Een theorie van rechtvaardigheid

John Rawls: Een theorie van rechtvaardigheid
Ronald Tinnevelt
Faculteit der Rechtsgeleerdheid
1
Hoofdpunten
Kernvraag: Wat is een rechtvaardige samenleving?
Basisstructuur, instituties.
Principes.
2
Van krantenjongen tot miljonair? (1)
 Amerikaanse droom: wie hard wil werken, kan het maken in het leven.
3
Mooi vooruitzicht!
4
Realistisch?
Kan iedereen het maken?
Is hard werken voldoende?
5
Gelijke beloning?
6
Discriminatie werk en stage
7
Belang van instituties
 Economie
 Politiek
 Recht
Geheel: basisstructuur
8
Voorbeeld: vrede, democratie
9
Voorbeeld: Grondwet
Artikel 1
 Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen
gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst,
levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke
grond dan ook, is niet toegestaan.
Artikel 19
 Bevordering van voldoende werkgelegenheid is voorwerp van zorg
der overheid.
Artikel 20
 De bestaanszekerheid der bevolking en spreiding van welvaart zijn
voorwerp van zorg der overheid.
10
Van krantenjongen tot miljonair? (2)
 Amerikaanse droom: wie hard wil werken, kan het maken in het leven.
34,8 miljard USD
11
18,8 miljard USD
Verdienste?
Lionel Messi: 33 miljoen euro (2014/2015), 2,75 miljoen per maand.
Buschauffeur: 3.000 euro bruto per maand.
Leerkracht basisonderwijs: 3.5000 bruto per maand.
Werkt Messi 916 resp. 785 harder?
12
Rechtvaardig?
13
Rawls’ twee principes van rechtvaardigheid
1. “Elke persoon dient een gelijk recht te hebben op het meest uitgebreide
totale systeem van gelijke fundamentele vrijheden, dat verenigbaar is met een
vergelijkbaar systeem van vrijheid voor allen.”
1. “Sociale en economische ongelijkheden dienen zo te worden geordend dat ze:
a.Het meest ten goede komen aan de minst bevoordeelden (…)
b.verbonden zijn aan ambten en posities die voor allen toegankelijk zijn
onder voorwaarden van billijke gelijkheid van kansen.”
14
Gelijkheid van kansen
 “mensen op hetzelfde niveau van talent en vermogen en met dezelfde bereidheid
om ze te gebruiken [moeten] hetzelfde uitzicht op succes […] hebben, ongeacht
hun initiële plaats in het sociaal systeem”
)
15