Is een werknemer aansprakelijk voor schade veroorzaakt tijdens

IT10 58
28-09-2005
10:53
Pagina 58
Sociaal
juridisch
Is een werknemer aansprakelijk
voor schade veroorzaakt tijdens werk?
Geldt normaal gesproken dat degene die schade heeft veroorzaakt hiervoor zelf aansprakelijk is, in de arbeidsverhouding tussen werkgever en werknemer is dit anders geregeld. Brengt een werknemer tijdens de uitvoering van
zijn werkzaamheden schade toe aan een derde of aan de
werkgever zelf (bijvoorbeeld door slecht werk of een ongeval met de bedrijfsauto), dan is in principe de werkgever
degene die hiervoor aansprakelijk is.
Tekst: Inge Ribbens
De reden hiervan is dat de werkgever zowel de
voordelen als de nadelen van de activiteiten van
zijn werknemer geniet. De werknemer neemt dagelijks vele beslissingen in zijn werk, die schade kunnen opleveren die een veelvoud van zijn salaris
zijn. De wetgever acht het onredelijk de werknemer met de gevolgen van zijn daad, de schade, te
belasten.
Opzet of bewuste roekeloosheid
Niet in alle gevallen is de werkgever aansprakelijk
voor schade die door de werknemer is veroorzaakt. Volgens het Burgerlijk Wetboek (artikel 7:
661) is de werknemer zelf aansprakelijk als de
schade het gevolg is van zijn opzet of bewuste
roekeloosheid. Bij opzet heeft de werknemer gehandeld met de intentie, de bedoeling om de schade te veroorzaken. Bewuste roekeloosheid betekent dat de medewerker overgaat tot risicovol gedrag, terwijl hij zich bewust is van het risico dat hij
neemt.
De werkgever moet de opzet of bewuste roekeloosheid bewijzen. Uit rechtspraak blijkt dat dit in
de praktijk bijna onmogelijk is. Een ernstig verwijt
of onvoorzichtigheid op zich, zal meestal onvoldoende zijn om bewuste roekeloosheid aan te nemen. Wel zijn er uitspraken bekend waarin opzet
of bewuste roekeloosheid wordt aangenomen in
gevallen, waarin de werknemer alcohol heeft gedronken en (binnen of buiten werktijd) een ongeval
met de bedrijfsauto heeft veroorzaakt.
Ook kan de werknemer op grond van het Burgerlijk
Wetboek aansprakelijk worden gesteld, als dit
schriftelijk is overeengekomen. Voorwaarde is dat
de medewerker zich verzekert tegen het risico dat
hij loopt. Brengt de verzekering een eigenrisico
met zich mee, dan is de medewerker voor dit bedrag dus niet verzekerd. Deze niet-verzekerde
schade komt dan in principe voor rekening van de
werkgever, tenzij de medewerker opzettelijk of bewust roekeloos heeft gehandeld.
In uitzonderlijke gevallen kan het voorkomen dat
de medewerker wel aansprakelijk is, ondanks dat
dit niet schriftelijk is overeengekomen, of ondanks
58
oktober 2005 intech
dat de werknemer voor dat risico geen verzekering
heeft afgesloten. Bijvoorbeeld als een medewerker
verwijtbaar schade heeft veroorzaakt en bovendien
heeft verzuimd een verzekering af te sluiten, terwijl hij hiertoe wel gehouden was op grond van
een schriftelijke overeenkomst.
Schade aan eigendommen van werknemer
In principe is de werkgever niet aansprakelijk voor
schade aan zaken van de werknemer, vooral niet
als de schade door de schuld van de werknemer is
ontstaan. De Hoge Raad heeft echter een uitzondering gemaakt als de werknemer een eigen auto
moet gebruiken bij het verrichten van werkzaamheden. Het gebruik van een auto kan namelijk risico's van ernstige beschadiging meebrengen; niet
alleen door eigen onvoorzichtigheid, maar ook
door eventuele fouten van derden.
De werkgever kan met de werknemer andere afspraken maken. Zo is een afspraak mogelijk waarbij de werknemer verplicht wordt te zorgen voor
een adequate all-riskverzekering voor de eigen
auto. Hier staat dan tegenover dat de werkgever
een onkostenvergoeding kan geven die tegemoetkomt aan de te betalen verzekeringspremie en
eventuele, niet verhaalbare schade aan de auto.
Tijdig werknemer aansprakelijk stellen
Indien de werknemer op grond van het Burgerlijk
Wetboek aansprakelijk is voor de door hem veroorzaakte schade, kan de werkgever de schade op
hem verhalen door (per periode) maximaal twintig
procent van zijn salaris in te houden. Het is hierbij
van belang de werknemer tijdig aansprakelijk te
stellen. Op grond van artikel 25 van de CAO voor
het Technisch Installatiebedrijf moet de werkgever
uiterlijk binnen één maand, nadat de aansprakelijkheid van de werknemer is vastgesteld, de werknemer schriftelijk meedelen dat de schade op hem
zal worden verhaald.