Een cultuur van agressie

WORKSHOP 06 JUNI 2005 “BLIKKEN OP AGRESSIE” (ICOBA)
Een cultuur van agressie in een leefgroep met adolescente jongens (Bijzondere Jeugdzorg)
Jan Tibo
Hoe ingrijpen op
Hoe ingrijpen in
Hoe ingrijpen vanuit
de leefgroep
Preventie in de leefgroep gaat veel verder dan de leefgroep.
Een mogelijke benadering vanuit de praktijk.
Effecten na één jaar werking
1. Een “cultuur” van agressie ?
-
een klimaat, mentaliteit, sfeer, gewoonte
symptoomfunctie
structuur, organisatie, georganiseerd?
In welke mate zijn er bepaalde evidenties?
Wordt agressie nog opgemerkt, als zodanig herkend en benoemd?
Verschillende soorten en vormen van agressie
Het gaat hier niet om éénmalige, uitzonderlijke voorvallen.
Cultuur van agressie wijst op een bepaalde “fit”. (begrip uit MST)
Paradoxale situaties: onmogelijke verwachtingen, herhalingspatronen, schuiven van
verantwoordelijkheden, polarisaties en barrières,...
2. Wat is de “fit”?
-
Sociale Ecologie: verschillende contexten (schematisch)
Maatschappelijke omgeving:
 Regelgeving
 Bestaande gebruiken en opvattingen
 Kwaliteit van de bestaande (wetenschappelijke)
kennis
 Kwaliteit van de bestaande opleidingen
 Mytholgieën van de hulpverlening
 Personeelsstatuut
 ...
-
Samenwerkingsverbanden rond de organisatie:
 Sociale Kaart van de regio (o.a. capaciteit)
 Structurele samenwerking (o.a.
sectoroverstijgend; ook verwijzers, JRB, CBJ,
politie,...)
 Occasionele samenwerkingen



Onderwijsaanbod
Gebruiken ivm doorverwijzing
...
-
Organisatie (= voorziening, instituut ):
 Beleid: beleidsopties, organigram,
leiderschapsstijlen
 Interne samenwerking en communicatielijnen
 Agressiebeleid
 ...
-
Dienst (= team, leefggroep):











Directe leidinggevende met medewerkers
Personeelssamenstelling
Historiek
Mate van professionaliteit (reflectie, kritische
zin, methodieken, best practice, groep als
container, redderscomplexen, ...)
Infrastructuur, financiële mogelijkheden
Meerdere perspectieven
Containment en holding
Tolerantie naar agressie
Deviantietraining
Resonanties tussen cliënt- en
hulpverlenerssystemen (verantwoord gedrag –
positieve insteek – probleemoplossend –
faciliterend – opvolging – “aanklampend”(?) ...)
Profiel uitdragen
- Hulpverlening aan de cliënt:








vanuit meerdere perspectieven tegelijk (niet
steeds vastlopen in dezelfde piste)
contextgericht (gezin en netwerk): vraaggericht;
realistische en positieve insteek, gericht op
verantwoord gedrag bij alle betrokkenen,
wederzijds versterken van competenties
individugericht (welke methodieken?:
individuele begeleiding – competentieverhogend
– perspectief creëren)
groepsgericht (huishoudelijk reglement –
groepshantering – groepsdynamiek –
groepsparticipatie – sanctiebeleid –
klachtenprocedure – prosociaal - ...)
dagprogrammatie
agressie-stappenplan (time-out-beleid)
drugsstappenplan
begeleidershouding
3. Preventie =
- ingrijpen/werken op bepaalde factoren binnen de verschillende contexten die positief of
negatief bijdragen aan agressie binnen de leefgroep.
- Je kan altijd ergens beginnen: nabije/verder af liggende factoren (ruimte/tijd)
- Niet in het beschouwende, analyserende, verklarende blijven zitten
- Cfr hypotheses MST
4. Een voorbeeld vanuit de praktijk: Effecten na één jaar werking.