Proef V5 - Digischool

Proef V5
Vrijdag 10 november, 4e en 5e uur
Veel succes!!
I.
Marx
Marx’ analyse van de geschiedenis ging uit van het begrip van klassenstrijd, bijvoorbeeld tussen adel
en lijfeigenenen en tussen de bourgeoisie en het proletariaat.
1) Leg uit waarom dit een andere visie op de geschiedenis is dan datgene wat we in de
geschiedenisboeken vinden.
2) Welke (twee) klassen zou Marx kunnen zien in onze hedendaagse maatschappij? Of is het
onmogelijk nog in deze tegenstellingen naar onze wereld te kijken?
Leg je antwoord uit.
Hét communistisch strijdlied heet “De internationale”.
De eerste regels ervan luiden als volgt:
Ontwaakt, verworpenen der aarde
Ontwaakt, verdoemd in hongers' sfeer
Reed'lijk willen stroomt nu over d' aarde
en die stroom rijst al meer en meer
Sterft gij oude vormen en gedachten,
Slaaf geboornen, ontwaakt, ontwaakt!
De wereld steunt op nieuwe krachten, begeerte heeft ons aangeraakt.
3) Wie zijn de verworpenen der aarde die in de eerste regel worden toegesproken?
4) Waarom is dit lied feitelijk niet in de geest van Marx zelf?
5) Marx geeft een analyse van de verhoudingen in de geschiedenis. Waarin verschilt zijn filosofie
daarmee van die van zowel Rawls als Nozick?
6) In Marx’ visie waren winst en uitbuiting fundamenteel met elkaar verbonden.
a) Leg dit uit.
b) Geef een hedendaags voorbeeld van uitbuiting in deze visie, en leg het uit.
II.
Hypotheekrente-aftrek
De rente die betaald wordt voor de eigen woning is in Nederland fiscaal aftrekbaar* over
30 jaren. Deze hypotheekrenteaftrek staat al jaren ter discussie, maar wordt in
verschillende kringen in Nederland politiek beschouwd als een heilig huisje, waar je
maar beter niet aan kunt komen. Het kan de politieke partijen die daar wel voorstander
van zijn stemmen opleveren, maar ook kosten en kan tot een scherpe prijsdaling van de
huizenprijzen leiden, dus tot een ontwrichting van de woningmarkt, is de vrees van de
tegenstanders van de afschaffing.
* Voor de niet-economen: je mag de rente over je huis aftrekken van het bedrag dat je aan de belasting
moet betalen. Daardoor krijg je deze als het ware terug van de belasting.
7)
a) Voor wie is de hypotheekrente-aftrek gunstig?
b) Waarom zou hij zijn ingevoerd?
Standpunt PvdA:
Bron: www.pvda.nl
Hypotheekrenteaftrek
De Partij van de Arbeid wil de fiscale hypotheekrenteaftrek handhaven. Maar het systeem moet ook
eerlijker. Het is niet uit te leggen waarom nu de hoge inkomens een veel groter voordeel hebben dan
de gewone middeninkomens.
Bovendien is de fiscale aftrekbaarheid van de hypotheekrente in de toekomst in zijn huidige vorm niet
houdbaar. De hypotheekrenteaftrek levert rijkere inwoners twee keer zoveel op als mensen met
gewone inkomens. Er moet een eerlijker verdeling komen en dat kan door voor de hoogste inkomens
de aftrek te verlagen van 52% naar 42%. Zij krijgen daardoor dezelfde aftrek als de middeninkomens
8) Wat zou Rawls vinden van dit voorstel van de Partij van de Arbeid? Leg uit waarom, waarbij je in
grote lijnen de denkbeelden over een rechtvaardige maatschappij van deze filosoof uiteenzet. Gebruik
in je antwoord in ieder geval het tweede principe van Rawls, over ongelijkheid.
9} Wat zou Nozick vinden van de hypotheekrente-aftrek en waarom?
Leg in je antwoord uit wat Nozick vindt van belasting.
III. De Moon-sekte
Ik ben op bezoek bij Lisa, een vriendin, die onlangs lid is geworden van de Moon-sekte. Hierin is het
gebruikelijk dat mensen trouwen met een door de sekte aangewezen partner, in massale
huwelijksdiensten in stadions. Na voltrekking van het huwelijk slaan de nieuwe echtgenoten elkaar
drie keer zo hard als ze kunnen met een stuk hout op het achterwerk, om de erfzonde uit te bannen.
Sommigen van hen zitten nog steeds in een rolstoel.
Lisa vertelt vrolijk dat ook zij binnenkort gaat trouwen, en dat ze hoopt veel kinderen te krijgen met
haar toekomstige echtgenoot, die ze nog niet kent.
Ik wil Lisa met argumenten overtuigen om dit niet te doen.
10) Geef een reden daarvoor, waarbij je een beroep doet op postieve vrijheid.
Ook door een beroep op negatieve vrijheid is het mogelijk om argumenten aan te voeren voor Lisa’s
uittreden uit de sekte.
11) Bedenk zo’n argument en leg het kort uit.
12) Hoe zou Lisa zich tegen mij kunnen verweren? Wat voor argumenten zou ze gebruiken, en welk
soort vrijheid zou ze aanhangen?
13) Zou je dit soort sektes met wetten kunnen verbieden?
Zo ja, probeer de wet te formuleren waarmee dat zou kunnen.
Zo nee, leg uitgebreid uit waarom het niet kan.
Essay-vraag
De politieke filosofie van een denker is altijd fundamenteel verbonden met diens morele visie op de
mens.
Bespreek deze stelling in ongeveer 200 woorden, waarbij je hem betrekt op twee van de drie
behandelde filosofen (Marx, Rawls of Nozick).
Geef ook weer wat de deze filosofen van elkaars morele mensbeeld zouden vinden.