PowerPoint-presentatie

Omgaan met asociaal gedrag
en agressie
Presentatie: Henk Visschedijk
OOP-dag CNV Onderwijs
19 november 2013
Agressie
Agressief (van Dale): 1. Aanvallend 2. Geneigd om
aan te vallen
Agressief gedrag:
Iedere vorm van gedrag die wel of niet bewust
gericht is op het teweegbrengen van
onlustgevoelens, dan wel doelbewust toebrengen van
schade. Het gedrag gaat gepaard met geweld of
geweldsdreiging of verbale krenkingen.
Omgaan met asociaal gedrag
en agressie
• Inventarisatie:
–
–
–
–
–
–
–
–
Lastig gedrag (opstandig, weerstand, brutaal)
Asociaal gedrag
Probleemgedrag (spijbelen, afwijkend gedrag)
Pesten en discriminatie
Materieel geweld (vandalisme, diefstal)
Verbaal geweld (schelden, dreigen)
Lichamelijk geweld (vechten, seksueel geweld)
Crimineel gedrag (drugs, wapens)
“Voel je thuis…………binnen
XXX-College”
Een school waar je je snel thuis voelt!
Een veilige en gezellige school!
Een school waar je op elkaar kunt bouwen en elkaar
kunt vertrouwen!
Een school waar je respect voor elkaar hebt!
Want, in een goede sfeer presteer je meer!
“Voel je thuis…………binnen
XXX-College”
Zo gemakkelijk is dat niet. De afgelopen jaren:
• Diverse incidenten in de ‘openbare’ ruimten
(bedreiging en fysiek geweld);
• Toename moeilijk en asociaal gedrag van
leerlingen: brutaler en opstandiger.
• Negatief imago vanuit verleden
Er zit een ‘kloof’ tussen waar we naar toe willen en
waar we nu staan.
Actie op het terrein van schoolveiligheid vereist.
“Voel je thuis…………binnen
XXX-College”
• Een beleidsplan/ schoolveiligheidsplan en activiteiten
plan (plan van aanpak) zijn nodig om ambitieniveau
te realiseren en problemen/ knelpunten aan te
pakken!
XXX-College: een veilige werkomgeving!
• Erken daarbij dat agressie geen individueel
probleem is maar een organisatieprobleem!
• Dit betekent dat maatregelen/ interventies
zich op de complete organisatie en de daarbij
betrokken actoren moeten richten!
“Voel je thuis…………binnen
XXX-College”
Randvoorwaarden voor een succesvolle
aanpak:
– Een integrale aanpak
– Een gezamenlijk gedragen aanpak
– Een procesmatige aanpak
Een veilige werkomgeving
(voorkomen van agressie)
1. Een integrale aanpak
–
(een aanpak op alle niveaus)
Kijken naar:
• Onderwijs en leerlingen
• Gebouw
• Omgeving
• Ondersteuning
• Schoolklimaat / -cultuur
Veiligheidspiramide
Repressie
Nazorg / sancties
Incidentenprotocollen
Preventie
OBE maatregelen
Organisatorisch, bouwkundig, elektronisch
Kwaliteit
Cultuur
Personeel
Management
Primair proces
leerlingen
externen
OBE-maatregelen
Organisatorisch
Bouwkundig
Elektronisch
www.vmb.biz
Effectiviteit maatregelen
Primair proces
Het fundament van de veiligheid wordt
gevormd door de kwaliteit van het primair
proces, de beleving door de leerling en de
samenwerking tussen de daarbij betrokken
partijen
Vooraf hierover goed nadenken en de leerling service
gericht (leerlinggericht/pedagogisch verantwoord )
benaderen is de meest veilige werkwijze
Een veilige werkomgeving
(voorkomen van agressie)
2. Een gezamenlijke gedragen aanpak
- Directie en leidinggevenden
- Personeel (OP en OOP)
- Leerlingen
Voorkom agressie voor
en met elkaar!
Rol van directie
Rol van de directie/management is belangrijk:
• Verantwoordelijk voor veilige en plezierige
werkomgeving (mogen dit niet delegeren)
• Kunnen primaire processen (kwaliteit)
beïnvloeden
• Kunnen cultuur beïnvloeden (voorbeeldfunctie)
• Kunnen integrale aanpak realiseren en in
maatregelen investeren
Veiligheid vraagt om leiderschap
van het management!
De rol van de medewerker
Wat mag de school van de medewerkers
verwachten?
•
•
•
•
•
Grenzen bepalen (wat mag wel en wat niet?)
Gedrag signaleren en incidenten melden
Collega’s en leerlingen aanspreken op gedrag
Ingrijpen bij incidenten
Onderling samenwerken en collega’s steunen na
incidenten
• Meedenken over veiligheid en ideeën aanleveren
Een veilige werkomgeving
(voorkomen van agressie)
3. Een continue procesmatige aanpak!
De 5 W’s
– Willen (erkennen van problematiek)
– Weten (inventariseren)
– Wegen (overleggen/besluiten)
– Werken (uitvoeren)
– Waken (evalueren, bijsturen)
Omgaan met agressie
Een aantal bouwstenen voor
agressiehantering
Vormen van agressie
• Frustratie /expressieve agressie:
Agressie voortkomend uit opgestapelde irritaties. Men
voelt zich tekort gedaan, niet begrepen of miskend.
Aanwezigheid van heftige emoties zijn kenmerkend.
• Instrumentele agressie:
Agressie is een doelbewuste keuze omdat de agressor
denkt dat een bepaald doel hierdoor bereikt kan worden.
• Willekeurige agressie:
Agressie om de ‘kick’
• Agressie ten gevolge van psychopathologie:
Psychische disfunctioneren
Reacties op agressie
• Een impulsieve
(primaire) reactie
– Vechten
– Vluchten
– Bevriezen
• Een constructieve
(opbouwende) reactie
Schema vechten, vluchten, bevriezen (1)
Agressief / Explosief gedrag
Uitdagend gedrag
Emoties lopen op
vechten
Professioneel
hanteren
zelfcontrole
strategieën
vluchten
bevriezen
Schema vechten, vluchten, bevriezen (2)
Hulp halen
strategieën
Kalmeren en confronteren
Laten gaan
Reageren op agressie
Fasen:
• Strijd negeren
• Contact maken
• Actief luisteren
• Confronteren
• Afronden
Afronding
Samenvatting
Openstaande vragen
Evaluatie formulier