Hoe moeten we Samen-leven? Rawls: sluier van onwetendheid Singers kritiek: 1) Rechtvaardigheid voor wie? 2) Helpt rechtvaardigheid tegen lijden? Sandels kritiek: 1) Het negeert ‘het goede’ 2) De mens is geen los wezen Sandels kritiek op economisch liberalisme Ronde 1: - Iedereen krijgt een kaart (maar mag niet kijken) - Iedereen moet meespelen - Degene met de hoogste kaart krijgt van iedereen €10 Ronde 2: - Iedereen krijgt een kaart (maar mag niet kijken) - Iedereen moet meespelen - Degene die de kaarten uitdeelt krijgt van iedereen €10 Rawls (1921-2002) Sluier van onwetendheid Verplicht vrijwilligerswerk Door de vergrijzing komen er steeds meer bejaarden en minder verzorgers. Er is geen geld om duurdere krachten aan te trekken. Welke oplossing kies jij vanachter de sluier van onwetendheid? 1) Vrouwen kunnen beter zorgen dan mannen. Zij moeten dit werk doen. 2) Werklozen en illegalen moeten dit werk doen. Zij hebben tijd genoeg. Zij mogen gedwongen worden tot 40 uur vrijwilligerswerk per week. 3) Iedereen moet dit probleem helpen oplossen. Iedereen moet evenveel vrijwilligerswerk doen of betalen voor extra zorg. Bonussen In Nederland is veel te doen over de hoge salarissen en bonussen die bankdirecteuren en Tv-presentatoren krijgen. Wat vind jij vanachter de sluier van onwetendheid? 1) Mensen die er hard voor werken mogen best beloond worden. Er is niets mis met een hoog salaris of bonus. 2) Een hoog salaris verdienen heeft meer met toeval dan met inspanning te maken. Toeval hoeven we niet te belonen. 3) Mensen mogen best meer verdienen dan anderen. Maar alleen als dat ook bijdraagt aan het welzijn van de armere mensen. Peter Singer (Sinds 1946) 1975 1979 1994 2009 Verwacht in april Wij zijn voor rechtvaardigheid! Gedachte-experiment ‘Rechtvaardiging voor discriminatie om geografische redenen lijkt onmogelijk.’ Wie is beter? Paul Farmer (Arts zonder grens) of Paul Allen (met zijn peperdure jacht) Gevolgethiek Handel met als doel: het maximaliseren van het totale geluk. Bentham en Mill Rond 1800. Het utilisme van Peter Singer - Pijn is slecht. Ongeacht wie het heeft. - Niet alleen mensen voelen pijn. - We zijn verantwoordelijk voor wat we kunnen voorkomen. Armoedebestrijding Is er een moreel verschil tussen het leven van een kind in de straat en een kind in China? Tip: Lever 1% van je bruto inkomen in en red levens. https://www.ted.com/talks/peter_singer_the_why_and_how_of_effective_altruism?language=nl Hoeveel procent (van het BNP) besteedt Nederland aan ontwikkelingshulp? Hoeveel procent (van het BNP) besteedt Nederland aan ontwikkelingshulp? 0,7% Geven maakt ons allemaal blij…. http://www.thelifeyoucansave.org Hoe egoïstisch ben je volgens Singer? 1 Ik hecht belang aan het welzijn van: 1) Mijzelf; 2) Mijzelf en mijn naasten; 3); Mijzelf en mijn landgenoten 4) Alle wereldburgers; 5) Alle wezens die kunnen lijden. 2 Mensen moeten lijden tegengaan door: (of een equivalent, bijvoorbeeld aan vrijwilligerswerk) 1) 1% van hun bruto-inkomen te doneren 2) 0,5 % van hun bruto-inkomen te doneren 3) 0,25 % van hun bruto- inkomen te doneren 4) 0,05 % van hun bruto-inkomen te doneren 5) Niets Trek je antwoord bij 2 af van antwoord 1. Wat zegt deze nieuwe score? 1982 Michael Sandel Sinds 1953 Niet alles is te koop: https://www.ted.com/talks/m ichael_sandel_why_we_shoul dn_t_trust_markets_with_ou r_civic_life?language=nl#t321900 1984 1996 2012 Over rechtvaardigheid: http://www.justiceharvard.org Bezwaar 1 tegen Rawls: Het liberale rechtvaardigheidsdenken vergeet het Goede/ het Doel Wat is het doel van ….. samenleven? Hoe eren we de goede eigenschappen? Rechtvaardigheid = discriminatie om relevante eigenschappen. Liberalisme vernietigt solidariteit Kunnen we nadenken over rechtvaardigheid zonder na te denken over het goede? Bezwaar 2 tegen Rawls: Niemand is ongebonden. Kun je nadenken over ‘het goede’ zonder identiteit? VVD-kamerlid weet dat Teeven liegt Moet hij dit vertellen aan de Kamer? Niet alles is te koop Economische prikkels veranderen/vernietigen de waarde van waardevolle zaken Economische prikkels vernietigen altruïstische neiging van de mens Boete of handel? Commercialisering tegen rechtvaardigheid Skyboxification Kloof tussen rijk en arm Noodzaak tot zelfverkoop Wat is democratie? • Stemmen voor eigenbelang OF • Stemmen voor de publieke zaak Willen wij ons samenleven vermarkten? - Grote kloof tussen arm en rijk - Onrechtvaardig en gevaarlijk - Vernietiging van andere waarden - Geen gemeenschappelijk goed meer Casus: ‘winning hearts and minds’ Amerikanen in Irak gingen Soennieten betalen om niet meer tegen Amerika te vechten. Een crimineel zoals Cees H. krijgt 4 miljoen gulden in de hoop dat hij een andere passie gaan zoeken. Is dit goed volgens Sandel? Waarom wel of niet?