We zijn terug in de jaren vijftig

Het regeerakkoord op het hbo
Zijn we weer terug in de jaren vijftig? Veel mensen zijn daar bang voor nu we een regering
met twee christelijke partijen hebben. Wat betekent het regeerakkoord eigenlijk voor ons
persoonlijk leven?
Solidariteit, lotsverbondenheid, wederopbouw. Deze woorden gebruiken CDA, Christenunie
en PvdA rijkelijk in het regeerakkoord, de bundel afspraken die net zijn gemaakt over hoe de
komende vier jaar ons land geregeerd zal worden.
Ruik je de spruitjeslucht al?, smalen de kranten. Flauw misschien, maar het is wel duidelijk
dat twee christelijke partijen hun stempel op het nieuwe regeerakkoord hebben gedrukt. Wie
abortus en euthanasie wil plegen wordt scherper in de gaten gehouden, in café’s mag je straks
geen sigaret meer opsteken en na negen uur ’s avonds is het uit met de alcoholreclames. We
moeten allemaal brave burgers worden.
Maar hoe braaf? Valt er de komende jaren ook nog wat te genieten? Komen er meer kansen
op een baan? En hoe verbeteren Jan Peter en zijn VU-vriendjes de kwaliteit van het
onderwijs? Hieronder de hoogtepunten van het regeerakkoord in Jip en Janneketaal. Plus
reacties van studenten.
Veel geld voor het onderwijs
Onderwijs is zeer belangrijk voor de nieuwe regering, zo lijkt het: er wordt een miljard euro
extra voor uitgetrokken. Hiermee moeten uitvallers terug naar de opleiding worden gelokt en
er moeten meer maatregelen komen om de beroepspraktijk beter op het onderwijs te laten
aansluiten.
Verder het bekende verhaal: er wordt weer eens een taskforce opgericht om te kijken hoe we
meer studenten techniek kunnen laten kiezen, het aantal hogeropgeleiden moet hoger en
hogescholen en universiteiten moeten meer samenwerken. De werkdruk van docenten zal
worden aangepakt en de kwaliteit van het onderwijs verhoogd. Hoe? Een actieplan wordt nog
‘geformuleerd.’
“Prima”, vinden Freek, Wout en Dick, drie studenten FM, deze financiële injectie. ‘Maar dat
geld kunnen ze beter besteden aan het vmbo. Daar is altijd gezeik.’ IBMS-student Geraldine
vindt dat het hbo ook wat kan gebruiken. ‘Bij mijn opleiding is er behoefte aan meer
leerkrachten met ervaring. Er geven nu teveel mensen les die er nog een baan in het
bedrijfsleven bij hebben, en een gezin thuis. Die zijn helemaal overwerkt en dat merk je.’
Shalini, studente MER, is erg blij met de bijdrage aan het onderwijs. ‘Dit kan besteed worden
aan extra projecten voor studenten, die ze bewust maken van de maatschappij. Als je nu in
een ontwikkelingsland wil werken, of hier in Nederland iets voor een goede-doelenstichting
wil doen, is daar nooit geld voor. Ook culturele uitwisselingen blijven gesloten voor velen;
laatst wilde ik mee met een reis naar Japan, maar uit geldgebrek konden er maar elf studenten
mee.’
Koopzondag in de ban.
Zondag is de dag des Heren waarop men rust houdt en hoogstens een eindje wandelt, naar de
kerk dan wel, natuurlijk. Kopen in winkels is dan ten strengste verboden. Althans, dat vindt
Christen Unieleider André Rouvoet, en premier Balkenende is het daar diep in zijn hart wel
een beetje mee eens.
Wat moet Wouter Bos daar dan tegen doen? In ieder geval zorgen dat de koopzondagen die al
bestaan, mogen blijven. En dat is gebeurd. Er komen er niet alleen niet zo snel nieuwe bij.
Geen bijstand meer voor jongeren
Jongeren onder de 27 jaar moeten maar een baan zoeken, als ze niet studeren. Ze krijgen geen
bijstandsuitkering meer. Prima, vinden alle ondervraagde studenten. ‘Dan zijn al die mensen,
die uit gemakzuchtigheid stoppen met studeren, wat gemotiveerder om werk te zoeken’, vindt
IBMS-studente Geraldine. ‘In Duitsland en Oostenrijk, landen waar ik gewoond heb, vinden
jongeren het vanzelfsprekend dat ze moeten werken. Hier vragen ze veel te makkelijk een
uitkering aan.’
‘Er is altijd werk voor wie wil werken’, vindt FM-student Freek. ‘Ook al moet je een
rotbaantje aannemen, daar word je hard van’, vult zijn vriend Dick stoer aan. ‘Dan ben je
tenminste gemotiveerd om verder te studeren.’
Dick vindt wel, dat dit alleen voor jongeren mag gelden. ‘Iemand van boven de veertig kan
veel minder snel een baan vinden.’ Freek meent dat iemand met een goede opleiding wel even
financieel ondersteund mag worden in de maanden dat hij passend werk zoekt. Maar Dick is
onverbiddelijk: ‘Dan neem je maar een baan als vakkenvuller in de supermarkt. Iedereen moet
bereid zijn tijdelijk genoegen te nemen met minder.’
Aardig zijn tegen elkaar…
‘Sociale samenhang’ noemen de partijleiders het in het regeerakkoord. Burgers moeten elkaar
weer wat meer helpen, er moet meer omgezien worden naar de zwakkeren in de samenleving.
Voor het opknappen van oude wijken trekt het trio kersverse landsbestuurders vierhonderd
miljoen euro extra uit. Ook dierenmishandeling wordt zwaarder bestraft. Wie eenmaal een
dergelijk ‘strafblad’ heeft, mag geen dieren meer houden. En de politie gaat harder optreden
tegen klanten van illegale en minderjarige prostituees, die vaak het slachtoffer zijn van
vrouwenhandel.
…maar niet tegen asielzoekers
Als lid van de hagelslagcoalitie (zowat alle partijen behalve VVD en CDA) wisten Bos en
Rouvoet in december 2006 IJzeren Rita te vloeren door een generaal pardon af te dwingen
voor ‘oude’ asielzoekers (degenen die al voor 1 april 2001 binnen zijn gekomen). Dit pardon
is in het regeerakkoord opgenomen.
Maar dat is dan ook alles wat er voor de nieuwbakken Nederlanders in zit. De linkse leden
van de verse regering zijn al net zo streng als de VVD. Zo mogen gemeenten nog steeds geen
opvang bieden aan ronddolende illegalen, ofwel uitgeprocedeerde asielzoekers die met een
treinkaartje in de hand op straat werden gezet maar het station niet kunnen vinden.
Verder worden de meeste fortuinzoekers nog steeds onverbiddelijk geweerd en wordt er hard
gewerkt aan terugkeer van asielzoekers naar hun vaderland, ook als die landen zich daartegen
verzetten.
Shalini, studente MER, vindt dat niet erg. ‘De meeste asielzoekers wonen maar tijdelijk in
Nederland, omdat ons land een schuilplaats voor ze is. Zodra ze terug kunnen, moeten ze ook
meteen teruggaan. Maar het verschilt natuurlijk wel per situatie.’
Samen de schouders eronder, desnoods verplicht
Inburgeren blijft verplicht, ook deze erfenis van Rechtse Rita blijft behouden. Maar bij
Wollige Wouter en collega’s heet het anders: ‘Ieders talenten en vaardigheden zijn waardevol
en nodig’, schrijven ze in het regeerakkoord. ‘Wie naar Nederland komt om hier voor langere
tijd te leven, heeft de verantwoordelijkheid ook naar vermogen een bijdrage te leveren aan
onze samenleving. Wie dat doet, hoort er vervolgens ook echt bij.’
En dat betekent: een stevig inburgeringsprogramma en een verplichte toets. Alle wachtlijsten
voor inburgerings- en taalcursussen moeten weg en het niveau van de cursussen moet hoger.
Gemeenten krijgen hier extra geld voor.
De sociaal-christelijke regering gaat zelfs nog een stap verder dan het vorige, rechtse kabinet:
alle burgers hebben straks de plicht om de grondrechten van Nederland, zoals vrijheid van
godsdienst en van meningsuiting te verdedigen.
Daartoe komt er een ‘Handvest van verantwoordelijk burgerschap’, een boekje met
gedragsregels. Gaat dit niet wat erg ver? Nee hoor, vinden de VU-vrinden. ‘Kwaliteiten als
solidariteit, gemeenschapszin en gedeelde waarden en normen zijn alleen te realiseren als er
sociale cohesie is. En dat komt er alleen als iedereen zich daarvoor wil inzetten.’ Iedereen
moet dus hetzelfde vinden en dat met vuur verdedigen. Anders dreigt straf.
Zorg, abortus en andere netelige kwesties
Voor de zorg komt er in totaal 500 miljoen euro extra beschikbaar. Dat geld is bestemd om de
zorgtoeslag te verhogen, het personeelstekort bij verpleeghuizen terug te dringen en om de
tandartscontrole en de pil weer terug te laten keren in het basispakket .
Dat laatste is hard nodig want Balkende en Rouvoet houden niet van abortus. Het liefst
zouden ze het helemaal afschaffen. Dat kan natuurlijk niet, dus is het tot een compromis
gekomen: ongewenst zwangere vrouwen worden nu vaker gewezen op alternatieve
oplossingen, zoals hun kind afstaan ter adoptie.
IBMS-studente Geraldine vindt dat goed. ‘Iedere vrouw moet zelf beslissen of ze abortus laat
plegen of niet. Maar er moet wel meer begeleiding bij die keuze zijn. De baby wel laten
komen en opgeven voor adoptie; dat is een keuze waar nu nog veel te weinig voorlichting
over gegeven wordt.’
Zwaar betuttelend is het natuurlijk wel. Zo wordt er straks onderzoek gedaan naar de aard van
noodsituaties (lees: vrouwen die abortus willen plegen moeten zich dan tegenover
domineescollectieven verantwoorden). Ook als je een ‘overtijdbehandeling’ wilt ondergaan,
dat is een abortus van een vruchtje onder de zestien dagen, wordt een bedenktijd van vijf
dagen verplicht. Gelukkig ziet het kabinet ook in betere seksuele voorlichting een oplossing
om het aantal ongewenste zwangerschappen te beteugelen. Wat euthanasie betreft, blijft de
wet hetzelfde.
‘Geen goede zaak’, vinden FM-studenten Dick, Freek en Wout het dat de christelijke normen
en waarden onze wet- en regelgeving binnensluipen. ‘Kerk en staat moeten altijd gescheiden
blijven. Als een vrouw abortus wil, dan moet dat kunnen. Daar heeft de overheid niets over te
zeggen’, zegt Freek. ‘Straks gaan ze euthanasie ook nog afschaffen’, meent Wout. ‘En kun je
op zondag niet meer naar de winkel. Dat zou ik heel erg vinden.’
Shalini is echter blij met de verscherpte controle op abortus. ‘Ik ben sowieso tegen abortus,
het is moord. Voor mij gaan deze nieuwe regels nog lang niet ver genoeg.’
Discriminatie is verboden behalve als het om homo’s gaat. Of toch niet?
‘Discriminatie is strafbaar, grievend en kwetsend’, staat in het regeerakkoord. Het tegengaan
van discriminatie wordt daarom ‘speerpunt.’ De regering is vast van plan om discriminatie op
de arbeidsmarkt en in het uitgaansleven harder aan te pakken. Toch vindt het kabinet dat
gemeenteambtenaren met ‘gewetensbezwaar’ mogen weigeren een homostel te trouwen.
Diverse gemeenten hebben zich inmiddels gekeerd tegen deze regelgeving.
‘Onzin’, reageren ook de drie FM-studenten Freek, Wout en Dick. ‘Als je een baan als
gemeenteambtenaar aanneemt, weet je dat je dan ook homo’s moet trouwen’, meent Freek.
‘Anders moeten ze maar een andere baan zoeken.’
In hetzelfde regeerakkoord wordt daarnaast een heus ‘homo-emancipatiebeleid’ ontvouwd,
waarin bijzondere aandacht wordt gegeven aan de bevordering van ‘respect voor verschil’, in
het bijzonder in etnische kring (lees: moslims). Zou dat niet wat noodzakelijker zijn in
christelijke kring?
Gezond leven
In scholen moeten zo min mogelijk vette snacks verkocht worden, sporten wordt gestimuleerd
en er moet betere voorlichting over voeding komen. Volgens het nieuwe kabinet kunnen we
beter slechte gewoontes voor zijn dan ze achteraf te moeten verbieden.
Prima, maar de fatsoensrakkers draven door. Zo mag er na negen uur ’s avonds geen
alcoholreclame meer op tv en radio verschijnen om het drankgebruik onder jongeren aan
banden te leggen. Ook wil het kabinet de horeca in 2011 rookvrij hebben. Geen sigaret dus
meer bij je biertje!
‘Een goede zaak!’, reageren FM-studenten Freek en Wout. ‘Rook stinkt, en niet-rokers
hebben er last van door het meeroken’, meent Wout. Maar hij vindt wel dat ieder café een
rookruimte zou mogen inrichten, want de roker mag ook weer niet bruut de straat opgestuurd
worden. Geraldine, IBMS-studente, vindt een rookvrije horeca niet nodig. ‘Ik rook zelf niet
maar veel van mijn vrienden wel. Ik heb geen zin om alleen in het café te zitten.’
Jeugd en Gezin
De paden op, de lanen in… Als het aan het CDA en de Christenunie ligt, komen de jaren
vijftig weer terug. Het gezin staat weer centraal, het wordt weer hoeksteen van de
samenleving. André Rouvoet wordt minister van Jeugd en Gezin. Het gaat vast sterk naar
spruitjes ruiken in de gangen van een dergelijk ministerie, vreest menigeen. Het gezin is
immers ‘een belangrijke bron bij het kweken van betrokkenheid bij de samenleving.’
Scholieren gaan een maatschappelijke stage voor drie maanden volgen om kennis te maken
met de samenleving en kinderrijke gezinnen hoeven minder belasting te betalen.
Toch zijn er ook goede ideeën. Het ministerie van Jeugd en Gezin gaat het versnipperde
jeugdbeleid weer op de rails te zetten. Kinderen uit probleemgezinnen worden sneller uit huis
geplaatst. De Savannahs en Rowena’s van Nederland hebben immers recht op een betere
jeugd. Daarom komen er Centra voor Jeugd en Gezin waar ouders steun kunnen krijgen bij de
opvoeding. Daarnaast komt er een wet die ouders dwingt beter na te nadenken wat ze met hun
kinderen doen als ze gaan scheiden. En wettelijk ouderschapsverlof wordt verlengd naar 26
weken.
Milieu
In China opent iedere week een nieuwe koolcentrale zijn deuren. Toch wil ook Nederland zijn
steentje bijdragen aan een beter milieu. Het nieuwe kabinet wil er echt werk van maken. Maar
liefst 850 miljoen euro komt er bovenop de normale som die hieraan besteed wordt. Verder
moeten we meer voor ons vliegtuigticket gaan betalen en worden de meer vervuilende auto’s
duurder.
‘Prima!’, reageert MER-studente Shalini. ‘Het werd tijd dat het kabinet meer aandacht aan het
milieu ging besteden. Ik merk dagelijks hoe veel mensen afval op straat gooien en ander
vervuilende gedrag tentoonspreiden. En maar weinigen zijn zich ervan bewust hoe erg dit is.’