Powerpoint Regenten en Vorsten

TIJDVAK 6
Tijd van regenten en vorsten
Andere namen voor deze tijd:
Gouden Eeuw (Nederland)
17e eeuw
23 Het absolutisme
24 De Gouden Eeuw
25 Handelskapitalisme
26 De wetenschappelijke revolutie
Het pictogram:
Op de achtergrond de Herengracht in
Amsterdam, symbool voor de woonplaats van
stedelijke burgers: de regenten. Op de
voorgrond een koningskroon, symbool voor
koninklijke macht van absolute vorsten buiten
Nederland.
Dit tijdvak hoort bij de VROEGMODERNE TIJD
23 ABSOLUTISME
Het streven van
vorsten naar absolute
macht.
In de vroegmoderne tijd werden veel staten steeds centraler
bestuurd.
Vorsten
waren
de spil in van
dit centralisatieproces.
De
afbeelding
toont
de titelpagina
het in 1660
Zij trokken steeds
meer
macht naar
zichEngelsman
toe. Op den
duur
gepubliceerde
boek
‘Leviathan’
van de
Thomas
regeerdeIn
dedat
vorst
absoluut:
zijn wilvoor
stond
boven
wet. Er
Hobbes.
boek
pleit Hobbes
een
sterkde
vorstelijk
kwamen
dietegen
dit absolutisme
Zo te
zou
gezag
omtheorieën
de burgers
zichzelf enverdedigden.
tegen vijanden
de macht vanAls
de vorst
door
God was,
gegeven
zijn.de
Demensen
vorst
beschermen.
er geen
gezag
zouden
hoefde‘verslinden’:
aan niemand
verantwoording
af tedeleggen,
elkaar
‘de
ene mens is voor
anderebehalve
een
aan God.
Hijtheorie
stond boven
de standen.
Dat was de de vorst
wolf’.
Deze
paste goed
bij het absolutisme:
natuurlijke
orde.
Er verandering
in willen brengen
moest
gezag
uitoefenen,
de onderdanen
moestenzou
hemin
strijd zijn met God’s
wil.
onvoorwaardelijk
gehoorzamen.
Anders zou het een chaos
worden, meende Hobbes.
WAT IS EEN VOORBEELD VAN ZO’N THEORIE OVER
DE ABSOLUTE MACHT VAN DE VORST?
Op de tekening zie je dat de vorst en zijn onderdanen één
lichaam vormen. Daarmee wilde Hobbes zeggen dat ze niet
zonder elkaar konden. Als de onderdanen hun vorst
ongehoorzaam waren, dan zou het lichaam uit elkaar
vallen. Ook de vorst kon niet helemáál buiten zijn volk om
regeren. Hij moest erop toezien dat het zijn volk goed ging.
Hoe welvarender zijn volk, hoe groter zijn macht.
24 DE GOUDEN EEUW
De bijzondere plaats in
staatkundig opzicht en
de bloei in economisch
en cultureel opzicht
van de Nederlandse
Republiek.
Deeen
In
Republiek
tijd waarin
vocht
Europa
verschillende
bijna alleen
oorlogen
maar met
monarchieën
Engeland
uit om
kende,
de heerschappij
was Nederland
ter een
zee. republiek.
In 1667
Bijzonder
behaalde
admiraal
was grachtengordel
dat de
Michiel
machtdeniet
Ruyter
bij een
een
centrale
spectaculaire
De
beroemde
regering
overwinning:
lag, maar
zijnisvloot
bijde
de
voer
zeven
naargewesten.
Chatham,Bijzonder
een Engelse
van
Amsterdam
in
17e
was ook
marinebasis
dat het
in Kent,
kleine
enland
vernietigde
economisch
daar sterker
grote was
eeuw
gegraven.
De stad
dan de grotere
oorlogsbodems.
mogendheden.
De
Royal
Niet alleen
het vlaggenschip
met handel,
breidde
zich toen
snel
uit, Charles,
ook
van
met
Engelse
nijverheid,
marine,
landbouw
ende
visserij
Hollanders
werd veel
als trofee
geld
een de
teken
van rijkdom
ennamen
verdiend.
mee
naarAan
Van
huis.de
dat
Degrachten
geld
aanval
werd
opeen
Britse
sterke
bodem
militaire
was gedurfd
vloot
welvaart.
opgebouwd.
en
lietrijke
de militaire
In de macht
17emooie
eeuw
van bereikten
de Hollanders
de macht
in de en
17e
de
lieten
kooplieden
culturele
eeuw
zien.
bloei
Op
van
het schilderij
de Republiek
hethoogtepunt.
Engelse
Dat
herenhuizen
bouwen,
die watzie jeeen
uitte zich inbetreft
vlaggenschip
kunst
(Engelse
en wetenschap,
vlag achterop)
die op
meteen
de heel hoog
uitstraling
wel
wat
peil
Nederlandse
stonden.
Met
vlag afgunst
in top. en verwondering keken
leken
op paleizen.
buitenlanders naar de prestaties van dat kleine land.
WAT IS EEN VOORBEELD VAN DE CULTURELE
WAT ISIN
BLOEI
EEN
DE VOORBEELD
REPUBLIEK? VAN DE MACHT VAN DE
NEDERLANDSE REPUBLIEK IN DE GOUDEN EEUW?
25 HANDELSKAPITALISME
Wereldwijde
handelscontacten,
handelskapitalisme en
het begin van een
wereldeconomie.
Door
deisontdekkingsreizen
Wat
een voorbeeld vankwamen
Europeanen
in contact met andere
handelskapitalisme?
werelddelen en ontdekten ze
producten
in Europa
niet
In 1602die
werd
te Middelburg
bekend
waren. Het
verkrijgen van
de Verenigde
Oost-Indische
die Compagnie
producten en
het vervoer
opgericht.
Zij ervan
naar
Europa
kostbaar.
kreeg
het was
alleenrecht
opEr was
eenhandel
vloot nodig
met bekwame
met Azië(specerijen).
zeelui
soldaten
omvergaande
concurrenten
Ookenhad
de VOC
op afstand
te houden.
rechten(oorlog,
verdragen,
Uit Amerika namen de Spanjaarden in de 16e eeuw een voedselgewas
Handelscompagnieën
werden
enz) In de loop der tijd
mee dat de Europeanen niet kenden: de aardappel. In de eeuwen
opgericht
om
dit
mogelijk
te
maken.
groeide de Compagnie uit tot
daarna groeide de aardappel uit tot basisvoedsel in veel landen. Zelf
Zo de
ontstond
een
uitwisseling
van
koloniale machthebber in
introduceerden de Spanjaarden in Amerika het paard.
producten
tussen
verschillende
Indië. In 1796 ging de VOC
werelddelen.
failliet
WAT ZIJN VOORBEELDEN VAN
DEZE UITWISSELING?
26 DE WETENSCHAPPELIJKE REVOLUTIE
De wetenschappelijke
revolutie.
Door de nieuwe
wetenschappelijke houding
die in de renaissancetijd was
ontstaan, werd er steeds
vaker onderzoek gedaan met
waarnemingen en proeven.
Daardoor ging de
wetenschap sterk vooruit.
Steeds meer mensen
dachten dat niet uit oude
gezaghebbende boeken,
maar door experiment en
onderzoek veel geleerd kon
worden. Vorsten en
regeringen zagen het belang
van wetenschap in.
WAT ZIJN VOORBEELDEN
VAN DE
WETENSCHAPPELIJKE
REVOLUTIE?
De Franse koning Lodewijk XIV wordt voorgesteld aan de leden van de
doorAntonie
hem opgerichte
Académie(1632-1723)
des Sciences.
Je ziet met
verschillende
van Leeuwenhoek
ontdekte
een zelf in
hulpmiddelen
van
wetenschappen
(welke?)
uitgebeeld.
Schilderij
uit
elkaar geknutselde microscoop micro-organismen in een druppel
1667.slootwater. Hij maakte tekeningen van het leven dat hij onder de
loep nam, zoals rechts een insectenoog. Van Leeuwenhoek stond
aan de basis van de bacteriologie.