4.4 het klimaat in de toekomst groot belang van computermodellen • forecasting: het klimaat van de toekomst • backcasting: kloppen de waarneming met gegevens uit het verleden? onzekerheden: • welke invloed hebben natuurlijke factoren? • van grote gebieden ontbreken oude gegevens • wat gebeurt er tegen klimaatverandering? • hoe ontwikkelt de mensheid zich? (aantal, economie, energiegebruik) Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv 1 satellieten waarnemingen met satellieten • meten chemische samenstelling lucht (b.v. vervuiling) • uv-gehalte • dikte ozonlaag Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv 2 toekomstig klimaat Nederland voor kleine gebieden zijn voorspellingen vrij goed te maken: • temperatuurstijging boven gemiddeld • meer extreme neerslag (en overlast) • meer zomerdroogte door grote verdamping enkele gevolgen: • zeespiegelstijging • andere landbouw (wijn!) Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv 3 de meting van broeikasgassen Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv 4 scenario’s van het IPCC Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv 5 Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv 6 Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv 7 Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv 8 Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv 9 Terra Tweede Fase vwo © Wolters-Noordhoff bv 10