Dyslexie vreemde talen - Calvijn

Inhoud
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Inleiding ........................................................................................ 3
Wat is er lastig aan Engels? ......................................................... 5
Algemene studie tips .................................................................... 6
Woordjes leren ............................................................................. 7
Spelling....................................................................................... 10
Online overhoorprogramma’s ..................................................... 12
Grammatica ................................................................................ 16
Lees- en luistervaardigheid . Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
Handige websites ................ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
2
1. Inleiding
Beste leerling van het Calvijn,
Als je deze gids hebt gekregen dan is dat waarschijnlijk omdat je een
(voorlopige) dyslexie-verklaring hebt. Het is dan mogelijk dat je het lastig vindt
om een vreemde taal te (gaan) leren.
De bedoeling van deze gids is om je voor te bereiden op de verschillende
manieren waarop je een vreemde taal kunt leren en om veel voorkomende
problemen bij (dyslectische) leerlingen voor te zijn. Er staan vooral veel tips in
die je kunt uitproberen bij het oefenen en aanleren van Engels, Frans en
Duits, zodat je misschien minder last zult hebben van je dyslexie.
Let op: Deze gids staat los van het dyslexie-protocol, waarin je rechten en
plichten en de hulpmiddelen staan beschreven !
In deze gids worden veel tips gegeven voor lees- en luister-vaardigheid, het
leren van woordjes, spelling en grammatica. Probeer uit wat voor jou het
beste werkt, want iedereen leert op zijn eigen manier. Dat kost dus tijd en
moeite en dat betekent dat het van jou dus extra inzet en
doorzettingsvermogen vereist. Maar, als het goed is, zal je er ook veel profijt
van hebben en kan het je veel frustratie schelen.
Het hoeft zeker niet zo te
zijn dat je voor alle talen
hulp nodig hebt. Misschien
ben je juist heel goed in
Duits en Frans en heb je
alleen moeite met spelling
bij Engels. Dat is voor
iedereen, dyslectisch of niet,
anders. Realiseer je dat je
iedere taal kunt leren door
veel te oefenen. Ook als je
dyslectisch bent!
3
Naast de tips staan er ook veel links in naar handige websites. Het internet
staat vol met mogelijkheden om de talen te oefenen en er komen dagelijks
nieuwe sites bij, maar door het grote aanbod kan het lastig zijn om websites te
vinden die passen bij wat jij nodig hebt. Helaas kan het ook zo zijn dat
websites verdwijnen en de informatie uit deze gids niet meer actueel is.
Mocht je, ondanks deze gids, toch tegen problemen aanlopen aarzel dan niet
om dat te bespreken met je mentor.
Bewaar deze gids, zodat je de tips nog eens over kunt lezen als het
nodig is.
4
2. Wat is er lastig aan Engels?
Engels is de meest gesproken taal ter wereld. Ook in Nederland horen en zien
we de Engelse taal overal om ons heen; in muziek, films, tv-series, in reclame
en op het internet.
Het Nederlands kent ook veel woorden die overgenomen zijn uit het Engels,
zoals ‘T-shirt’ en ‘jeans’. Dat wil helaas niet zeggen dat Engels ook een
makkelijke taal is, integendeel.
Wat het Engels vooral lastig maakt is de onregelmatige spelling. Woorden die
qua spelling erg op elkaar lijken worden vaak totaal anders uitgesproken.
Kijk naar het onderstaande filmpje op Youtube dan zie je wat we
bedoelen: http://www.youtube.com/watch?v=Y-GDoVBlVeA
Wist je dat ...........
veel Engelsen zelf ook problemen
hebben met spelling?
Er zijn zelfs twee keer zo veel
Engelstalige dyslecten dan
Nederlands- of Franstalige!
In Duitsland zijn er juist weer veel
minder dyslecten dan in Nederland.
Hoe onregelmatiger de spelling, hoe
meer mensen last hebben van
dyslexie!
5
3. Algemene studie tips
Richt je aandacht vooral op dingen die wél goed gaan, dat geeft je
meer zelfvertrouwen!
Als je bijvoorbeeld wel goed bent in luisterteksten dan kun je daarmee extra
oefenen door bijvoorbeeld je favoriete televisieprogramma in de vreemde taal
te kijken. Je luistervaardigheid wordt dan nog beter en bovendien wordt je
woordenschat dan ook groter en leer je automatisch de grammatica, omdat je
dan weet hoe het hoort te klinken. Hier heb je dan weer extra voordeel van bij
het spreken, schrijven en lezen.
Probeer je hobby’s of andere dingen die je leuk vindt te koppelen aan de
talen. Hou je van muziek? Lees dan songteksten van artiesten die je leuk
vindt, zing mee met de liedjes en probeer de songteksten te vertalen, zodat je
weet waar ze over gaan.
Dit geldt bijvoorbeeld ook voor het spelen van computerspelletjes waarin veel
Engels gesproken wordt.
6
4. Woordjes leren
Het leren van woordjes is erg belangrijk als je een taal gaat leren. Hoe groter
je woordenschat in een taal, hoe beter je gesproken en geschreven teksten
kunt begrijpen. Toch blijkt vaak dat geleerde woordjes niet lang blijven
hangen. Dit heeft vaak te maken met de manier waarop je de woordjes leert.
Leer kleine hoeveelheden woordjes per keer en herhaal die
regelmatig. Dit heeft meer effect dan veel woordjes in 1 keer leren!
Er zijn heel veel manieren om woordjes uit je hoofd te leren,
maar als je moeite hebt met het onthouden van de woorden
kun je baat hebben bij het volgende stappenplan:
1.
Uitspraak.
Het is belangrijk dat je weet hoe een woord uitgesproken
wordt. Online overhoor programma’s zoals www.wrts.nl kun je
zodanig instellen dat je ook de uitspraak kunt beluisteren.
Zeg ieder woord een paar keer na.
Met behulp van deze internetsite kun je ook zelf
woordjes of hele teksten uit laten spreken in de
taal van je keuze:
http://www.acapela-group.com/text-to-speech-interactivedemo.html
2.
Betekenis.
Probeer de betekenis van het woord te raden. Liefst met behulp van de
voorbeeldzin uit je boek.
3.
Visualiseren.
Probeer de betekenis van het woord te visualiseren.
Bijvoorbeeld:
House = huis =
Bicyclette = fiets =
7
4.
Woordsoort.
Wat voor soort woord is het? Een werkwoord, een zelfstandig naamwoord etc.
5.
Leer het woord
(NL-EN / NL-FR / NL-DU)
6.
Spelling
Oefen de spelling door het woord over te schrijven. (zie hst. 5 en 6) en laat dit
controleren, zodat je het niet fout aanleert!
7.
Spellingsuitspraak
Spreek het woord uit zoals het geschreven wordt en daarna zoals het
uitgesproken wordt.
8.
Doen!
Doe iets met de woordenlijsten die je
moet leren:

Maak een mindmap
Een schema waarop je de woorden op
een logische manier rangschikt.

Zoek synoniemen (woorden met
dezelfde betekenis)
Bijvoorbeeld:
(En) moeilijk = difficult , hard, tough
(Du) Maar = aber, doch, sondern
(Fr) Mooi = joli, beau

Zoek tegenstellingen bij elkaar.
Bijvoorbeeld:(En) old - young, (Du) alt - jung, (Fr) âgé - jeune

Maak een memoryspel met op het ene kaartje het Engelse/ Franse of
Duitse woord en op het andere de Nederlandse vertaling. Je kunt dit ook
digitaal maken met geluiden en afbeeldingen met behulp van een online
memory maker:
http://mediageletterdheid.slo.nl/lessen/slo/ik
_jij/memory/memorymaker.exe/
8
 Kijk naar verschillen en overeenkomsten tussen talen.
Voorbeeld: Het Nederlandse woord “fiets” lijkt totaal niet op het
Engelse “bicycle”, maar dat lijkt wel weer erg veel op het Franse
“bicyclette”.
 Maak ezelsbruggetjes. Het maakt niet uit of ze ergens op
slaan. Het gaat erom dat jij ze dan beter kunt onthouden.
Voorbeelden van ezelsbruggetjes:
Duits:
arts = Arzt -> ARie Zet Thee
Duits:
nu = jetzt -> JET Zet Thee
Engels:
zonder = without -> denk aan “wit hout”
Engels:
een vlieg (zst.nw) = a fly
vliegen (ww) = to fly
Frans:
wat is dat/dit? = qu’est ce que c’est ->
3×2 (3 woorden staan er twee maal in: que, est en ce)
Frans:
groen = vert -> een erwt it groen en vert –v=ert)
www.ezelsbruggetje.nl

Wat voor emotie roept een woord bij je op? Negatief of positief?

In wat voor situatie kun je het woord gebruiken?
(school, familie, winkel, werk, feest, vervoer, vakantie, dierentuin, thuis,
politiebureau etc.)
Let op: Hoe meer verschillende dingen je met de woorden uit
de woordenlijsten doet, hoe beter en langer je ze zult
onthouden!
9
5. Spelling
De spelling van de woorden kun je oefenen door met de hand de woordjes
over te schrijven of door een online overhoorprogramma te gebruiken (zie hst.
6). Oefen je het liefst met pen en papier dan kun je de onderstaande Flapmethode volgen:
1.Geef jezelf eerst een instapdicteetje en controleer jezelf (of laat iemand
anders dat doen). Met de woorden die fout gingen ga je oefenen.
2.Schrijf op een dwarsliggend vel papier de Nederlandse vertaling van de
woorden waarin je spellingsfouten maakte. Maak een kolom langs deze lijst.
3.Kijk naar de Engelse, Franse of Duitse vertaling en bedenk het volgende:
-Kun je het woord in stukjes verdelen? Is er een stukje dat je al kent? Als dat
zo is schrijf je in de kolom: STUKJE.
-Ken je een kapstokwoord? Als dat zo is, schrijf je dat in de kolom.
-Zit er een spellingsregel in? Als dat zo is, schrijf je REGEL in de kolom.
-Kun je een ezelsbrug gebruiken? Als dat zo is, schrijf je EZEL in de kolom.
-als geen van deze vier mogelijkheden lukken, dan onthoud je de lastige
letters op een rijtje. In dat geval schrijf je LETTERS in de kolom.
Uiteraard kun je per woord meerdere aanwijzingen opschrijven!
4.Je maakt nu een vouw rechts van de kolom.
Achter de vouw schrijf de je Engelse woorden.
Maak gebruik van de aanwijzingen in de kolom.
Controleer jezelf en zet een kruis voor het Nederlandse woord dat je niet goed
in het Engels hebt opgeschreven.
5.Vouw de eerste rij Engelse woorden verticaal weg.
Vouw het blad daarna achter de Engelse woorden zo terug dat ze onzichtbaar
zijn. Schrijf nu alleen achter de aangekruiste woorden de Engelse woorden
op.
6.Controleer en zet opnieuw een kruis voor het Nederlandse woord dat je niet
goed had in het Engels.
Let op: dit lijkt misschien ingewikkeld of veel werk, maar dat valt reuze mee!
Voor uitleg over de verschillende
spellingsregels (Engels):
http://wp.digischool.nl/engels/oefenen/schrijven
/spelling-en-leestekens/
10
6. Online overhoorprogramma’s
Er bestaan veel online overhoorprogramma’s hieronder volgt een aantal gratis
programma’s. Probeer er een paar uit, zodat je weet welke je fijn vindt
werken.
www.wrts.nl:
Gebruik bestaande óf maak
Nieuwe woordenlijsten.
Luister naar de uitspraak.
Overhoor jezelf.
.
www.quizlet.com
Leer bestaande woordenlijsten
Maak je eigen woordenlijsten
Voeg plaatjes toe.
Luister naar de uitspraak.
Speel spelletjes.
Overhoor jezelf.
Uitproberen? Klik op de link en kies: “English vocabulary 1” gemaakt door
“sandra12345” op 24-06-2012, dan zie je een voorbeeld. Het wachtwoord voor
deze woordenlijst is “calvijn”.
www.drillster.com
Maak zelf lijsten.
Multiple choice vragen
Herhaalt de stof, zodat je het niet meer vergeet
Andere bekende overhoorprogramma’s zijn o.a. Overhoor en Teach2000. De
meeste programma’s zijn ook als App verkrijgbaar, zodat je ze overal en altijd
kunt oefenen. (mits je geschikte apparatuur hebt)
11
7. Grammatica
Het onthouden van grammatica regels is soms erg lastig en vaak moet je
rijtjes uit je hoofd leren, zoals onregelmatige werkwoorden of naamvallen bij
Duits.
Onregelmatige werkwoorden
Het Engels kent veel onregelmatige werkwoorden en die lijst staat achterin je
boek op alfabetische volgorde. Deze lijst is bedoeld om snel een werkwoord
op te zoeken. Voor het uit je hoofd leren van deze werkwoorden kun je beter
een andere volgorde aanhouden. Je kunt groepjes maken van werkwoorden
die op een vergelijkbare manier vervoegd worden.
Groep 1: alle drie de vormen zijn hetzelfde:
To let
-
let
-
let
To bet
-
bet
-
bet
Groep 2: de eerste vorm wijkt af van de 2e en 3e:
To fight
-
fought
-
fought
To buy
-
bought
-
bought
Groep 3: alle vormen zijn verschillend:
To take
-
To shake -
took
-
taken
shook
-
shaken
Je kunt nog meer groepjes maken en je kunt werkwoorden die rijmen ook bij
elkaar zetten. Daardoor maak je het voor jezelf zo makkelijk mogelijk om te
onthouden.
Grammaticaregels alleen maar uit je hoofd leren heeft weinig zin. Je moet ze
vooral kunnen toepassen en dat kun je alleen als je de grammatica veel
oefent. Op internet zijn vele sites te vinden waarop je kunt oefenen.
12
Hieronder volgt een aantal websites:
http://www.verbuga.eu/Mise/Mise.html
Op deze site kun je werkwoorden in
alle talen oefenen.
Meervoudsvormen Engels oefenen:
http://www.bbc.co.uk/skillswise/game/en16p
lur-game-plural-fishing
Afkortingen Engels oefenen:
http://www.bbc.co.uk/skillswise/english/g
ames
13
Verschillende Engelse
grammaticaregels oefenen:
http://wp.digischool.nl/engels/oefene
n/grammatica/
Wil je nog eens extra
uitleg?
Ga dan naar de
volgende website voor
uitleg door een virtuele
leraar:
http://bijlesengels.nl/
Grammatica Duits oefenen:
http://members.ziggo.nl/ynahon/oefeningenklas
2.html
http://www.duits.de/vaklokaal/oefenen/grammati
ca/index.php
14
Grammatica Frans oefenen:
http://atc.atscholen.nl/websites/frans/leer-Frans-1HV.html
http://wp.digischool.nl/frans/grammatica/
15
8. Lees- en luistervaardigheid
Door veel te lezen word je snel beter in de taal. Niet alleen omdat je de
teksten dan beter begrijpt, maar ook doordat je vanzelf nieuwe woorden oppikt
en de grammatica op een natuurlijke manier oefent.
Als je niet graag leest of moeite hebt met lezen kunnen luister-boeken,
interactieve boeken en internetsites een uitkomst bieden.
Op school, de bibliotheek en op internet zijn
luisterboeken te vinden. Het grote voordeel van
deze boeken is dat je de tekst hoort en je de
woorden sneller zult herkennen. Het is wel
belangrijk dat je meeleest met de tekst die
voorgelezen wordt.
https://www.burlingtonbooks.com/Spain/Page.aspx?Pa
geID=409
Op internet zijn ook interactieve boeken en verhalen te vinden. De tekst wordt
dan voorgelezen en verschjint dan vaak tegelijkertijd op het scherm. De
bewegende beelden, geluiden en muziek maken het daarbij een stuk leuker
en makkelijker.
Rockford’s Rock
Opera is ook als
App verkrijgbaar. De
eerste 4 hoofdstukken zijn gratis.
http://www.rockfordsroc
kopera.com/readalong/ch
apter1/
16
Korte, interactieve verhalen die je online kunt vinden:
http://www.angelawessling.com/multimedia
.htm
http://www.britishcouncil.org/kids-stories-coldplanet-popup.htm
http://www.britishcouncil.org/kids-storieslucky-envelope-popup.htm
http://learnenglishkids.britishcouncil.org/fr/sh
ort-stories
17
Op de site van Mary Glasgow vind je onder andere vele geschikte teksten die
voorzien zijn van een audio fragment. Dit gedeelte van de site is vrij te
bezoeken. Andere pagina’s zijn alleen voor abonnees. Lees en luister naar
actuele nieuwsberichten speciaal voor jongeren op alle niveaus en in alle
talen!
http://maryglasgowplus.com/students/f
eatures
18