwsgierigheid, humor en zelf-kritiek
Alle data op woensdagen van 12.30 to16.30 uur
najaar 2014: 8 lessen op: 3, 10 sept; 22, 29 okt; 12, 19 nov; 3, 10 dec.
voorjaar 2015: 8 lessen op: 14, 28 jan; 18 feb; 11, 25 mrt; 22, 29 apr; 13 mei.
1e cursus Talmoed(12.30-14.30)_"Eten en Spiritualiteit"
"Gezegend is de Eeuwige...die het brood vanuit de aarde voortbrengt " (Ps. 104:14).
Dit wordt gezegd voor het eten. Waarom?
Traktaat Berachot in de hoofdstukken 6-7 stelt ter discussie de ethiek van het
consumeren van voedsel; van het verband tussen lijf en ziel m.b.t. eten, en de sociale
betekenis van maaltijden. Je bent inderdaad wat je eet, Maar ook hoe je eet. En met
wie je eet. Vaak botsen de mitzwot, de geboden, met elkaar. "Value clarification," prioriteit
aanbrengen tussen de ene waarde en de andere, is kenmerkend voor de Talmoed. De
hoofdstukken 6 en 7 van Traktaat Berachot hebben als doel de mens "mindful" te maken
over het menselijke aspect van consumptie, van het eten. De mens is "dierlijk" in die zin dat
hij ten diepste verbonden is met zijn biologische er zijn. Maar hij is ook radicaal anders dan
het dier, in die zin dat alles wat de mens betreft, dus ook zijn biologische activiteiten, een
uitdaging stellen voor zijn spirituele vooruitgang. De Torah dient als een soort "coach" voor
de mens. Geleidelijk aan loodst de halacha hem/haar door de realiteit van zijn basis, zijn
lichamelijke behoeften, op zo’n manier dat ook zijn biologisch aspect in dienst staat van zijn
roeping een "mensch" te worden. Is alleen eten, in isolatie, een deugd? Of sociaal met
anderen eten een deugd? En hoe moet de mens met de producten die hij consumeert op
een verantwoordelijke wijze omgaan? Duurzaam, herstelbaar? Hoe wijd je de producten om
te realiseren dat zij een geschenk zijn en niet een vanzelfsprekende vondst? Wat is de rol
van de verschillende berachot, de zegenspreuken, die voor en na de maaltijd uitgesproken
worden? Wat is de psychologie achter de Joodse wijze van tafel etiquette?
In de Talmoed komen geloof, liefde, onderwijs, symboliek en rituelen aan de orde. Een
mengelmoes van Joodse praktijken die allerlei algemeen menselijke behoeften en
gevoelens aanspreken. De studie van Talmoed is voor de leerling een beleving van de
wereld van geleerden die proberen de goddelijk geïnspireerde teksten te decoderen, zonder
mystiek, zonder hocus pocus, zonder profetie, maar gewoon door gebruik te maken van
sevarah: gezond verstand en redeneringkracht. Natuurlijk komen verschillende meningen
naar voren. In dit discours beleven wij de intensiteit van zelfrespect en kritisch denken.
Gelukkig is door Dr. Jacob de Leeuw de Nederlandse vertaling van deze inspirerende
klassieke literatuur over de Joodse mondelinge traditie toegankelijk gemaakt voor het brede
publiek. Verfrissend is het om te zien hoe waarheden op genuanceerde manieren opgevat
kunnen worden zonder dogmatisch te worden. Controverse (machloket) is legitiem en
gewenst. `De' beroemde rabbijnen van de eerste eeuw voor onze jaarteling, Hillel en
Sjammai, zijn exemplarisch. “Allebei zijn deze de woorden van een dynamisch- levende
God” stelt de Talmoed, ter verkondiging dat het goed is wanneer mensen verschillende
meningen hebben en uiten. Deze spirituele en intellectuele sfeer zou model kunnen staan
voor de bevordering van tolerantie en begrip in onze Nederlandse samenleving.
Aan te schaffen: het aanschaffen van Het geschenk van Jacob, Tractaat Zegenspreuken,
Hoofdstuk 6 & 7 (1 volume, uitg. Skandalon, ISBN 978 94 90708-50-4)
----------------------------------------------------------------------------------------------------
2e cursus Devariem (14.45-16.30)
Mozes' kritische discours in de woestijn aan het einde van zijn leven: Studie
van de 2e helft van Devariem (Deuteronomium)
Ondanks dat Devariem van alle boeken in de Torah het minste narratief van aard is en de
meeste halacha- wetgeving bevat, ligt er toch een diep verhaal achter, a.h.w. tussen de
regels door. In zijn retoriek, herhaalt Mozes, voordat hij zijn taak neerlegt, de recentelijk
ervaringen van zijn volk. Een kunstwerk van liefde met strenge vermaning, van
betrokkenheid met een realistische kijk op een hardnekkig volk. Hij is een bezorgde profeet
en een terugtrekkende leider die een uitstraling heeft van licht en vrees zodat zijn volk hem
bijna niet kan aankijken. Hij combineert bescheidenheid met competentie. Geen andere
profeet kan met hem vergeleken worden. Hij verlangde naar het Land, maar dit doel is hem
ontnomen. In direct contact met de Eeuwige sprak God hem aan, van "mond tot mond",
waardoor hij gebod na gebod, instructie na instructie aan zijn volk doorgaf, 613 mitzvot,
liefdesopdrachten. Hij hoopt dat zij ooit heilig proberen te worden, maar Mozes weet ook dat
het niet een gemakkelijke weg zal zijn. Dit volk van voormalige slaven is weerspannig en
doet moeilijk als het dorst heeft of trek om te eten; ongeduldig wordt op weg naar het Land.
Via stevige discussies over dit Deuteronomische discours, zullen de cursisten de relevantie
van de Torah voor ons - Jood en niet Jood,- ontdekken.
Aan te schaffen: de Bijbeltekst Deuteronomium (Devariem) met het commentaar van Rasji
met NL vertaling van Rabbijn Onderwijzer. (uitg. Nederlands_Israelitisch Kerkgenootschap,
Amsterdam. ISBN 90-71727-22-X)
Doelgroep en methode
De cursussen zijn bedoeld voor mensen die belangstelling hebben voor religie en/of
levensbeschouwing, ethiek en zingeving. Ook voor diegenen die in de intellectuele en
spirituele diepte van het Jodendom willen duiken en die open staan voor uitwisseling van
hun religieuze gevoelens en visies met anderen. Dit allesl in een ontspannen sfeer waarin
religie niettemin “bloedserieus” genomen wordt. Omdat de lesmethode modulair is, is het
ook geschikt voor mensen die nooit eerder Joodse cursussen hebben gevolgd.
Om de Joodse bronnen van uitleg toegankelijk te maken voor Nederlanders, gebruiken wij
de Talmoed tekst Traktaat Berachot die vertaald is naar het Nederlands door Dr. Jacob de
Leeuwe; en de Bijbeltekst Deuteronomium (Devariem) met het commentaar van Rasji
(Rabbijn Sjlomo Jitzchaki, 11e eeuw Frankrijk) in de Nederlandse vertaling van Rabbijn
Onderwijzer.
Wie is rabbijn dr. Tzvi C. Marx? Hij is zelfstandig onderwijzer op het gebied van het
Jodendom:
Gewijd als rabbijn bij het Yeshiva University (NY) en gepromoveerd bij het KTU (Utrecht).
"Master" docent in het Jodendom verbonden aan de Hogeschool Windesheim in
Utrecht/Zwolle en bij leerhuizen (o.a. Arnhem, Rotterdam Alexander, Eindhoven,
Varsseveld en Vught).
Verbonden aan het Genootschap Nederland-Israël, aan de Stichting Pardes en aan het
OJEC (Overleg Joden en Christenen.
Bestuurslid van de Stichting Trialoog; v.h. directeur Folkertsma Stichting voor Talmudica in
Hilversum en directeur onderwijs bij het Shalom Hartman Institute Jeruzalem.
Locatie: De Nieuwe Poort, Claude Debussylaan 2, 1082 MD A'dam, 100 meter vanaf NS
Station Amsterdam Zuid.
Aanmelding en contact- direct met Tzvi C. Marx, Hopakker 40, 5262 ML Vught; 073
6579141, 06 42229139, [email protected].