Open Brief Open Dag van de Zorg

Open brief aan toekomstig gemeenteraadsleden,
kamerleden en leden van het kabinet
Zoetermeer, 16 maart 2010
De zorg wordt ten onrechte beschouwd als een collectieve last
Geachte aankomend gemeenteraadsleden, kamerleden en leden van het kabinet,
Zaterdag 20 maart aanstaande viert de zorg een jubileum, voor de tiende keer wordt de landelijke
Open Dag van de Zorg georganiseerd. En honderden instellingen en zorglocaties openen die dag
weer hun deuren. Graag nodigen wij ook u uit om te komen kijken in het hart van de zorg. Dit
werkbezoek kunt u goed gebruiken wanneer u de komende weken en maanden moet beslissen
waar de overheid gaat bezuinigen op zorg en welzijn.
Geef uw ogen goed de kost op 20 maart en praat deze dag met werkgevers en werknemers over
hun vak, ‘de zorg’. U hoort dan waar zij zich grote zorgen over maken: “Hoe kunnen wij goede
zorg blijven leveren, als de vraag naar zorg toeneemt en de overheid juist op zoek is naar mogelijkheden om te snijden in de kosten?" Feit is dat de komende periode keuzes moeten worden
gemaakt die in grote mate van invloed zijn op de toekomst van ons algemeen welzijn. Landelijk
wordt voortdurend gesproken over systeemaanpassingen, maar de werkelijkheid van de zorg
speelt zich af in de spreekkamer, in de indicatiestelling, in de polisvoorwaarden van verzekeraars,
in de hoogte van eigen bijdragen, etc.
Tussen zestig en zeventig procent van de budgetten van zorginstellingen wordt besteed aan personeelskosten. In de thuiszorg ligt dat percentage nog veel hoger. Zorg is mensenwerk. Technologie kan een belangrijke rol spelen, maar het is niet reëel te verwachten dat de sector de toenemende behoefte aan zorg kan opvangen zonder extra personeel. Het is echter onvermijdelijk dat
bezuinigingen op de zorgsector gevolgen hebben voor de personeelsinzet.
Dat kan betekenen dat arbeidsplaatsen worden geschrapt en/of dat concessies moeten worden
gedaan aan het opleidingsniveau en de deskundigheid van het personeel dat wordt ingezet. Terwijl er eigenlijk extra personeel nodig is: over vijftien jaar is er bij ongewijzigd beleid een tekort van
tweehonderdduizend medewerkers in de zorg.
De opbrengsten van zorginstellingen worden bepaald door zorginkopers (zorgkantoren, zorgverzekeraars, gemeenten, provincie en rijksoverheid). Zolang de zorgbehoefte stijgt en die stijging
door inkopers niet wordt vertaald in hogere budgetten, zullen instellingen niet in staat zijn om aan
die vraag tegemoet te komen. Het financiële tekort in de zorg dat onder meer wachtlijsten veroorzaakt, zal toenemen.
1
Voor deze zogenoemde ‘zorgkloof’ zijn mooie oplossingen bedacht, die geen van allen 'de oplossing' bieden. Het is goed efficiency te bevorderen, maar innovatieruimte creëren met geld dat voor
de primaire zorg nodig is, is kannibalisme. Het is goed om zelfzorg en zelfredzaamheid te bevorderen. Iemand aan z'n lot overlaten is daarvan een uiterste consequentie, de landelijke verontwaardiging over ‘pyjamadagen’ in verzorgingshuizen toont aan hoezeer de samenleving hecht
aan de zorgsector en duidelijke grenzen stelt tussen kostenbesparing en kwaliteit van zorg oftewel kwaliteit van leven.
De onzekerheid in de zorgsector neemt toe met het oog op de paraat staande Haagse scalpel.
Wie durft nog besluiten te nemen om grote investeringen te plegen? De zorg kampt met problemen die om oplossingen op maat vragen. De vraag voor de landelijke politiek is dan niet zozeer
hoe we ons huishoudboekje weer op orde krijgen, maar in welke samenleving we de komende jaren willen leven. De zorg wordt ten onrechte beschouwd als een collectieve last. Zorg maakt niet
alleen een humaan bestaan voor gehandicapten en ouderen mogelijk, maar levert ook een substantiële bijdrage aan een gezonde economie met gezonde werknemers. Het is een uitdaging de
kwaliteit van zorg die we de afgelopen decennia hebben bereikt te verhogen. Het is een uitdaging
de kosten die daarmee gemoeid zijn zo laag mogelijk te houden.
De grootste efficiencywinst vindt u in een regionale aanpak. Juist op regionaal niveau kunnen beleid en uitvoering elkaar voeden. Daar ontstaat de meeste creativiteit en kan ook het snelst resultaat worden geboekt. We roepen u daarom op: stel op landelijk niveau kaders, geef het veld de
ruimte. Geef de sector uw vertrouwen. Daarmee kan de sector de aandacht verschuiven van verantwoording aan de politiek, naar verantwoording in de richting van de patiënt en de samenleving.
Op opendagvandezorg.nl kunt u zien welke locaties u kunt bezoeken op 20 maart. Graag tot dan.
Hoogachtend,
Meindert Schmidt
Meindert Schmidt is sinds 2008 Voorzitter Bestuur Stichting RegioPlus, het samenwerkingsverband van de regionale werkgeversorganisaties in de sector zorg en welzijn. Daarnaast is hij Voorzitter Raad van Bestuur Ziekenhuisgroep Twente.
2