Het Absolutisme

Kenmerk 23
Streven naar Absolutisme
Les 1: Absolutisme & andere
bestuursvormen
H4:§ 5:p78
Machtsbasis
•
Twee elkaar versterkende monopolies
–
–
•
Belastingmonopolie
Geweldsmonopolie
Uiteindelijk hadden de burgers in de steden die
de vorsten mede naar hun absolute status
hadden gedragen het nakijken / werden zij ook
onderworpen aan het absolute regime
–
Maar niet overal!!
1100
–
– Hieruit ontstond het Lagerhuis
(House of Commons)
1450
1500
Hier stond o.a. in dat de
vorst geen belasting kon
opleggen zonder
toestemming van de
standen
Ook de lage adel gingen
structureel vergaderen
1400
•
– Een institutionalisering van het
adviesrecht van de
leenmannen aan de heer
– Hierin nam de hoge adel
zitting
– De koning zat deze voor
1350
De adel, geestelijkheid en
burgers werden steeds
sterker
Na een nederlaag tegen de
Franse koning Filips
Augustus (wordt vervolgd)
moest Koning Jan zonder
•
Land in 1216 het Magna
Charta tekenen.
1300
–
• Ontstaan Parlement
• Tevens ontstond er in de 14e
eeuw het zogenaamde House
of Lords
1250
Begin van de grondwet
Willems opvolgers verloren
echter langzaamaan hun
greep op het land
1200
•
•
1150
Verdergaande centralisatie
1550
1550
1800
1820
1840
– In de Bill of Rights (1689) werd vastgelegd dat de meeste
macht bij het parlement lag
» Wetten moesten altijd door het parlement
» Recht op verdediging voor een rechtbank
» Deel van de mannelijke bevolking mocht stemmen
1750
• Gevolg
1700
– Het parlement won
1650
• In de 17e eeuw ontstond zelfs in Engeland een
strijd tussen de aanhangers van de koning en
van het parlement
1600
Burgeroorlog in Engeland
1860
1880
1700
1780
1800
1820
1840
1860
• Onder andere Frankrijk, Pruisen, Rusland en
Oostenrijk kende een absoluut vorst
1760
– hoefde/hield met niemand rekening
1740
• Een absoluut vorst had
– alle macht in handen
– de overtuiging dat hij de macht van God had
gekregen
• Dus
1720
Het Absolutisme
1880
1550
1750
1800
1820
1840
1860
• In 1579 sloten drie Zuidelijke Gewesten de Unie van
Atrecht en onderwierpen zich weer aan Filips II. De
andere Zuidelijke Gewesten sloten zich bij het Noorden
aan en vormden de Unie van Utrecht
• Na het Twaalfjarige bestand (1609-1621) werd de Vrede
van Munster (1648) getekend
– Spanje erkende de Republiek
1700
– Filips II was gewoon een slecht vorst!
1650
• In 1566 gaf de Beeldenstorm een aanzet tot De Opstand
die in 1568 echt startte.
• In 1581 schrijft Willem van Oranje het Plakkaat van
Verlatinge; een unieke daad; men kon niet anders!
1600
De Republiek
1880
Vrede van Munster
Plakkaat van Verlatinge
1550
1750
1800
1820
1840
• Meningsuiting, drukpers, vergadering, religie,
privéaangelegenheden, en willekeurige vrijheidsontneming
mag niet,
1700
– (gegoede) burgers kregen kiesrecht
– (gegoede) burgers bestuurden het land
– Voor de inwoners van de Republiek komen er
vrijheidsrechten; vrijheid van …
1650
• De republiek (De Unie van Utrecht) werd
bestuurd door de Staten Generaal [p. 170]
1600
De Republiek
1860
1880
Ondertekening Unie door de
Staten Generaal
Staten Generaal
Nog ff vergelijken
• Een absoluut vorst had
– alle macht in handen
– de overtuiging dat hij de macht van God
had gekregen
• Dus
– hoefde/hield met niemand rekening