Spelling in Beeld Groep 8 Regelspoor 32 samenstellingen: overzicht Van welke woorden is een samenstelling gemaakt? Let daarop bij het schrijven: vuurrood, hoofdpijn. Schrijf de delen van de samenstelling achter elkaar. Let op: in sommige samenstellingen schrijf je tussen die delen het tussenstukje en of een tussen-s. Eindigt het linkerdeel op e of en? Schrijf de woorden dan gewoon achter elkaar: ruimtevaart, regenjas. 1. 1. 2. 3. Hak het woord in stukjes. Bij welke stukjes past het regelspoor? Pas op deze stukjes de regel toe. Controleer het woord. Spelling in Beeld – Uitlegkaarten: Regelspoor 32 Groep 8, schooljaar 2011 – 2012 Bonifaciusschool – Alphen aan den Rijn Komt er een tussenklank /u(n)/ bij? Dan schrijf je en: kip + ei = kippenei, kat + bak = kattenbak. Soms komt er een tussen-s bij. Die hoor je niet altijd. Twijfel je? Gebruik het linkerdeel in een andere samenstelling. verkeersituatie of verkeerssituatie? verkeersbord, dus ook: verkeerssituatie. Woorden van de week 1. ronddraaien 2. de schadevergoeding 3. openvouwen 4. het hondenhok 5. het dorpsplein 6. de dorpsstraat Extra woorden 1. doorrijden 2. de hoofddoek 3. sportterrein 4. de garagedeur 5. de samenwerking 6. de pannenkoek 7. de klassenfoto 8. de veiligheidsspeld 9. de stationschef Spelling in Beeld Groep 8 Weetspoor 25 Franse leenwoorden 2 In de eerste zes woorden eindigt de tweede klankgroep op de klank /ee/. Het stukje ~ier spreek je uit als /jee/. In sommige Franse leenwoorden staat een e met een accent: é: klinkt als de /ee/ van zee; è: klinkt als de /e/ van bel; ê: klinkt als de /e/ van bel. In café, privé en logé staat op de e een streepje naar voren. De letter é spreek je uit als de /ee/ van zee. In crèche en crème staat op de e een streepje naar achteren. De letter è spreek je uit als de /e/ van bel. In enquête staat op de e een dakje. Ook de ê klinkt als /e/ van bel. 1. 2. 3. 4. Hak het woord in stukjes. Bij welke stukjes past het weetspoor? Onthoud hoe je deze stukjes schrijft. Controleer het woord. Spelling in Beeld – Uitlegkaarten: Regelspoor 32 Groep 8, schooljaar 2011 – 2012 Bonifaciusschool – Alphen aan den Rijn Ook de laatste e van dessert en colbert klinkt als de /e/ van bel. De letter t aan het eind spreek je niet uit. A Woorden van de week 1. het café 2. privé 3. de logé 4. het diner 5. het atelier 6. de premier 7. de enquête 8. het crêpepapier B Woorden van de week 10. de crèche 11. de crème 12. de scène 13. de première 14. de carrière 15. de kleur beige 16. het dessert 17. het colbert Spelling in Beeld Groep 8 Weetspoor 17 Woorden die hetzelfde klinken Sommige woorden die hetzelfde klinken, schrijf je verschillend. 1. Let op de betekenis van het woord. 2. Bedenk: is het een persoonsvorm? 3. Bedenk: wat is het voor een woord? 1. 5. 6. 7. Hak het woord in stukjes. Bij welke stukjes past het weetspoor? Onthoud hoe je deze stukjes schrijft. Controleer het woord. Spelling in Beeld – Uitlegkaarten: Regelspoor 32 Groep 8, schooljaar 2011 – 2012 Bonifaciusschool – Alphen aan den Rijn 1. Let op de betekenis. hard (van harder)/ hart (van harten) 2. Bedenk: is het een persoonsvorm? ik wed/ hij wedt (pv) in de naam der wet (geen pv) Let op bij de werkwoorden met be~, ge~, her~, ont~, en ver~: Hij betaalt de rekening. (pv) Hij heeft betaald. (geen pv) Kijk ook op de kaart WW18. 3. Bedenk: wat is het voor een woord? dure kleren (bijvoeglijk naamwoord) Het zal lang duren. (woordenboekvorm) Onthoud: jouw pet – Die pet is van jou. uw jas – Die jas is van u. mijn pen – Die pen is van mij. A Woorden van de week 9. uittrekken (van kleren) 10. uitrekken (langer maken) 11. reizen (op reis gaan) 12. rijzen (omhooggaan) 13. bereiden (van eten) 14. berijden (van een paard) 15. een bal van jou – jouw bal 16. een pen van u – uw pen B Woorden van de week 18. veilen (op een veiling) 19. vijlen ( van nagels) 20. het peil (het niveau) 21. de pijl ( van de boog) 22. de weide (van koeien) 23. wijde (ruime) 24. ik/ de krab (van krabben) 25. krap ( van kleren) Spelling in Beeld Groep 8 Weetspoor 31 woorden met niet uitgesproken letters In sommige woorden worden letters niet (of niet duidelijk) uitgesproken. Bedenk: Hoe is het woord opgebouwd? Is het woord een leenwoord uit een andere taal? 1. Hak het woord in stukjes. 8. Bij welke stukjes past het weetspoor? 9. Onthoud hoe je deze stukjes schrijft. 10. Controleer het woord. Spelling in Beeld – Uitlegkaarten: Regelspoor 32 Groep 8, schooljaar 2011 – 2012 Bonifaciusschool – Alphen aan den Rijn Soms worden letters niet uitgesproken. Vaak gebeurt dat als je een woord vlot uitspreekt. Bedenk hoe die woorden zijn opgebouwd: licht + je, kast + je, ont + dekking. Onthoud de w van erwt en de b van ambtenaar. Veel van deze woorden zijn leenwoorden uit andere talen. In veel Franse leenwoorden wordt de laatste t of d niet uitgesproken: filet, plafond, record, maillot. In woorden met th wordt de h niet uitgesproken. Dat geldt ook voor woorden als yoghurt en spaghetti. A Woorden van de week 17. tweedehands 18. het nachtkastje 19. het gedichtje 20. de ontdekking 21. de erwt 22. de ambtenaar 23. bowlen 24. knock - out B Woorden van de week 26. de filet 27. de scène 28. het scenario 29. het plafond 30. het record 31. de maillot 32. de yoghurt 33. de spaghetti Spelling in Beeld Groep 8 Regelspoor 33 aardijkskundige namen De namen van plaatsen, provincies en landen schrijf je met een hoofdletter. Woorden als Noord-Brabant, Noord-Brabander en Noord-Brabants(e) schrijf je met twee hoofdletters en een streepje. 1. 4. 5. 6. Hak het woord in stukjes. Bij welke stukjes past het regelspoor? Pas op deze stukjes de regel toe. Controleer het woord. Spelling in Beeld – Uitlegkaarten: Regelspoor 32 Groep 8, schooljaar 2011 – 2012 Bonifaciusschool – Alphen aan den Rijn Namen van plaatsen, provincies en landen (en de woorden die daarvan zijn afgeleid) schrijf je met een hoofdletter. Utrecht, Utrechter, Utrechtse. Woorden van de week 1. Arnhem 2. Noord-Brabant 3. Noord-Brabantse 4. Amsterdam -West 5. Oost -Europa 6. de Noordzee Veel namen bestaan uit twee woorden. Het streepje in Noord-Brabant en Zuid-Holland blijft staan in woorden als Noord-Brabander en Zuid-Hollandse. Extra woorden 34. België Hemellichamen, zoals planeten, krijgen 35. Zeeuws -Vlaanderen een hoofdletter: Mercurius, Grote Beer. 36. Zuid -Italië Maar je schrijft de aarde, de maan en 37. Oost -Europa de zon. 38. Oost –Europese 39. Noord -Afrika 40. Noord -Afrikaanse 41. de aarde 42. de planeet Jupiter Spelling in Beeld – Uitlegkaarten: Regelspoor 32 Groep 8, schooljaar 2011 – 2012 Bonifaciusschool – Alphen aan den Rijn