Tot op dit moment is het document niet in te zien

B&W.nr.: 08.0416, d.d. 20-05-2008
B&W-Aanbiedingsformulier
Onderwerp
Beantwoording schriftelijke vragen van het raadslid R. Becht (GL) inzake
verstrekken van het Persoonsgebonden Budget (PGB)
(ingekomen 25 maart 2008)
BESLUITEN
Behoudens advies van de commissie
1. de beantwoording van de schriftelijke vragen van het raadslid R. Becht (GL) inzake verstrekken
van het Persoonsgebonden Budget (PGB) vast te stellen;
2. dit besluit te zenden aan de vragenstellers en de overige leden van de gemeenteraad.
Samenvatting
Het raadslid R. Becht (GL) heeft vragen gesteld over de wijze van uitbetaling van het
persoonsgebonden budget (PGB) voor Hulp bij het huishouden in het kader van de Wet
Maatschappelijke Ondersteuning (WMO).
In de beantwoording is aangegeven waarom de gemeente Leiden voor het kalenderjaar 2008 voor
deze uitbetalingswijze, namelijk het bruto PGB (niet vooraf verminderd met de te betalen eigen
bijdrage), heeft gekozen. Aangegeven is dat de wijze van uitbetaling van het PGB niets uitmaakt voor
het bewaken van de samenloop van de eigen bijdragen voor WMO én die voor de Algemene Wet
Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Het Centraal Administratie Kantoor (CAK), door de wetgever belast
met het innen van de eigen bijdrage, bewaakt in alle gevallen de maximale eigen bijdrageheffing.
Schriftelijke vragen aan het College van Burgemeester en Wethouders van het raadslid R. BECHT
(GL) inzake verstrekken van het Persoonsgebonden Budget (PGB) (ingekomen 25 maart 2008)
Als gevolg de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning, is de gemeente
verantwoordelijk voor het verstrekken van het Persoonsgebonden Budget (PGB). Voor die tijd werd
dat door het Zorgkantoor uitbetaald.
Het Zorgkantoor had de gewoonte het PGB per jaar netto uit te betalen, d.w.z. een schatting van de
eigen bijdrage te maken en die op voorhand van het PGB in te houden. Na nacalculatie door het
Centraal Administratie Kantoor (CAK) werd dan de definitieve eigen bijdrage vastgesteld en het
eventuele verschil tussen de schatting en het definitieve bedrag werd dan verrekend met de
eerstvolgende termijn van het PGB.
De gemeente is er toe overgegaan het PGB bruto per kwartaal uit te betalen. Weliswaar wordt de
budgethouder middels een brief op de hoogte gesteld van het feit dat er een eigen bijdrage van
toepassing is op het PGB en dat er dus een gedeelte van het uitbetaalde budget terugbetaald moet
worden, maar er wordt geen enkele indicatie gegeven van de hoogte van het terug te betalen bedrag.
De berekening die de budgethouder moet maken om de hoogte van de eigen bijdrage te becijferen is
knap ingewikkeld. Daarnaast is het onduidelijk op welke termijn het gedeelte eigen bijdrage van het
PGB terugbetaald moet worden.
De fractie van GroenLinks is van mening dat deze gang van zaken de gebruiker van het PGB onnodig
belast, zowel in financiële als administratieve zin. In deze overtuiging worden wij gesteund door Per
Saldo en de VNG.
Naar aanleiding van bovengeschetste situatie verzoek ik, gezien artikel 43 van het Reglement van
Orde van de Gemeenteraad, u namens de fractie van GroenLinks om onze volgende vragen
schriftelijk te beantwoorden:
Inleiding
Alvorens in te gaan op de afzonderlijke vragen, wil ons College kort aangeven waarom er voor het
kalenderjaar 2008 gekozen is voor verstrekken van bruto PGB’s voor hulp bij het huishouden. Leiden
is net als veel gemeenten na de invoering van de WMO in januari 2007 namelijk in eerste instantie wel
gestart met het verstrekken van netto PGB’s volgens de methode die de Zorgkantoren voorheen
hanteerden. Dat verliep niet helemaal optimaal vanwege problemen op het gebied van
gegevensuitwisseling met CAK, de instantie die wettelijk is aangewezen om de eigen bijdragen voor
gemeenten te innen. In het voorjaar van 2007 kwam vervolgens het bericht van het ministerie van
VWS dat, door de wijze waarop de wet was geformuleerd, gemeenten geen netto PGB’s mochten
verstrekken. Leiden is daarop noodgedwongen overgestapt op de bruto PGB-constructie. In het
laatste kwartaal van 2007 is dit knelpunt gerepareerd door de in vraag 1 genoemde constructie.
Zowel het netto als het bruto PGB kennen voor- en nadelen. Zo is een voordeel van netto constructie
dat de voorlopige eigen bijdrage (de definitieve hoogte van de eigen bijdrage volgt pas na afloop van
het kalenderjaar op basis van inkomensgegevens van de belastingsdienst) al direct bij de verstrekking
wordt verrekend. Die voorlopige hoogte van de eigen bijdrage is direct ook een nadeel, omdat de klant
bij de netto PGB-constructie hierdoor te maken krijgt met een voorlopige hoogte van het budget en
allerlei verrekeningen achteraf. Voordeel van de bruto-constructie is dat het verstrekte bruto PGB
direct ook een definitief budget is en dat het voor klanten helderder is wat voor bedrag er aan hulp
besteed dient te worden. Nadeel van de netto-constructie is verder dat deze iets arbeidsintenstiever is
voor de gemeente dan de bruto-constructie.
Vanwege de ervaringen met het CAK in 2007 hebben Leiden en de meeste Leidse regio-gemeenten
ervoor gekozen om in 2008 nog het verstrekken van bruto PGB’s voor hulp bij het huishouden te
continueren.
Volledigheidshalve merken wij op dat een PGB bestemd is voor het inkopen van hulp en niet voor het
betalen van de eigen bijdrage.
Antwoord van Burgemeester en Wethouders (ingezonden 20 mei 2008)
1.
Is het bij het College bekend dat VNG, Per Saldo en het CAK een constructie hebben bedacht
om het voor gemeenten mogelijk te maken het PGB toch netto uit te keren?
Ja, deze constructie is ons College bekend.
2.
Is het College het met ons eens dat de onbekendheid van de hoogte van de eigen bijdrage en
de termijn van terugbetalen mogelijkerwijs tot (grote) financiële problemen kan leiden? Zo nee,
waarom niet?
Neen, ons College acht dit knelpunt relatief beperkt. Klanten die al jaren een PGB hebben, zijn
bekend met het feit dat zij een eigen bijdrage moeten betalen en nieuwe klanten worden op
verschillende manieren op de eigen bijdragebetaling gewezen. Klanten kunnen op de website
van het CAK of via een papieren stroomschema op relatief eenvoudige wijze de hoogte van hun
eigen bijdrage globaal berekenen. Bovendien dient het CAK klanten binnen 2 maanden over de
voorlopige vastgestelde hoogte van hun eigen bijdrage te informeren. De praktijk van eigen
bijdrageheffing bij het bruto PGB verschilt bovendien niet van hulp in natura. In beide gevallen
wordt deze achteraf opgelegd en moeten mensen dus geld reserveren om hun eigen bijdrage te
betalen.
Voorts dient een klant die kiest voor PGB (netto of bruto) te beschikken over een bepaalde mate
van financiële verantwoordelijkheid om dat budget beheren, dat wil zeggen reservering te doen
en betaling te doen aan diegene die zij inhuren als hulp.
3.
Is het College het ermee eens dat door de netto-PGB constructie beter zicht is op de cumulatie
van eigen bijdragen onder de WMO en de AWBZ? Zo nee, waarom niet?
Neen, of klanten nu hulp in natura of een PGB krijgen en of zij nu een netto of bruto PGB van de
gemeente ontvangen, dit maakt voor het in de gaten houden van de cumulatie van eigen
bijdragen voor WMO en AWBZ, niets uit. Het feit dat een klant hulp bij het huishouden krijgt,
wordt in alle gevallen gemeld aan het CAK. Deze instantie houdt de maximale eigen
bijdrageheffing voor klanten in de gaten.
4.
De gemeente Leiden probeert op allerlei manieren de administratieve lasten voor de burger te
verlichten. Het zelf moeten berekenen van het gedeelte eigen bijdrage van het PGB en het
reserveren van die som is hiermee in tegenspraak. Is het College van plan om op korte termijn
over te gaan tot het netto uitkeren van het PGB? Zo ja, per wanneer? Zo nee, waarom niet?
Een wijziging in wijze van uitbetalen van PGB’s lopende het kalenderjaar is volgens de VNG en
CAK niet verstandig en erg onpraktisch. Dit is voor ons College dan ook niet aan de orde. In het
laatste kwartaal van 2008 zal ons College opnieuw de afweging maken of PGB’s voor hulp bij
het huishouden netto of bruto worden uitbetaald, rekening houdend met de door de
vragensteller genoemde overwegingen.
5.
Wat zijn de overwegingen geweest om het PGB per kwartaal uit te betalen in plaats van
jaarlijks, zoals door het Zorgkantoor werd gedaan?
De gemeente maakt, net als het Zorgkantoor voorheen dat deed, voor de frequenties van de
uitbetaling van het PGB onderscheid op basis van de hoogte van het budget. Kleine budgetten
worden in één keer, dus jaarlijks, uitbetaald (de gemeente heeft de grens daarvoor gelegd bij
budgetten tot € 1250). Andere, hogere, budgetten worden inderdaad in gedeelten, per kwartaal,
uitbetaald.
Het uitbetalen van hogere budgetten in partjes deed het Zorgkantoor en doet de gemeente om
meerdere redenen. Ten eerste faciliteert de gemeente daarmee de pgb-houders bij het beheer
van hun budget. Verder voorkomt het zowel bij klanten als bij de gemeente financiële risico’s en
terugbetalingen cq. terugvorderingen van grote bedragen, omdat klanten bijvoorbeeld
halverwege het jaar geen recht meer hebben op het gehele jaarbudget omdat hun situatie
wijzigt (vanwege andere indicatie, verhuizing buiten de gemeente, overlijden etc.)