VWO wiskunde A1 en A1,2 1 Formulekaart VWO wiskunde A1 en A2 De Formulekaart Wiskunde havo/vwo is gepubliceerd in Uitleg, Gele Katern nr. 12a, CEVO98/257. Deze versie van de Formulekaart is een deelverzameling van die officiële versie. Vierkantsvergelijking Als a 6= 0 en b2 − 4ac ≥ 0, dan worden de oplossingen van de vierkantsvergelijking ax2 + bx + c = 0 gegeven door √ −b ± b2 − 4ac x1,2 = 2a Machten en logaritmen ap · aq = ap+q (ap )q = apq (a · b)p = ap · bp ² ³p 1 1 a−p = = p a a 1 b = ap ⇔ a = b p (a > 0) (a > 0) (a, b > 0) y = ax ⇔ x = a log y y = ex ⇔ x = ln y a log uv = a log u + a log v (a, y > 0, a 6= 1) (y > 0) (a > 0, a 6= 1, u, v > 0) (a > 0) a log uv = v · (a > 0, a 6= 1, u > 0) (a, b > 0, p 6= 0) a log u = b b a log u log u log a (a, b > 0, a, b 6= 1, u > 0) Binomium van Newton (a + b)n = n ² ³ X n k=0 k ak bn−k met ² ³ n n! = k k!(n − k)! Somformules voor rijen Rekenkundige rij: n X k=0 1 (a + kv) = (n + 1)a + n(n + 1)v 2 Meetkundige rij: n X k=0 ark = a 1 − rn+1 1−r Formulekaart (r 6= 1) ∞ X k=0 ark = a 1−r (|r| < 1) www.wiskundeweb.nl 1 2 VWO wiskunde A1 en A1,2 Lineaire differentievergelijkingen De oplossing van de lineaire differentievergelijking Xt+1 = aXt + b met a 6= 1 is ² ³ b b Xt = + X0 − at 1−a 1−a Voor |a| < 1 geldt: lim Xt = t→∞ b 1−a Kansrekening Binomiale verdeling met parameters n en p ¡ . Kansverdeling: P(X = k) = nk pk (1 − p)n−k (k = 0, 1, . . . , n) . Verwachting: E(X) = np . Variantie: Var(X) = np(1 − p) p p . Standaardafwijking: σ(X) = Var(X) = np(1 − p) Normale verdeling met verwachting µ en standaardafwijking σ Cumulatieve verdelingsfunctie: Z k 1 t−µ 2 1 √ e− 2 ( σ ) dt P(X ≤ k) = −∞ σ 2π Voor µ = 0 en σ = 1 is dit de zogenaamde standaardnormale verdeling met cumulatieve verdelingsfunctie Z z 1 2 1 √ e− 2 t dt P(Z ≤ z) = −∞ σ 2π Als X normaal verdeeld is met verwachting µ en standaardafwijking σ, dan is de stochast Z = standaardnormaal verdeeld. Omrekenformules: ² ³ x−µ P(X ≤ x) = Φ en Φ(Z) = P(X ≤ µ + σz) σ X−µ σ Voor willekeurige stochastische variabelen geldt: E(X1 + . . . + Xn ) = E(X1 ) + . . . + E(Xn ) Voor onderling onafhankelijke stochastische variabelen geldt: Var(X1 + . . . + Xn ) = Var(X1 ) + . . . + Var(Xn ) Differentiëren functie afgeleide f (x) + g(x) c · f (x) f (x) · g(x) f 0 (x) + g 0 (x) c · f 0 (x) f 0 (x)g(x) + f (x)g 0 (x) f (x) g(x) f 0 (x)g(x)−f (x)g 0 (x) (g(x))2 0 0 f (g(x)) f (g(x)) · g (x) (productregel) (quotiëntregel) (kettingregel) 2 www.wiskundeweb.nl Formulekaart VWO wiskunde A1 en A1,2 3 Differentiëren van standaardfuncties: f (x) f 0 (x) xp ax ex p · xp−1 ax ln a ex 1 a log x x ln a 1 ln x x Lineaire benadering van f in x0 : L(x) = f (x0 ) + f 0 (x0 )(x − x0 ) Lijnen en cirkels in het vlak Lijn door (p, q) met richtingscoëfficiënt m: y = q + m(x − p). Voor twee lijnen l1 en l2 met richtingscoëfficiënten m1 en m2 geldt: l1 ⊥l2 ⇔ m1 m2 = −1 Vergelijking van de cirkel met middelpunt (m, n) en straal r: (x − m)2 + (y − n)2 = r2 Omtrek: 2πr Oppervlakte: πr2 lengte boog met middelpuntshoek α (rad): αr opp. sector met middelpuntshoek α (rad): 12 αr2 Vlakke meetkunde Een rechte hoek is 90◦ ; een gestrekte hoek is 180◦ . De som van de hoeken van een driehoek is 360◦ . De som van de hoeken van een vierhoek is 360◦ . De afstand (kortste verbinding) van een punt tot een lijn is de lengte van de loodlijn neergelaten vanuit dat punt op die lijn (afstand punt tot lijn). Stelling van Pythagoras: Als driehoek ABC een rechte hoek in C heeft, dan geldt a2 + b2 = c2 . Omgekeerde stelling van Pythagoras: Als in driehoek ABC geldt a2 + b2 = c2 , dan is hoek C recht. Formulekaart www.wiskundeweb.nl 3