Spelling in Beeld Groep 8 Regelspoor 25 Samenstellingen met de tussenklank /u(n)/ Een samenstelling bestaat uit twee delen. Elk deel heeft een eigen betekenis. Hoor je in een samenstelling de klank /u/, kijk dan naar het linkerdeel. In samenstellingen hoor je soms een tussenklank /u/ of /un/. Zo is het hok van een hond geen hondhok, maar een hondenhok. Die tussenklank /u(n)/ schrijf je als en. Is het linkerdeel een woord dat zelf op e of en eindigt, dan hoor je geen tussenklank. Dan schrijf je de woorden gewoon aan elkaar. mode + show =- modeshow regen + jas = regenjas 1. 1. 2. 3. Hak het woord in stukjes. Bij welke stukjes past het regelspoor? Pas op deze stukjes de regel toe. Controleer het woord. Spelling in Beeld – Uitlegkaarten: Blok 3 Groep 8, schooljaar 2011 – 2012 Bonifaciusschool – Alphen aan den Rijn Hoor je na het linkerdeel de tussenklank /u(n)/, dan schrijf je en. hond + hok = hondenhok kip + ei = kippenei Woorden van de week 1. het hondenhok 2. het kippenei 3. de boekenbon 4. de modeshow 5. de secondewijzer 6. de torenspits Extra woorden 1. de ruggengraat 2. de paardenstaart 3. de koekenpan 4. de pannenkoek 5. de tomatensaus 6. de etalagepop 7. de ruimtevaart 8. de regenjas 9. de samenwerking Spelling in Beeld Groep 8 Weetspoor 10 woorden met /ie/ = i De i van kwaliteit klinkt hetzelfde als de ie van vliegen. Woorden met /ie/ zijn daarom geen klankwoorden. Hoor je aan het eind van een klankgroep /ie/? Dan schrijf je soms ie, soms i. Onthoud de woorden met i. Hoor je /ie/ aan het eind van een woord, schrijf je meestal ie. Onthoud de woorden op ~i, zoals: taxi macaroni, kiwi, tosti, ski, bikini. Ook de namen van de maanden eindigen op i: januari, februari, juni. Ook sommige meervouden eindigen i: technici, medici. 1. 2. 3. 4. Hak het woord in stukjes. Bij welke stukjes past het weetspoor? Onthoud hoe je deze stukjes schrijft. Controleer het woord. Spelling in Beeld – Uitlegkaarten: Blok 3 Groep 8, schooljaar 2011 – 2012 Bonifaciusschool – Alphen aan den Rijn Er zijn veel korte woorden met ie. Als je die woorden langer maakt, blijft de ie staan. lief – liever, ziek – zieke schiet – schieten, verdriet - verdrietig A Woorden van de week 1. januari 2. februari 3. de benzine 4. de vitamine 5. het jubileum 6. de kandidaat 7. de regisseur 8. de spinazie B Woorden van de week 10. Amerika 11. de sigaret 12. de invalide 13. de pantomime 14. de filosofie 15. profiteren 16. horizontaal 17. verticaal Spelling in Beeld Groep 8 Regelspoor 26 Samenstellingen met de tussenklank /u(n)/: uitzonderingen Op kaart R25 heb je de regels geleerd om samenstellingen te schrijven waarin je de tussenklank /u(n)/ hoort. Op deze kaart staan de uitzonderingen op die regels. 1. 4. 5. 6. Hak het woord in stukjes. Bij welke stukjes past het regelspoor? Pas op deze stukjes de regel toe. Controleer het woord. Spelling in Beeld – Uitlegkaarten: Blok 3 Groep 8, schooljaar 2011 – 2012 Bonifaciusschool – Alphen aan den Rijn Op kaart R25 heb je geleerd: a. Als het linkerdeel op e eindigt, schrijf je geen n. Maar als dat een persoon is, schrijf je wel en: ziek – ziekenauto b. Hoor je de tussenklank /u/, dan schrijf je en. Maar je schrijft e als het linkerdeel: 1. een werkwoord of een bijvoeglijk naamwoord is: huilebalk, verrekijker. 2. een zelfstandig naamwoord zonder meervoud op ~en is: snottebel, rijstebrij. 3. het woord zon, maan of Koningin is: zonnebloem, maneschijn, Koninginnedag. 4. een zelfstandig naamwoord is dat een bijvoeglijk naamwoord versterkt:apetrots, beregoed, reuzefijn. Woorden van de week 7. het ziekenhuis 8. de verrekijker 9. de zonnebril 10. de maneschijn 11. de Koninginnedag 12. apetrots Extra woorden 18. de invalidenauto 19. de huilebalk 20. het platteland 21. knarsetanden 22. de dwingeland 23. de snottebel 24. de rijstebrij 25. beregoed 26. boordevol Spelling in Beeld Groep 8 Weetspoor 27 woorden met een lange klinker die als een korte klinker klinkt In sommige woorden hoor je /a/ of /o/ aan het eind van de eerste klankgroep. Toch komt daarna één medeklinker. Onthoud die woorden. 1. 2. 3. 4. Hak het woord in stukjes. Bij welke stukjes past het weetspoor? Onthoud hoe je deze stukjes schrijft. Controleer het woord. Spelling in Beeld – Uitlegkaarten: Blok 3 Groep 8, schooljaar 2011 – 2012 Bonifaciusschool – Alphen aan den Rijn Sommige woorden met een a in de eerste klankgroep kun je op twee manieren uitspreken: met /a/ of met /aa/. Zo kun je de eerste a van karate als /a/ of /aa/ uitspreken. Maar je schrijft karate met één r. Ook veel korte woorden worden soms met /a/, soms met /aa/ uitgesproken. Denk aan woorden als: alarm, apart, arena, banaan, kameel, kaneel, kanon, kapot. A Woorden van de week 9. de acrobaat 10.de abonnee 11.de amateur 12.de ananas 13.het atelier 14.de tatoeage 15.de dromedaris 16.de omelet B Woorden van de week 27. agressief 28. de papegaai 29. de karavaan 30. de katapult 31. de kapitein 32. de kameraad 33. origineel 34. oriënteren Spelling in Beeld Groep 8 Regelspoor 27 Samenstellingen met de tussenklank /u(n)/: overzicht In veel woorden hoor je de tussenklank /u(n)/. Is het een samenstelling? Dan schrijf je de tussenklank /u/ als en. Is het geen samenstelling? Dan schrijf je de tussenklank /u/ als e. 1. 7. 8. 9. Hak het woord in stukjes. Bij welke stukjes past het regelspoor? Pas op deze stukjes de regel toe. Controleer het woord. Spelling in Beeld – Uitlegkaarten: Blok 3 Groep 8, schooljaar 2011 – 2012 Bonifaciusschool – Alphen aan den Rijn Hoor je in een lang woord de tussenklank /u/, bedenk dan eerst: Is het een samenstelling of niet? 1. Is het geen samenstelling? Dan schrijf je e: vriendelijk, hopeloos. 2. Is het wel een samenstelling? Kijk dan naar het linkerdeel. Op R25 heb je geleerd: a. Is het linkerdeel een woord op ~e of ~en? Dan is er geen tussenklank. Je schrijft de woorden gewoon aan elkaar: hittegolf, regenjas. b. Hoor je een tussenklank /u/? Dan schrijf je en: hondenhok, vissenkop. Uitzonderingen staan op kaart R26. Woorden van de week 1. vriendelijk 2. de vriendenclub 3. de visserij 4. de vissenkop 5. hartelijk 6. de hartenwens Extra woorden 35. kleverig 36. de slimmerik 37. tijdelijk 38. slapeloos 39. vruchteloos 40. de vruchtenyoghurt 41. de garagedeur 42. de klassenleraar 43. de krokodillenstaart Spelling in Beeld – Uitlegkaarten: Blok 3 Groep 8, schooljaar 2011 – 2012 Bonifaciusschool – Alphen aan den Rijn