de strijd om het bestaan

Foto: Willem
Foto:
KeesVoors
C. Keuch
nummer
eten
&
de strijd om het bestaan
8
8
augustus 2007
van de redactie
0-nummer 8 is, voor deze keer en bij hoge uitzondering, maar liefst 24 pagina’s
0-nummer is een cliëntgestuurd project van
de Jellinek Cliëntenraad. De cliëntenkrant
is gemaakt voor en door (ex)cliënten van de
Jellinek. Site: www.jellinek.nl/clientenraad
colofon
Redactie:
Reinier Schippers en Kees C. Keuch
Medewerkenden:
Bani da Lima, Harry Kempff, Henny Hilversum,
Marianne Riendeshoff, Henk Ramaakers, Niels
Höfelt, Tony Raedecker, G.M. Dikkenberg,
M.el Arabi en Jos Oude Bos (VNN)
Pre-press en druk:
Grafisch Buro Haarlem (www.
grafischburohaarlem.nl)
opmaak: Kees Keuch en Anke Brinkman
Redactieadres:
Redactie 0-nummer
p/a Jellinek Cliëntenraad
Postbus 3907
1001 AS Amsterdam
E: [email protected]
inhoud
2
3-4
4
5-6
6
7
8-9
10-11
12-15
16
17
18
19
20-21
22
22
23
24
Van de redactie
Vinexwijk
Geen rooksalon?
Het Organisatorisch Oerwoud
Zou u dronken rijden?
Gedachten
Eigenlijk gaan de problemen
ver terug
Kijkje in de keuken van Jellinek
Eten en Voeding
Ingezonden brieven en kopij
Christenfundamentalisme?
Cliëntgestuurde projecten
Psychiatrische ziekten
ADHD
Alcohol en Methadon, het vervolg
Schrijf
Cliëntenraad pagina
In no time veranderen
Voor reacties en ingezonden brieven en voor
toestemming voor het geheel of gedeeltelijk
overnemen van berichten en/of artikelen uit
het 0-nummer kunt u contact opnemen met de
redactie via ons e-mailadres.
2
dik.De redactie wordt wel eens gevraagd of er enige regelmaat in de verschijning
van het 0-nummer zit. Nee, het 0-nummer verschijnt, wanneer de redactie daar zin
in heeft. Dat klinkt wel wat vrijblijvend, maar daar zijn we in het verslavingswereldje
wel aan gewend, toch? Het lijkt makkelijk, om zo’n cliëntenkrant in elkaar te zetten,
maar vergist u zich niet. Bovendien is de redactie afhankelijk van wat er door de
goegemeente aan kopij wordt aangeleverd. Het lijkt er op dat hier verbetering in is
gekomen, sinds er een oproep tot schrijven in het voorlaatste 0-nummer is gedaan.
Cliënten van de Jellinek, maar zeker ook ex-cliënten, ook zelfs van buiten de regio
Amsterdam, reageren en sturen kopij op. Daar zijn we op zich blij mee, maar we
blijven kritisch. Dit betekent dat niet zo maar elk flapje tekst wordt opgenomen. Ook
al staan er soms kul verhalen in ons kwaliteitsblad, of levensbeschrijvingen met een
‘dubbele bodem’, de redactie streeft er naar om een zeker niveau te handhaven en
serieuze nieuwswaardigheden te brengen.
In de verslavingswereld staat voeding vaak niet op de eerste plaats. Het is wel
begrijpelijk waarom dat zo is, maar toch moet worden opgemerkt dat het juist
bijzonder dom is om als ‘gebruiker’ hier niet de nodige aandacht aan te besteden.
Als je in het normale leven al goed moet opletten dat je dagelijks de juiste
voedingsstoffen binnen krijgt om lekker in je vel te zitten, wat moet een gebruiker,
die zijn lichaam ‘uitwoont’ dan wel niet nodig hebben? Dit 0-nummer gaat o.a. over
eten, waarbij we hopen dat u lezer uw kennis enigszins kan bijspijkeren. Maar in
dit extra dikke 0-nummer is nog veel meer interessants te lezen. Bijvoorbeeld het
gezeik en wanordelijk gedrag van sociale partners, zoals de Sociale Dienst en UWV,
moet maar eens afgelopen zijn. Volgens de regels moeten zij gewoon hun werk
uitvoeren en om te beginnen maar eens de lessen ‘bejegening’ serieus nemen. De
loketbeambten weten nog steeds niet dat mensen met verslavingsproblemen juist
net iets anders zijn en daardoor ook aparte behandeling behoeven. Zeker als de
samenleving schreeuwt om ‘sociale’ orde. Tenslotte zijn er weer gedichten of op
rijm gestelde ervaringsverhalen. Veel leesplezier toegewenst; u heeft er de tijd voor
want het volgend 0-nummer verschijnt pas eind van het jaar. KCK.
de
champignonborstel
Paddestoelen hebben veel lekkere toepassingen in de keuken. Behalve een grote culinaire waarde, hebben paddestoelen ook een hoge voedingswaarde. Ze bevatten 50% eiwitten,
zijn rijk aan mineralen (o.a. kalium, fosfor, koper, calcium,
natrium, ijzer en mangaan) en vitaminen (o.a. B1, foliumzuur).
Was paddestoelen niet, maar borstel ze schoon met een zacht borsteltje: niets is zo storend als zand
tussen je tanden, toch? Doordat ze het water opzuigen gaat een groot deel van de smaak en structuur verloren. Cantharellen mogen wel gewassen worden (met koud water, daarna weer goed afdrogen).Snij het onderste droge stukje van de steel af voor verwerking. Bij cantharellen en vooral bij
trompettes de la mort moet je omzichtig omgaan met zo’n borsteltje anders wrijf je de paddestoelen
aan flarden. Een redelijk alternatief is een stukje keukenpapier. Bewaar paddestoelen niet te lang en
verwerk ze liefst op de dag van aankoop. Totdat ze worden gebruikt, kunnen ze bewaard worden in
de groentela van de koelkast. Het beste is om ze in de verpakking te laten zitten, waarin ze gekocht
zijn. Indien het losse paddestoelen betreft, is het beter om ze niet in een plastic zak te bewaren (dit
verstikt de paddestoel, hij wordt vochtig en lelijk). Beter is het om een papieren zak te gebruiken
of leg ze anders in een droge theedoek. Bewaar champignons ook niet bij (citrus)fruit, want dit geeft
een stof af die ervoor zorgt dat champignons snel verouderen (afrijpen). KCK.
8
Vinexwijk*
door Kees C. Keuch
De sociale dienst adverteert zelfs met: ‘de mensen
laten het geld liggen waar ze recht op hebben’.
Geld voor bijzondere uitgaven zoals een nieuwe
wasmachine, maar ook voor mensen, die in hun
rehabilitatie fase zitten en op pad geholpen moeten
worden
Een cliënt (een ‘Deeltijdgroep genoot’ die ik nu al een jaartje ken)
had deze keer voor de groep een heugelijke mededeling: hij was
zo goed als zeker ingeloot voor vervangende woonruimte. Er kwam
schot in de zaak, zogezegd. Zijn middel is/was ‘horse’* aangevuld
met oppepper voor de noodzakelijke beweging. Nú staat hij op
methadon via het loket Sarphatistraat. Alcohol heeft niet zo zijn
interesse, hoe vreemd dit ook mag klinken. Mensen die gestopt zijn
met opiatengebruik stappen namelijk over het algemeen rigoureus
over op alcohol. Zij vertonen hierbij hetzelfde (verslavings)gedrag,
dus gelijk veel en in ieder geval onbeheerst innemen.
Na maanden op de wachtlijst te hebben gestaan kreeg hij dan
uiteindelijk een benedenwoning in Amsterdam Noord. Hij is
inmiddels driekwart jaar clean.
“Heb je nog hulp nodig bij het verhuizen,” vroeg ik. “Nou.. er
komt een hele ploeg als het goed is, maar je weet nooit, dus
extra hulp kan geen kwaad”. Die maandagochtend bleek die hele
verhuisploeg te bestaan uit één man. ‘Lekkere vriendenkring heb
je’, zeg ik. “Ja Kees, maandagochtend, je weet wel. “Ja typisch”.
Beneden stond een transportbus en een motorisch aangedreven
lift. Daarbij twee mannen van het ‘transportbedrijf’. Wij boven
deponeerden de dozen en allerhande troep, vol gestouwde
vuilniszakken etc. etc., door het raamgat in de liftbak. Minstens vijftig
keer op en neer, toen was de bus vol en het huisje zo goed als leeg.
Aangekomen in Noord zag ik de woning voor het eerst. Zo’n
rijtjeshuis gebouwd in de Vinex* traditie: stroken woonblokken
met 3 etages. Een mooie tweekamer woning met een tuin is hem
toebedeeld.
Foto: Kees C. Keuch
Hij woonde op drie hoog, letterlijk midden in de Leidseplein
buurt. Gezellige buurt, altijd wat te beleven, alle genotsmiddelen
op pantoffelafstand verkrijgbaar. Wat wil een dynamisch jong
alleenstaand mens nou nog meer? In het begin was het nog wel
leuk maar toen zijn gebruik buitensporige vormen had aangenomen
meldde hij zich bij de Jellinek.
Tijdens zijn opname werd de ‘sociale kaart’ opgemaakt en daaruit
bleek al snel dat andere woonruimte noodzakelijk was. Deze buurt is
te ‘gevaarlijk’ voor hem.
De niet-gebruikende verslaafde heeft immers min of meer behoefte
aan een gebruiksvrije leefomgeving. Het was een duidelijke zaak
dat als hij het clean wil houden, hij niet meer naar zijn oude woning
terug kon. Zodoende had hij via het Maatschappelijk Werk een
‘sociale indicatie’ gekregen, omdat in zijn geval verhuizen een
absolute noodzaak was.
8
De verhuiswagen op de stoep tegen het raamkozijn en de
hele handel kon zo naar binnen worden geschoven. “Je zou
toch vloerbedekking hebben gelegd, nu moet alles op het
kale beton”. Hij had verteld dat hij van de sociale dienst geld
zou krijgen uit de pot woninginrichting. Dat was aangevraagd
en ook goedgekeurd. Maar dat wilde nog niet zeggen dat hij
direct hierover kon beschikken. ‘Het loket was gesloten’. “En
gordijnen?” “Precies hetzelfde verhaal: ik heb ze wel alvast
besteld en ze worden op maat gemaakt, maar tja de soos is
niet zo makkelijk”. Doordat ik dit soort problemen vaak hoor en
zelf ook de nodige ellende met overheidsdiensten en UWV heb
meegemaakt activeert dit soort verhalen mijn strijdlust. Met volle
overgave oreer ik: “het is toch bij de wilde beesten af. Omdat
het loket ‘kassa’ is gesloten kun jij nu je gordijnen niet ophalen.
Lekker dan, gelijk gestigmatiseerd, wat denk je dat de buren
denken, heb er al een paar nieuwsgierig naar binnen zien kijken.
Zo gaat dat nu eenmaal. Denken gelijk, Kijk gezellig, we hebben
er een junk bij. Gelukkig in het benedenhuis, hebben we geen
last van hem op de trap.”
“Moet ik dan maar een paar lakens of dekens voor het
raam hangen?” “Nou nou alsof dat de oplossing is. Het is
potverdomme te gek voor woorden. Door dit feitelijk simpel
probleempje krijg jij bij voorbaat al een stempel opgedrukt.
Zo zit je aan het eind van je rehabilitatie proces, eindelijk heb
je een eigen woning met alles er op en aan, behalve dan de
inrichting. Een nieuwe frisse start, en dan krijg je zo iets, vanaf
de eerste indruk ben je gebrandmerkt. Misschien overdrijf ik; het
is te hopen, maar begrijp je nou dat zo’n futiliteit verstrekkende
gevolgen kan hebben?”
Het invoeren van de WMO* belooft in dit licht niet veel
goeds. De gemeente krijgt door deze wet de regierol
toebedeelt voor alle maatschappelijke voorzieningen.
Maar het is nog maar de vraag of er daardoor binnenkort
een positieve verandering zal optreden, zodat er eindelijk
sprake is van het broodnodige integrale aanbod voor de
behandeling van verslaafden. Dan praten we over zaken als
huisvesting, werk, financiën etc. Het kan betekenen dat de
(ex)cliënt nog meer dan nu al het geval is, verdwaalt in het
organisatorische oerwoud en stuit op ambtenaren of andere
functionarissen die niet de expertise hebben op het gebied
van verslaving c.q. verslaafden en hun verslavingsgedrag.
Met mogelijk desastreuze gevolgen, vermijdbare gevolgen!
Geen rooksalon
Werk & Scholing?
Aanhoudende klachten cliënten Jellinek Activering
G. Vetterstraat worden genegeerd door management
Géén rooksalon, want er is geen aparte ruimte
die daar geschikt voor is, zegt u?
Pardon, u moet zich toch wel ernstig vergissen.
U geeft blijk van niet echt cliënt vriendelijk
meedenken, terwijl dat toch wèl de bedoeling
is. Het is begrijpelijk dat een instituut voor
verslavingsproblematiek propageert lichaam en geest
vrij te houden van allerlei ‘genotsmiddelen’. Juist in
de verslavingswereld zijn er velen die vooralsnog
wel iets anders aan hun hoofd hebben dan een
min of meer opgelegd rookverbod, al is het alleen
maar hun inzet proberen clean te blijven, en met die
sigaret proberen we het later misschien nog wel een
keer. Met mooi weer kun je nog wel buiten staan.
Maar met regen, wind en vooral in de winter is het
feitelijk onverantwoord mensen naar buiten te sturen
om gestrest, schuilend achter een lantaarnpaal, als
een opgejaagde ‘junk’, te laten paffen. Vaak even er
tussendoor zonder jas naar buiten vraagt ook om
verkoudheid op een presenteerblaadje. Ziekte-uitval,
niet leuk voor de persoon en niet voor het ‘bedrijf’.
Wat zou het toch mooi zijn als het “logisch denken”
bij het management voorop zou staan.
Als het goed is gaat de Cliëntenraad een ‘verzwaard
advies’ ondersteund door de WMCZ (Wet Medezeggenschap Cliënten Zorgsector) bij de directie indienen.
KCK 3-6-2007
* Vinex locaties: In Nederland zijn de afgelopen
jaren vele duizenden nieuwbouwwoningen
gebouwd op zogenaamde Vinex-locaties. Deze
uitbreidingsgebieden aan de rand van steden heeft
het ministerie van VROM in 1993 aangewezen in de
Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra. Daarvan is
Vinex de afkorting.
* Horse: heroïne
* WMO: Wet Maatschappelijke Ondersteuning
8
Het Organisatorisch Oerwoud
door Harry Kempff
Het overgrote deel van de mensen, dat hulp zoekt bij het
oplossen van hun verslavingsproblematiek, worstelt ook
met maatschappelijke problemen. Dit komt vaak neer
op huisvestings- en schuldenproblematiek. Hier volgt
een verslag waarin de lange weg langs de instanties
wordt beschreven, die een cliënt al meer dan een jaar
bewandelt, om zijn schulden aan te pakken. En nog steeds
is zijn aanvraag, om in aanmerking te komen voor een
schuldsanering, niet in behandeling genomen.
O
p 1 mei 2006 werd ik opgenomen in de kliniek van
de Jellinek in Castricum. (zie 0-nummer 7) Ik had
schulden, die zo groot waren dat ik niet meer in
staat was om ze af te lossen. Omdat het maatschappelijk
werk van de Jellinek zich niet meer actief bezig houdt met
schuldhulpverlening (zo bepaald door de politiek enige
jaren geleden), kreeg ik het adres van, schuldhulpverlening
Amsterdam Oost (MDSO). MDSO zou voor mij een
sanering bij de Gemeentelijke Kredietbank Amsterdam
(GKA) kunnen aanvragen, omdat ik in dat stadsdeel stond
ingeschreven bij het HVO. (Hulp voor Onbehuisden) Nadat
ik alle gevraagde informatie op administratief gebied
bijeen had gesprokkeld en het verhaal over het ontstaan
van mijn schulden had verwoord, zou de aanvraag door
MDSO kunnen worden opgestuurd en (dacht ik) door GKA
in behandeling worden genomen.
De eerste afspraak met MDSO liep ik mis, omdat ik de
uitnodigingsbrief pas ontving toen de datum al was
verstreken. Gelukkig kon er wel een tweede afspraak
gemaakt worden: vier weken later… Uiteindelijk ging de
aanvraag pas 19 september 2006 de deur uit, omdat
er volgens MDSO iedere keer weer informatie bleek te
ontbreken.
Eerste afwijzing
Mijn eerste aanvraag werd op 5 oktober 2006 door GKA
afgewezen, op grond van het feit dat ik in 1994 al een
krediet had gehad van GKA. Hetgeen niet juist bleek
te zijn, omdat volgens de regels dit niet opgaat als het
krediet langer dan 10 jaar geleden is verstrekt. Zodat ik
opnieuw een aanvraag mocht indienen. Wel stelde GKA
als voorwaarde dat ik mijn geld zou laten beheren door
Financial Services: inkomensbeheer van GKA. De vaste
lasten worden dan door hun betaald en je krijgt leefgeld.
Verder geen probleem, maar er was wel een wachtlijst
van 3 maanden. Via MDSO heb ik toen inkomensbeheer
geregeld bij Idieka, hetgeen binnen een paar weken was
geregeld.
8
Tweede afwijzing
De tweede aanvraag ging de deur uit. Wederom volgde
een afwijzing. Het GKA wilde nu meer duidelijkheid over
mijn perspectief op betaalde arbeid, als ik weer vanuit
Castricum was teruggekeerd in Amsterdam: wanneer
werd ik herkeurd door het UWV en wanneer zou ik weer
een werkgever hebben? Ik zat in een opname en moest
in ieder geval nog een meniscusoperatie ondergaan. Ik
was kortom op dat moment niet in staat deze vragen te
beantwoorden.
Ondertussen was er in oktober 2006 een derdenbeslag
gelegd op mijn uitkering. Dit houdt in dat een schuldeiser
na een rechterlijke uitspraak beslag mag leggen op een
deel van het inkomen. MDSO deelde me telefonisch mee
dat zij vanwege dit derdenbeslag niets meer voor mij
konden doen.
Op 8 januari 2006 werd ik overgeplaatst naar de Klinische
Nazorg van de Jellinek in Amsterdam. Bij toeval hoorde
ik van een maatschappelijk werkster van de Jellinek dat
bij een derdenbeslag op de uitkering niets een nieuwe
aanvraag in de weg staat. Zodat januari 2007 alsnog mijn
derde aanvraag de deur uit ging. Toen kreeg ik 15 februari
een brief van MDSO, waarin mij werd meegedeeld dat
GKA aanvullende informatie nodig had en dat ik die zelf
aan hen moest verstrekken. Bovendien vroeg MDSO of ze
met mij verder moesten gaan inzake een aanvraag voor
de WSNP (Wet Sanering Natuurlijke Personen). Bij de
WSNP stap je naar de rechter, als schuldeisers weigeren
akkoord te gaan met het voorstel van GKA. MDSO liet
zo dus in feite weten dat ze geen heil zagen in mijn zaak.
Zo kwam ik geen stap verder. Ik heb de hele rotzooi
opnieuw gekopieerd, omdat de gegevens niet meer up to
date waren en met een begeleidende brief naar de GKA
opgestuurd.
Op 1 maart 2007 kreeg ik antwoord van GKA. Ik mocht
opnieuw een aanvraag doen, maar op voorwaarde dat
ik dan ook inkomensbeheer bij Financial Services zou
aanvragen: mijn inkomen werd nog steeds beheerd
door Idieka. Bovendien kreeg ik het advies om die
aanvraag te laten indienen door de Blankenberg Stichting
(Schuldhulpverlening Centrum): HVO (en dus ook mijn
postadres) was verhuisd naar Nieuwezijds Voorburgwal,
vandaar.
Tussen Schuldhulpbureau’s bestaat echter de afspraak
dat wie een traject aangaat met een cliënt, dat ook af
maakt. Vreemd dat GKA hier klaarblijkelijk niet van op de
hoogte is. Toen kreeg ik van mijn vrienden bij MDSO een
brief, waarin zij meldden dat zij mijn volgende aanvraag
zouden indienen, terwijl in hun brief van 15 februari 2007
stond dat ik het zelf moest doen. Kunt u het nog volgen?
Derde afwijzing
‘zou
Er volgde een derde afwijzing. Het GKA kwam met een
nieuwe variant. Ditmaal vroegen de medewerker(s) om
een beschikking van het UWV omtrent mijn uitkering die
overigens al sinds september 2006 in bezit van de GKA is.
Ook wilden ze weten waar ik ging wonen. Dat wilde ik zelf
ook wel weten. Ik kwam überhaupt op dat moment niet in
aanmerking voor een woning. Mijn voorland, na de Klinische
Nazorg, leek weer het Passantenhotel van het HVO te zijn,
waardoor ik terug bij af zou zijn: daar ‘woonde’ ik immers al
voordat ik werd opgenomen in Castricum.
Nee? Dan zou u eigenlijk ook niet bellend
moeten rijden. Onderzoek heeft aangetoond
dat als bestuurders bellen, hun aandacht voor
de weg behoorlijk daalt en hunrijvaardigheid
zelfs nog beroerder wordt dan als ze te veel
gedronken hebben. De kans om bij een ongeluk
betrokken te raken, zou verviervoudigd worden,
ongeacht of iemand handsfree belt! Want
ook een handsfree telefoon in de auto biedt u
slechts een vals gevoel van veiligheid. Natuurlijk
is het minder gevaarlijk dan bellen met een
telefoon in de hand. Onderzoek wijst uit dat
het hebben van een passagier de kans op een
ongeluk met 38% verhoogt. Rijden met twee
passagiers verdubbelt de kans, maar handsfree
bellen terwijl er geen enkele passagier in de auto
zit, verviervoudigt de kans op een botsing.
Vierde aanvraag?
Inmiddels heb ik dankzij de slagvaardigheid van een
hulpverleenster van de Jellinek en de Stichting Cordaan
(Begeleid Zelfstandig Wonen) een eigen woning
gekregen. Dus dacht ik: “Nu kan ik weer een aanvraag
indienen bij het GKA”. Nee, vertelde mijn contactpersoon
bij het GKA, dat kon pas als ik de hoogte van mijn
huurtoeslag wist. De huurtoeslag had ik al aangevraagd,
maar bij het belastingkantoor hoorde ik dat het minstens
twee maanden duurt voordat je een beschikking krijgt.
De Ombudsvrouw van de Gemeente Amsterdam kan
niets voor mij doen, want zo zijn de regels nu eenmaal.
Dus wacht ik af. Het is nu juli 2007, 14 maanden na mijn
opname in Castricum. Ik ben uitbehandeld, ik heb weer
een eigen woning en het gaat mij goed, met dank aan de
Jellinek, Cordaan en andere hulpverlenende instanties.
Mijn schuldsanering laat echter nog op zich wachten. Het
tweede derdenbeslag is inmiddels een feit (er begint zich
een wachtrij te vormen).
Mijn survivaltocht door schuldhulpverleningsland is niet
tevergeefs geweest: ik blijf leren. Zo heb ik gaandeweg
begrepen dat, om in aanmerking te komen voor een
saneringskrediet, er duidelijkheid moet zijn op het gebied
van inkomen en vaste lasten (Huur, Zorgverzekering,
Zorgtoeslag, Huurtoeslag etc.etc.) omdat het anders
voor het GKA niet mogelijk is om de aflossingscapaciteit
vast te stellen. Zonder deze gegevens kunnen zij geen
schikkingsvoorstel doen aan de schuldeisers. Waarom
is er geen ‘survivalkit’ met informatie beschikbaar,
zodat het duidelijk wordt wat er komt kijken bij een
schuldsanering? Als ik beter was voorgelicht had dit mij
veel verspilde moeite en frustraties bespaard. Voor de
inrichting van mijn woning heb ik gezien mijn financiële
situatie bijzondere bijstand aangevraagd, maar dat is een
ander verhaal dat ik u voorlopig zal besparen. Ik hoop dat
de vierde aanvraag voor een schuldsanering binnenkort
wel door het GKA in behandeling zal worden genomen.
Mocht dit onverhoopt nog in 2007 gebeuren, dan moet ik
daar misschien maar een borrel op nemen, maar dat lijkt
me niet zo’n goed plan.
6
u dronken rijden’?
De openbare vergadering van de Cliëntenraad
wordt elke tweede donderdag van de maand
gehouden in het Jellinekhuis, Jacob Obrechtstraat
92, op de eerste etage, van 16.30 tot 18.00
uur. Luxe broodjes zijn aanwezig. Cliënten die
in opname zijn kunnen hier voor verlof krijgen.
Openbaar vervoer kosten kunnen worden
gedeclareerd bij de staf van de afdeling. Met name
ook ex-cliënten en mensen uit de dagbehandeling
zijn van harte welkom. Nadere informatie op www.
jellinek.nl/clientenraad
Donderdag 16.30-18 uur:
13 september - 11 oktober 8 november – 13 december
8
Foto: Kees C. Keuch
JellinekMentrum overwoog enige tijd geleden een dergelijke
behandeling toe te voegen aan het behandelaanbod. Daartoe werd
besloten om toekomstige behandelaars binnen dit model voor een
gedegen opleiding van bijna een jaar te sturen naar de Verenigde
Staten. Aan de juist om deze behandelvorm gerenommeerde
verslavingszorginstelling Hazelden in de staat Minnesota krijgen
behandelaars gedurende een jaar een intensieve, theoretische
opleiding aan de Graduate School for Addiction Studies.
HOOP
door Bani da Lima
H
et zijn spannende tijden die aanbreken bij
JellinekMentrum. Nieuwe interne ontwikkelingen als
gevolg van de fusie en nieuwe samenwerkingsverbanden;
openheid van geest en nieuwsgierigheid naar andere
behandelvormen en –structuren hebben recent opgestarte
projecten als gevolg. Een van de
projecten is het plan om in de nabije
toekomst een behandeling aan te bieden
naar het zgn. Minnesota Model.
Heel in het kort: deze vorm van
behandeling is gebaseerd op de
12 Stappen van AA; kern van deze
stappen is het spirituele uitgangspunt
dat iedereen altijd deel uitmaakt van
een groter geheel. De verslaafde die
herstelt van de ziekte verslaving staat
er dus niet – nooit, eigenlijk - alleen
voor. Hulp van anderen is aanwezig;
de verslaafde leert – geheel tegen zijn
gewoonte in – om die hulp in te roepen.
Zonder de eigen verantwoordelijkheid
uit het oog te verliezen.
Tijdens de behandeling staat bovendien een multidisciplinair
team de verslaafde, die aan het herstelproces begint, bij.
Verslaving, immers, tast elke dimensie van het leven van de
verslaafde aan. Behandeling heeft dan ook een grotere kans
van slagen als al die dimensies – wonen, werken, financiën,
fysieke en geestelijke gezondheid, spiritualiteit – aandacht
krijgen. Een bijzonder aspect is dat ook voor de leden van
het behandelteam het spirituele principe geldt dat zij er
nooit alleen voor staan. Respect voor de know-how en het
vakgebied van de anderen staat hoog in het vaandel. Dit
neemt niet weg dat het cruciaal is dat als één team wordt
gewerkt en gedacht; de energie, de kennis en ervaring van
het team als geheel worden ingezet bij de behandeling.
8
Tegelijkertijd lopen ze gedurende dat jaar stage op de
behandelafdelingen en studeren uiteindelijk af als professionele
behandelaars, zgn. addiction counselors.
Ruim twee jaar geleden is mij gevraagd om als eerste deze
opleiding te doen. Na langdurig nadenken, wikken en wegen van
alle voordelen en mogelijke nadelen, en na bovendien een jaar
lang mijn leven in Nederland op “pauze’ gezet te hebben omdat
financieel een en ander nog niet helemaal rond was, pakte ik begin
vorig jaar mijn koffers en stak ik de Grote Plas over. Het bleek een
avontuur van 28-urige werkweken op een behandelafdeling (de
laatste drie maanden werden dat er 32 uur) en weekdagelijkse
schooluren die halverwege de middag begonnen en soms om
9 uur in de avond eindigden. En niet te vergeten:
lezen en studeren, presentaties, studiegroepen, en
ook nog eens examens. Maandenlang leerde ik
onder andere over groepscohesie en de cruciale
rol ervan in de behandeling; over diagnostiek
en dubbele diagnose, over motiverende
gespreksvoering, diversiteit en ethiek;
over de therapeutische alliantie
tussen counselor en cliënt, en niet
te vergeten: over privacy. Als ik ooit
het idee zou hebben gehad dat ik
tijdens de studie veel van het land zou
zien, dan werd ik snel uit die droom
geholpen.
Op een ander, en uiteindelijk veel belangrijker vlak
leefde ik in een soort droomwereld. Een wereld waarin
cliënten onmiddellijk het gevoel wordt gegeven dat er
hoop is. Hoop dat het goed zal komen. Hoop, omdat
iedere medewerker van deze instelling – van de chauffeur, de
schoonmaakster en de receptionist tot aan de verpleegkundige, de
psycholoog, de diëtist en de counselor toe – uitstraalt dat ieders
kennis en kunde ten dienste staat van het herstel van de cliënt.
Een wereld ook waarin iedereen – behandelaars maar ook de
cliënten zelf - zijn verantwoordelijkheden kent én neemt of dient te
nemen.
Terug in Nederland ben ik me er zeer van bewust dat ik mijn ervaring
in de VS idealiseer. Een ding echter heb ik zeker meegenomen: de
mentaliteit waarbij niet lang wordt stilgestaan bij een probleem,
maar juist wel bij het zoeken naar oplossingen. Met die houding
wil ik bijdragen aan het verwezenlijken van een hoopgevende
toevoeging aan het behandelaanbod van JellinekMentrum.
7
Eigenlijk gaan de problemen ver terug
6-6-2007
Beste Redactie,
H
et zal wel ‘mosterd na de maaltijd’ zijn,
maar ik wil toch graag een reactie geven
op het stuk over het voorschrijven van
methadon gebruik aan alcoholisten 50- of 50+: de
leeftijd doet er eigenlijk niet toe. (zie 0-nummer 6
en 7 red.) Kort samen gevat. Ik ben ruim 14 jaar
aan de heroïne verslaafd geweest en ook aan de
coke. In 1998 ben ik clean geworden, maar ik
greep daarna naar de drank en had ook nog wel
eens een ‘terugval’.
Ik had vroeger al veel met de Jellinek te maken
gehad. Ik ben bijvoorbeeld nog opgenomen
geweest in De Hoge Sluis kliniek in Amsterdam.
In 2004 meldde ik mij weer bij het CAD Hilversum.
Men kende mij nog van eerdere behandelingen.
Maar goed, toen ik dus met de drank ben gestopt
en inmiddels al een tijd clean was, bleef ik toch
‘trek’ houden! Niets leek te helpen, en ik gebruikte
weer zo nu en dan. Ik was radeloos, overstuur
en wist me met mezelf geen raad meer. En nu
komt de moraal van het verhaal: het CAD ging
me op methadon zetten, in maart 2005 begon ik
op 20mg. En (je raadt het al) sindsdien heb ik dus
niets meer gebruikt en geen druppel alcohol tot
mij genomen. Ik geloof er dus ook in dat metha
zou kunnen helpen tegen het drankprobleem.
Maar ook heel belangrijk blijft uiteraard de wil
en de kracht om er vanaf te blijven. Ik kan nu
pas zeggen dat ik me weer gelukkig voel. Ik ben
getrouwd met een schat van een man, die
heel wat heeft moeten doorstaan. Begin 2004
belandde ik ook nog eens op een PAAZ* afdeling
vanwege een manische depressie. Voor de
tweede keer al, want in november 2002 was ik
ook al opgenomen geweest, toen met een zware
depressie. Om een lang verhaal kort te houden:
ik ken de klappen van de zweep. Ik vind de
methadon verstrekking ofwel onderhoudsdosis
een heel goed plan. Ik hoop wat van jullie te
horen en alvast bedankt. Ook als dit niet wordt
geplaatst, laten jullie mij dat dan svp ook even
weten?
Met heel veel groeten en respect,
mevrouw Henny van S., mijn leeftijd is 43 jaar.
Nb. dit blad zou ook in een: sociale dienst,
ziekenhuis, politiebureaus, jongerencentra,
coffeeshops moeten liggen. Heel leerzaam.
* PAAZ: Psychiatrie Afdeling Academisch
Ziekenhuis
brief 2 *
16-6-2007 Hallo K.
Wat leuk dat ik wat hoor van jullie
en dat mijn artikel geplaatst gaat
worden, alvast bedankt hiervoor.
Of ik de methadon al kende uit mijn
heroïnetijd? Klopt, eind jaren 80 kreeg
ik het een tijdje op de Keizersgracht in
Amsterdam en daarna in Hilversum.
Ik ben in 2002 zelf hulp gaan zoeken
en via het Riagg werd ik geplaatst
in de PAAZ Hilversum. Ik kon mijn
zoontje niet aan: was net gescheiden;
dronk elke dag veel bier; had last
van een doodswens en wilde er
uit stappen. Ik heb geen poging
ondernomen, omdat ik dat mijn
kind niet aan wilde doen. Ik was
erg depri en zocht heil in het bier.
Ik heb toen een vrijwillige opname
gehad en daarna drie maanden
dagbehandeling. Ik werd ingesteld
op Seroxat 20 met 20mg. Oxazepam.
Uiteindelijk leek het wel aan te slaan.
Maar de verzorging van mijn zoontje
Patrick durfde ik niet aan. Hij woont
nu in een fijn gezin, waar ik hem
regelmatig opzoek.
Foto: Kees C. Keuch
De redactie van het 0-nummer ontving de hieronder
afgedrukte brief, in reactie op de artikelen over het
inzetten van methadon bij alcoholverslaafden. Dat
het blijkbaar bij meer mensen werkt, is interessant te
noemen. De redactie vond het ook leuk dit schrijven te
ontvangen: het belandde zomaar, pardoes uit de lucht,
van een willekeurig iemand uit het land, op het bureau.
Ook wekte het nieuwsgierigheid op ‘hoe’ een en ander zo
gekomen is en wat de link is tussen de verslavingszorg
en de psychiatrie? We hebben Henny (naam bij redactie
bekend) gevraagd het eerste schrijven aan te vullen,
hetgeen zij ook á la minuut heeft gedaan, waarvoor
onze dank. De -nummer premie in de vorm van een
cadeaubon gaat naar haar adres.
8
De redactie heeft Henny gevraagd iets te zeggen over de
psychiatrische component. Het is het ‘kip en het ei’ verhaal.
Mensen kunnen gebruiken omdat ze merken dat het onder
invloed zijn hun psychiatrisch probleem ‘verduisterd’, maar
het kan ook andersom. Je kunt ook psychisch in de war
raken door het geregeld en overmatig gebruik.
i
k ben vroeger vanaf mijn derde tot mijn tiende
jaar seksueel misbruikt, door een in huis
genomen kostganger. Ik werd nooit serieus
genomen. Rond mijn achttiende begon ik al met
heroïne. Ik leidde een zwervend bestaan en raakte
ongewenst zwanger. In ’84 ben ik bevallen van een
dochter, waar ik uiteraard zielsveel van hou. Toen
kreeg ik verkering en we gingen samenwonen.
Maar meneer kreeg ineens losse handjes en begon
met handel in heroïne. Ik ben toen in ’87 gevlucht
naar Hilversum. En dat was maar goed ook,
want een goede kennis van mij werd kort daarop
vermoord. In 2004 heb ik weer hulp gezocht,
want ik gebruikte coke en had last van manische
depressies. Ik kon bijvoorbeeld niet slapen als ik
wist dat er nog wat afwas in de keuken stond. In
mijn hoofd werd het heel chaotisch. Het leek wel
of er tien man door elkaar praatten en ik werd er
gewoon bijna gek van. Gelukkig werd ik weer op
de PAAZ opgenomen en daar kreeg ik de lithium
600mg. En na al dit rumoer zit ik (geloof ik) nu in
een goede fase. Ik ben rustiger; heb geen trek
en zo nu en dan maak ik een praatje bij Jellinek
Hilversum. Ik ben heel gelukkig getrouwd met een
man die niet drinkt of middelen gebruikt. In 2004
heeft hij mij enorm gesteund. Het was in 2002
mijn vriendin José, die mij bij verschillende dingen
enorm heeft geholpen. Zowel met mijn zoontje
Patrick, als met het bellen naar allerlei instanties
om daar te benadrukken dat hulp echt nodig was.
Ik weet niet wat er gebeurd zou zijn als zij er niet
was geweest. Terwijl zij zelf een gezin heeft met
drie kinderen; inmiddels heeft ze er een vierde bij.
Zij heeft het moeder zijn echt in zich. Ik niet. Dat is
mij niet geleerd en het zit niet in me.
Het 0-nummer heb ik uit de wachtkamer van
Jellinek Hilversum. Ik vind het echt heel boeiend
en ik lees het graag. Jij mag me ook alles vragen
en dit ook plaatsen, als je daar wat voor voelt. Ik
vind het een eer om in jullie blad mijn verhaal te
mogen doen. Eindelijk heb ik een leven waar ik
echt tevreden over
ben. Maar ik blijf
altijd op mijn hoede.
Daarom is dit blad
ook zo goed: je kunt
tóch nog af en toe
over die ‘verslaving’
praten en mensen
vertellen dat het
echt beter en anders
kan. Niet voor de
familie of omdat
Jantje het zegt.
Nee, stoppen doe
je alleen maar echt
voor je zelf.
Vriendelijke groet,
Henny.
8
Een kijkje in de keuken van de Jellinek
door Reinier Schippers
In het Jellinekhuis op de Jacob Obrechtstraat
is de Centrale Keuken van de Jellinek
gevestigd. Hier wordt het eten bereid voor
cliënten en gedistribueerd naar verschillende
behandellocaties in Amsterdam: Tafelbergweg
(Zuid-Oost), Sarphatistraat, Vlaardingenlaan en
natuurlijk de Jacob Obrechtstraat zelf. Twee maal
de broodmaaltijd en de warme maaltijd: door de
week rond de 200 personen, iedere dag weer; in
het weekend iets minder. Verantwoordelijk voor dit
proces is de kok Jeroen de Groot, sinds 14 jaar in
dienst van de Jellinek. Tijd voor een gesprek.
wagens’ uitgeschept. Deze uitschepkarren hielden
het eten op temperatuur tijdens het vervoer naar de
verschillende behandellocaties. Koken en serveren
waren dus aan elkaar gekoppeld.
Tegenwoordig wordt er ‘ontkoppeld gekookt’. Het eten
wordt na het koken teruggekoeld en daarna uitgeschept
op porseleinen schaaltjes in een gekoelde ruimte
(brrrr!). Vervolgens worden de schaaltjes bewaard in de
koelruimte (dus niet ingevroren!) en als gewenst naar
de afdelingen gedistribueerd en in ‘regenereerkasten’
langzaam opgewarmd om uiteindelijk te worden
opgediend.
V
“We mogen volgens de HACCP (wettelijke
voorschriften, red.) nog steeds gekoppeld koken, maar
dat is niet meer van deze tijd. Als je professioneel met
je vak bezig bent hoort ontkoppeld koken er gewoon
bij. Als vroeger onderweg naar de Vlaardingenlaan (vlak
bij Jac. Obrechtstraat red.), de brug open stond in de
Zijlstraat, bleef de vrachtwagen soms een kwartiertje
stil staan. Niet echt bevorderlijk voor de kwaliteit van
eten… Als het dan ook nog een uurtje bleef staan op de
afdeling, kun je je wel voorstellen wat er gebeurde met
het andijviestamppotje”
Jeroen de Groot legt uit welke voordelen ontkoppeld
koken verder biedt:
“Je loopt minder risico dat het eten niet voldoet aan
de HACCP normen. We kunnen nu koken wanneer we
willen. Zo hoeven we nog maar zes dagen per week
te koken. We kunnen in principe ’s nachts koken, wat
maakt het uit? Omdat we werken met verse producten
en niet invriezen (dat doen cateraars vaak wel), is
het eten smakelijk en van prima kwaliteit. Door dit
systeem zijn we flexibel en kunnen we goed voldoen
aan de vraag. Het heeft wel een forse investering
gevergd om deze keuken te bouwen. Met name de
rijdagmiddag rond 13.00 uur, het kantoor van
de kok. Hij neemt plaats achter zijn bureau,
toetsenbord, beeldscherm binnen handbereik; achter
hem wordt zowat de hele wand in beslag genomen door
panelen met een indrukwekkende hoeveelheid displays,
knoppen en schakelaars.
“Dat is voor de koelsystemen. Zo kan ik precies
zien of de temperatuur in de uitschepruimte, van
de terugkoelapparaten en in de vriescel correct is.
Als het onverhoeds mis gaat, treedt er een alarm in
werking; ook bij de receptie, zodat als er, bijvoorbeeld
’s weekends, niemand aanwezig is, altijd kan worden
ingegrepen. De gegevens worden bovendien direct
doorgekoppeld naar mijn PC. Het biedt me de
mogelijkheid om lijsten uit te printen, want dat is
wettelijk verplicht”
Jeroen de Groot, tot 12.00 uur staat hij achter de potten
en pannen, daarna zit hij achter zijn bureau om de
onvermijdelijke kantoorwerkzaamheden af te handelen:
de inkoop regelen; bestellijsten met aantal maaltijden
van de klinieken verwerken, administratie bijhouden. Hij
oogt rustig, formuleert bedachtzaam, spreekt duidelijk
met kennis van zaken. Ooit was hij werkzaam in de
horeca, onder andere het Victoriahotel.
“Dat was iedere dag 14 a15 uur werken, maar er zijn
ook andere dingen dan een keuken. Je krijgt op een
gegeven moment een vriendin. Uiteindelijk hou je het
voor gezien. Ik ben een opleiding gaan volgen. Eerst
heb ik mijn instellingspapieren behaald en daarna
mijn dieetpapieren. Ik reageerde op een vacature
bij de Jellinek voor zelfstandig werkend kok. Van de
vijfentwintig sollicitanten werd ik aangenomen.”
Ondertussen is hij doorgegroeid naar de functie van
meewerkend hoofd en is er het nodige veranderd, ook
als het gaat over de manier van koken. Toen hij begon
bij de Jellinek werd er nog ‘gekoppeld gekookt’. Het
eten werd als het gaar was direct in ‘au bain marie
10
8
terugkoelapparatuur is zeer kostbaar. Tsja, en verder
zijn de porseleinen schaaltjes, waarin het eten
wordt uitgeserveerd diefstalgevoelig: handig als
pennenbakje of voor de lasagne thuis. Laat ik het
zo zeggen: ik heb minder bakjes dan waar ik mee
begon…”
openbaring hoe leuk dat is. Als je dan hoort dat
iemand twee jaar lang onder de brug slaapt en op vla
heeft geleefd… Ja dat doet je dan wel wat. Je kunt je
niet voorstellen dat dit gebeurt in een rijk land als dit.”
Behalve de kookmodule is er de ‘menucommissie’
op de Jac. Obrechtstraat. “We proberen de menucommissie weer nieuw leven in te blazen, want die
lijdt momenteel een slapend bestaan. Bewoners
komen dan langs om hun wensen kenbaar te maken.
Een goede zaak, want ik weet bijvoorbeeld niet of ze
wit of bruin brood willen, wellicht een beschuit bij het
ontbijt of toch maar liever ’s middags een snack ipv
een toetje.”
D
e kok merkt dat eenpansgerechten populair
zijn en dat de populatie in de klinieken van
gekruid eten houdt, wat wellicht samenhangt met
smaakpapillen, die door intensief middelengebruik
(tijdelijk?) zijn aangetast. Hij varieert zoveel mogelijk in
de samenstelling van de maaltijden.
“In een bejaardentehuis zie je vaak dat er zeven
dagen per week gekookte aardappelen op het menu
staan. Maar ik heb veelal te maken met jonge mensen
en die houden niet altijd van gekookte aardappelen.”
Eten is ook een sociaal gebeuren. Zo zou de
ruimte waarin momenteel gegeten wordt op de
Jac. Obrechtstraat wat betreft Jeroen de Groot wel
een face lift kunnen gebruiken: “De gemiddelde
sportkantine is gezelliger”
Contact met cliënten heeft hij vooral tijdens het
geven van de kookmodule. In het Jellinekhuis
is een complete keuken geïnstalleerd op de
behandelafdeling met zes state of the art
gasfornuizen. Cliënten kunnen desgewenst een
module volgen, waarin ze de beginselen van het
koken wordt bijgebracht door Jeroen en Eric
Booman. Twee groepen in de week, dinsdag en
donderdag van 12.30 tot 15.30 uur.
“Helaas is de kookmodule niet verplicht. Het
hangt dus van de EVB-er af of hij de cliënt bij het
samenstellen van het behandelprogramma de
mogelijkheid onder de aandacht brengt. Het loopt
momenteel niet echt storm, dus hebben we besloten
om ook mensen, die zeggen te kunnen koken toe te
laten.
Jeroen de Groot zou nog wel verder willen gaan om
te weten te komen wat er onder cliënten leeft. “Er
mist een schakel tussen de kliniek en de keuken. Stel
een voedingassistente aan of vraag tijdens de intake
naar de wensen van cliënten tav van het eten. Wat
dat betreft zijn ze bij Mentrum verder, want daar doen
ze dat al.” “De fusie zal in de nabije toekomst wellicht
ook gevolgen hebben voor de keuken van de Jellinek.
Wij vallen namelijk onder de facilitaire dienst van de
Jellinek. En deze wordt nu samengevoegd met de
facilitaire dienst van Mentrum. Bij Mentrum werkt
men met een decentraal systeem en een cateraar. Er
is dus geen Centrale Keuken, zoals bij ons. Het eten
wordt per afdeling aangeleverd door een cateraar.
Het is dus niet uitgesloten dat er op een gegeven
moment een keuze gemaakt gaat worden voor
decentrale catering in de hele organisatie. Ik hoop dat
bij die keuze niet alleen financiële overwegingen een
rol zullen spelen maar dat ook zal worden gekeken
naar kwaliteit en flexibiliteit, want dat is het grote
voordeel van hoe er nu wordt gewerkt in de Jellinek.
In concreto: vanochtend werd ik gebeld door een
afdeling dat bij een cliënt zijn kiezen waren getrokken,
die krijgt vanavond dus gemalen voeding.”
Foto’s: Kees C. Keuch
Het gaat niet alleen om leren koken, maar ook om
de ontspanning. We maken samen een maaltijd en
eten hem samen op. Een simpele maaltijd met verse
producten maken; het is voor veel mensen een
Jeroen de Groot, kok
8
Eric Booman, kok
11
“Ondanks herhaaldelijk verzoek zijn er toch nog steeds
mensen die meerdere boterhammen tegelijk pakken,
zelfs voor het ochtendgebed”.
(14-11-2001 notulen ‘JOS’ bewonersoverleg)
door Kees C. Keuch
De volksgezondheid zou behoorlijk verbeteren met een
gezondere leefstijl van de bevolking. Het overheidsbeleid is er
vandaag de dag op gericht om riskante leefgewoonten zoals
roken, ongezond eten, weinig bewegen en het overmatig
nuttigen van alcoholische versnaperingen aan de orde te stellen.
De ontmoediging van het roken is succesvol gebleken, maar
hoe zit het met de andere vormen van ongezond gedrag? De
populatie in de verslavingsklinieken heeft het over niets anders.
Temeer omdat mensen die in behandeling komen meestal een
belabberde conditie hebben.
Vooravond van een voedselcrisis?
Nu al zijn er in de wereld twee keer zoveel mensen
die aan overgewicht en vetzucht (obesitas) lijden als
er honger hebben. Massale hongersnoden komen
intussen steeds minder voor, eigenlijk alleen als
gevolg van burgeroorlogen en misdadige regimes.
Anno 2007 zijn er meer mensen die overlijden
door overgewicht dan door ondervoeding. Van de
tien belangrijkste doodsoorzaken zijn er vijf direct
gerelateerd aan gewicht. Deze situatie is uniek in de
geschiedenis.
een jongere generatie die voor het
eerst in de geschiedenis een lagere
levensverwachting heeft dan hun ouders.
De foute manier!
Nergens wordt zo duidelijk dat welvaart tot
excessieve gewichtstoename leidt als in de VS.
Hoewel het in Nederland nog niet zo erg is als in
12
Remon Visscher, kok
Amerika, is het niet te hopen dat het ook zover komt.
Maar liefst 31% van de Amerikanen lijdt aan zware,
ziekmakende vetzucht. In de VS koken consumenten
niet meer. Ze willen niet koken en hebben geen
tijd. Als men van koken spreekt in de VS, bedoelt
men eigenlijk het warm maken van kant-en-klare
voedselconcepten. Uit een onderzoek blijkt dat de
meeste Amerikanen nog maar een paar maaltijden
in de week gezamenlijk aan tafel zitten. Zij eten
meestal individueel uit de koelkast of bij een fastfood
restaurant. In dat land zie je nu ook een jongere
generatie die voor het eerst in haar geschiedenis een
lagere levensverwachting heeft dan hun ouders. En
de rest van de wereld volgt snel. Als deze trend zich
ook in Nederland voortzet hoeven we ons niet meer
zo druk te maken over het steeds maar ouder worden
van de bevolking en de daarbij behorende zorg c.q.
financiële druk. Veertig procent van de volwassen
Nederlanders heeft overgewicht en tien procent heeft
ernstig overgewicht (obesitas). Vooral bij kinderen
geven de trends een verontrustend beeld.
Eén stroopwafel, half uur fitness
Voor Mensen zijn gezondheidsoverwegingen, niet de
leidraad om te eten, maar ze eten omdat ze honger,
lekkere trek of een andere eetbehoefte hebben.
Honderd jaar geleden had een volwassene nog 3000
calorieën per dag nodig, vandaag de dag zijn dat
er tussen de 2000 (♀ ) en 2500 ( ). Mensen hadden
dat vroeger nodig omdat ze veel meer zware fysieke
arbeid verrichtten. Vandaag de dag loopt minder
dan 30% van de volwassenen meer dan een half
uur per dag. Je kunt wel ter compensatie aan fitness
gaan doen, maar dat is minder effectief dan mensen
denken. Om één stroopwafel te verbranden ben je al
snel een half uur bezig.
8
Kennis
Het is opvallend hoeveel mensen niet op de
hoogte zijn van hun eigen ziektebeeld. Ook in de
verslavingszorg zien we maar weinig cliënten die
kennis hebben over wat er nu eigenlijk in hun lichaam
gebeurt. Het ontbreekt niet alleen aan inzicht over
welke slopende risico’s verbonden zijn aan overmatig
alcohol- en middelen gebruik, maar ook aan kennis
over welke invloed voeding heeft op het functioneren
van lichaam en geest. Hoewel bijna iedereen de schijf
van vijf kent, of daar wel eens van gehoord heeft, weten
maar bitter weinig mensen wat gezond eten precies is.
Voedingscentrum
In het Nationaal Gezondheidsplan zet het Voedingscentrum de
belangrijkste regels voor gezond eten op een rijtje.
(www.voedingscentrum.nl) Stelregel één is: ‘het lichaam heeft
voedingsstoffen en water nodig om goed te kunnen functioneren’.
Om dit optimaal te realiseren zijn wel een aantal punten van
belang. Ik zal wat mij in de literatuur is opgevallen, beknopt
benoemen.
Het Voedingscentrum adviseert elke dag twee ons
groente en twee stuks fruit te eten en daarbij volop te
variëren. Momenteel zijn er zo’n vijftig voedingsstoffen
bekend die nodig zijn voor alle levensprocessen:
eiwitten, vetten, koolhydraten (zetmeel en suikers)
en een groot aantal vitamines en mineralen. Deze
voedingsstoffen spelen een belangrijke rol bij tal
van fysiologische functies die nodig zijn voor de
levensprocessen van de mens, zoals opbouw en
reparatie van het lichaam en energievoorziening.
Andere noodzakelijke bestanddelen in het voedsel
zijn voedselvezels en water. Voedingsvezels zorgen
ervoor dat de darmen goed hun werk kunnen doen.
Belangrijke bronnen in de voeding zijn: brood,
aardappelen en groente en fruit.
Een vezelrijk voedingspatroon met veel groente, fruit,
peulvruchten en graanproducten wordt verder in
verband gebracht met een gunstiger vetverhouding
in het bloed en een lager cholesterolgehalte. Water
8
is nodig voor het transport van de voedingsstoffen
en afvalstoffen en voor de temperatuurregeling. Het
lichaam bestaat voor meer dan zestig procent uit
water.
Eiwitten, vetten en koolhydraten vormen de
‘brandstof’ voor het lichaam, dat zonder deze energie
niet kan functioneren. Eiwitten zijn ook nodig voor
de opbouw en onderhoud van de spieren, organen,
zenuwstelsel, hormonen, enzymen en het bloed.
Vitamines, mineralen en spoorelementen zijn
onmisbaar voor de groei en het onderhoud van het
lichaam. De meest bekende mineralen zijn calcium,
natrium, kalium en magnesium. Sporenelementen zijn
kleine hoeveelheden ijzer, jodium, fluoride, zink,
koper, mangaan, chroom en molybdeen, die het
lichaam ook nodig heeft.
Er zijn dertien verschillende vitamines bekend zoals
vitamine A, de vitamines van het B-complex, C, D,
E en K. Het lichaam maakt zelf geen vitamines aan,
met uitzondering van vitamine D en K. Vitamine D
wordt onder invloed van de zon in de huid gemaakt.
Vitamine K wordt aangemaakt door bacteriën in de
darm.
‘baat het niet dan schaadt het niet’
Vitaminepreparaten zijn producten met vitamines
in de vorm van pillen, capsules, poeders, druppels
of drankjes. Ze zijn bedoeld als aanvulling op de
dagelijkse voeding. Een evenwichtige voeding levert
echter al voldoende vitamines en mineralen. Het
lichaam heeft namelijk maar kleine hoeveelheden
vitamines nodig. Het gaat dan om milligrammen (een
duizendste van een gram), of zelfs microgrammen
(een duizendste van een milligram). De vaak
gehoorde stelling: ‘baat het niet dan schaadt het
niet’ klopt alleen als je niet meer neemt dan de
aanbevolen dagdosering. Overtollige vitamines
worden vaak gewoon weer uitgeplast. Dit geldt
niet voor vitamine A, D, E, K, en B12. Deze worden
namelijk opgeslagen in het lichaam. Vaak hebben we
van deze vitamines een ruime buffer, bijvoorbeeld in
de lever. In sommige gevallen kan het overmatig
13
gebruik van bepaalde vitamines en mineralen wèl
schadelijk zijn. Een te grote hoeveelheid vitamine
A kan een vergiftiging veroorzaken. Symptomen
zijn hoofdpijn, misselijkheid en duizeligheid,
vermoeidheid, en afwijkingen aan de ogen, huid
en het skelet. Bij zwangere vrouwen kan te veel
vitamine A schadelijk zijn voor het ongeboren kind.
Overmatig gebruik van vitamine D kan kalkafzettingen
veroorzaken. Er zijn veel aanwijzingen dat het
eten van voldoende groente en fruit het risico op
chronische ziekten verlaagt. Eten van voldoende
groente en fruit verbetert bijvoorbeeld de bloeddruk.
Het beschermende effect van groente en fruit is
niet toe te schrijven aan één bepaalde groenteof fruitsoort of één bepaald bestanddeel. Het
beschermende effect van bepaalde stoffen is mogelijk
groter in combinatie met andere stoffen. Dat is de
belangrijkste reden dat vitaminepillen groente en fruit
nooit kunnen vervangen.
Bereiding
De manier waarop eten wordt klaargemaakt, heeft
invloed op de hoeveelheid vitamines, mineralen en
vet die het bevat. Wanneer groente niet zo vers meer
is, gaat de voedingswaarde sterk achteruit.
Ingevroren groente hoeft niet onder te doen voor
verse groente, zeker niet wanneer deze niet zo vers
meer is. Bij invriezen en inblikken wordt groente vaak
kort geblancheerd. Bij zo’n korte hittebehandeling
blijft meer dan 80% van de vitamines behouden.
Groente uit blik of pot bevat iets minder vitamines,
maar vormt nog steeds een goed alternatief voor
verse groente. Bij schillen en snijden van groente
gaat vitamine C verloren. De celstructuur raakt
beschadigd en de vitamines C oxideert onder invloed
van zuurstof. Voorgesneden groente kan dus minder
vitamine C bevatten dan ongesneden groenten.
De manier waarop groente worden bereid en gegeten,
heeft invloed op de hoeveelheid voedingsstoffen
die het lichaam eruit opneemt. Om zoveel mogelijk
verschillende voedingsstoffen binnen te krijgen,
is het waarschijnlijk het beste te variëren met de
Robbert Lem, keukenassistent
14
bereidingswijze en zowel rauwkost als gekookte
groente te eten. Het is aan te raden groente met
weinig water te koken en niet langer te verhitten
dan noodzakelijk is. Sommige voedingsstoffen in
gekookte groente zijn als het ware beter beschikbaar
doordat de celwandstructuur is opengebroken. Een
ander voordeel van gekookte groente is dat het
gemakkelijk is er veel van te eten. Daardoor worden
per saldo meer voedingsstoffen opgenomen.
Rauwkost
Goed kauwen helpt om meer voedingsstoffen uit
rauwe groente op te nemen. Ook wordt door kauwen
de celwand gedeeltelijk kapot gemaakt en kunnen
verteringsenzymen uit het darmsap beter inwerken.
Alleen maar rauwkost eten, is af te raden!
Kant-en-klaarmaaltijden voor in de magnetron zijn niet
per definitie volwaardig avondeten. De smaak is over
het algemeen goed, maar op de inhoud is nog wel
eens wat aan te merken. Een aantal maaltijden bevat
te weinig groente of vezels, in anderen zit weer te veel
verzadigd vet of zout.
Goed bedenken bij wie u gaat eten. De
traditionele huisvrouw werkt het veiligst,
de hoog opgeleide alleenstaande man is
het gevaarlijkst.
Welke beestjes zitten er in ons eten?
Gebrekkige hygiëne veroorzaakt voedselvergiftiging en
infecties. Hoe groot de kans op een besmette maaltijd
is, hangt ook af van de kok. Hoe prepareren we thuis
onze voeding en welke interventies zijn mogelijk om dat
veiliger te doen? Het onvoldoende koel houden of slecht
verhitten van producten en de kruisbesmetting tussen
verschillende voedselmiddelen zijn de belangrijkste
fouten die gemaakt worden tijdens het bereiden van
maaltijden. Houdt vuile en rauwe producten apart van
schone en bereide voedingsmiddelen.
speciale karren om het eten naar de locaties te vervoeren
8
terugkoelapparatuur is zeer kostbaar. Tsja, en verder
openbaring hoe leuk dat is. Als je dan hoort dat
hulpmiddelen en verpak het gerecht, bijvoorbeeld
iemand twee jaar lang onder de brug slaapt en op vla
in een bewaarbakje. Bewaar kliekjes niet langer dan
heeft geleefd… Ja dat doet je dan wel wat. Je kunt je
twee dagen in de koelkast. Vis is zeer bederfelijk: u
niet voorstellen dat dit gebeurt in een rijk land als dit.”
kunt zowel bereide als onbereide vis in een geopende
of losse verpakking slechts een tot twee dagen in de
Behalve de kookmodule is er de ‘menucommissie’
koelkast bewaren.
op de Jac. Obrechtstraat. “We proberen de menucommissie weer nieuw leven in te blazen, want die
lijdt momenteel een slapend bestaan. Bewoners
komen dan langs om hun wensen kenbaar te maken.
Kijken we naar de inrichting in de diverse klinieken
Een goede zaak, want ik weet bijvoorbeeld niet of ze
dan lijkt het alsof een sfeersetting niet belangrijk is.
wit of bruin brood willen, wellicht een beschuit bij het
De bijgaande foto van het ‘schaftlokaal’ in het
ontbijt of toch maar liever ’s middags een snack ipv
vernieuwde Jellinekhuis stemt niet echt vrolijk. Het
een toetje.”
serveren van de maaltijd in een gezellige en huiselijke
sfeer stimuleert de sociale cohesie.
Jeroen de Groot zou nog wel verder willen gaan om
te weten te komen wat er onder cliënten leeft. “Er
Juist voor ons lezerspubliek willen we de nadruk
mist een schakel tussen de kliniek en de keuken. Stel
leggen op de noodzaak van goede volwaardige
een voedingassistente aan of vraag tijdens de intake
voeding. Bij het gebruik van allerhande
naar de wensen van cliënten tav van het eten. Wat
genotsartikelen hoort zeker drie keer per dag een
dat betreft zijn ze bij Mentrum verder, want daar doen
goede maaltijd, al was het maar om de schade te
ze dat al.” “De fusie zal in de nabije toekomst wellicht
beperken.
ook gevolgen hebben voor de keuken van de Jellinek.
Net zo goed als dat je kennis van de middelen moet
Wij vallen namelijk onder de facilitaire dienst van de
hebben, heb je ook kennis van de maaltijd nodig.
Jellinek. En deze wordt nu samengevoegd met de
Weet wat je slikt!
facilitaire dienst van Mentrum. Bij Mentrum werkt
men met een decentraal systeem en een cateraar. Er
Met dank is gebruik gemaakt van de volgende
is dus geen Centrale Keuken, zoals bij ons. Het eten
bronnen:
wordt per afdeling aangeleverd door een cateraar.
Consumentenbond
Het is dus niet uitgesloten dat er op een gegeven
Voedingscentrum
moment een keuze gemaakt gaat worden voor
VPRO e.a.
decentrale catering in de hele organisatie. Ik hoop dat
bij die keuze niet alleen financiële overwegingen een
rol zullen spelen maar dat ook zal worden gekeken
naar kwaliteit en flexibiliteit, want dat is het grote
voordeel van hoe er nu wordt gewerkt in de Jellinek.
In concreto: vanochtend werd ik gebeld door een
afdeling dat bij een cliënt zijn kiezen waren getrokken,
die krijgt vanavond dus gemalen voeding.”
Door
door verhitten
zijn de en
porseleinen
schaaltjes, waarin het eten
wordt uitgeserveerd diefstalgevoelig: handig als
Bij
de bereiding
gerechten
het van
pennenbakje
ofvan
voorwarme
de lasagne
thuis.isLaat
ik het
belang
het
eten
door
en
door
te
verhitten.
zo zeggen: ik heb minder bakjes dan waarEventuele
ik mee
ziekteverwekkers
in ingrediënten kunnen zich
begon…”
namelijk door het hele gerecht verspreiden. Dat geldt
ook als
vlees
is gemalen
of opgerold, zoals
bij gehakt
e kok
merkt
dat eenpansgerechten
populair
of rollade.
Door
de
temperatuur
tot
binnenin
goed
zijn en dat de populatie in de klinieken van
hoog
te
laten
worden,
worden
vrijwel
alle
bacteriën
gekruid eten houdt, wat wellicht samenhangt met
gedood.
Biefstukdie
of door
rosbief
hoevenmiddelengebruik
niet perse
smaakpapillen,
intensief
doorgebakken
te
worden:
rundvlees
(tijdelijk?) zijn aangetast. Hij varieertbevat
zoveelbinnenin
mogelijk in
geen
ziekteverwekkende
kiemen.
de samenstelling van de maaltijden.
De
voorzorgsmaatregelen
het
“Involgende
een bejaardentehuis
zie je vaak verkleinen
dat er zeven
risico
van
dagen
perbesmetting:
week gekookte aardappelen op het menu
-Zorg
voor
schonen
handen.
staan. Maar
ik heb veelal
te maken met jonge mensen
-Houd
alles
schoon
en
droog:
vaatdoekjes
elke dag
en die houden niet altijd
van gekookte
aardappelen.”
verschonen
Eten is ook een sociaal gebeuren. Zo zou de
-Goed
ruimtekoelen.
waarin momenteel gegeten wordt op de
Denk
eraan dat de houdbaarheidsdatum
Jac. Obrechtstraat
wat betreft Jeroen de alleen
Groot geldt
wel
voor
ongeopende
verpakkingen.
een face lift kunnen gebruiken: “De gemiddelde
D
Huiskamerambiance doet beter eten
sportkantine is gezelliger”
Kliekjes
Contact met cliënten heeft hij vooral tijdens het
geven van de kookmodule. In het Jellinekhuis
Koel
bereide
gerechten
snel mogelijk
is een
complete
keukenzogeïnstalleerd
opaf.deZet ze
eventueel
in
een
bak
(ijs)koud
water
of
grote
behandelafdeling met zes state of the verdeel
art
hoeveelheden
kleine porties:
koelen zeeen
sneller
gasfornuizen. in
Cliënten
kunnen dan
desgewenst
afmodule
en zijn volgen,
ze ook weer
sneller
opgewarmd.
Zet
nooit
waarin ze de beginselen van het
warme
gerechten
in
de
koelkast
of
vriezer.
koken wordt bijgebracht door Jeroen en Eric
Booman. Twee groepen in de week, dinsdag en
Kookt
u voor
meerdere
tegelijk?
donderdag
van 12.30
tot 15.30dagen
uur.
“Helaas is de kookmodule niet verplicht. Het
Houd
wilt bewaren
hangthet
dusdeel
vandat
de uEVB-er
af of hijmeteen
de cliënt bij het
apart.
Gebruik
voor
het
overscheppen
schonen
samenstellen van het behandelprogramma
de
mogelijkheid onder de aandacht brengt. Het loopt
momenteel niet echt storm, dus hebben we besloten
om ook mensen, die zeggen te kunnen koken toe te
laten.
Foto’s: Kees C. Keuch
Het gaat niet alleen om leren koken, maar ook om
de ontspanning. We maken samen een maaltijd en
eten hem samen op. Een simpele maaltijd met verse
producten maken; het is voor veel mensen een
Jeroen de Groot, kok
8
Eric Booman, kok
15
11
Ingezonden brieven en kopij
Beste redactie
Hierbij stuur ik een hoofdstukje uit De Kleine Prins. Ik heb
zeven jaar geen boeken kunnen lezen door psychische
klachten en verslaving. Afgelopen zomer was ik vaak
opgenomen op de Vlaardingenlaan. Eén keer zat ik een
hele week in de separeer. Daar mocht ik van mijn psychiater
boeken hebben. Ik las er elke dag één! Mijn eerste boekje
was ‘De Kleine Prins’, en dit stukje wil ik mijn mede
alcoholisten toch even meegeven.
Marianne Riendeshoff
17-10-2006.
D
e volgende planeet werd bewoond door
een dronkaard. Dit werd wel een kort
bezoekje maar het stemde de kleine
prins heel bedroefd.
-Wat doe je daar? zei hij tot de dronkaard,
die hij stil vond zitten bij een verzameling lege
flessen en een verzameling volle flessen.
-Ik drink, antwoordde de dronkaard met een
somber gezicht.
-Waarom drink je? vroeg het prinsje.
-Om te vergeten, antwoordde de dronkaard.
-Om te vergeten? vroeg het prinsje weer, die al
medelijden kreeg.
-Om te vergeten dat ik me schaam, gaf de
dronkaard met gebogen hoofd toe.
-En waarom schaam je je dan? informeerde de
kleine prins, die hem wilde helpen.
-Ik schaam me dat ik drink, besloot de
dronkaard en zei verder niets meer.
En verslagen ging de kleine prins verder
-Grote mensen zijn toch wel héél, héél
wonderlijk, zei hij bij zichzelf onder de reis.
Kritisch commentaar op
omslag boekje Cliëntenraad
Begin van 2007 kreeg de Cliëntenraad een ‘boze’
brief toegestuurd. Iemand had geluk gehad het
boekje met het Cliëntenraad verslag 2003-2006 in
handen te krijgen en heeft dit bekeken. Dat is mooi,
want daar is het boekje juist ook voor uitgegeven.
Op de omslag staat een afbeelding van een schilderij
gemaakt door Henk Ramaakers bij Kunstkop, het
schilderatelier van de Jellinek. Hieronder kunt u de
brief lezen. Eén van onze commentatoren voelde
zich geroepen hier een analytisch blik over te laten
schijnen. Deze bijdrage staat op de pagina hiernaast
afgedrukt. Het boekje is gratis op te vragen bij het
bureau CR: clië[email protected]
Beste Cliëntenraad, Ik zou U willen wijzen op het
feit dat ik in de Uitgave “Drie jaren en verandering
jellinek cliëntenraad 2003-2006” de buitenkant
een zeer verontrustende omslag vond. Verder valt
mij dan ook op dat geen enkele andere religie
op een dus danige wijze wordt uitgebeeld in het
boekje. Hieruit concludeer ik dat U zich dus niet
houdt aan de wet waarin staat dat iedereen vrij
is van religieuze keuze. Ik ben een zeer religieus
Katholiek persoon, wat U in de omslag ridiculiseert
is een Barok Schilderij uit de Sixtijnse Kapel
van Michelangelo Buonarroti. Ik wil dat U iets
doet aan deze scheve opmaak. PS: Hier is een
voorbeeld van het echte exemplaar: http://www.
statenvertaling.net/kunst/grootbeeld/273.html
Met hartelijke groet
Vanaf heden zijn op de website
van de Jellinek clientenraad op
een speciale pagina alle
0-nummers terug te lezen
Kijk op:
www.jellinek.nl/clientenraad
16
8
“Christenfundamentalisme”?
Gekwetst door een plaatje van twee handen
Enige tijd terug is een verslag in gedrukte vorm
uitgebracht over de groei en veranderingen
van de Cliëntenraad. Er is veel aandacht
geschonken aan de inhoud, de vormgeving,
lay-out en illustraties van deze uitgave. Zo staat
bijvoorbeeld op de voorzijde een vrije versie
afgebeeld van een detail uit plafondschilderingen van
Michelangelo
te Rome. Dit
detail bestaat
welbeschouwd
uit twee handen
op een blauwe
achtergrond en
is opgesierd met
verscheidene rode
rozen. Dit schilderij
is afkomstig uit
de collectie van
de ‘Kunstkop’*.
De schilder is een
groot bewonderaar
van Michelangelo en zijn speelse variant kan
men interpreteren zoals men zelf wil. Maar,
zoals gezegd, meer dan twee handen en wat
rozen zijn niet waar te nemen op de omslag.
Des te verbijsterender en onbegrijpelijker was
de schriftelijke reactie die de redactie (bestuur
Cliëntenraad) ontving van een der lezers van
deze brochure. Een samenvatting wil ik u niet
onthouden.
Daarnaast spuwde Michelangelo niet
in alcoholische versnaperingen.
Betreffende lezer vond het nodig zichzelf
onsterfelijk belachelijk te maken door te laten
weten dat hij “gekwetst” was na het zien van de
omslag. Persoonsgegevens zijn bij de redactie
bekend, maar om het deerniswekkende ventje
tegen zichzelf in bescherming te nemen noemen
wij hem hier de heer Ternauw uit Luttelgeest.
Welnu, Ternauw liet ons weten zéér religieus
Katholiek te zijn en vond dat “het schilderij” van
Michelangelo geridiculiseerd* stond afgebeeld.
Wel vindt de redactie het razend knap dat
dit geestelijk ontoerekendvatbare lezertje de
inspiratiebron van onze afbeelding herkende,
maar wij wijzen hem er toch even op, dat deze
8
een fresco van Michelangelo betreft en geen
schilderij! Dit terzijde. De redactie is enigszins
geschokt dat de ingezonden brief niet afkomstig
is uit Islamitische hoek vanwege spotprenten
over profeet M., maar om een heus kaaskopje,
dat dermate religieus gefrustreerd is geraakt,
dat - ie zelfs door het aanschouwen van twee
handen (!)
geheel van de
leg is geraakt!
“Gekwatst”
zogezegd.
Ja beste
mensen, u
leest het goed:
gekwetst door
een plaatje van
twee handjes.
Met als slotzin
dat wij zulke
afbeeldingen
niet meer
moeten
plaatsen! Gekker moet ’t toch niet worden!!
Wij leven (nog) in een vrij land met vrije pers en
dito meningsuiting. Maar de artistieke vrijheid
om een eigen expressie te geven aan werk
van Michelangelo zou ons moeten worden
ontzegd? Nee meneertje Ternauw, zo ver
krijgt u ons uiteraard niet. Weet deze stakker
overigens dat de oorspronkelijke fresco’s in
de sixtijnse kapel ontsproten zijn uit de geest
van een homofiele driftkikker die meerdere
ruzies met de toenmalige paus had? Daarnaast
spuwde Michelangelo niet in alcoholische
versnaperingen. Ik vrees dat de huidige paus
nu binnenkort een briefje uit Luttelgeest zal
ontvangen waarin geëist wordt dat de fresco’s
verwijderd worden. Mocht de heer Ternauw
blijvend getraumatiseerd zijn geraakt door het
zien van de twee handjes, dan raden wij hem
aan zich te melden bij slachtofferhulp. Sowieso
adviseren wij hem hulp, want echt jofel kan ’t
niet met hem zijn!
Uit veiligheidsoverwegingen anoniem.
*Kunstkop: creatieve werkplaats Jellinek
*geridiculiseerd: bespottelijk voorstellen of
belachelijk maken
17
Cliëntgestuurde projecten in de verslavingszorg
Sinds de invoering van een vrije markteconomie en met
de komst van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning
(WMO) zijn er mogelijkheden ontstaan voor project
initiatieven vanuit cliëntperspectief. Zo ook in de
verslavingszorg.
Dit gebeurt door mensen die al jaren actief zijn geweest
in de cliëntenraad van hun instelling en hun kennis iets
breder wil inzetten. Jos Oude Bos is een initiatiefnemer
van het eerste uur. Na een jaar of vijf in de cliëntenraad
actief te zijn geweest zag hij zijn kans en ontwikkelde
een project voor thuiswonende alcoholverslaafden. Hij
maakte daarbij gebruik van de richtlijnen van de WMO,
die beoogt dat een ieder met of zonder beperking de
mogelijkheid moet krijgen
maatschappelijk mee te
doen om zodoende zijn
isolement of vereenzaming
te doorbreken. Nu vindt
Jos, dat ook mensen die
een alcoholverslaving
hebben dat isolement
moeten kunnen
doorbreken. Ze leven vaak
in een verwaarloosde
situatie omdat hun
alcoholgebruik ze de lust
ontneemt om iets aan hun
‘zelfzorg’ te doen. Daarbij
leven ze aan de rand van
de samenleving en vinden
moeilijk aansluiting met de
‘normale’ maatschappij.
Jos en Peter proberen
een brug te slaan ten aanzien van zorgwekkende
zorgmijders en de hulpverlenende instanties om verdere
verloedering bij deze doelgroep te beperken.
Het is daarmee het eerste cliëntgestuurde bemoeizorg
project in het noorden des land.
Help, mijn buurman
(ver)zuipt
Dit is de naam van het cliëntgestuurde project
voor hoofdzakelijk thuiswonende alcoholverslaafde
mensen. In dit project probeert Jos Oude Bos
en zijn assistent Peter Barendsen thuiswonende
mensen met zware alcoholproblemen te behoeden
voor het Korsakovsyndroom* en een daaruit
voortvloeiende langdurige klinische opname. Peter
en Jos zijn ervaringsdeskundige werkers die hun
visie op verslavingszorg gebruiken om hun aan
alcoholverslaafde medemens te helpen.
18
M
ensen met een alcoholprobleem krijgen te vaak
ongezonde voeding of helemaal geen voeding,
waardoor er een vitamine tekort ontstaat. Het project
geeft deze mensen 4 maaltijden per week en vult
dit aan met een vitamine B complex. Het is juist de
vitamine vooral B1 ofwel het thiamine tekort wat
Korsakovsyndroom kan veroorzaken. Maar ook andere
lichamelijke klachten worden veroorzaakt door een
ongezonde levensstijl en overmatig alcoholmisbruik.
Denk aan lever en maagklachten.
Door intensieve interventies wil het project de
zelfredzaamheid van deze mensen vergroten. Het
project richt zich dan ook
op de zelfzorg van deze
mensen, die vaak in een
verwaarloosde situatie
leven. Voeding en vitamine
moeten de levenslust weer
doen toenemen, waardoor
er ruimte komt voor de
zelfzorg.
Met inzet van studenten van
Hoge School Windesheim
worden cliëntbezoeken
gedaan. De studenten leren
in een vroeg stadium om te
gaan met deze doelgroep
en komen later als ze klaar
zijn met hun opleiding niet
voor grote verrassingen
te staan. De begeleiding
van de studenten gebeurt
door Peter en Jos. Door wekelijkse intervisie wordt
besproken waar studenten tegen aan lopen en hoe om
te gaan met de doelgroep.
De resultaten zijn in het eerste half jaar van het project
goed te noemen. Een groot aantal cliënten is blij met
de geboden hulp. Dit heeft al geresulteerd in een aantal
mensen dat toegevloeid is naar betere zorgtrajecten
en bij enkele tot een opname om te kunnen stoppen
met hun alcoholgebruik. Bij weer anderen is de zelfzorg
enorm verbeterd. Het project zit in een pilotfase en
wordt uitgezet in Assen en Hoogeveen. Het is de
bedoeling dat Emmen daar binnenkort aan wordt
toegevoegd.
Dit artikel is afkomstig van VNN, Verslavingszorg Noord
Nederland. 15-5-2007.
* Korsakovsyndroom: neurologisch- psychiatrisch
ziektebeeld, gekenmerkt door ernstige geheugen
stoornissen.
8
Psychiatrische ziekten
Het onderwerp ‘dubbele diagnose’ behoort langzamerhand tot
de meest populaire thema’s binnen zowel de psychiatrie als de
verslavingszorg. Lang niet altijd is het duidelijk wat precies met
deze term bedoeld wordt.
O
p de pagina’s hierna staat een artikel van iemand, die pas
sinds een paar jaar weet dat hij ADHD heeft. Hij schrijft o.a.:
‘Vroeger was ik een heel druk kind. Je kent dat wel, niet
stil in de schoolbank kunnen zitten, altijd maar door de les heen
praten. Dat waren van die eigenschappen waar mijn omgeving
mee te maken had’. ADHD had vroeger een andere benaming:
MBD. Deze afkorting staat voor ‘Minimal Brain Damage’. Men
dacht dat een kleine hersenbeschadiging de oorzaak was van de
verschijnselen. Dit bleek niet zo te zijn.
De afkorting ADHD staat voor: Attention Deficit Hyperactivity
Disorder. Vrij vertaald: aandachtstekort- hyperactiviteitstoornis.
Deze stoornis uit zich enerzijds in concentratie problemen,
anderzijds in onrust en impulsief gedrag. Het meest in het oog
springend symptoom, de motorische over-activiteit, neemt vaak
af na de adolescentie, waardoor het beeld ook minder opvallend
wordt. Met de jaren leren kinderen met ADHD hun lichamelijke
onrust weliswaar beter beheersen, maar de innerlijke onrust kan
aanwezig blijven. Dit uit zich in de moeite die patiënten hebben om
bij praten en handelen een lijn vast te houden; niet te verdwalen in
details en zich niet te laten afleiden door irrelevante stimuli.
De klinische ervaring is dat bij de grote meerderheid van deze
patiënten de diagnose ADHD pas op volwassen leeftijd wordt
gesteld. Dit is niet alleen te verklaren door de beperkte kennis
van deze stoornis in vorige decennia: bij herhaling maakt de
ziektegeschiedenis van een patiënt melding van het tekortschieten
van de hulpverlening en het onvoldoende onderkennen van de
ernst van het probleem door behandelaars. ADHD bij volwassenen
is een relatief recent begrip!
V
oor het ontwikkelen van verslavingsproblemen blijkt ADHD
een risicofactor te zijn. Deze stelling wordt bevestigd door
onderzoeken, die aantonen dat een belangrijk percentage
(15-25%) van verslaafden tevens ADHD heeft. Dit zou vooral
voor behandelaars in de verslavingszorg een reden dienen te zijn
om aandacht te besteden aan diagnostiek en behandeling van
verslaafden met ADHD.
De hersenen bestaan uit miljarden zenuwcellen die voortdurend
met elkaar in verbinding staan. Neurotransmitters zijn stoffen
die ‘boodschappen’ doorgeven van de ene zenuwcel naar de
andere. Bij ADHD gaat er iets mis met het overbrengen van die
‘boodschappen’. Mensen met ADHD hebben een tekort aan
de neurotransmitters dopamine* en noradrenaline. Dit tekort
heeft gevolgen voor het voorste deel van de hersenen: het deel
dat verantwoordelijk is voor het plannen en organiseren van
activiteiten. Hierdoor kunnen leer- en geheugenstoornissen,
impulsiviteit en hyperactiviteit
8
ontstaan. De medicijnen, die worden gebruikt bij de behandeling
van ADHD, verhogen de hoeveelheid neurotransmitters. Ze zorgen
ervoor dat de werking van de hersencellen verbetert. Hierdoor
verbetert de patient zijn vermogen om gedrag te sturen; vermindert
de impulsiviteit en verbetert de concentratie.
Erfelijkheid
Patienten met ADHD hebben een grotere kans om verslaafd
te raken aan genotsmiddelen dan andere mensen. Van
verslavingsproblemen is al langer bekend dat ze ten dele
erfelijk bepaald zijn. Veel van het erfelijkheidsonderzoek naar
verslaving is gericht op het dopaminergesysteem**, dat ook een
rol speelt bij het ontstaan van ADHD. Dit zou kunnen betekenen
dat de kwetsbaarheid voor ADHD en verslaving ten dele een
gemeenschappelijke genetische basis hebben. Hersenonderzoek
heeft aangetoond dat de hersenen afwijkend functioneren bij
patienten met ADHD. Dit alles bevestigt de hypothese dat ADHD
een neurobiologische stoornis is.
Co-morbiditeit
Patiënten met ernstige verslavingsproblemen hebben vaak
een voorgeschiedenis van ernstige gedragsproblemen in de
jeugd. Uit onderzoek is gebleken dat volwassenen met ADHD
ook kwetsbaarder zijn voor andere co-morbide stoornissen,
zoals depressiviteit en angststoornissen. De aanwezigheid van
een dergelijke psychiatrische stoornis is op zichzelf ook een
risicofactor voor verslavingsproblemen.
Een geslaagde behandeling van ADHD kan helpen om verslaving
de baas te worden. Een belangrijke voorwaarde daarvoor is wel:
stoppen met middelengebruik. Pas dan kunnen de medicijnen
hun werk doen en kan de behandeling aanslaan. Opname in een
verslavingskliniek kan daarbij nodig zijn. Uiteindelijk kunnen de
ADHD medicijnen helpen om niet in middelengebruik terug te
vallen.
Wilskracht
Mensen met ADHD hebben vaak al hun hele leven gehoord dat ze
gewoon wat harder hun best moeten doen, niet zo lui moeten zijn,
zich niet aan moeten stellen en gewoon wat wilskracht moeten
tonen. Ook verslaafden kennen dit soort geluiden: “dan stop je toch
gewoon met drinken…”
(KCK 7/07) Gegevens o.a. verstrekt door Trimbos instituut.
* dopamine: weefselhormoon dat als neurotransmitter in het
centrale zenuwstelsel werkzaam is
**dopaminergesysteem: reagerend op dopamine
19
Eens in mijn leven dacht ik ervan te
kunnen genieten door Henk Ramaakers
Ik voel me nu pas echt clean, maar besef me bij deze woorden toch wel dat ik nog
steeds gevaar loop om te zondigen en zelfs weer af te glijden.
Ben ik het zelf of is het
de ADHD*?
Ik ben een ADHD figuur, dat weet iedereen in mijn
naaste omgeving. Ik zal het ook nooit ontkennen. Ik
draag heus niet graag het label ‘ADHD’, maar het
besef dát ik het heb, kan ik gewoon niet onder stoelen
of banken steken. Ik ben nu eenmaal druk en haastig
en dat spat er vaak genoeg uit. ADHD en harddrugs
zijn als het ware vrienden. In de zoektocht, die ik
ondernam om in ‘hogere sferen’ te geraken, ben ik
bijna ‘tegen het plafond’ verpletterd. Ik ben door
schade en schande wijzer geworden , wat overigens
niet wil zeggen dat ik ooit echt wijs zal zijn. Het gevoel
dat ik leerde kennen, toen ik voor het eerst een Ritalin*
nam, zal en wil ik nooit vergeten. Het was eigenlijk de
eerste dag van de rest van mijn leven. Het was net alsof
ik vanuit een bos vol kreupelhout en doornstruiken,
op een groen glooiend gazonnetje was beland. Wat
een geweldige kick: en dat voor niks. Uiteindelijk heb
ik gewoon mazzel, dat ik nog leef. Ik heb een nogal
ongecontroleerd, wellicht zelfs bandeloos leven geleid
dat me gemakkelijk het leven had kunnen kostten.
Gelukkig is er sinds mijn jeugd echter zoveel medische
kennis vergaard, dat ik daar nu de vruchten van kan
plukken.
Ik dacht altijd dat die drukte
in mijn hoofd normaal was.
Vroeger was ik een heel druk kind. Je kent dat wel, niet
stil in de schoolbank kunnen zitten, altijd maar door
de les heen praten. Dat waren van die eigenschappen
waar mijn omgeving mee te maken had. Het werd bij
ons thuis vroeger niet al te serieus genomen, omdat
iedereen er last van had. (erfelijk* bepaald red.)
Iedereen behalve mijn vader. Hij was een arbeider, die
gewoon zijn tijd moest besteden aan de zorg voor het
gezin. Werken in ochtend- middag- of nachtdienst
op de fabriek. Hij was zeer onregelmatig thuis en
wij moesten rekening houden met zijn dagslaap of
moesten opeens weer tussen de middag warm eten.
Het was allemaal zeer onregelmatig. Het weekend
was voor ons iets anders dan voor een “normaal”
gezin. Bijna geen gezin bij ons in de buurt had een
normale vijfdaagse werkweek. Veel vaders die in de
20
fabriek ploegendienst draaiden. De omgeving was dus
wel een beetje gewend aan een onregelmatige sfeer.
Daardoor vielen wij, met ons superdruk gezinnetje,
misschien nog niet eens zo erg op. Niet opvallen,
dat is misschien wel een gedachte die ik me uit mijn
jeugd het sterkst herinner. Steeds maar proberen niet
op te vallen, dat was wat ik steeds maar probeerde.
Ik dacht altijd dat die drukte in mijn hoofd normaal
was. Ik ben opgegroeid met 3 broers, een vader als
kostwinner in ploegendienst in de fabriek en een
moeder die hard werkte in het huishouden. Kortom
geen op regelmaat gebouwd geheel. Doordat iedereen
een beetje een aandachtstoornis had, heerste er een
grote onverdraagzaamheid, die wel eens gewelddadig
overkwam. “We zijn gewoon een beetje druk en kritisch
op elkaar”, dacht ik maar. Het blijkt allemaal ADHD als
oorzaak te hebben. In de 60-er jaren, de periode waarin
ik mijn jongste jeugd versleet, leek het alsof de wereld
toch een beetje vriendelijker en socialer in elkaar zat.
Misschien is het maar verbeelding, maar er is toch ook
iets anders aan de hand.
Het leven is nog steeds
gecompliceerd en af en toe
moeilijk
Er is geen goede ouwe tijd, er is tegenwoordig zoveel
meer mogelijk en zoveel meer recht en welvaart voor
iedereen. Men moet het alleen goed kunnen relativeren!
Maar laat ik stoppen met het opsommen van die
verledentijd feiten van persoonlijke aard. Het zoeken
naar een rechtvaardiging voor de gedragsstoornis
ADHD, brengt mij in negatieve sferen. Ik dénk er
echter wel over na: dat is misschien wel een stapje in
de goede richting. Sinds ik aan de Ritalin ben (3 of 4
keer per dag een tabletje) is mijn leven veranderd. Het
meest bevrijdende, vreugdevolle gevoel dat ik heb, is
dat ik de harddrugs niet meer wil. De trek is weg, de
gedachte eraan vervuld mij met walging. Ooit dacht ik
ervan te kunnen genieten, dat het ‘t meest geweldige
euforische gevoel gaf, maar het was duivels. Je nam
jezelf in de maling. Het blijft een sluipmoordenares.
De eerste keer was het natuurlijk het meest geweldige
gevoel dat ik ooit meemaakte; de oase van rust, het
8
aandachtsgevoel, het gevoel dat je er bent, midden in
het complete levensgenot en supergevoelig. Het was
een geweldige kick die eerste keer. Ja in het begin,
maar dat was na relatief korte tijd voorbij. Ik had het
natuurlijk kunnen en moeten weten, ik had er ook over
gelezen. Zelfs in vakliteratuur. Ik had een boek waarin
ik gelezen had dat high op de base coke “the best
thing God invented after sex” was, maar in datzelfde
boek stond ook dat “it never becomes as good as the
first time”.En dat laatste moest alleen nog even tot mij
doordringen. Ik ben blij dat ik nu leef en dat ik op het
juiste moment de goede hulp heb gekregen.
Na mijn eerste Ritalin kreeg ik eigenlijk bijna dezelfde
kick, die het eerste ‘plofje’ mij gaf. De rust die ik zo
graag wilde voelen kwam weer in mij. Langzamer, maar
op zeker. Zeker is ook dat ik door de Ritalin makkelijker
kon afkicken. Ik voel me nu pas echt clean, maar besef
me als ik deze woorden schrijf toch wel dat ik nog
steeds het gevaar loop om te zondigen en zelfs weer
af te glijden. Het leven is nog steeds gecompliceerd
en af en toe moeilijk, maar ik kan me nu tenminste
beter concentreren en orde in mijn leven scheppen.
Ik voel me zeker echt gelukkiger. Het leven is voor mij
beter geworden en een stap terug doen is voor mij
ondenkbaar. Het kan natuurlijk altijd beter, zo voel ik
me nog steeds niet helemaal in balans, maar ik ben wel
op de goede weg, ondanks het feit dat ik medicijnen
moet slikken. Dit geeft tot nu toe eigenlijk nog de
meeste problemen, want als ik vergeet om op het juiste
moment een tabletje te nemen, komt er weer onrust in
8
mijn handelen en denken. Het is dus belangrijk om de
dosis aan te houden, die goed voor me is en belangrijk
om mijn gevoel in balans te houden. Anders gaat het
fout en fout is heel vervelend. (HR 10-7-2007)
*
A D H D:
A = attention attentie, aandacht,
oplettendheid
D = deficit tekort (defect)
H = hyperactivity
hyper: in zeer sterke overdreven mate
activity: activiteit, bedrijvigheid
D = disorder wanorde, verward,
ongeregeldheden, van streek
* Ritalin: Methylfenidaat medicijn dat het centrale
zenuwstelsel stimuleert
* Erfelijkheid: Van verslavingsproblemen is al langer
bekend dat ze ten dele erfelijk bepaald zijn. Veel van
het erfelijkheidsonderzoek bij verslaving is gericht op
het dopaminerge systeem, dat ook een rol speelt in het
ontstaan van ADHD. Dit zou kunnen betekenen dat de
kwetsbaarheid voor ADHD en verslaving voor een deel
een gemeenschappelijke genetische basis hebben.
21
Alcohol en methadon, het vervolg…
(Zie 0-nummer 7, en de 0-nummers daarvoor.
Deze zijn terug te lezen en te bekijken via:
www.jellinek.nl/clientenraad noot red.)
Geachte redactie 0-nummer,
Als het niet te lang een uitgesmeerde discussie gaat
worden, heb ik nog enkele puntjes op de i n.a.v. de brief
van Niels op pagina 6. Hij voert toch een interessante
discussie over substitutie behandeling met of zonder
roeswerking van het vervangende middel.
In mijn reactie op NH’s positieve ervaring met metadon,
ook tegen zijn alcoholverslaving (zie 0-nummer 6)
noemde ik hem een “N=1 observatie. De benaming voor
incidentele maar belangwekkende gevallen, en noemde
een vergelijkbaar, maar niet geheel identiek verlopen
geval uit het verleden. Dan heeft men twee afzonderlijke
N=1 observaties; het is geen onderzoeksgroep. Van een
verdubbeling zoals NH stelt, mag je niet spreken. Zijn er
meer betrouwbare gevallen, ook bij andere behandelaars,
dan zou men aan een systematisch onderzoek kunnen
denken. De voors en tegens zijn al door NH en mij
genoemd, en ook op het door hem genoemde symposium.
In het “wereldje” zullen onder elkaar misschien ook zulke
gevallen bekend zijn. Maar men zal niet met zekerheid
van lotgenoten weten of ze droog en clean van alcohol
en andere drugs en pillen zijn. Bijgebruik komt veel
voor. NH noemt het lichte roesgevoel door methadon bij
hem, voor hem net voldoende. Maar dat is bij anderen
kennelijk of niet aanwezig, of niet voldoende om de hang
naar de kick of roes te dempen. Methadon is niet als
‘roesmiddel’ geïntroduceerd, maar eerst als pijnstiller
en later om onthoudingsverschijnselen en craving* te
onderdrukken. Of het leven verder draaglijk is speelt ook
een rol. Methadon heeft ook medische nadelen. Het kan
pijn en ziekte maskeren, en bij maximale gewenning
pijnbestrijding bij echte ziektes bemoeilijken.
Schrijf
Er is al vaker in voorgaande 0-nummers over
geschreven: het op papier zetten van je ‘eigen’
verhaal, kan therapeutisch werken. Toch wil de
redactie van dit blad hier nogmaals op wijzen.
Door lezers en cliënten in de verslavingszorg aan
te moedigen daadwerkelijk iets te doen met deze
goede raad, hopen wij bovendien interessante
kopij binnen te krijgen. Dit is belangrijk want geen
kopij betekent geen 0-nummer.
Wij zijn niet de enige die dit belangrijk vinden want
we zien dat er zelfs een boek over is geschreven:
de betekenis van levensverhalen. Door je verhaal
op papier te zetten kun je jezelf ontlasten van
storende gedachten; het geeft je een uitlaatklep.
Je geeft ‘het’ een plek, je trekt er een kadertje
omheen en het zit in een doosje, zogezegd.
En in dat doosje kun je kijken, teruglezen,
zelf en wanneer jij dat wilt. Verhalen kunnen
het ‘zelfbeeld’ en de toekomstverwachtingen
fundamenteel beinvloeden. De manier waarop we
ons dingen herinneren en kunnen vertellen over
de ervaringen in ons leven, heeft grote invloed op
ons welbevinden en onze geestelijke gezondheid.
Je verhaal kan ook steun betekenen voor
lotgenoten en meer begrip kweken bij mensen die
hier anders niet zo bij stil staan.
Het hoeven niet perse levensverhalen of
ervaringsherinneringen te zijn; ook willekeurig
fictieve verhalen zijn welkom. Als ze maar
op de een of andere manier iets met
verslavingsproblematiek te maken hebben.
Terugkijken op je leven geeft een meerwaarde
zodat je het proces van ouder worden beter
begrijpt. (KCK 15-7-07)
‘Een patiënt op methadon had wat ‘buikpijn’. Lag
opgewekt en niet echt ziek in bed. Had ‘défense’
(is spierverzet) aan de buikspieren. Bleek acute
appendicitis*. Volgens de chirurg had het niet tot de
volgende dag mogen duren, meteen geopereerd!
Met vriendelijke groeten,
G.M. Dikkenberg (vh arts Jellinek)
* Craving: hunkering
* appendicitis: Blindedarmontsteking
22
8
Sectie verslavingszorg
Z
es juli is het fusiecontract tussen de beide
Cliëntenraden getekend. Tijd voor een feestje; in het
souterrain worden de flessen ontkurkt en het vat bier
aangeslagen. Christian Krappel, de voormalige baas van
de Jellinek, heeft wel eens tegen me gezegd: “daar moet
je nú tegen kunnen, heb je toch geleerd?”. Voor deze keer
dan maar.
Aparte tak van sport
De fusie heeft voor ‘onze’ CR ook voordelen. Natuurlijk
staan wij achter het uitgangspunt van de ‘dubbeldiagnose’
behandeling voor mensen die tot voor kort tussen
wal en schip vielen, omdat ze niet tegelijk konden
worden geholpen voor hun verschillende problemen.
Verslavingsproblematiek is altijd al een onderdeel van
de GGz geweest. Hoewel een aantal psychiaters en
behandelaars dit nog altijd denken, moet hier toch duidelijk
worden genuanceerd. Verslavingsproblematiek
is een aparte tak van sport en kan niet zomaar
worden gezien als een van de vele ‘laatjes’
in de psychiatrie. Vooral de laatste decennia
is de kennis over dit fenomeen enorm toe
genomen. Duidelijk kan worden gesteld dat
‘verslaving’ een aparte expertise is met
haar eigen gebruiksaanwijzing. Binnen de nieuwe
Cliëntenraad JellinekMentrum is daarom een aparte
sectie Verslavingszorg opgericht, die met name de groep
cliënten in de Jellinek vertegenwoordigt.
Hoewel we eerst nog dachten dat de fusie werd
ingegeven om de dubbeldiagnose behandeling een
kans te geven, zien we zo langzamerhand dat er veel
meer belangen op het spel staan. Over de hele linie
in Nederland gaan ‘bedrijven’ fusies aan. Maar vooral in GGz land
hebben ze de smaak te pakken. Werkelijk de één na de ander zoekt
zijn heil bij elkaar.
8
Megagrote zorginstellingen zijn inmiddels ontstaan met giga
aantallen werknemers. Bijvoorbeeld Parnassia Den Haag en
Brijder verslavingszorg Noord Holland samen 3000 werknemers.
JellinekMentrum ruim 1800 man personeel. Hoe kun je als
directie of Raad van Bestuur nog leiding geven aan zo’n bij elkaar
geplakt bedrijf, wat voor bijna alle sectoren binnen de GGz wel
een loket heeft? Op papier ziet het er goed uit, maar we moeten
nog maar zien of dit allemaal wel goed gaat in de praktijk. Het zal
niet de eerste keer zijn dat een fusie mislukt. Dit wordt overigens
veelal veroorzaakt omdat de ‘poppetjes’ in de hoge regionen niet
met elkaar door één deur kunnen of niet ‘dezelfde’ pet willen
dragen. Had je vroeger nog een Eerste Geneesheer, nu wordt
zijn takenpakket er door managers ’bij gedaan’, omdat zij zich
voornamelijk buigen over (re)organisatieschema’s. Kwaliteit van
Zorg dreigt zo buiten beeld te geraken. Het is te hopen dat het
hogere echelon* zo slim is feeling met de werkvloer te houden.
Het kan geen kwaad om af en toe eens een babbeltje te maken
met een ‘gek’ of een ‘verslaafde’. Omdat we nu onder één dak
zitten, misschien zelfs wel een verslaafde gek.
Wij, van de Cliëntenraad houden dat echelon wel bij de les,
desgewenst met een gevraagd of ongevraagd advies. De WMCZ*
is verzwaard. Het huidige kabinet (met name het ministerie van
VWS*) heeft het goed voor met het cliënten/patiënten belang en
heeft daar een aantal ‘regels’ voor opgesteld. Wij letten er op of
deze ‘regels’ daadwerkelijk worden uitgevoerd.
KCK 15-7-07
*GGz: Geestelijke Gezondheidszorg
*Echelon: niveau, rang van opstelling
*WMCZ: Wet Medezeggenschap Cliëntenraden Zorg.
*VWS: ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Foto: Toon Jehoel
In 0-nummer 7 schreven we over de fusie tussen Mentrum GGz* en
Jellinek verslavingszorg. De bedoeling is dat de Ondernemingsraden
en de Cliëntenraden van beide instellingen ook met elkaar in het
huwelijk treden. Nou ben ik zelf nooit zo’n voorstander van het
huwelijk, maar het moet maar. Weliswaar is het geen vrije keuze
huwelijk, maar zoals het er nu voorstaat, ziet het er gezond uit. Het
Bestuur van voormalig CR Jellinek is ingetrokken bij de CR van
voormalig Mentrum, in hun kantoor aan de Westermarkt nummer zes.
Een niet mis te verstaan zeventiende-eeuws herenpand. Voor ons
Jellinekers is het wel even wennen. Nieuwe mensen met een andere
achtergrond dan wij. Collega’s zogezegd, die al het ‘huis’ bewoonden,
dus voor hen is het vertrouwd grondgebied. Wij zijn er bij in getrokken
en dat geeft toch een ander gevoel.
De voorzitters van CR JellinekMentrum tekenen de fusieovereenkomst.
V.l.n.r.: Naomi de Rooy, Sopa Bouman, beide Mentrum en Marijke
Leyenaar, Jellinek.
23
In no time veranderen
M. el Arabi
Foto: Kees C. Keuch
Hier zijn om mijn verslaving,
gedrag en levensstijl te veranderen.
Ik wil niet zonder toekomst
de drugs in mijn lichaam laten verankeren.
Om dit te bereiken
heb ik nog heel veel tijd en kracht nodig.
Het zal moeilijk zijn, vol obstakels,
kans dat ik uitglijd.
Verslaafd was ik in no time.
Met mijn vrijheid betaald,
voor de drugs pleegde ik the crime.
Ben trots dat ik hier ben,
hoop dat ik mijn vervolg niet zal verknallen.
Toch was het gebruiken fijn,
lekker stoned en vrouwen ballen.
Zo sterk als ik ben,
heb niets gebruikt.
Toch moet ik elke dag weer vechten
wanneer de trek weer opduikt.
Met vallen en opstaan,
moet ik het zien klaar te spelen.
Met de tijd verdwijnen alle problemen
en zullen oude wonden weer gaan helen.
Door jaren van verslaving
raakte ik van alles kwijt.
Van de beslissingen die ik heb genomen,
heb ik tot nu toe geen spijt.
Het bevalt me heel goed,
leven zonder dope.
De toekomst ziet er zonnig uit,
er is weer hoop.