07 fiche abortus NL actualisee 2012 11 27

 Didactische fiche N°7 ABORTUS PROVOCATUS I. KORTE INLEIDING
Definitie
Abortus provocatus is het vrijwillig beëindigen van het leven van het embryo of van de foetus. Men s p r e e k t o o k v a a k v a n v r i j w i l l i g e zwangerschapsafbreking. Gebruikte methodes: • De zuigcurettage van de foetus die vooraf in stukken verdeeld is. Deze methode wordt gewoonlijk gebruikt voor abortus in de eerste 12 weken (van de zwangerschap). • Abortus door het inspuiten van kaliumchloride in het hart van de foetus of het inspuiten van een hypertonische oplossing in het vruchtwater. Deze methode wordt toegepast voor abortus tot 9 maand. • Abortus met medicijnen door het innemen van de pil RU 486, die het baarmoederslijmvlies ongeschikt maakt voor het overleven van het embryo dat reeds ingenesteld was, of van NORLEVO (“de morning after pill”) die naargelang de periode van de vrouwelijke cyclus het innestelen van het bevruchte embryo kan verhinderen. • Het spiraaltje: een apparaatje dat in de baarmoederholte wordt ingeplant en dat een zeer vroegtijdige abortus veroorzaakt. Welke motieven zetten mensen aan tot abortus? Talrijke redenen worden aangevoerd: psychologische ontreddering, druk van de familie of van de partner, motivaties van maatschappelijke aard (de komst van een kind kan een hinderpaal betekenen voor het realiseren van een carrièreplan), afwijzen van een gehandicapt kind, gezondheidsproblemen, materiële en financiële nood (kleine woning…), psychologische nood ten gevolge van een verkrachting, zelfs indien dit geval gelukkig zelden voorkomt. Redenen aangehaald door de vrouwen : Geen kinderwens 18,5% Voelt zich te jong 11% Het gezin is “compleet” 11% De vrouw is studente 8% Financiële problemen 8,5% II. WAT ZEGT HET RECHT ?
In België De wet Lallemand ‐ Michielsens van 3 april 1990 voorziet straffeloosheid voor zwangerschaps‐
onderbreking in twee gevallen (cf. art. 350 van het Strafwetboek) : • In geval de zwangere vrouw in nood verkeert, wanneer de onderbreking voor het einde van de 12e week vanaf de bevruchting wordt uitgevoerd. • Na de termijn van 12 weken kan de vrijwillige zwangerschapsonderbreking enkel gebeuren wanneer het voortzetten van de zwangerschap de gezondheid van de vrouw in groot gevaar zou brengen of wanneer zeker is dat het kind dat geboren moet worden aangetast is door een bijzonder ernstige aandoening die op het moment van de diagnostiek als ongeneeslijk geldt. In beide gevallen is bij wet niet voorzien dat de vader/verwekker zijn toestemming of zijn standpunt moet geven. Bovendien spreekt de wetgever zich ook niet expliciet uit over de aard van het embryo, en definieert ook niet de staat van ontreddering, noch de ernstige, ongeneeslijke aandoening en laat aldus elke arts alleen met deze beoordeling. Dit maakt iedere controle van deze “voorwaarden” onmogelijk. Ons land laat de vrouwen dus toe, bij wijze van uitzondering en onder “strikte” voorwaarden, hun toevlucht te nemen tot abortus, zonder dat zij zelf of de arts strafrechterlijk veroordeeld kunnen worden. Dit gedeeltelijk uit de strafrechtelijke sfeer halen mag dus niet aangehaald worden als een recht op abortus, en nog minder als een “fundamenteel recht” van de vrouw. In andere Europese landen De wetgevingen van de landen van de Unie stemmen niet overeen wat betreft abortus. Zo is de vrijwillige zwangerschapsonderbreking in Nederland toegestaan tot 22 weken, maar is die in Ierland verboden . III. KRITISCHE BESCHOUWING Is een embryo een “verzameling cellen” of een menselijk wezen? De wet Lallemand ‐ Michielsens gebruikt de uitdrukking “kind dat moet geboren worden” om de foetus aan te duiden. In de eerste stadia van zijn ontwikkeling verschilt de foetus van de baby enkel door zijn stadium in de groei. Op dezelfde wijze waarop een kind enkel van een volwassene verschilt door zijn stadium in de groei. Vanaf de eerste ogenblikken na de bevruchting bezit het embryo de totaliteit van zijn unieke erfmassa van waaruit het zich – zonder onderbreking tot aan de volwassen leeftijd – zal ontwikkelen (geslacht, kleur van haren en ogen zijn reeds bepaald. Het specifiek menselijk karakter van het embryo wordt overigens niet betwist door de wetgever. De vrouw heeft het recht over haar lichaam te beschikken… … maar spreken over het recht te beschikken over zijn lichaam om een abortus te rechtvaardigen is de taal misbruiken. Jazeker, het embryo is te gast in het lichaam van de moeder, maar het is een apart menselijk wezen (het kan een jongetje zijn). Het deelt met ons dezelfde menselijke waardigheid en zijn afhankelijke toestand zou juist een heel bijzondere bescherming wettigen. Zijn wij niet allen zo een embryo geweest? Beweren dat een embryo enkel een menselijk wezen is als zijn moeder een ouderlijk plan voor hem heeft, wijst op een gebrek aan filosofische en wetenschappelijke kennis. Het embryo of het pasgeboren kind is altijd een mens – of zijn moeder nu een ouderlijk plan heeft of niet. Het recht ten dienste van de sterkste? Zou het recht van een vrouw om haar kind te doden sterker zijn dan het recht op leven van het kind? Kan een niet gepland kind beschouwd worden als een aanvaller? Het kind is altijd onschuldig. Een wet die abortus toestaat geeft dus toestemming om dit onschuldig leven te vernietigen. Abortus legaliseren omdat het altijd bestaan heeft? Een zekere manier van redeneren meent dat abortus een kwaad is, maar vermits het verbreid is en onvermijdelijk wordt geacht, is het beter abortus toe te staan en te begeleiden in plaats van te verbieden. Dit argument dat het stempel van gezond verstand schijnt te dragen leidt ons nochtans naar een redenering die in strijd is met de democratie en met de geest van de Rechten van de mens. Daarenboven wordt in de ogen van velen een handelwijze goed en normaal wanneer ze legaal is. Zijn de materiële problemen… van een vrouw voldoende reden om abortus te plegen als men de vergelijking maakt met de waarde van het leven van een kind? De beste manier om een vrouw in moeilijkheden te helpen is zeker niet haar te helpen het leven dat ze in zich draagt te vernietigen, maar wel haar materiële en relationele moeilijkheden op te lossen. Is de vrouw werkelijk vrij in haar keuze? De redenen die door de vrouwen die hun toevlucht nemen tot abortus worden aangehaald tonen aan hoezeer ze meestal handelen onder druk van een situatie (familiaal, financieel, relationeel, psychologisch…) die hun vrije keuze beïnvloedt. Kan men tegenover de sociale uitdagingen en de omstandigheden die het aanvaarden van een kind bemoeilijken enkel op deze vrouwen reageren door als oplossing een gewone abortus aan te reiken zonder de wil of de middelen om de werkelijke problemen die zich voordoen aan te pakken? De psychologische gevolgen. De voorbijgaande indruk van opluchting die volgt na de abortus maakt vaak plaats voor bepaalde psychologische stoornissen. Regelmatig neemt men bij vrouwen die abortus gepleegd hebben een depressieve toestand en verscheidene vormen van lijden waar: schuldgevoel, verlies van zelfrespect, zelfmoordpoging, angstgevoel, seksuele storingen, slapeloosheid, gewelddadigheid tegenover de omgeving, woede… Veel wetenschappelijke studies getuigen hiervan vandaag. Zich laten helpen na een abortus? Een vrouw die abortus gepleegd heeft moet zich laten helpen, al was het maar om het onvermijdelijk gevoel van schuld dat zij in zich draagt te verwerken. Zij kan hulp vinden bij psychologen of bij organisaties die haar zullen helpen IV. CIJFERS ‐ 2011 In België waren er 19.578 geregistreerde abortussen in de loop van 2011, wat neerkomt op 54 per dag. Dit cijfer is in de loop van de laatste vijf jaar gestegen met 1.938. In België pleegt 1 op 7 zwangere vrouwen abortus. Gemiddelde leeftijd van de vrouwen die aborteren: 27 jaar. 8 op 10 abortussen worden uitgevoerd in centra voor familieplanning. Onder de vrouwen die een abortus ondergaan hebben zijn 24% gedomicilieerd in Brussel‐Hoofdstad, 42% in Vlaanderen, 33% in Wallonië. De bedoeling van deze fiche is een samenvattend overzicht te geven van het behandeld thema. Voor meer informatie kan men het dossier van het Euro‐
pees instituut voor bio‐ethiek raadplegen, vrij te bekomen op de website www.ieb‐eib.org. Deze fiche is voor het laatst bijgewerkt in november 2012.