1BaOa_Provoost_justine_

Verschillende culturen maken
verschillende diagnoses.
1
Inleiding & Wat is cultuur?
• Vergelijkende studies tussen verschillende culturen =>
depressie = universele entiteit
• Etiopathogenese = multidimensioneel:culturele
factoren even belangrijk als biologische en
psychologische factoren
• Transculturele psychiatrie !
• Cultuur = geheel van voortbrengselen van een
gemeenschap & is dynamisch
-> Verschillend ervaren door verschillende leden
van de groep
-> subgroepen (verschillende interpretaties):
bemoeilijkt beoordelingsproces
2
Depressieve stoornissen bij
kinderen en jongeren
• DSM-IV : depressieve en dysthyme stoornis
• DSM-IV-stoornissen zijn te onderscheiden door duur en
ernst van de depressieve stemming: vermindering
interesse, terugkerende gedachte aan de dood,
gewichtsverandering…
-> verschil in mate: veranderde eetlust, slaapstoornissen,
moeheid, lage concentratie, schuldgevoelens…
 Plaats van cultuur in DSM-IV-classificatiesysteem
-> weergave kijk op cultuur
 Cultuur invloed op ervaring van en de communicatie
over depressieve symptonen
3
Diagnostisch proces
cultuursensitief bij depressie?
 Transcultureel onderzoek: geen eenduidige gegevens over
transcultureel voorkomen van depressie bij kinderen &
jongeren
 Onderzoek van BASC:



Kinderen van Colombia & verschillende groepen van VS : Consistentie:
depressie= gevoelens van ongeluk, verdriet en stress.
Adolescenten van Japan en VS: Significante associatie tss depressieve stoornis en
etniciteit verdwijnt
9-17j plattelandskinderen: hogere prevalentie van depressieve stoornis bij blank
 verklaring: verschil in definitie van depressie per
cultuur + verschil in onderzoeksinstrumenten
 Voldoende rekening gehouden met specifieke
culturele aspecten van depressieve stoornissen?
 Cultuur bepaalt de manier waarop psychische
aandoeningen worden herkent, ingedeeld, verklaard
en behandeld door anderen binnen de gemeenschap.
4
Aanmelding
 = 1ste stap voor kinderen/jongeren met psychische
problemen. ->Internaliserende problemen
 ~CULTUUR bestempeld iets als normaal/afwijkend gedrag.
 2 uitersten:
-> Internaliserende problematiek (angst, sociaal terugtrekken,…)
-> Externaliserende problematiek (ongehoorzaamheid, agressie)
 Verschillende probleem(h)erkenning  verschillen in het
accepteren van verwijzing.
 Hulpverleners: BEWUST zijn van verschillen&gelijkenissen
=> zodat hulpverlening laagdrempelig kan functioneren
& kan worden afgestemd op verschillende culturele
denkkaders
5
Hulpverlener en verwijzing
 Aard hulpverlening onderhevig aan etnische verschillen
 Geen etnische verschillen bij 24-uurszorg, wel binnen
ambulante zorg
 Cult. deskundigheid vereist cult. kennis en vhn
 Bias ontstaan t.g.v vooroordelen & veronderstellingen
 Bel! Depressie: verschil in uiting volgens etnische groep
 Onbegrip of verkeerde interpretatie van
cultuurgebonden symptonen => vertekende diagnoses
 VOORKOMEN: uitwisseling kennis en ervaring &
samenwerking met cult, soc en integratienetwerken.
6
Observatie
 Cultuur kan door de interpretatie en verklaring van
klachten zowel de pathologische kant als de nietpathologische kant van menselijk gedrag benadrukken
 Bepaald gedrag die als niet-pathologisch wordt
beschouwd wordt dikwijls als pathologisch
bestempeld.
 Cultuurgebonden parameters helpen geobserveerd
gedrag te begrijpen/decoderen
 Goede observatie = met cultuurgebonden parameters
 Waardevolle interpretatie
7
Anamnese en hetero-anamnese
(bij de persoon zelf/personen uit de omgeving)
 Belangrijke onderdelen !
 Emoties en cognities kunnen verschillend worden
uitgedrukt in verschillende talen  TOLK
 Ook subjectieve taalgebruik kan verschillen per cultuur


Niet westerse: niet gepsychologiseerd: drukken hun klachten subj.
uit. (metaforen)
Westerse patiënten gebruiken de woorden: ‘super-ego’, ADHD,
obsessie, Schizofrenie…
 Bij kinderen/jongeren bepalen anderen meestal of zij
probleemgedrag vertonen al dan niet  SOCIALE
CONTEXT is hierbij van belang
 Cultuur  ~opvoedingsmethode: invloed op ontwikkeling
van emoties en zelfconcept
8
Vragenlijst & psychologisch
onderzoek
 Beoordelingsinstumenten ontwikkeld en getest op blanke
mensen
 Onvoldoende bekend over hoe goed depressie kan worden
gemeten in andere etnisch-raciale groepen
  Response Bias : iemand die op onderdelen van een
onderzoek antwoord maar niet volgens de bedoeling of
inhoud van het instrument.
-> misleidende antwoorden (soc. wenselijk, verdedigend)
 Hulpverlener ervan bewust zijn dat transculturele
vergelijkingen foutieve interpretaties kunnen teweeg
brengen
 Ook gelijkenissen! Vb: frequenter optredende externaliserende
problemen bij jongens en frequenter internaliserend problemen bij meisjes.
9
DSM-IV-classificatie
 Wat? Westers diagnostisch kader voor psychiatrische
stoornissen aanvaard als de gouden standaard
 Gemeenschappelijke taal tussen hulpverleners
 3 terreinen:
 1) invloed van cultuur wordt besproken
 2) info over cultuurgebonden syndromen
 3) overzicht van culturele formuleringen bedoeld om later
perspectief deel te laten uitmaken van het bestaande mulitaxiale DSM-classificatiesysteem

Rol van de culturele context bij expressie en evaluatie van
symptonen
& het effect dat die verschillen kunnen hebben op relatie tss individu
en hulpverlener.
 Ondanks aanpassingen: hulpverleners ALERT blijven!
10
Discussie
 Grote vraag: diagnostiek bij kinderen en volwassenen
cultuursesitief?  geen vanzelfsprekend antwoord:



1. algemene beperkingen en problemen bij transcultureel onderzoek,
termen als cultuur en etniciteit als onzorgvuldig gebruikt.
2. transculturele analyse enkel te interpreteren als studiemethoden
een adequate weerspiegeling opleveren van culturele en etnische
verschillen.
3. transculturele onderzoeken in de ene populatie bekritiseerd en in
de andere ondersteund.
Onderzoekers moeten hun eigen bias erkennen en samenwerken op
gegevens juist te kunnen analyseren en interpreteren.
 Culturele factoren spelen een belangrijke rol in
verschillende stadia van het diagnostisch proces.
 Cultuur bepaald wat afwijkend is
 Communicatie!
11
Conclusie
 Onmogelijk o.b.v huidige gegevens te bevestigen dat
psychiatrische diagnostiek naar depressie bij jongeren
en kinderen voldoende cultuursensitief is.
 Uitgebreider onderzoek is noodzakelijk: specifiek
gericht op vast omschreven groepen
 Belangrijkste boodschap: bewustwording van culturele
verschillen
-> rekening houden met individuele verschillen tussen
patiënten
12